Nạn nhân của "Thức khuya để trả thù" đang ở khắp nơi

Hải My16/06/2025 09:00
Nạn nhân của "Thức khuya để trả thù" đang ở khắp nơi

Nhiều khi thức khuya không phải vì bận chạy deadline hay đang hóng dở drama tình ái nào đó, mà chỉ đơn giản là thấy ấm ức vì cả ngày chưa có thời gian cho riêng mình.

Bạn đã từng rơi vào cái “bẫy” quen thuộc này chưa? Sau một ngày dài lê lết từ deadline đến họp hành, về tới nhà ăn uống, dọn dẹp, tắm giặt xong xuôi là đồng hồ cũng đã điểm gần 10h. Cơ thể lẫn tâm trạng đều mệt mỏi, hai mắt đã bắt đầu díp lại, réo gọi “ngủ đi” nhưng bạn vẫn cố gắng trì hoãn, cầm điện thoại lên và lướt mạng xã hội.

Hết Instagram, TikTok, đến cả tin nhắn nhóm bạn đã bỏ quên từ sáng, cái gì cũng phải xem qua một lượt. Dù nội dung chẳng mấy đặc sắc, bạn vẫn bám trụ như đang chờ đợi điều gì đó bất ngờ sẽ hiện ra từ cú vuốt tiếp theo. Dù là một video viral, hay drama tình ái nào đó hoặc đơn giản chỉ là meme giải trí cũng đủ để thêm dopamine cho một ngày uể oải vừa trôi qua.

Nhưng rồi vì não bộ đã quá mệt mỏi, đến mức không còn đủ sức dung nạp thêm bất cứ sự thú vị nào. Và thế là, bạn ngủ thiếp đi trong vô thức, điện thoại vẫn còn nguyên trên tay và chạy đi chạy lại một video cho tới tận sáng. Khi tỉnh dậy với tiếng chuông báo thức, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy khó chịu, đôi mắt sưng húp, tâm trí thì không muốn rời khỏi giường.

Đó cũng là lúc bạn tự nghĩ rằng: “Tại sao đêm qua mình không ngủ sớm hơn nhỉ?”. Cứ thế, một ngày làm việc đầy mệt mỏi lại lặp lại, các diễn biến tiếp theo cũng cứ như vậy mà thành một vòng tròn vô tận mà không có cách nào thoát ra.

Nạn nhân của

Thức khuya rồi uể oải khi dậy sớm cứ như một vòng lặp mà ai cũng đã từng

Thật ra thì, bạn không cần cầm điện thoại hay lướt MXH đến vậy đâu! Bạn chỉ đang cố gắng trì hoãn, kéo dài vài phút ít ỏi tự do cuối ngày, điều mà ban ngày bạn chẳng có được mà thôi.

Hội chứng này được gọi tên là “Revenge bedtime procrastination", được dịch là trì hoãn giờ đi ngủ để trả thù cuộc đời hay ngắn gọn hơn là: Thức khuya để trả thù đời.

Thực tế, đây là câu chuyện rất phổ biến với người trẻ hiện nay, nhất là những ai làm các công việc văn phòng. Hiệu ứng tâm lý này lần đầu được mô tả trong một bài báo khoa học năm 2014, đăng trên tạp chí Personality and Social Psychology. Nó mô tả cho việc một người dù đã rất mệt, rất buồn ngủ, biết ngày mai cần dậy sớm nhưng vẫn cố tình thức khuya. Lý do đơn giản là vì không cam tâm để một ngày trôi qua mà chẳng có chút thời gian nào cho riêng mình.

Hiểu đơn giản, “Revenge bedtime procrastination” là việc cố tình thức khuya dù không có lý do bắt buộc nào rõ ràng, nhằm giành lại cảm giác tự chủ về thời gian cá nhân khi ban ngày đã bị công việc, học hành hoặc trách nhiệm gia đình "chiếm dụng" toàn phần. Từ “revenge” (trả thù) ở đây không mang nghĩa tiêu cực, mà đúng hơn là một kiểu “trả đũa ngầm” đối với guồng quay bận rộn, căng thẳng và thiếu công bằng về thời gian.

Nạn nhân của
 

Chẳng hạn như cả ngày bị deadline rượt, họp hành dồn dập, trả lời tin nhắn công việc không ngừng nghỉ, thì tối đến bạn thấy mình xứng đáng được sống một chút cho bản thân. Đôi khi thức khuya chỉ là để lướt TikTok, xem Netflix, chơi điện tử hay đơn giản là nằm trơ mắt nhìn trần nhà. Và thế là, thay vì đi ngủ lúc 10h như lời bác sĩ khuyên, bạn tự dỗ mình bằng câu cửa miệng: “Coi chút rồi ngủ”, “Chơi nốt ván này rồi off”, “Lướt vài cái nữa thôi”. Nhưng ai cũng biết cái “chút” đó dễ dàng kéo dài tới… 2h sáng.

