Nhà thơ Thanh Thảo: 'Sách là thầy tôi'

Nhà thơ Thanh Thảo11/11/2021 09:30
Nhà thơ Thanh Thảo: 'Sách là thầy tôi'

Có rất nhiều quyển sách đã đi qua đời tôi, bồi bổ cho tôi những gì tôi không biết và chắc chắn đó là những điều tốt.

Nếu nói hồi nhỏ tôi say mê học văn là nói… phét. Do hoàn cảnh, khi ở quê nhà Quảng Ngãi tôi đã học xong lớp 1, nhưng ra tập kết do lạ nước lạ cái nên tôi lại xin học… lớp 1. Khi sang học tại Khu học xá Nam Ninh (Trung Quốc), tôi lại bắt đầu học... lớp 1. Ba năm chỉ học mỗi lớp 1 thì không thể nói là học sinh giỏi được.

May mà tôi mê đọc sách, mê từ nhỏ. Ở quê tôi thời kháng chiến chống Pháp lấy đâu ra sách mà đọc dù lúc đó tôi đã biết chữ. Lâu lắm thì ở nhà tôi mới xuất hiện một quyển sách. Toàn bộ là sách chính trị do bố tôi mang từ cơ quan ở tỉnh về. Tôi vồ ngay lấy mấy quyển sách này và đọc ngấu nghiến. Đọc, nhưng chẳng hiểu gì cả. Toàn sách Mác-Lênin thì hiểu thế nào được. Nhưng tôi vẫn rất thích đọc vì không còn thể loại sách nào khác.

Tôi còn nhớ có quyển sách, hình như là sách nhập môn chủ nghĩa cộng sản, tôi đã đọc thuộc lòng hàng mấy trang liền, còn giỏi hơn cả… vẹt. Nhưng đọc sách, dù bất cứ sách gì, dù đọc không hiểu, thì vẫn tốt hơn là không đọc sách. Đó là bài học đầu tiên tôi tự rút ra khi đã ở vào tuổi quá thất thập. Cứ đọc rồi thì “không bổ ngang cũng bổ… ngửa”. Cứ đọc sách, dần rồi ta cũng vỡ vạc ra điều gì.

Khi học lớp 1 ở Khu học xá Nam Ninh, tôi và bạn bè ngoài giờ học đều ngồi lì ở thư viện. Khu học xá có hai thư viện ba tầng rất lớn với rất nhiều loại sách (dĩ nhiên tiếng Việt) cho chúng tôi tha hồ đọc. Hồi đó, chúng tôi thích nhất là xem sách tranh liên hoàn, kế đến là truyện thiếu nhi rồi mới tới sách truyện. Như thế cũng phù hợp với lứa tuổi. Bây giờ, các cháu bé say mê đọc “Doraemon” và thể loại truyện tranh bao nhiêu, thì hồi đó chúng tôi cũng say mê đọc tranh liên hoàn bấy nhiêu. Cũng nhờ đọc tranh liên hoàn mà tôi biết còn có “Thủy hử” hay “Tam quốc diễn nghĩa” và “Đông chu liệt quốc”, đều là những bộ truyện Tàu kinh điển.

Năm học lớp hai, tôi bị yếu mắt nên được trường cho ra thành phố Nam Ninh chữa trị. Tôi được nằm ở bệnh viện Nam Ninh, nơi có rất nhiều cán bộ trung cao cấp Việt Nam sang điều trị. Tôi là trẻ con, nhưng cũng được đối xử khá bình đẳng vì đều là bệnh nhân. Bệnh viện có một thư viện rất tốt, và tôi tuy mắt chữa mắt chưa có tiến triển gì nhưng khoản đọc sách không ảnh hưởng. Và ở đó, bộ tiểu thuyết “Thủy hử” của Thi Nại Am đã được tôi “nghiền” tới bến. Tôi đọc tới đâu nhớ tới đó vì quá mê bộ sách này.

