Du Tử Lê - Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

Từ Kế Tường12/11/2021 14:30
Du Tử Lê - Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời

Cách đây khoảng nửa tháng, chị Hạnh Tuyền có nhắn tin cho tôi nhắc một vài kỷ niệm lần Du Tử Lê về Sài Gòn, lần đó vợ chồng anh có gặp tôi và nhà thơ Đoàn Thạch Hãn.

Trên trang web của nhà thơ Du Tử Lê, vợ anh - chị Hạnh Tuyền quản lý vừa đưa tấm hình kỷ niệm sinh nhật nhà thơ ngày 10.11. Trong tấm hình này, Du Tử Lê chụp với hai đứa cháu gái.

Nhà thơ Du Tử Lê đã mất ở Mỹ, nếu năm nay anh sòn sống thì sinh nhật này là sinh nhật lần thứ 79 của anh. Tôi bỗng thấy mình cần phải viết một bài về nhà thơ Du Tử Lê, coi như món quà sinh nhật gửi vong linh anh nơi cõi khác, nhắc nhớ một vài kỷ niệm có được giữa tôi và anh – một nhà thơ được nhiều người yêu mến.

Tôi lấy câu thơ đầu trong bài thơ "Chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi" của nhà thơ Du Tử Lê để làm tiêu đề bài viết ngắn này của tôi để tưởng nhớ tới anh.

Du Tử Lê tên thật là Lê Cự Phách, trước năm 1975 anh là sĩ quan "Tâm lý chiến" đóng tại Sài Gòn, nôm na là "lính kiểng". Lúc tôi quen biết anh, Du Tử Lê mang lon đại úy, anh thường mặc quân phục tới các tòa soạn báo mà anh cộng tác, trên ve áo gắn 3 bông mai vàng, đôi khi làm điệu gắn 3 bông mai đen (sĩ quan tác chiến mặt trận), cấp bậc đó là đại úy.

Cái tên Lê Cự Phách của anh luôn bị trêu chọc, lại thêm cái vai nghiêng, lệch nên dáng đi của anh bị cho là “khệnh khạng” nhưng thật ra Du Tử Lê rất hiền. Anh thường gặp tôi ở các tòa soạn tuần báo Nghệ Thuật do Mai Thảo làm chủ nhiệm, Viên Linh làm thư ký tòa soạn.

Tôi nhỏ hơn Du Tử Lê mấy tuổi, nhưng coi như cùng thế hệ, và thường những báo anh gửi bài cộng tác tôi cũng cộng tác, thân với các anh trong tòa soạn tôi cũng thân, được ngồi vỉa hè uống cà phê chung, nhất là với nhà thơ Viên Linh lúc đó ở tuần báo Nghệ Thuật nằm trên đường Phạm Ngũ Lão, Q.1.

Thơ Du tử Lê đăng nhiều báo ở Sài Gòn trước năm 1975, thời gian đầu anh làm thơ 5 chữ, đăng thường xuyên trên các tờ báo văn nghệ ở Sài Gòn như Khởi Hành, Vấn Đề, Nghệ Thuật, Bách Khoa, Tuổi Ngọc, nhất là tờ Văn do ông Nguyễn Đình Vượng làm chủ nhiệm, Trấn Phong Giao làm Thư ký tòa soạn.

Kể cả sau này, có thời gian nhà văn Mai Thảo rồi nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng làm TKTS.

Theo nhận xét của một số “thân hữu”, thơ 5 chữ của Du Tử Lê lúc đầu ảnh hưởng thơ 5 chữ của nhà thơ Viên Linh. Nhưng thời gian sau, có lẽ chính Du Tử Lê cũng biết điều này nên anh đã tạo cho mình một "lối đi riêng", bằng những bài thơ 7 chữ. Và tôi rất thích Du Tử Lê ở bài Chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi, một bài thơ 7 chữ rất có nét, và về sau anh còn có nhiều bài thơ hay hơn để tạo nên tên tuổi của một Du Tử Lê, kể cả khi ra định cư nước ngoài.

