Chăm sóc bản thân thật sự - Kỹ năng quan trọng để thiết lập ranh giới

Quang Thanh23/01/2025 08:00
Chăm sóc bản thân thật sự - Kỹ năng quan trọng để thiết lập ranh giới

Mãi cho đến khi trở thành bác sĩ tâm thần, tôi mới hiểu rằng việc mình quá coi trọng cách người khác nhìn nhận về mình có liên quan thế nào với việc đặt ranh giới.

Bạn không cần chịu trách nhiệm cho cảm xúc của người khác

Tonya, ba mươi chín tuổi, là một sản phụ vừa sinh con đầu lòng trong giai đoạn đại dịch. Gia đình cô luôn coi trọng việc dành thời gian chất lượng bên nhau khi có một em bé chào đời. Vì con của Tonya sinh ra đã có vấn đề sức khỏe nên để đảm bảo an toàn, bác sĩ nhi đã nói với Tonya rằng vợ chồng cô không nên tiếp bất kỳ ai đi máy bay đến thăm trong ít nhất hai tháng tiếp theo.

Cô biết chắc mẹ chồng cô rất muốn gặp đứa cháu đầu lòng, và với tình trạng sức khỏe của cha chồng cô, Tonya biết họ không còn nhiều thời gian nữa. Nếu cô từ chối họ, cảm giác tội lỗi trong cô có thể sẽ rất nặng nề. Tôi thường thấy phụ nữ gặp khó khăn khi phải chịu đựng cảm giác tội lỗi, như trường hợp của Tonya.

Để đối mặt với cảm giác tội lỗi, chúng ta phải chấp nhận sự thật rằng mình không thể kiểm soát cũng như không cần chịu trách nhiệm cho cảm xúc của người khác. Để kiên định nói ra lời từ chối, chúng ta phải học cách đối diện với sự thất vọng của người khác và tin rằng đó không phải là thất bại về chuẩn mực đạo đức của chúng ta. Vì nhiều người trong chúng ta không phát triển được kỹ năng này khi còn nhỏ nên tất nhiên đến lúc trưởng thành, chúng ta cảm thấy không thoải mái với việc đặt ra ranh giới.

Khi cảm thấy có lỗi vì đã đặt ra ranh giới với nhà chồng, Tonya đã bị “mắc kẹt” trong cảm giác tội lỗi. Trong tâm trí cô, cảm giác này có nghĩa là cô đã sai khi bày tỏ điều mình muốn ưu tiên. Thông qua quá trình trị liệu, Tonya đã có thể tách bản thân khỏi cảm giác tội lỗi bằng chiến lược “phân tách nhận thức” (cognitive defusion), giúp thúc đẩy tính linh hoạt tâm lý. Đây là một thuật ngữ dùng để chỉ khả năng nuôi dưỡng tinh thần cởi mở và mong muốn khám phá đối với những suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Khi có tính linh hoạt tâm lý, bạn nhận ra không có một suy nghĩ hay cảm xúc nào là tuyệt đối.

Nhờ hiểu và thực hành phân tách nhận thức, Tonya bớt bị dằn vặt bởi cảm giác tội lỗi, từ đó có thể nói rõ ranh giới với gia đình và báo họ đợi vài tháng nữa hãy đến thăm cô. Tonya hiểu cô đã đưa ra lựa chọn đúng đắn cho bản thân và gia đình nhỏ của mình. Cuối năm đó, khi cha mẹ cô ghé thăm lúc con gái cô đang bị ốm mà không báo trước, Tonya đã có thể dứt khoát bảo họ rời đi và từ chối yêu cầu của họ là ít nhất hãy đánh thức cháu gái đang ngủ cho họ gặp trước khi ra về.

Chúng tôi xem đây là một thành tựu và là kết quả trực tiếp từ việc cô cảm thấy thoải mái hơn khi đối mặt với cảm giác tội lỗi của mình. Theo thời gian, Tonya nhận ra cảm giác tội lỗi không phải là sự phán xét từ lương tâm của cô, mà là một tư duy đã ăn sâu trong tâm trí cô khi bấy lâu nay cô luôn được dạy là phải ưu tiên người khác hơn bản thân mình.

Bỏ ngoài tai những thứ cần bỏ ngoài tai

Khi đã thuần hóa được “con quái vật tội lỗi”, bước tiếp theo bạn cần làm để thiết lập ranh giới là nhận biết những người xung quanh ảnh hưởng thế nào đến quyết định của bạn. Tôi gọi họ – những người mà ý kiến của họ chiếm phần lớn không gian trong tâm trí bạn – là “kẻ phá đám”.

Tôi không lạ gì chuyện này. Lớn lên trong một gia đình nhập cư người Nam Á, câu hỏi “Người ta sẽ nói gì?” đã ăn sâu vào tâm trí tôi từ khi còn rất nhỏ. Mãi cho đến khi trở thành bác sĩ tâm thần, tôi mới hiểu rằng việc mình quá coi trọng cách người khác nhìn nhận về mình có liên quan thế nào với việc đặt ranh giới.

Vào thời điểm khoảng hai mươi lăm tuổi, tôi đối mặt với tình huống mà nhiều phụ nữ phải trải qua: tất cả những người bạn thân nhất của tôi đều đính hôn và lên kế hoạch cho đám cưới. Lúc đó, tôi vẫn đang ở giai đoạn hẹn hò và phải chịu áp lực rất lớn từ gia đình khi họ muốn tôi nhanh chóng kết hôn và ổn định cuộc sống với người tôi đang quen. Đồng thời, tôi cũng đang định chuyển đến một khu vực khác để bắt đầu thực tập nội trú trong lĩnh vực tâm thần học.

