Du Tử Lê: ‘Hãy nói về cuộc đời, khi tôi không còn nữa’

10/10/2019 10:09
Du Tử Lê: ‘Hãy nói về cuộc đời, khi tôi không còn nữa’

Trái tim của Du Tử Lê đã ngừng đập, ông đã đi vào cõi vô cùng với tâm thế “mịn màng như nỗi chết, hoang đường như tuổi thơ…” loài chim bói cá của ông cũng “đã ngừng cánh bay” trong tiếng kêu thảng thốt “Thụy ơi và tình ơi…”.

Nhà thơ Du Tử Lê đã lặng lẽ ra đi trong giấc ngủ ở tuổi 77 lúc 20 giờ (giờ địa phương) tại nhà riêng ở thành phố Garden Grove, phía bắc quận Cam bang California, Mỹ. Giấc ngủ đến vô cùng của ông khiến cho cộng đồng yêu văn chương trong và ngoài nước thảng thốt bùi ngùi thương tiếc.

Nhà thơ Du Tử Lê - Ảnh: Thiết Trần

Khi nhắc đến tên tuổi của nhà thơ Du Tử Lê cũng đồng nghĩa nhắc đến những áng văn chương tuyệt đẹp, những vần thơ hay đến độ người ta thuộc nằm lòng như Khúc thụy du, Khúc tháng hai, Khúc tháng chín, Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển...

Ông cũng là nhà thơ có nhiều tác phẩm được phổ nhạc, trong số đó có những bài hát trở thành bất hủ trong như Khúc thụy du qua phần phổ nhạc của Anh Bằng, Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển (nhạc Phạm Đình Chương), Kiếp sau xin giữ lại đời cho nhau (nhạc Phạm Duy), Trên ngọn tình sầu (nhạc Từ Công Phụng)...

Trong những bản nhạc được phổ từ thơ của Du Tử Lê, bài Khúc thụy du do cố nhạc sĩ Anh Bằng viết nhạc là tác phẩm nổi tiếng và nhiều giai thoại nhất. Đây được coi là một trong những tuyệt khúc mà hình ảnh, ca từ cũng như giai điệu đẹp vô cùng, mang theo những nỗi buồn, những trăn trở và cả những tiếc nuối với tình yêu dang dở…

Khúc thụy du được nhà thơ sáng tác vào tháng 3.1968, viết về cuộc tình có thật của nhà thơ với cô nữ sinh viên trường Dược Sài Gòn tên là Thụy Châu - người sau này trở thành bạn đời của nhà thơ nhưng chia tay vào năm 1988. Mối tình nảy nở trong thời kỳ đất nước đầy biến động bởi chiến tranh.

Du Tử Lê trầm tư bên biển - Ảnh: Nguyễn Đức Cung

Với Khúc thụy du do Anh Bằng gắn giai điệu vào, bài thơ đã trở một bản tình ca êm ái mượt mà mang theo những nỗi buồn trăn trở tiếc nuối về một cuộc dang dở… Những ám ảnh về chiến tranh chết chóc của Du Tử Lê đã được Anh Bằng lượt và thay vào đó là ám ảnh về tình yêu bằng tiếng thiết tha “Thụy ơi và tình ơi!”…

Trong nguyên bản bài thơ của Du Tử Lê, ông đã truyền tải một ý nghĩa lớn lao hơn. Đó bức tranh tàn khốc của chiến tranh và thông điệp về khát vọng hòa bình, khát vọng được sống yêu được hít thở bầu không khí tự do của tác giả cũng như nhiều người trong thời điểm đó.

“Nói cách khác, tình yêu chỉ là phần phụ; với những câu hỏi được đặt ra cho những người yêu nhau, giữa khung cảnh chết chóc kia, là gì? Nếu không phải là những tuyệt vọng cùng, tất cả sự vô nghĩa chói gắt của kiếp người?” – nhà thơ Du Tử Lê giải thích vào ngày 30.10.2010 trên trang web cá nhân.