Thơ Du Tử Lê hầu hết là thơ tình, có những bài nổi tiếng được nhiều nhiều người yêu thích. Thơ Du Tử Lê càng thăng hoa khi được các nhạc sĩ phổ nhạc như được chắp thêm đôi cánh để bay cao.

Một lần, Đoàn Thạch Hãn tức Đoàn Kế Tường có nói với tôi "Du Tử Lê đã về Sài Gòn muốn gặp cậu nhưng anh có vẻ e ngại".

Tôi hỏi Đoàn Thạch Hãn tại sao e ngại? Đoàn Thạch Hãn cười bảo Du Tử Lế thấy cậu làm ở Báo CATP nên ngại.

Tôi đã chủ động tìm gặp Du Tử Lê, có Đoàn Thạch Hãn, mấy anh em ngồi ở quán cà phê đường Sương Nguyện Ánh, Q.1. Lần đó có chị Hạnh Tuyền, bà xã của Du Tử Lê - người đã sống bên cạnh nhà thơ đa tình này đến lúc cuối đời.

du-tu-le.jpg
Nhà thơ Du Tử Lê  - Ảnh: TL

Du Tử Lê được bạn bè đánh giá là không được đẹp trai nhưng rất đào hoa. Tôi được biết ít nhất hai người trong làng văn nghệ là Du Tử Lê và Đam San chứng tỏ rằng, ngoại hình chẳng dính dáng gì tới tài năng. Cả hai đều rất mực đào hoa và có nhiều cô gái xem là thần tượng.

Nhưng đó vẫn chưa phải là kỷ niệm giữa tôi và Du Tử Lê. Có một câu chuyện tôi giữ kín mà Du Tử Lê hoàn toàn không biết.

Du Tử Lê có cô cháu ruột học Trưng Vương mà tôi không hề biết. Tôi quen với cô cháu này, do lúc đó tôi ngồi ở tòa soạn báo Công Luận đường Nguyễn An Ninh ngay sát chợ Bến Thành, mấy cô gái học Trưng Vương, Gia Long, Lê Văn Duyệt, Nguyễn Bá Tòng thường ghé chơi, phụ tôi bóc thư của độc giả sắp xếp ngăn nắp để cho tôi dễ phân biệt bài vở, thơ, văn, thư cần trả lởi... trong các cô gái ấy có Hạ Giao, tên thật Lê Thị Hường Trâm. Một lần Hạ Giao hỏi tôi “anh có thân với cậu em không?”. Tôi hỏi cậu em là ai thì Hạ Giao, tức Hường Trâm bảo đó là... cậu Du Tử Lê của em.

Tôi giữ kín chuyện này nên anh không biết. Còn tôi thì biết mình “suýt” chút nữa phải gọi Du Tử Lê bằng cậu.

Sau năm 1975, tôi không gặp lại Hường Trâm nữa. Nhưng tôi có thắc mắc về bài Khúc Thụy Du khá nổi tiếng của Du Tử Lê vì bài này được phổ thành ca khúc, được nhiều ca sĩ hát. Bởi lẽ, ngày ấy Hạ Giao thường tới tôi chơi với một cô bạn nhỏ nhắn, xinh đẹp, cùng học một lớp tên là Thụy Du.

Hai cô bạn học này như cặp bài trùng, đi đâu cũng đi cặp kè, chỉ khi nào Hạ Giao đi chơi với tôi thì Thụy Du mới tế nhị tách ra xin phép về trước.

Bài Khúc Thụy Du của Du Tử Lê liệu có dính dáng gì với cô bạn Thụy Du của Hạ Giao mà tôi đã gặp?

