Sài Gòn một thuở - 'Dân Ông Tạ đó!' tập 3 - 'Phi canh bún bất thành Ông Tạ'

FN14/02/2024 09:00
Sài Gòn một thuở - 'Dân Ông Tạ đó!' tập 3 - 'Phi canh bún bất thành Ông Tạ'

Năm nào cũng vậy, cứ từ tết Ta, trời nóng dần theo tiết hạ. Canh bún và bún riêu mới hôm cuối năm se lạnh, ít ai chú ý, bỗng trở thành món mà đi đâu trong vùng Ông Tạ cũng thấy, quán nào cũng kẻ ra người vào, cứ như rủ rê “đưa em vào hạ”.

Nếu nói là canh bún Bắc 54 gốc thì có lẽ trước 1975, bà con xóm An Lạc khó ai quên tô canh bún không tên của bà Cương, bên nhà thờ An Lạc, lối ra ruộng rau muống ông Nghi trong ngõ Con Mắt, nhất là đám trẻ con. Xưa, tô canh bún của bà dứt khoát “bốn không”: không đậu hủ, không huyết, không cà chua, không mắm tôm. Cứ nguyên chất cua đồng mà nên nồi canh bún. Để tô canh bún thêm đậm đà, bà Cảnh pha chế nước màu từ gạch cua và thịt cua. Chan vào, tô canh bún dậy một mùi thơm không giống mùi thơm nào trên cõi đời này. Nó khó tả lắm, mùi hành phi và mùi gạch, mùi thịt cua mềm tơi lẫn vào nhau, chỉ cần đi thoáng qua đã tứa nước miếng, khó ai kềm mồm nổi, chỉ muốn sà vào ngay “tắp lự”. Hương vị nó đến là lạ lùng, thơm nồng thơm nàn, ngon đậm ngon đà. Ấy vậy mà lại không ngậy, không ngấy. Cái mùi vị ấy có lẽ bây giờ ít gặp ở mấy quán canh bún ở Ông Tạ, ở Sài Gòn. Nhưng tôi tin ai dân An Lạc bây giờ ở tuổi 50, 60, 70… trở đi khó quên cái “hương gây mùi nhớ” ấy.

Bà Cương dáng vẻ, ăn nói đúng một “bà nhà quê” Bắc: hiền lành, chân chất. Đến cái nồi canh bún thuở cuối thập niên 1950, đầu thập niên 1960, khi nhà bà còn là cái nhà đất trên đường ra ruộng rau muống cũng vậy: nồi canh bún đặt âm trong đất đầu hiên nhà để lúc nào cũng ấm nóng - như hồi bà bán canh bún ở Hà Đông quê bà. Có nhà mang hẳn cả một nồi nhỏ ra mua. Đám trẻ con thích bà lắm, chúng coi bà như mẹ, như bà mình: xin thêm rau là bà gắp ngay, xin tí nước màu là bà múc liền. Bà chỉ không bán thiếu. Quán nghèo xóm nhỏ, làm ngày nào ăn ngày nấy, bán thiếu chỉ có nước ra ruộng ông Nghi nhặt rau muống.

Đến 1975 bà ngả bệnh và đi sau đó vài năm. Con gái bà là chị Hạnh bán một thời gian, không kiên trì bằng mẹ, thế là nghỉ. Thương nhớ biết bao nhiêu nồi canh bún bà Cương trên đất Ông Tạ thuở ban đầu.

Thế là người ta nhắc gánh canh bún bà Tý, xưa ở ngõ Con Mắt thập niên 1960. Gánh canh bún mà theo một nữ thực khách 30 năm của gánh bún này và cũng là hàng xóm: "Gánh canh bún nổi tiếng của bà Tý, tôi luôn nghĩ rằng: món bún riêu thì ở hải ngoại nấu được nhưng canh bún thì chỉ về quê hương, về ngõ Con Mắt mới thưởng thức đúng vị!".