Nhà thơ Du Tử Lê qua nét vẽ của họa sĩ Đinh Cường

Có thể nói Khúc thụy du là một trong những bài thơ tiêu biểu của Du Tử Lê, bài thơ với những ngôn từ, hình ảnh đẹp lung linh nhưng ám ảnh đến lạ lùng. Giọng thơ của ông thảng thốt thét gào, đau thương, rồi chùng xuống xót xa về thân phận tình yêu, thân phận con người trong thời ly loạn.

Khúc thụy du của Du Tử Lê đặt ra cuộc đời hàng loạt câu hỏi, có câu hỏi trả lời được, có câu hỏi cho đến nay vẫn mãi mãi là ám ảnh và bí ẩn “vì sao mình yêu nhau?/vì sao môi anh nóng/vì sao tay anh lạnh?/vì sao thân anh run/vì sao chân không vững?/vì sao anh van em?...”.

Với một người từng sống trong thời ly loạn như Du Tử Lê, có lẽ mọi câu hỏi đối với ông trong thời điểm ấy là vô nghĩa bởi ngoài kìa “đời sống như thân nấm mỗi ngày một lùn đi" và khi “ngước nhìn lên huyệt lộ bầy quạ rỉa xác người”. Ngôn ngữ trong thơ của Du Tử Lê như những nét cọ ứa máu vẽ nên một bức tranh nhìn đến rợn người:

“trên xác người chưa rữa
trên thịt người chưa tan
trên cánh tay chó gặm
trên chiếc đầu lợn tha”.

Trong tình cảnh ấy, thi sĩ trở nên tuyệt vọng và ví von mình “như con chim bói cá trên cọc nhọn trăm năm” loay hoay đi tìm “cuộc đời đánh mất trong vụng nước cuộc đời” và ám ảnh về sự chết:

"mịn màng như nỗi chết
hoang đường như tuổi thơ
chưa một lần hé nở
trên ngọn cờ không bay
đôi mắt nàng không khép
bàn tay nàng không thưa
lọn tóc nàng đêm tối
khư khư ôm tình dài".

Nghe bài hát Khúc thụy du - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Anh Bằng - Người hát: CS Tuấn Ngọc

Những câu thơ oằn mình những tiếng gào thét đau thương trong thời ly loạn trong Khúc thụy du của ông đã ra đời như thế: “Đó là điều gì đó rất bấp bênh và chia ly gần như thường trực, có những cuộc tình đổ vỡ, và như vậy thì làm sao nhìn về một hướng được. Thành ra, khi viết bài thơ đó, tôi muốn nói: Yêu nhau không phải là nhìn về một hướng mà yêu nhau là nên nhìn vào định mệnh, cuộc đời, hoàn cảnh của nhau, kể cả sự chia lìa trước sau cũng sẽ đến, đó là ý niệm sâu xa của bài Khúc thụy du", nhà thơ Du Tử Lê viết.

Thế rồi thời cuộc đã đi qua, con chim bói cá cô đơn “trên cọc nhọn trăm” của ngày xưa của ông đã bay lên, tự do vẫy vùng trên bầu trời cao rộng ở phương khác… Nhà thơ Du Tử Lê đã “anh ru anh ngủ mùi” ở tuổi 77, Khúc thụy du, Khúc tháng hai, Khúc tháng chín thì còn ở lại. Người đời nhớ ông đến ông, nhớ tiếng thơ tha thiết: “Hãy nói về cuộc đời, khi tôi không còn nữa, sẽ mang được những gì về bên kia thế giới?”.

Khúc thụy du - Thơ: Du Tử Lê

1.
như con chim bói cá
trên cọc nhọn trăm năm
tôi tìm đời đánh mất
trong vũng nước cuộc đời

như con chim bói cá
tôi thường ngừng cánh bay
ngước nhìn lên huyệt lộ
bầy quạ rỉa xác người
(của tươi đời nhượng lại)
bữa ăn nào ngon hơn
làm sao tôi nói được

như con chim bói cá
tôi lặn sâu trong bùn
hoài công tìm ý nghĩa
cho cảnh tình hôm nay

trên xác người chưa rữa
trên thịt người chưa tan
trên cánh tay chó gặm
trên chiếc đầu lợn tha
tôi sống như người mù
tôi sống như người điên
tôi làm chim bói cá
lặn tìm vuông đời mình

trên mặt đất nhiên lặng
không tăm nào sủi lên

đời sống như thân nấm
mỗi ngày một lùn đi
tâm hồn ta cọc lại
ai làm người như tôi?