Tin Du Tử Lê mất bên Mỹ quá đột ngột, và cũng do quá bận rộn, nhiều lần Du Tử Lê về Việt Nam sau này, kể cả có lần anh về để in tập thơ bên này tôi cũng không gặp, có lẽ do anh Đoàn Thạch Hãn mất nên giữa chúng tôi mất luôn nhịp cầu kết nối. Nhưng tôi vẫn theo dõi, đọc các bài viết nhận định văn học của Du Tử Lê trên trang web của anh, thấy anh viết còn sung sức, còn khỏe. Nhưng không ngờ anh lại ra đi quá đột ngột.

Mấy dòng này như những mẩu kỷ niệm vụn giữa tôi và Du Tử Lê nhân sinh nhật lần thứ 79 của anh. Du Tử Lê đã mất mấy năm trước, đời người thật vô thường. Anh để lại một gia tài thơ thật phong phú, thật tài hoa.

Tôi xin phép đọc lại bài thơ Chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi của Du Tử Lê, bài thơ đầy hồn vía của một Du Tử Lê lãng mạn và đào hoa. Đúng là trong tình yêu, trong bất cứ hoàn cảnh nào, không có chiến chinh mà vẫn phải lẻ đôi do mình tự làm bão tố, chiến chinh với chính trái tim của mình thôi.

Chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi

Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời
chim về góc biển.

Bóng ra khơi
lòng tôi lũng thấp.

Tâm hiu quạnh
chẳng chiến chinh mà cũng lẻ đôi.

Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời
buổi chiều chăn, gối thiếu hơi ai!
Em đi để lại hồn thơ dại
tôi, vó câu buồn sâu sớm mai.

Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời
Em còn gương lược dấu đường ngôi?
Nằm mơ thấy tóc thơm vai hẹn
và, khoảng trời xanh đến rợn người.

Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời
Bàn tay dư mấy ngón chia phôi!
(tặng nhau chính ngón không đeo nhẫn)
Và những tàn phai đầy tuổi tôi.

Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời
Như trời nhớ đất (rất xa xôi.)
Nắng mưa nhớ mãi hàng hiên đợi
thư nhớ hồi âm. Lệ nhớ môi.

*

Chỉ nhớ người thôi sông đủ cạn
nói gì kiếp khác với đời sau.
Đôi khi nghe ấm trên da, thịt
như thể ai đi mới trở về.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?
2

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.
3

Tài chính cho mọi người - Bạn đang làm chủ tiền bạc, hay tiền bạc đang dẫn dắt bạn?

Nhiều người tin rằng thẻ tín dụng là biểu tượng của tự do tài chính. Nhưng thực tế, nó không làm bạn giàu lên. Nó chỉ khiến bạn cảm thấy như mình đang giàu hơn hiện tại.
4

Con đường chuyển hóa - Khổ đau không đến từ người thân, mà từ cách ta thương yêu họ

Chỉ vì một câu nói không vừa ý, một ánh nhìn vô tâm, hay một lần không được lắng nghe – mà ta tổn thương. Mà đau nhất không phải vì người ngoài, mà là vì người mình thương nhất lại vô tình làm mình buồn nhất.
5

Đường vào thiền - Nhờ mối phân tâm này mà bạn không nhìn thấy nỗi đau bên trong

Hãy nhìn vào những gì bạn đang làm: bạn có tìm cách quên đi nỗi đau không? Nếu tất cả cách thức mà bạn đang sử dụng để quên đi nỗi đau đó bị tước mất, bạn sẽ càng đau khổ hơn.

Top 10 quyển sách đáng đọc: 4 tựa sách hay lọt top 100 cuốn sách đáng đọc dành cho doanh nhân

Dưới đây là 4 cuốn sách nên đọc dành cho những ai đang theo đuổi sự thành công trong sự nghiệp lẫn hạnh phúc trong cuộc sống. Đây cũng là những cái tên nổi bật trong bộ sách doanh nhân, thuộc "Top 100 quyển sách đáng có trong tủ sách doanh nghiệp".