Khi trở lại khu học xá, bỗng một ngày tôi trở thành người chuyên kể chuyện “Thủy hử” cho cả lớp nghe. Hồi đó chúng tôi học chính khóa buổi sáng, buổi chiều chơi thể thao hoặc lao động như trồng rau... Tối hôm nào được sinh hoạt lớp thì tập trung lên lớp nghe thầy giáo kể chuyện… ma hoặc chuyện tình báo. Chúng tôi mê tít cả chuyện ma lẫn chuyện tình báo, nhất là chuyện cụ tình báo Tạ Đình Đề hai tay hai súng lục đi vào doanh trại giặc như vào chỗ không người, bao lần cõng Bác Hồ thoát vòng hiểm nguy. Ngoài những đêm sinh hoạt lớp, chúng tôi ở nhà chả có việc gì làm. Thế là bỗng dưng tôi trở thành người kể chuyện. Lúc đó tôi thuộc “Thủy hử “ nằm lòng, kể vanh vách từng chương từng hồi. Cứ mỗi đêm, sau khi làm vệ sinh buổi tối, cả lớp lại xúm xít quanh mấy chiếc giường hai tầng nghe tôi kể chuyện “Thủy hử”.

Tôi không dám chắc mình kể có hấp dẫn không, nhưng tôi bảo đảm mình kể chính xác như… sách. Các bạn tôi cứ gọi là mê đi theo số phận từng nhân vật anh hùng hảo hán Lương Sơn Bạc, qua từng chương hồi tôi kể có chất “rất Thủy hử”. Bây giờ ngẫm lại, tiểu thuyết “Thủy hử” đã ảnh hưởng nhiều tới tính cách cũng như những ứng xử của tôi trong cuộc đời. Căm thù bọn Trung Quốc xâm lược, nhưng tôi yêu “Thủy Hử”. Cho tới mãi về sau, khi đã vào chiến trường Nam Bộ, tôi vẫn còn nhớ và kể “Thủy hử” cho đồng đội mình nghe trong những đêm rừng hoang lạnh. Có rất nhiều quyển sách đã đi qua đời tôi, nó bồi bổ cho tôi những gì tôi không biết và chắc chắn đó là những điều tốt.

Khi lớn lên, học cấp 3 trường Chu Văn An, tôi có điều kiện đọc nhiều sách hơn, còn với giờ văn tại lớp tôi vẫn không thật chú ý lắm. Tuy vậy, nhờ đọc sách mà tôi viết văn khá trôi chảy. Cô giáo thường ra những bài tập làm văn ngay tại lớp và chúng tôi phải hoàn thành nó trong vòng 2 giờ. Với bài tập làm văn, có lẽ khó nhất là đoạn mở bài. “Đầu xuôi thì đuôi lọt”. Tôi viết mở bài khá nhanh và thường viết giúp đoạn mở bài cho từ hai tới ba bạn ngồi gần mình. Mở bài thì không cần viết nhiều lắm, chỉ dăm ba dòng là được. Cô giáo cũng không để ý vì tôi viết mỗi mở bài mỗi khác. Biết đâu những chuyện trẻ con ấy sau này lại có thể giúp tôi trong sáng tác? Tôi cũng không biết.

Môn Văn, dù không thật thu hút, nhưng vẫn là môn khá dễ chịu với tôi. Còn nhớ khi tôi thi tốt nghiệp lớp 10 (bây giờ là tốt nghiệp trung học), trong đề Văn (hai đề chọn một) có đề về quyển bút ký “Những bức thư từ tuyến đầu Tổ quốc” của nhà văn Anh Đức. Tôi chọn đề này vì đã đọc quyển sách ngay khi nó vừa được xuất bản. Tôi còn nhớ khá rõ từng đoạn văn trong quyển sách ấy, nhờ thế đã trích dẫn khá nhiều nên bài văn sinh động hẳn lên. Đọc sách có lợi thế đấy! Dường như nhờ kết quả thi tốt nghiệp môn Văn đạt điểm cao (5 điểm), tôi đã được chọn vào học ở khoa Ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội. Đó là năm đầu tiên miền Bắc không tổ chức thi đại học do chiến tranh phá hoại đang ác liệt. Thí sinh được chọn và tuyển thẳng vào các trường đại học thông qua bảng điểm mấy năm học cấp 3 và điểm thi tốt nghiệp trung học. Với hình thức xét tuyển như thế, được thực hiện rất công tâm, chất lượng sinh viên đại học những năm chiến tranh ấy vẫn rất ổn.