2.
mịn màng như nỗi chết
hoang đường như tuổi thơ
chưa một lần hé nở
trên ngọn cờ không bay
đôi mắt nàng không khép
bàn tay nàng không thưa
lọn tóc nàng đêm tối
khư khư ôm tình dài

ngực tôi đầy nắng lửa
hãy nói về cuộc đời
tôi còn gì để sống
hãy nói về cuộc đời
khi tôi không còn nữa
sẽ mang được những gì
về bên kia thế giới
thuỵ ơi và thuỵ ơi

tôi làm ma không đầu
tôi làm ma không bụng
tôi chỉ còn đôi chân
hay chỉ còn đôi tay
sờ soạng tìm thi thể
quờ quạng tìm trái tim
lẫn tan cùng vỏ đạn
dính văng cùng mảnh bom
thuỵ ơi và thuỵ ơi
đừng bao giờ em hỏi
vì sao mình yêu nhau
vì sao môi anh nóng
vì sao tay anh lạnh
vì sao thân anh run
vì sao chân không vững
vì sao anh van em
hãy cho anh được thở
bằng ngực em rũ buồn
hãy cho anh được ôm
em, ngang bằng sự chết

tình yêu như ngọn dao
anh đâm mình, lút cán
thuỵ ơi và thuỵ ơi

không còn gì có nghĩa
ngoài tình anh tình em
đã ướt đầm thân thể

anh ru anh ngủ mùi
đợi một giờ linh hiển

Tiểu Vũ


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Kiệt tác 'Truyện Kiều' thành vũ ballet

Kiệt tác "Truyện Kiều" của thi hào Nguyễn Du đã được chuyển thể thành vở ballet công diễn tại TP.HCM.
2

Hoa hậu Thùy Tiên làm nhân tượng trên phố đi bộ, bị khán giả chọc ghẹo, đụng chạm

Khi thực hiện thử thách hóa nhân tượng cùng rapper Double2T, Hoa hậu Thùy Tiên nhận phải những lời treo ghẹo "không lọt tai" từ người qua đường.
3

Thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn

Tưởng nhớ 23 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (2001 - 2024), gia đình nhạc sĩ vừa thông báo thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn để phát huy và lan tỏa những giá trị di sản của ông.
4

14 người ngồi tù vì bắt nạt ‘nữ hoàng của những người có ảnh hưởng’ trên mạng

Luật sư của Magali Berdah nói rằng điều đó cho thấy các "anh hùng bàn phím" có thể đối mặt với công lý.
5

Gặp gỡ đạo diễn Trần Hải Anh tác giả sách ‘Sống’

Tác giả-đạo diễn Trần Hải Anh, họa sĩ Pauline Guitton, đạo diễn Việt Linh, nhà báo Vũ Kim Hạnh sẽ dành cho độc giả những khoảnh khắc giao cảm trong buổi giao lưu ra mắt cuốn sách “Sống”.

Nghệ sĩ Xuân Hương và cuộc sống độc thân chưa bao giờ kể

Mới đây, khi tham gia một chương trình truyền hình, nghệ sĩ Xuân Hương đã xuất hiện đầy rạng rỡ sau thời gian dài vắng bóng.

Nhà thơ Du Tử Lê đột ngột qua đời ở tuổi 77

Theo tin từ gia đình nhà thơ của những bài thơ danh tiếng như Khúc Thụy Du, Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời - nhà thơ Du Tử Lê - vừa qua đời cách đây hơn một tiếng tại Mỹ, sau một giấc ngủ.

