Con đường chính trực - Con đường đối mặt với đau khổ, bất an
Tại sao con người đau khổ, chìm đắm trong các cuộc tranh đấu và đánh mất chính mình? Vì sao chúng ta thường lạc lối trên con đường đi tìm hạnh phúc?
Song chúng ta dễ trở nên mù quáng khi theo đuổi mục tiêu đó, bị lạc lối và không biết mình đang đi về đâu.
Các nghiên cứu về hạnh phúc được chia thành hai giả thuyết riêng biệt về cách sống một cuộc đời tươi đẹp: theo hướng khoái lạc và theo hướng an lạc. Hạnh phúc khoái lạc (hedonic well-being) tập trung vào cảm giác hài lòng và thích thú, giống như các khóa tu dưỡng của Monique. Ở nhiều khía cạnh, chăm sóc bản thân giả tạo – các chế độ ăn uống phương pháp thanh lọc cơ thể, kỳ nghỉ, mẹo vặt – giống với kiểu tiếp cận khoái lạc, vì nó tập trung vào những điều mang lại cảm giác vui vẻ ở hiện tại và thoát khỏi những tình huống khó chịu trong cuộc sống. Đừng hiểu lầm ý tôi. Tôi cho rằng tất cả chúng ta đều có lúc cần thoát khỏi hiện thực cuộc sống và chúng ta vẫn khá may mắn khi có khả năng chi trả cho những trải nghiệm khoái lạc như vậy.
Ngược với hạnh phúc khoái lạc là hạnh phúc an lạc, tập trung vào việc tìm ra ý nghĩa cuộc sống đảm bảo mọi việc chúng ta làm đều phù hợp với các giá trị của chúng ta. Đó là cảm giác chúng ta có được khi sống một cuộc đời có mục đích. Thay vì ưu tiên niềm vui hay sự hài lòng hạnh phúc an lạc nhấn mạnh sự phát triển cá nhân, chấp nhận con người thật của mình và xác định ý nghĩa của cuộc sống.
Tất nhiên, người hạnh phúc an lạc cũng có những biểu hiện cho thấy sức khỏe tốt, chẳng hạn như giấc ngủ được cải thiện, tuổi thọ dài hơn và mức độ viêm nhiễm thấp hơn. Có vẻ như hạnh phúc an lạc có thể mang tới tất cả những điều tốt đẹp chúng ta đang tìm kiếm.
Tuy nhiên, không có con đường đơn giản nào dẫn chúng ta thẳng đến hạnh phúc an lạc. Mỗi người đều sẽ có những cách tiếp cận khác nhau, vì những quyết định chúng ta đưa ra sẽ phụ thuộc rất nhiều vào niềm tin và giá trị cá nhân của mỗi chúng ta. Đối với một số người, đó có thể là từ bỏ những mục tiêu đòi hỏi tập thể dục khắt khe và dành những ngày cuối tuần để tham gia tình nguyện vì một mục tiêu cao cả.
Đối với người khác, đó có thể là dành thời gian và năng lượng để kết nối nhiều hơn với con cái. Đối với những người khác nữa, đó có thể là chuyển sang làm một lĩnh vực phù hợp hơn với giá trị của họ. Nhưng tất cả có một điểm chung là mỗi cá nhân đều làm những việc quan trọng với họ, đều hiểu ý nghĩa đằng sau cách họ sử dụng thời gian của mình. Khác xa bất kỳ trào lưu thoáng qua hay khóa tu dưỡng nào, đây chính là chăm sóc bản thân thực thụ.
Tất nhiên, câu hỏi “triệu đô” ở đây là: Làm thế nào chúng ta phân biệt được chăm sóc bản thân thực thụ - những cách tiếp cận có thể đưa chúng ta đến hạnh phúc an lạc - với những cơ chế đối phó của chăm sóc bản thân giả tạo? Làm thế nào chúng ta đảm bảo những cách chăm sóc bản thân thực thụ mà chúng ta đang thực hành có thể mang đến cảm giác thỏa mãn sâu sắc? Câu trả lời là hãy dành thời gian để điều chỉnh cho các hoạt động chăm sóc bản thân của chúng ta phù hợp với bốn nguyên tắc chăm sóc bản thân thực thụ, tất cả đều hướng tới hạnh phúc an lạc.
Sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu từng nguyên tắc một.
Suy cho cùng cốt lõi của chăm sóc bản thân thực thụ có liên quan đến việc đưa ra quyết định. Để ra các quyết định hướng đến hạnh phúc an lạc, bạn phải cương quyết ưu tiên các nhu cầu và mong muốn của bản thân. Để làm được như vậy, bạn cần học cách nói không và đặt ra các ranh giới.
Điều này thường có nghĩa là bạn phải cân bằng giữa mong muốn và nhu cầu của bản thân với nhu cầu của những người xung quanh, trong đó có thể có sở thích của bạn đời hoặc nhu cầu của con cái bạn. Trong quá trình này, bạn cần học cách để không còn bị kiểm soát bởi cảm giác tội lỗi, một cảm giác dù không thể tránh khỏi nhưng vẫn có thể xử lý.
Khi bạn đã học được cách thiết lập ranh giới, bước tiếp theo để bạn chăm sóc bản thân thực thụ là thể hiện lòng trắc ẩn trong cuộc đối thoại với chính mình. Thực hành chăm sóc bản thân thực thụ có nghĩa là nhìn nhận một cách trung thực và kiên định những gì bạn cần (cũng như những gì bạn muốn), đồng thời cho phép bản thân có được những thứ đó.
Điều này chỉ có thể thành hiện thực khi bạn nuôi dưỡng lòng trắc ẩn đối với bản thân mình. Trong quá trình thực hành lòng tự trắc ẩn, bạn cần quan sát kỹ cách bạn nói chuyện với chính mình và vượt qua những khuynh hướng phổ biến như hy sinh bản thân.
Trong khi chăm sóc bản thân giả tạo khiến bạn ngày càng xa rời chính mình, chăm sóc bản thân thực thụ sẽ luôn đưa bạn đến gần phiên bản thật nhất của mình. Đó là quá trình tìm hiểu bản thân bạn, con người thật của bạn, với những giá trị cốt lõi, niềm tin và mong muốn của riêng bạn.
Đó là quá trình ra quyết định diễn ra bên trong buộc chúng ta phải tự suy ngẫm và quan sát chính mình một cách trung thực và kiên định. Khi bắt đầu thấy vẻ ngoài của mình phản ánh đúng phần bên trong con người mình, đó chính là lúc bạn biết mình đang chăm sóc bản thân thực thụ.
Khác với chăm sóc bản thân giả tạo luôn kìm hãm phụ nữ, khiến chúng ta nhỏ bé và yếu đuối, chăm sóc bản thân thực thụ làm cho chúng ta mạnh mẽ hơn, có sức ảnh hưởng hơn, từ đó góp phần thay đổi các hệ thống đã tồn tại từ lâu. Bấy lâu nay, chúng ta đã được dạy rằng phụ nữ phải được cho phép thì mới có thể làm chủ cuộc đời của mình; nhưng cùng lúc đó, chúng ta là những người duy nhất có thể cho phép mình thực hiện chăm sóc bản thân thực thụ.
Chăm sóc bản thân thực thụ – khi bạn nhìn vào bên trong mình và đưa ra quyết định sau khi đã suy ngẫm cũng như cân nhắc cẩn thận - là một cách để khẳng định quyền tự chủ. Nó có nghĩa là đối mặt trực tiếp với sự độc hại và tổn thương mà nền văn hóa của chúng ta gây ra cho phụ nữ. Nó có nghĩa là xác định điều nào phù hợp với bản thân chúng ta, điều nào không. Nó còn là sự can đảm khi nói: “Tôi tồn tại và tôi quan trọng. Đây là những hành động mang tính cách mạng và chỉ khi một lượng lớn phụ nữ cùng thực hiện công việc diễn ra bên trong này, thì chúng ta mới có thể tạo nên sự thay đổi đồng loạt trong thế giới của mình.