Dạo ấy, bà Tý gánh canh bún bán ở cuối hẻm Bình Dân ra ngõ Con Mắt. Có lúc bà ngồi bên bức tường nhà cà phê Ngự Uyển, có lúc ngồi ở cái chòi canh lửa đầu hẻm vào chùa Vạn Quang hiện nay (nay là trạm dân phòng), cạnh nhà cà phê Thanh Hoài của mẹ nhà thơ Đỗ Trung Quân. Sau lớn tuổi, bà bán ngay ở nhà. Không chỉ bán canh bún, bà Tý còn làm cả bún bỏ mối nhiều nơi.

Thuở ấy, cứ khi nhà thờ An Lạc đổ chuông là người ta đã thấy gánh canh bún của bà Tý với cây đèn dầu ở đầu chòi canh cháy. Hồi cuối thập niên 1960, tôi ăn canh bún buổi chiều bán rong trong ấp Hàng Dầu của bà Tý. Canh bún của bà đúng là canh bún Bắc thời 1954: không đậu phụ (đậu hủ) chiên, không chả, không cà chua… ; chỉ có hẹ, rau muống, rau cần nước và “rau rút nó rụt cái mụn” cắt ngắn, luộc chung; bày trên tô bún sau khi chan nước dùng.

Đó là canh bún Bắc nguyên gốc 100%. Ăn vào, nói như kiểu nhà văn Vũ Bằng trong “Miếng ngon Hà Nội”: “...Cũng làm với thứ bún to sợi đó, còn quà canh bún nữa, cũng nấu với cua đồng, nhưng thêm mấy món rau rút ăn mát và làm tăng cái vị ngọt của chất cua đồng lên bội phần. Nhưng đây là một cái ngọt chất phác của đồng ruộng, một cái ngọt thật thanh, một cái ngọt khác hẳn cái ngọt của bún bung hơi ngậy...".

Tô canh bún bà Hán đối diện cổng trường Chúa Cứu Thế (xứ Tân Chí Linh) tôi học mà tôi hay ăn hồi 1970 cũng ngọt thanh như vậy. Bà Hán nhai trầu luôn miệng, không biết có phải vì vậy mà giọng bà khàn khàn (!). Sau 1975, thời khó khăn, đám học trò Tân Chí Linh ăn canh bún, bà bảo: “No chưa con, bốc thêm rau ăn cho chắc bụng mà vào học yên bụng dạ”. Tô canh bún của bà, ngoài bún, riêu, chỉ là mắm tôm và rau muống cắt khúc luộc.

Có lẽ canh bún Ông Tạ thời đó đều Bắc gốc như thế. Giờ thì dư vị ấy vẫn còn ở một quán, tới nay (2024) có lẽ đã 64, 65 năm, trên đường Nghĩa Phát, số 24. Hồi 1971, khi học gần đây, tôi đã ăn, giờ vẫn còn: canh bún cô Bích. Chỉ khác là xưa người bán là bà cụ Dưỡng tóc vấn răng đen. Cụ gánh nồi canh bún đi bán rong khắp vùng Ông Tạ sau hai năm di cư từ Bắc vào. Sau cụ để nghề lại cho hai con gái là Huê và Bích. Cô Huê nghỉ bán, chỉ còn cô Bích. Người thích vị canh bún dịu nhẹ Bắc 54 xưa vẫn ghé xe canh bún không tên, khách quen gọi là quán Cô Bích dù rất lạ là tới giờ, quán này vẫn không có bàn cho khách để tô, cứ ngồi ghế, cầm tô trên tay ăn. Cũng chả sao vì món canh bún có gì, cô Bích bỏ hết vào tô rồi. Bày bàn chỉ lách cách, rách việc… Cứ như ép người ta phải ăn như vậy, như vậy mới đúng điệu (!). Nói vậy thôi, thời buổi này, không cứ Ông Tạ, chả quán xá ở Sài Gòn nào ai dám ép khách. Ai kiêng cử gì, cứ nói một tiếng, mất gì, cô Bích chừa ra.