Bon Nabi mang hồn dân tộc đến thiên đường thời trang thế giới

Với chiều cao vượt trội 177cm, và số đo 3 vòng chuẩn 88-62-95cm cùng giọng hát có âm vực rộng, gương mặt rất “Tây”, nữ ca sĩ trẻ Bon Nabi (tên thật Hoàng Thị Kỳ Duyên) chuẩn bị lên đường tham gia tranh tài sắc ở hai cuộc thi nhan sắc và tài năng lớn toàn cầu tổ chức tại Dubai và Paris & Rome vào trung tuần tháng 10 và tháng 11 tới.

Goo Hye Sun tiếp tục tố cáo chồng thủ đoạn

Cuộc ly hôn của Goo Hye Sun và Ahn Jae Huyn vẫn chưa đi đến hồi kết, cô tiếp tục tố cáo chồng và CEO của công ty chủ quản.

Justin Bieber tung ảnh cưới với Hailey Baldwin: Đến chết chúng ta mới chia lìa

Đúng một tuần sau ngày cưới, Justin và bà xã mới chịu khoe ảnh cưới ngọt ngào. Tuy nhiên, dòng chữ trên váy cưới của cô dâu lại được chú ý hơn tất cả.

Bức ảnh của du khách chụp bầu trời được cho rằng giống tranh của Van Gogh

Trong hành trình du lịch, một du khách người Canada đã tình cờ chụp bầu trời đầy đám mây và được cho rằng giống bức tranh “Đêm đầy sao” của Van Gogh.

Bằng Lăng chụp ảnh nude ở tuổi 40

Hơn 10 năm kết hôn và rút dần ra khỏi làng giải trí để chăm lo gia đình, thi thoảng Bằng Lăng mới trở lại công việc như chụp ảnh thời trang hay make -up. Mới đây, cựu siêu mẫu đã chụp ảnh nude nhưng lần này là để đánh dấu tuổi 40 của mình

Cô gái cứu khách nước ngoài đột quỵ trong nhà hàng Đà Nẵng kể lại khoảnh khắc sinh tử "như trong phim"

Phong cách sống - Bích Chi - 28/03/2024 13:00
Đang ăn tối cùng bạn, thấy người đàn ông nước ngoài có dấu hiệu đột quỵ, chị Đặng Thị Hạ không nghĩ nhiều mà lập tức thực hiện cấp cứu ngưng tuần hoàn.

Đạo diễn Lê Hoàng: ‘Tôi nể các cô gái thuộc nhiều thơ hơn là cô gái có nhiều áo đẹp’

Truyền hình - Tiểu Vũ - 28/03/2024 12:00
Theo đạo diễn Lê Hoàng thì không người Việt Nam nào không thuộc thơ, vì vậy anh nói: “Tôi nể các cô gái thuộc nhiều thơ hơn là cô gái có nhiều áo đẹp”.

Lời tâm sự xót xa của bạn bè nam sinh bị đánh chết não: Gấp 1.000 chú hạc giấy mong phép màu xuất hiện

Truyền cảm hứng - PV - 28/03/2024 11:00
Rất nhiều người đang cầu chúc cho nam sinh lớp 8 N.H.Đ. (Hà Nội) vượt qua cơn nguy kịch.

Muốn con thành công, Đặng Lê Nguyên Vũ, Bill Gates, Rockefeller áp dụng 3 điều mà ai cũng nên tham khảo

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 28/03/2024 10:00
Đây đều là những phương pháp giáo dục con cái mà các bậc cha mẹ nên tham khảo để giúp con cái thành công, hạnh phúc trên đường đời.

Đắc nhân tâm - Một giọt mật ngọt hơn thùng nước đắng

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 28/03/2024 09:00
Có thể bạn chưa bao giờ bị gọi đến để giải quyết một vụ đình công hay nói chuyện với một hội đồng. Nhưng nếu bạn muốn được giảm tiền thuê nhà thì thái độ tiếp cận thân mật có thể giúp được bạn không?