Học văn, nghĩ cho cùng, bắt đầu từ… đọc văn. Đọc văn học, đọc sách. Học sinh bây giờ không có thời gian đọc sách... vì mải lo học thêm. Đó thực sự là điều rất thiệt thòi cho các em. Mỗi quyển sách hay, mỗi quyển sách kinh điển chính là một người thầy, nó dạy ta còn nhiều hơn những gì ta có thể học tại lớp. Nếu hỏi hồi nhỏ tôi học văn thế nào, thì xin thưa là tôi học từ… sách. Biết đâu, đó cũng là một cách tự học tốt.

Sau này khi vừa giải phóng, nhờ mê sách, hay đi lang thang mua sách cũ bán “xon” ở vỉa hè đường Lê Lợi hay Nguyễn Huệ, mà tôi quen với nhiều trí thức Sài Gòn. Họ thấy chúng tôi là quân giải phóng mà cứ chọn mua sách, chứ không lo đi mua hàng hóa lúc ấy đang tràn ngập cơ man nào trên các phố, nên họ đâm lạ và thích. Sách giúp tôi quen biết với nhiều người bạn, từ bạn trong sách tới bạn ngoài sách. Bây giờ, Sài Gòn đã có “đường sách” ngay sát bên Bưu điện thành phố, và đó thật sự là một tụ điểm văn hóa đẹp đẽ của thành phố này. Tôi đã gặp ở đó rất nhiều học sinh, nhiều bạn trẻ. Họ cho tôi niềm tin về giá trị vĩnh hằng của sách. Dĩ nhiên bây giờ có thể đọc sách trên mạng, nhưng đọc sách in trên giấy vẫn có cái thú vị riêng, tuyệt đối riêng của nó.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Không còn bệnh tim’ – 3 bước đơn giản giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết oxit nitric (NO), chất độc trong công nghiệp lại có thể trở thành “phân tử kỳ diệu” cứu sống hàng triệu người.
2

Tài chính cho mọi người - Góc nhìn mới về tiền bạc

Cuốn sách “Tài chỉnh cho mọi người" (Finance for the people), tác giả Paco de Leon sẽ mang đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích và nhiều kinh nghiệm thú vị...
3

'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ

Giữa nhịp sống hối hả và hiện đại của Sài Gòn, có những điều xưa cũ cứ âm thầm lùi lại phía sau – những bản nhạc bolero, những giọng ca không còn xuất hiện trên sân khấu lớn, hay những con người lặng thầm giữ lấy ký ức của một thời đã qua.
4

Chiến thắng Con Quỷ bên trong - Bắt đầu từ việc bạn dám nói 'không' với ham muốn nhỏ nhất

Nếu bạn đã từng đọc "Chiến thắng Con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success) của Napoleon Hill, bạn sẽ nhận ra rằng ham muốn là một trong những cái bẫy thầm lặng của "Con Quỷ".
5

"Ánh sáng trong ta" - Quyển sách truyền cảm hứng về sức mạnh bên trong

Thời điểm chúng ta nhận ra ánh sáng của chính mình cũng là lúc chúng ta đủ mạnh mẽ để sử dụng nó", là thông điệp mà cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama muốn gởi tới người đọc qua quyển sách "Ánh sáng trong ta" (The Light We Carry) của bà.

Thức dậy muốn đi làm – Hãy giành ‘chủ quyền’ nếu bạn không tự quyết được lịch làm việc của mình

Năm 2001, các nhà quản lý tại Best Buy đã nghi ngờ với một chương trình mà phòng Hành chính Nhân sự tuyên bố. “Lúc ấy tôi thực sự lo lắng cho những thành viên trong đội ngũ của mình và những hệ quả sắp xảy đến”, một quản lý kỳ cựu tên Beth nhớ lại.

Top 10 quyển sách đáng đọc: Nơi nào có ý chí - nơi đó có con đường

Đã bao giờ ý nghĩ từ bỏ một việc gì đó xuất hiện trong đầu bạn hay chưa? Thông thường điều này đi kèm với lý lẽ rằng việc này quá khó hay không phù hợp với năng lực của mình.