Theo các nhà nghiên cứu tâm lý học, những người dễ bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng trì hoãn giấc ngủ để trả thù nhất chính là những người có nhu cầu trả thù cao nhất. Họ là đối tượng bận rộn trong phần lớn thời gian vào ban ngày, ví dụ như học sinh, sinh viên, người đi làm, những bậc cha mẹ có con nhỏ,...

Một nghiên cứu năm 2019 đăng trên tạp chí Frontiers in Neuroscience cho biết phụ nữ dễ vướng phải hiện tượng này hơn nam giới, và những người thường xuyên thức khuya, thuộc nhóm cú đêm sẽ dễ bị tâm lý không ngủ để trả thù hơn người bình thường. Một nghiên cứu khác trên tạp chí Journal of American College Health cho biết có khoảng 1 phần 3 học sinh sinh viên bị vướng phải vấn đề này, do áp lực học tập đặt lên họ.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người nhận ra bản thân là “nạn nhân” của chính mình trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát thời gian.

Hương Ly (27 tuổi, TP.HCM) - nhân viên văn phòng chia sẻ: “Ban ngày mình không có phút nào rảnh cho bản thân, nên đêm là lúc mình cố kéo dài để được tự do. Mình cũng biết thói quen này không tốt nhưng thực sự không thể nào an tâm đi ngủ sớm nếu như không cầm điện thoại lướt MXH. Vì cảm giác như mình đã bỏ lỡ một thứ gì đó trong cuộc sống”.

Trang Kim (28 tuổi, Hà Nội) cũng tương tự, cô bạn bày tỏ: “Mình phải dậy từ 6h sáng mỗi ngày để chuẩn bị cho việc đưa con đi học, rồi mình đi làm. Tối về nấu cơm, cho con ăn uống, học bài rồi cho con đi ngủ,... loanh quanh cũng phải 9h mình mới bắt đầu có thời gian cho bản thân. Nên lúc đó mới bắt đầu cầm điện thoại cập nhật tin tức, chat chit với bạn bè,... Cứ nghĩ xem một chút thôi thế mà cũng tới khuya, 12h đêm mới đi ngủ”.

Nhìn chung, từ sinh viên đến những người đi làm, ai cũng từng ít nhất một lần rơi vào vòng xoáy thức khuya, mệt mỏi nhưng lại tiếp tục thức khuya. Cứ thế, một kiểu "trả thù ngọt ngào nhưng đắt giá" lặp đi lặp lại, khiến người trong cuộc vừa thấy đã đời, vừa thấy… “khủng hoảng”.

Nạn nhân của
 

Một phân tích tổng hợp cho thấy trì hoãn giấc ngủ liên quan đến chất lượng giấc ngủ kém hơn, thời gian ngủ ngắn hơn và tăng tình trạng mệt mỏi trong suốt cả ngày hôm sau. Những người trì hoãn giấc ngủ thường có biểu hiện bồn chồn, mất tập trung, mất kiểm soát bản thân.

Thiếu ngủ tiếp tục gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần khác như suy giảm trí nhớ, hiện tượng "brain fog" hay "hội chứng não sương mù" khiến bạn không thể ghi nhớ điều gì, mất tập trung và giảm khả năng suy nghĩ nhạy bén. Điều này dễ khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm vào ngày làm việc hôm sau, gia tăng cảm giác lo lắng, căng thẳng và khó chịu, cáu kỉnh. Nếu thiếu ngủ không được điều trị, hậu quả lâu dài có thể bao gồm cả bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì, hệ miễn dịch suy yếu, các vấn đề về hormon và các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm, căng thẳng kéo dài.

Song, nếu bạn cũng đang thấy mình thức đến 1h sáng mỗi đêm chỉ để "kịp xem vài tập phim" hay "được im lặng một mình", thì đừng vội trách bản thân thiếu kỷ luật. Bởi đây không chỉ là chuyện của một chiếc đồng hồ sinh học đảo lộn, mà là câu chuyện rất con người: chúng ta thèm cảm giác tự do, thèm được sống chậm, thèm có quyền quyết định cách mình dùng thời gian dù chỉ là vài giờ trong ngày.