Tu giữa đời thường - Điều tồi tệ nhất đối với tình trạng căng thẳng kinh niên là gì?

Từ sách - Phim - Quìn - 28/03/2024 08:00
Nhịp sống hiện đại khiến chúng ta không thật sự ở trong chế độ “nghỉ ngơi và tiêu hóa” đủ để có thể trở lại trạng thái cân bằng vốn có. Chính vì vậy chúng ta luôn sống trong trạng thái căng thẳng kinh niên.

Bất chấp nguy hiểm, cô gái nặng 45kg một mình đi thuyền vòng quanh thế giới

Phong cách sống - Ngô Trung Dũng - 27/03/2024 12:00
Cole Brauer (29 tuổi) đã vượt qua quãng đường khoảng 48.280km để trở thành người phụ nữ Mỹ đầu tiên đi vòng quanh thế giới bằng thuyền.

Đằng sau việc 'tải lậu' phim bom tấn 3 Body Problem của Netflix tăng đột biến ở Trung Quốc

Điện ảnh - Sơn Vân - 27/03/2024 11:00
Sự gia tăng đột biến việc vi phạm bản quyền trực tuyến series phim 3 Body Problem của Netflix ở Trung Quốc phản ánh sự quan tâm mãnh liệt của người dân nước này về việc hãng phát trực tuyến Mỹ xử lý như thế nào với tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi tiếng trên toàn cầu.

50 tư duy của tỷ phú Jeff Bezos đế chế Amazon, ai cũng có thể học lỏm

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 27/03/2024 10:00
Tỷ phú Jeff Bezos đã áp dụng một số nguyên tắc nhất định trong cuộc sống, công việc để đạt được kết quả tốt.

‘Từ bỏ’ - Chìa khóa giúp bạn buông đúng lúc, bỏ đúng việc để thành công

Từ sách - Phim - FN - 27/03/2024 09:00
Có một niềm tin đã ăn sâu rằng người thắng cuộc không bao giờ bỏ cuộc và người bỏ cuộc sẽ chẳng đi đến đâu. Và chúng ta đang trả giá cho niềm tin đó, khi cân nhắc từ bỏ một công việc tồi tệ hay rời bỏ một mối quan hệ độc hại...

Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong: Đứa trẻ tổn thương sẽ trở thành người lớn đau khổ

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 27/03/2024 08:00
Nếu không được chữa lành, phần tổn thương sẽ luôn chực chờ để bộc lộ ra, thay bạn nắm quyền kiểm soát và liên tục đưa ra những quyết định bốc đồng mà sau này phần người lớn có trách nhiệm phải giải quyết hậu quả.

Là thầy giáo

Blog GS John VU - GS John Vu - 26/03/2024 12:00
Là thầy giáo là một chọn lựa và tất cả chúng ta đều làm chọn lựa đó khi chúng ta quyết định theo đuổi nghề này.

Thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn

Giải trí - Tiểu Vũ - 26/03/2024 11:00
Tưởng nhớ 23 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (2001 - 2024), gia đình nhạc sĩ vừa thông báo thành lập Nhóm nghiên cứu và biểu diễn âm nhạc Trịnh Công Sơn để phát huy và lan tỏa những giá trị di sản của ông.

Cô Văn Thùy Dương dặn dò con gái chuyện làm vợ làm dâu

Suy ngẫm - Bảo Châu - 26/03/2024 10:00
Con gái cưng đi lấy chồng, cô Văn Thuỳ Dương viết tâm thư dặn dò con gái, gửi con rể và thông gia khiến nhiều người xúc động.

Đắc nhân tâm - Nghệ thuật biến thù thành bạn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 26/03/2024 09:00
Khi đang trong cơn giận dữ mà ta có thể trút mọi bực tức vào kẻ đã gây ra nó thì chắc chắn chúng ta sẽ hả hê rất nhiều! Nhưng đối phương thì sao? Họ sẽ chẳng thể nào chấp nhận giọng điệu gay gắt và thái độ hằn học của ta.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 29/03/2024