Nhà thơ Thanh Thảo: 'Sách là thầy tôi'

Có rất nhiều quyển sách đã đi qua đời tôi, bồi bổ cho tôi những gì tôi không biết và chắc chắn đó là những điều tốt.

Thức dậy muốn đi làm – Hãy giành ‘chủ quyền’ nếu bạn không tự quyết được lịch làm việc của mình

Năm 2001, các nhà quản lý tại Best Buy đã nghi ngờ với một chương trình mà phòng Hành chính Nhân sự tuyên bố. “Lúc ấy tôi thực sự lo lắng cho những thành viên trong đội ngũ của mình và những hệ quả sắp xảy đến”, một quản lý kỳ cựu tên Beth nhớ lại.

Top 10 quyển sách đáng đọc: Nơi nào có ý chí - nơi đó có con đường

Đã bao giờ ý nghĩ từ bỏ một việc gì đó xuất hiện trong đầu bạn hay chưa? Thông thường điều này đi kèm với lý lẽ rằng việc này quá khó hay không phù hợp với năng lực của mình.

Thức dậy muốn đi làm - Người bất đồng ý kiến với bạn cũng là con người và có những nhu cầu rất người

Không thời gian, tài năng hay tiền bạc nào có thể cứu vớt bạn nếu bạn để mâu thuẫn con người đột kích vào một cuộc thảo luận.

Chống sách lậu bằng tem điện tử

Giới xuất bản bàn cách sử dụng các loại tem điện tử, tem thông minh trong công tác phòng, chống sách lậu.

Trở về từ cõi sáng - Nhân sinh và sức mạnh của tình yêu thương

Cái chết luôn là nỗi ám ảnh và sợ hãi lớn nhất đối với con người, nhưng nó cũng chính là biển báo nhắc nhở cho ta biết trân trọng cuộc sống hiện tại.

Mảng tối vừa hé lộ về bộ phim Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

Nữ diễn viên Karen Grassle từng vào vai người mẹ - bà Caroline Ingalls trong bộ phim "Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên". Bà vừa cho ra mắt cuốn tự truyện kể về những mảng tối khi tham gia dự án này.

Giới marketing ngày càng phụ thuộc vào AI

Kỹ năng - Anh Tú - 14/07/2025 14:00
Theo một nghiên cứu mới thực hiện bởi Hootsuite, hơn một nửa số chuyên gia marketing được khảo sát cho rằng họ không thể tưởng tượng làm việc nếu thiếu AI.

AI tràn ngập dịch vụ số: Sáng tạo của con người đang bị thay thế?

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 14/07/2025 13:00
Từ học ngôn ngữ đến nghe sách nói, trí tuệ nhân tạo (AI) đang len lỏi vào các dịch vụ kỹ thuật số phổ biến, thay thế ngày càng nhiều vai trò vốn thuộc về con người.

Xem Sex Education, càng nghĩ tôi càng lo tật xấu của con gái, không biết dạy thế nào để con tỉnh ngộ!

Điện ảnh - Thanh Hương - 14/07/2025 12:00
Tôi sợ con sẽ mất hết bạn bè vì tính xấu này!

Là tôi, con người đây mà

Thư giãn - TRÚC ANH - 14/07/2025 11:00
Cốc, cốc, cốc, ai gọi đó? - Tôi là người - Nếu là người, cho xem…?

Gen Alpha đang có cuộc "tiến hóa" ngôn ngữ lớn nhất lịch sử

Phong cách sống - Đông - 14/07/2025 10:00
Nếu phụ huynh Gen Alpha thỉnh thoảng nghe con nói những câu nghe kỳ quặc chả hiểu gì thì rất có thể bạn đang bị chúng sử dụng ngôn ngữ "thối não".

Hạnh phúc tuổi trẻ - Để thoát khỏi nỗi sợ hãi

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 14/07/2025 09:00
Có lần, khi đang đi dạo ở California, đột nhiên tôi nghe thấy một âm thanh rin rít chói tai vang lên. Tôi nhìn về phía phát ra tiếng động và nhảy lùi lại vì trên đường, ngay trước mặt tôi, có một con rắn đuôi chuông lớn.