Nạn nhân của
 

Tuy vậy, cũng không thể để bản thân trượt mãi trong cái vòng luẩn quẩn ấy. Giải pháp không phải là ép mình ngủ lúc 10h ngay từ hôm nay, mà tập cách phân bổ lại thời gian trong ngày. Có thể dành 15 phút buổi trưa để nghe nhạc, 10 phút chiều để đi bộ quanh nhà, hoặc đơn giản là không quá khắt khe với chính mình khi muốn nghỉ một chút.

Cũng đừng quên tắt bớt thông báo, giới hạn thời gian dùng mạng xã hội trước khi ngủ, hoặc chuyển các thói quen giải trí sang khung giờ sớm hơn buổi tối, để đêm thực sự là khoảng thời gian nghỉ ngơi đúng nghĩa chứ không phải gồng mình sống nốt phần còn lại của một ngày.

Vì suy cho cùng, giấc ngủ không phải là phần thời gian thừa ra trong ngày, mà là điều thiết yếu để bạn có sức sống cho ngày mai. Và trong cuộc chiến "trả thù" bằng việc thức khuya, kẻ thua cuộc đau đớn nhất… vẫn là chính bạn với đôi mắt gấu trúc và một ngày mới bắt đầu bằng sự uể oải thay vì năng lượng.

(Tổng hợp)

Ảnh minh hoạ bằng AI


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.
2

Mỹ nhân luyện kiếm từ 6 tuổi, được mệnh danh 'nữ thần võ thuật' Trung Quốc

Với khả năng sử dụng 26 loại binh khí khác nhau, cô gái Trương Hàm Lượng được cư dân mạng Trung Quốc gọi với biệt danh "nữ thần kungfu”.
4

"Cô gái váy hoa" gây sốt MXH Trung Quốc vì lý do cực mới mẻ

Một cô gái bình thường đã trở thành "nữ anh hùng" trong mắt netizen sau khi có một quyết định gây chú ý.
5

Thế hệ cợt nhả tiêu tiền “ngược đời” không giống ai

Tiêu dùng ngược trong mắt người khác cũng chẳng sao, chỉ cần bản thân thấy “xuôi” là được rồi vì tiền là của mình cơ mà.

Trào lưu chụp ảnh kỷ yếu hài hước để phản ánh sự chán ghét bản thân

Viễn cảnh thất nghiệp, bất an về tương lai khiến nhiều sinh viên Trung Quốc tự chế giễu bản thân trong bộ ảnh kỷ yếu tốt nghiệp sử dụng các meme đầy hài hước.

Ra mắt bạn gái ảo "chống cô đơn"

Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể viết thơ, vẽ tranh và thậm chí đóng vai bác sĩ tư vấn thì giờ đây, AI còn có thể trở thành người yêu của bạn.

Làm người không muốn, chỉ muốn thành "người chuột": Cuộc đời này bạc lắm, cố gắng để làm gì?

"Chúng ta đã chán ngán lối sống hào nhoáng, vội vã, ép buộc mà mình đang phải chịu đựng. Thứ chúng ta muốn là được tự do nằm xuống bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào".

Hồi chuông cảnh báo đằng sau trào lưu 'người chuột' của giới trẻ Trung Quốc

Trào lưu “người chuột” đang lan rộng trong giới trẻ Trung Quốc như một phản ứng đầy trào phúng trước nhịp sống gấp gáp và áp lực cạnh tranh khốc liệt.

Thế hệ sống "tầm gửi" vào ChatGPT: AI không ngắt lời, không “seen” tin nhắn của tôi

"Ai sẽ lắng nghe tôi nếu không phải là AI? Không có ai...".

Xu hướng lạ của giới trẻ Trung Quốc bị thất nghiệp: Trả tiền để giả vờ làm việc

Mô hình công ty giả vờ làm việc đang thu hút thanh niên thất nghiệp Trung Quốc, tuy nhiên không ít người lên tiếng chỉ trích dịch vụ này.

Lười nhưng thích 'chữa lành', giới trẻ Trung Quốc nuôi nấm men làm thú cưng

Muốn nuôi thú cưng để "chữa lành" nhưng không phải bỏ công chăm sóc, người trẻ Trung Quốc đua nhau nuôi hòn đá, hạt xoài... và mốt mới nhất là nuôi nấm men.

Nghề lạ không thể bị AI thay thế, ngồi không cũng kiếm được 500 nghìn/giờ

Nền kinh tế độc thân và "tóc bạc" tại Trung Quốc đang bùng nổ chưa từng có, dẫn đến nhu cầu tâm sự, bầu bạn tăng cao. Đây là mảng mà không một AI nào có thể thay thế hoàn hảo được "hơi ấm tình người".