Nói vị xưa là nói nước dùng dịu chứ canh bún xưa nhất khu Ông Tạ này cũng không còn là Bắc gốc như canh bún bà Cương, bà Tý ngày xưa nữa: trong tô bún có cả đậu phụ chiên, chả… Thậm chí cả cà chua như bún riêu… Khách vẫn đông, bán từ trưa tới chiều là hết; nếu không, hẳn cô Bích đã dẹp quán từ lâu.

Ngỡ chỉ quanh quẩn trong ngõ dưới hẻm trên, dè đâu canh bún Ông Tạ đã vang danh Sài Gòn, nổi lềnh lên như riêu trong tô. Thử search (tìm) trên mạng mấy quán canh bún ở Ông Tạ coi, nhiều quán cả triệu kết quả với vô số bài viết, clips trên các báo.

Canh bún không sang trọng như phở, không cầu kỳ như bún bò, bún chả, càng không nhiều tranh luận, “cãi cọ” như mì Quảng… Dù không hề có quy định nào nhưng nếu phở có vẻ nam tính với tên gọi thường rõ đàn ông như Cường, Đức, Phú Vinh, Phú Vương, Việt Hưng, Lao Động… với người đứng bán thường là quý ông thì canh bún hiền lành như một cô gái quê, “nết na trong xóm”, tên ghi rõ cô này chị nọ, quý bà quý dì đứng bán.

Ấy vậy mà cô gái quê ấy duyên dáng lạ kỳ, biến ảo khôn lường, mê đắm bao lòng thực khách Bắc - Trung - Nam.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Phá vỡ khuôn mẫu - Chúng ta che đậy những vết thương của mình như thế nào?

Có một câu mà các nhà trị liệu trên thế giới rất thích hỏi, chúng tôi gọi đó là câu hỏi về sự kiềm chế. Thay vì hỏi tại sao bạn làm hay không làm việc gì đó, chúng tôi sẽ hỏi điều gì ngăn bạn làm hay không làm việc gì đó. Điều gì khiến bạn phải kiềm chế?
2

4 bài học đắt giá từ sách giúp bạn phát triển bản thân trong công việc và cuộc sống

Phát triển bản thân là một hành trình dài đôi khi có thể khiến bạn nản lòng. Nhưng với lòng quyết tâm và sự kiên trì, bạn sẽ từng bước tiến gần hơn đến thành công và hạnh phúc.
3

Muôn kiếp nhân sinh 3 - Linh hồn được người Ấn giải thích như thế nào?

Trong cuốn sách Muôn kiếp nhân sinh 3, vấn đề này đã được giải thích như sau:
4

Chiến thắng Con Quỷ bên trong - 10 phương pháp giúp bạn thoát khỏi thói quen buông thả

Buông thả đối với nhiều người tưởng chừng là một thói quen vô hại, nhưng sự thật thì đây là thói quen có thể gây ra nhiều tác hại tiêu cực đến cuộc sống cá nhân, công việc, và sức khỏe tâm lý của mỗi người.
5

Phá vỡ khuôn mẫu - Cái giá của việc che đậy vết thương

Chúng ta che đậy vết thương của mình vì khó đối mặt với chúng.

Sài Gòn một thuở 'Dân Ông Tạ đó' - 'Thói ăn' ngày Tết vùng Ông Tạ

Đã thành một thói quen từ 1954 trên vùng đất, quê hương mới của bao thế hệ Ông Tạ, từ trung tuần tháng Chạp, những sạp lá dong, khuôn gỗ gói bánh chưng lại thấy xung quanh trường Tân Bình (trước 1975 là Thánh Tâm).

Sài Gòn một thuở - 'Dân Ông Tạ đó'! - Phở Ông Tạ đoạt giải “Oscar/Grammy về ẩm thực" Mỹ

Phở Ông Tạ vẫn còn đây: thanh mát, ngọt mềm, bánh phở vuông sợi nhỏ... Khách quen - chủ cũ - miệng phở xưa trên dưới sáu mươi năm…

Từ bi - Osho: Hãy sống với lòng từ bi, sự minh tuệ và nhân ái

Chuyện kể rằng có một tên giết người đến gặp Đức Phật để quy y. Anh ta sợ mọi người sẽ không cho mình vào gặp Đức Phật nên tìm lúc vắng người mà đến. Đến nơi, anh ta không đi vào cửa trước mà leo tường để vào.