Thức dậy muốn đi làm - Người bất đồng ý kiến với bạn cũng là con người và có những nhu cầu rất người

Không thời gian, tài năng hay tiền bạc nào có thể cứu vớt bạn nếu bạn để mâu thuẫn con người đột kích vào một cuộc thảo luận.

Chống sách lậu bằng tem điện tử

Giới xuất bản bàn cách sử dụng các loại tem điện tử, tem thông minh trong công tác phòng, chống sách lậu.

Trở về từ cõi sáng - Nhân sinh và sức mạnh của tình yêu thương

Cái chết luôn là nỗi ám ảnh và sợ hãi lớn nhất đối với con người, nhưng nó cũng chính là biển báo nhắc nhở cho ta biết trân trọng cuộc sống hiện tại.

Mảng tối vừa hé lộ về bộ phim Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên

Nữ diễn viên Karen Grassle từng vào vai người mẹ - bà Caroline Ingalls trong bộ phim "Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên". Bà vừa cho ra mắt cuốn tự truyện kể về những mảng tối khi tham gia dự án này.

Hành trình về phương Đông - Minh triết phát sinh từ sự yên lặng

Thượng đế ở khắp mọi nơi và tuyệt đối; ngôn ngữ, hình ảnh không thể diễn tả được. Chỉ trong sự im lặng hoàn toàn phá bỏ tất cả hình tướng, nghi thức, con người mới tự do sống bình an với nhau, hiểu sự liên quan giữa mình và đồng loại.

Top 10 quyển sách đáng đọc: Bộ sách Muôn kiếp nhân sinh tập 1 & 2

Bộ sách “Muôn kiếp nhân sinh” là tác phẩm của Giáo sư John Vu - Nguyên Phong, trong đó, tập 1 được ông hoàn tất hồi đầu năm 2020 và tập 2 vào giữa năm 2021.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.

Cô gái Phú Thọ mất tay chân, 'hồi sinh' nhờ tình yêu của mẹ

Truyền cảm hứng - Thanh Minh - VNN - 29/05/2025 10:00
Người mẹ Phú Thọ như sinh con ra một lần nữa nhưng lần này, hành trình làm mẹ của bà gian nan và nhiều nước mắt hơn.

Cách mạng - Emmanuel Macron: Hành trình đột phá từ người vô danh đến ông chủ Điện Elysée

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 09:00
Vào một buổi chiều tháng 5/2017, cả nước Pháp chứng kiến một khoảnh khắc chưa từng có: một người đàn ông 39 tuổi, chưa từng giữ vị trí dân cử đã chính thức bước vào Điện Elysée với tư cách là Tổng thống Pháp.

Con đường chuyển hóa – Chìa khóa đưa bạn đến bình an nội tâm

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 08:00
Trong cuộc sống ngày càng hối hả và nhiều bộn bề lo toan, thật dễ hiểu khi tâm hồn chúng ta thường xuyên rối bời, mất phương hướng. Nhưng bạn biết không, chỉ cần giữ được sự tĩnh lặng bên trong, mỗi ngày chúng ta đều có thể tìm thấy bình an.

Xem Sex Education, tôi nhớ lại tuổi thơ đầy cay đắng, đến giờ tôi vẫn chẳng muốn về nhà

Điện ảnh - Thanh Hương - 28/05/2025 13:00
Tôi quyết tâm không bao giờ lặp sai lầm này lên 2 đứa con của mình.

‘Cô gái quá xinh khi khóc’ kêu cứu vì bị lạm dụng ảnh trên nhiều trang web đen

Kỹ năng - Sơn Vân - 28/05/2025 12:00
Nữ sinh viên 19 tuổi được khen là “quá xinh khi khóc” đang tìm cách đòi lại công bằng cho bản thân. Cô không biết mình đã làm gì sai.

Tại sao sân bay bổ nhiệm hai chú chó làm giám đốc?

Thư giãn - Huy Hoàng - 28/05/2025 11:00
Theo lý giải của giới chức thành phố Odate (Nhật Bản), 2 chú chó giống Akita được bổ nhiệm làm giám đốc sân bay để kỷ niệm hành trình 10 năm loài chó này đóng vai trò chào đón du khách.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025