Tuyệt đỉnh Kungfu - "Làm người phải biết nhân nghĩa, bằng không giỏi đến mấy cũng chỉ là cặn bã"

Điện ảnh - Trương Lương - 26/07/2025 12:00
Cao thủ thực sự không cần đến danh tiếng..."

"Trí tuệ du lịch" của giới trẻ, họ giải quyết nhiều vấn đề khó khăn mà không tốn bất kỳ chi phí nào!

Kỹ năng - Nhật Anh - 26/07/2025 11:00
Khi đi du lịch, bạn phải theo kịp tốc độ của những người trẻ tuổi. Một số "trí tuệ du lịch" mà họ nghĩ ra thật tuyệt vời đến nỗi mọi người không thể không khen ngợi khi nhìn thấy chúng.

Kinh khủng hơn bất hiếu là kiểu con cái đang ăn mòn nhiều gia đình này

Suy ngẫm - Đông - CFB - 26/07/2025 10:00
Đáng sợ hơn, kiểu con cái này lại thường được ngụy trang dưới vẻ ngoài bận rộn.

‘Sức mạnh của người thấu cảm’ - Mở ra cánh cửa ‘siêu năng lực’ của người thấu cảm

Từ sách - Phim - FN - 26/07/2025 09:00
Sự thấu cảm như con dao hai lưỡi. Một mặt, nó là nền tảng của sự tử tế, lòng trắc ẩn và khả năng chữa lành, nhưng nếu không biết cách sử dụng, người thấu cảm có thể trở thành ‘thảm chùi chân’ của người khác đến mức đánh mất chính mình.

Muốn dữ liệu tạo ra giá trị, đừng bỏ qua 5 câu hỏi cốt lõi này

Từ sách - Phim - Quìn - 26/07/2025 08:00
Nhiều doanh nghiệp đổ tiền vào hệ thống, AI, phân tích... nhưng quên mất một điều: dữ liệu chỉ hữu ích khi phục vụ đúng mục tiêu.

Công nghiệp phần mềm ở Ấn Độ

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/07/2025 13:00
Trong cuộc viếng thăm của tôi ở Ấn Độ, Ts. Prasad một giáo sư về kĩ nghệ phần mềm đã chia sẻ với tôi một cuộc điều tra ông ấy đã tiến hành tháng trước.

Con người nói chuyện ngày càng giống ChatGPT

Suy ngẫm - Nam Đoàn - 25/07/2025 12:00
Nghiên cứu mới đây tiết lộ một xu hướng đáng kinh ngạc: Thay vì AI học cách giao tiếp như con người, chính chúng ta lại đang dần "nói chuyện giống ChatGPT".

Người dùng Meta AI đang bị khai thác dữ liệu nhạy cảm mà không hề biết

Kỹ năng - Nam Đoàn - 25/07/2025 11:00
Hãy tưởng tượng một cảnh phim kinh dị thế kỷ 21: Lịch sử duyệt web cá nhân của bạn bị công khai mà bạn không biết, đây chính là cảm giác mà nhiều người dùng đang trải qua với ứng dụng Meta AI.

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

Phong cách sống - Trần Hà - 25/07/2025 10:00
"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Cha mẹ độc hại ảnh hưởng ra sao đến sự trưởng thành của một đứa trẻ?

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 25/07/2025 09:00
Sẽ thế nào nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi ngán ngẩm nhìn sang chồng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 25/07/2025 08:00
Tôi không nghĩ đến, có ngày mình rơi vào hoàn cảnh này.

Những câu chuyện đầy xúc động trong tiệm sách cũ

Giải trí - AN VI - QUỲNH QUỲNH - TTO - 24/07/2025 13:00
Kính tặng, thương tặng, gửi người không bao giờ tôi gặp lại… - bút tích trên trang sách nhuốm màu thời gian trong các cửa hàng sách cũ chứa đựng bao câu chuyện đầy xúc động.

Cùng con trai xem “Sex Education”, tôi khéo léo dạy con tính khiêm tốn mà chẳng cần nặng lời!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 24/07/2025 12:00
Giống như một hạt giống cần đất để nảy mầm, tôi đã tìm ra cách gieo vào con trai mình giá trị của sự khiêm nhường.

Giáo sư khuyên: Mỗi ngày nói 6 câu này, bạn sẽ không còn quát mắng con nữa

Kỹ năng - Hiểu Đan - 24/07/2025 11:00
Con cái sẽ không nhớ bạn đã quát gì, nhưng sẽ mãi mãi khắc ghi ánh mắt, gương mặt bạn khi quát mắng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 27/07/2025