Sài Gòn một thuở - 'Dân Ông Tạ đó' 3 - 'Chúc mừng năm mới'

"Chúc mừng năm mấy” – những đứa cháu của ông bà Nguyễn Văn Thông ở Sài Gòn Nhỏ (Little Saigon, bang California, Mỹ) chúc mừng năm mới ông bà, cha mẹ, cô chú… mình khi chưa sõi tiếng Việt tối 30 Tết Quý Mão 2023 như vậy.

Tử tế đáng giá bao nhiêu - Những lợi ích mà việc sống tử tế có thể mang lại cho mọi người

Sống tử tế góp phần tạo ra hoóc-môn oxytocin trong não và khắp cơ thể. Oxytocin giải phóng oxit nitric trong mạch máu, từ đó mở rộng các mạch máu, giảm huyết áp và bảo vệ trái tim của bạn.

Lẽ sống - 7 câu châm ngôn giúp bạn vực dậy tinh thần

Nếu bạn đang mất phương hướng trong cuộc sống thì 7 câu châm ngôn này có thể sẽ giúp bạn vượt qua điều đó.

‘Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn’ - Tắt đi tiếng nói Con người Phản diện để sống cuộc đời tối ưu

Ít ai biết được rằng, bên trong mỗi người đều đang nuôi dưỡng một Con người Phản diện luôn tìm cách phá bĩnh, ngăn trở bạn đạt đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

‘Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn’ – Đừng để câu nói 'Hãy là chính mình' đánh lừa bạn

Lâu nay chúng ta vẫn thường được kêu gọi “Hãy là chính mình”, nhưng là chính mình liệu có tốt hơn không nếu đó là một phiên bản xấu xí của bạn?

Miền đất hứa - 15 trích dẫn của Barack Obama về một nước Mỹ

15 trích dẫn thể hiện lý tưởng của Barack Obama về một nước Mỹ mà ông muốn hướng tới, và theo ông cuốn sách này là dành cho những người trẻ tuổi với lời mời gây dựng lại một nước Mỹ sánh ngang với tất cả những gì tốt đẹp nhất...

Miền đất hứa - 15 trích dẫn của Barack Obama về một nước Mỹ

Từ sách - Phim - TĐ - 04/11/2024 08:00
15 trích dẫn thể hiện lý tưởng của Barack Obama về một nước Mỹ mà ông muốn hướng tới, và theo ông cuốn sách này là dành cho những người trẻ tuổi với lời mời gây dựng lại một nước Mỹ sánh ngang với tất cả những gì tốt đẹp nhất...

Hồng Ánh hóa thân thành nàng Kiều trong ‘Dưới bóng giai nhân’

Giải trí - Tiểu Vũ - 03/11/2024 12:00
Nghệ sĩ Hồng Ánh sẽ hóa thân thành Thúy Kiều trong vở chính kịch “Dưới bóng giai nhân” - một dự án nghệ thuật lớn nhất từ trước đến nay của Nhà hát kịch Idecaf.

Dàn nhân vật chính của Kim Dung nếu đổ bộ Hoa Sơn luân kiếm, cao thủ nào sẽ là người chiến thắng?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 03/11/2024 11:00
Bài viết phân tích võ công của 14 nhân vật chính trong các tác phẩm của Kim Dung để tìm ra cao thủ mạnh nhất.

Trần Tiến U80: "Bác sĩ không cho tôi sáng tác, vậy lý do gì để tồn tại?"

Phong cách sống - Bích Phương - 03/11/2024 10:00
Trò chuyện với phóng viên Dân trí, nhạc sĩ Trần Tiến chia sẻ về cuộc sống "ẩn dật" tuổi U80 tại Vũng Tàu, nơi mà ông cho rằng "làm một người bình thường hạnh phúc, nhưng cũng không dễ dàng".