Tài chính cho mọi người - Bạn có đang dùng tiền để lấp đầy khoảng trống cảm xúc?

Từ sách - Phim - Quìn - 14/07/2025 08:00
Chúng ta tiêu tiền để cảm thấy nhẹ lòng, nhưng chính tiền lại trở thành nguyên nhân khiến ta mất ngủ mỗi đêm. Nếu bạn từng mơ hồ “mình không hiểu gì về tiền, nhưng lại đang bị nó điều khiển”, thì có lẽ đã đến lúc bạn cần nhìn lại mối quan hệ của mình với tài chính.

Loạt mẹo vặt giúp cuộc sống của bạn dễ dàng hơn

Kỹ năng - Nhật Thùy - 13/07/2025 14:00
Chữa muỗi đốt bằng thìa nóng, làm sạch giày bằng nước tẩy trang... là 2 trong loạt mẹo vặt cuộc sống sẽ giúp bạn cảm thấy mọi việc trở nên dễ dàng, đơn giản.

Zalo với những tính năng nâng cấp trong tháng 7: Chuyển khoản ngân hàng, soạn tin nhắn bằng giọng nói

Kỹ năng - Hạ Vĩ - 13/07/2025 13:00
Là ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất Việt Nam với 77,8 triệu người dùng thường xuyên hằng tháng, Zalo luôn nỗ lực cải tiến để phục vụ người dùng tốt hơn.

Xem Sex Education, tôi bỗng bật khóc: Đừng để sếp, giáo viên áp đặt tương lai của bạn!

Điện ảnh - Tuệ Tâm - 13/07/2025 12:00
Vì nếu Steve Jobs tin vào những người từng sa thải ông, sẽ không có Apple.

Dùng AI phục dựng chân dung 5 đại mỹ nhân trong truyện Kim Dung, nhan sắc người đẹp nhất gây tranh cãi

Thư giãn - Hạnh Phúc - 13/07/2025 11:00
Các bức chân dung được tái hiện dựa trên mô tả chi tiết từ nguyên tác, kết hợp với cảm nhận phổ biến từ người hâm mộ võ hiệp.

Sao nữ "phim người lớn" thành giảng viên đại học: Quá khứ không định nghĩa tương lai nếu thật sự muốn thay đổi

Phong cách sống - Bảo Tín - 13/07/2025 10:00
Sự trở lại của nữ diễn viên trong vai trò học thuật và xã hội khiến nhiều người sửng sốt.

Chăm sóc bản thân thật sự - Tại sao những gì bạn gọi là “self-care” lại khiến bạn thấy tệ hơn?

Từ sách - Phim - Quìn - 13/07/2025 09:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà cụm từ “chăm sóc bản thân” tràn ngập mạng xã hội. Từ những bài tập yoga cho đến các kỳ nghỉ dưỡng được gắn thẻ #SelfCare. Nhưng giữa những hào nhoáng ấy, đã bao giờ bạn tự hỏi: chăm sóc bản thân thật sự là gì?

Xem Tây Du Ký: Người thường muốn trở thành Tôn Ngộ Không, người khôn ngoan sẽ chọn nhân vật khác

Điện ảnh - Ánh Lê - 13/07/2025 08:00
Nhiều người trải đời rồi mới hiểu ra rằng sống thong dong như Trư Bát Giới mới là lựa chọn khôn ngoan.

Xem "Sex Education", tôi hối hận tột cùng: Tương lai mờ mọt chỉ vì lỗi lầm ngớ ngẩn này

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 12/07/2025 13:00
Tôi cứ nhìn mình mãi trong gương, sau đó thì bật khóc nức nở vì hối hận. Bộ phim "Sex Education" đã khiến tôi nhận ra mình sống tệ hại thế nào?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 14/07/2025