Hỏa Diệm Sơn trong Tây Du Ký có thật không?

Từ sách - Phim - Chi Chi - 03/11/2024 09:00
Nhiều người xem Tây Du Ký 30 lần cũng chưa chắc biết đáp án cho câu hỏi này.

Phá vỡ khuôn mẫu - Rất khó để xây dựng lại lòng tin, nhưng bạn có thể làm được

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 03/11/2024 08:00
Học cách tin tưởng bản thân và người khác thêm lần nữa là một việc khó khăn. Cô đã rất dũng cảm khi cố gắng làm điều này với người yêu của mình. Gọi tên và chia sẻ vết thương tin tưởng với anh là bước đầu tiên.

City Tết Fest Thủ Đức 2025: Lễ hội chào đón năm mới tại TP.HCM

Giải trí - Tiểu Vũ (thực hiện) - 02/11/2024 12:00
City Tết Fest là lễ hội chào đón năm mới 2025 sẽ được tổ chức tại TP.Thủ Đức (TP.HCM).

Nếu không có sự can thiệp của Vô Danh Thần Tăng, liệu Kiều Phong có bỏ mạng tại Tàng Kinh Các?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 02/11/2024 11:00
Trong trường hợp, Kiều Phong, Tiêu Viễn Sơn chiến đấu sống còn với cha con Mộ Dung Bác và Cưu Ma Trí thì phần thắng sẽ thuộc về ai?

Cả ngàn học sinh gọi tên, nói lời cảm ơn khi hiệu trưởng vào sân trường

Truyền cảm hứng - Thúy Diễm - 02/11/2024 10:00
Hơn 1.400 học sinh tại một trường THPT ở Đắk Lắk đã vẫy tay, reo hò tên thầy hiệu trưởng, nói lời cảm ơn và hát bài "Bụi phấn" để tri ân trước khi thầy chính thức nghỉ hưu.

Bộ sách cùng con Làm chủ cảm xúc

Tủ sách - FN - 02/11/2024 09:00
Bộ sách “Làm chủ cảm xúc” gồm 6 cuốn truyện tranh sẽ giúp trẻ khám phá nhiều khía cạnh cảm xúc mà trẻ cần phải làm quen: giận dữ, sợ hãi, đố kỵ, chia sẻ, yêu thương…

Đôi điều cần suy ngẫm - J.Krishnamurti: “Hạnh phúc không xuất hiện khi bạn tìm kiếm nó”

Từ sách - Phim - TÚ ANH - 02/11/2024 08:00
Như một vòng tròn luẩn quẩn, hầu hết chúng ta đều không ngừng đi tìm kiếm hạnh phúc thông qua vô vàn sự thay đổi ở mỗi giai đoạn tuổi tác của chúng ta.

Threads bị chỉ trích vì nội dung câu tương tác, Meta hé lộ cách để bài đăng có nhiều người thấy hơn

Kỹ năng - Sơn Vân - 01/11/2024 12:00
Meta Platforms đang bị chỉ trích vì các bài đăng câu tương tác trên mạng xã hội Threads, nhưng công ty vẫn kiên định với quan điểm rằng các bài đăng khuyến khích mọi người thảo luận là một cách để xác định nội dung nào nên được đề xuất cho người dùng.

Khoa học giải thích vì sao chúng ta nhìn thấy ma

Thư giãn - Minh Khôi - 01/11/2024 11:00
Khoa học hiện tại chưa thể chứng minh được sự tồn tại của ma quỷ, nhưng các yếu tố về tinh thần và môi trường thì có thể.

Nữ NSND Kim Cương là một trong “tứ đại mỹ nhân sân khấu” nức tiếng miền Nam một thời

Phong cách sống - Kim Linh - 01/11/2024 10:00
Nữ NSND Kim Cương xuất thân từ sân khấu cải lương, sau đó thành công với nghệ thuật kịch nói và là người có sức ảnh hưởng lớn đến các thế hệ nghệ sĩ nổi tiếng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 04/11/2024