Khi nói chuyện với cha mẹ về việc tôi sẽ chuyển đến sống với bạn trai mà không đính hôn, tôi nhận được câu hỏi quen thuộc: “Nhưng người ta sẽ nói gì?”. Khi đề cập đến “người ta”, cha mẹ tôi muốn nói đến bạn bè và họ hàng, cũng như gia đình chúng tôi ở Ấn Độ.

Tôi không thể đổ lỗi cho cha mẹ tôi về tất cả những chuyện xảy ra sau đó. Bản thân tôi khi đó cũng muốn nhanh chóng theo kịp bạn bè. Tôi không muốn bị bỏ lại phía sau và tôi nghĩ mình sẽ phải trả một cái giá rất đắt khi đặt ra ranh giới với gia đình. Tôi cũng yêu bạn trai mình, không muốn đánh mất anh ấy hay tương lai của chúng tôi. Vậy là chúng tôi kết hôn. Nhưng rốt cuộc, hôn nhân của chúng tôi đã kết thúc bằng việc ly hôn, gây nhiều đau đớn và tổn thương cho những người tôi quan tâm.

Bây giờ, khi nhìn lại khoảng thời gian đó và hiểu thấu mọi thứ, tôi thấy rằng để có thể thiết lập ranh giới, chúng ta phải trả cái giá dưới dạng các mối quan hệ xã hội. Tôi đã đánh giá sai và cho rằng đó là cái giá quá cao, tôi đã không lên tiếng bảo vệ bản thân với sự cấp bách lẽ ra tôi nên nhận thấy, chỉ vì tôi sợ các mối quan hệ xã hội của mình sẽ bị ảnh hưởng. Vấn đề của lối tư duy này là bạn càng gắn bó với một mối quan hệ, công việc hoặc tình huống không phù hợp, thì cái giá bạn phải trả về mặt cảm xúc để có thể đưa ra quyết định quan trọng về ranh giới sẽ càng cao.

Cuối cùng tôi vỡ ra một điều mà đáng lẽ tôi nên hiểu từ lâu: không có con đường tắt nào cho việc thiết lập ranh giới và hiểu rõ giới hạn của bản thân. Bạn càng để cho nỗi lo ngại về sự phán xét hoặc phản ứng của người khác chi phối quyết định của mình, tác hại về lâu dài mà bạn phải gánh chịu sẽ càng nghiêm trọng. Đây chính là lý do vì sao ranh giới là nền tảng của chăm sóc bản thân thực thụ.

Vậy làm thế nào để bạn buông bỏ nỗi lo lắng về lời phán xét của những “kẻ phá đám”? Trước hết, khi nói đến ranh giới, hãy đặc biệt cẩn trọng về người mà bạn chọn nghe theo. Dù mong muốn tự nhiên của con người chúng ta là tìm kiếm cảm giác an tâm, nhưng đôi khi những người thân thiết nhất của chúng ta không thể mang lại cho ta cảm giác đó, có thể vì họ đã hình thành những lối mòn tư duy từ thời thơ ấu, hoặc có thể vì chính họ cũng không có khả năng kiểm soát sự lo âu. Thay vì tìm kiếm nguồn hỗ trợ bên ngoài để đưa ra những quyết định khó khăn, điều quan trọng là bạn cần chú ý đến nhu cầu và sở thích của bản thân.

Những mối quan hệ lành mạnh của người trưởng thành phải đáp ứng được nhu cầu và giá trị ưu tiên của từng cá nhân. Trong một mối quan hệ lành mạnh – dù là với bạn đời, các thành viên trong đại gia đình hay đồng nghiệp – đặt ra ranh giới là một cách để bạn đầu tư bản thân vào mối quan hệ, vì khi đó bạn đang chia sẻ cho họ biết những nhu cầu và mong muốn của mình.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Học cách 'Chăm sóc bản thân thật sự” trong năm mới

Bạn đã bao giờ tự hỏi liệu mình có đang thực sự chăm sóc bản thân đúng cách, hay chỉ đang chạy theo những buổi spa xa xỉ và các liệu trình thời thượng mà không biết chúng có thực sự mang lại hiệu quả?
2

Biến tiềm năng thành tài năng - Học cách khai phá tiềm năng để có một năm trọn vẹn

Tiềm năng không liên quan tới điểm xuất phát mà nằm ở việc bạn đi được quãng đường bao xa. Với cơ hội và động lực học tập thích đáng, bất kỳ ai cũng có thể khai phá tiềm năng của mình để đạt được những thành tựu lớn lao hơn. 
3

Con đường chính trực – Bốn giai đoạn để có một cuộc đời đầy ý nghĩa và niềm vui

Con đường chính trực là “sự chính trực” hay “sự toàn vẹn”, tức là trạng thái khi con người sống đúng với tiếng nói và cảm xúc chân thật bên trong mình.
4

Cung bậc tình yêu 1 - Ngày đùa

San có điện thoại. Chẳng sung sướng gì khi phải chạy cồng cộc qua hai mươi tư bậc thang lên tầng hai, mở cánh cửa kiếng mới vào được văn phòng nhà văn hóa huyện.
5

Càng xem phim Sex Education, tôi càng thấy tư duy dạy con của chị đồng nghiệp quá cổ hủ

Tôi nhận định quan niệm của mình là đúng sau khi xem bộ phim này

Càng xem phim Sex Education, tôi càng thấy tư duy dạy con của chị đồng nghiệp quá cổ hủ

Tôi nhận định quan niệm của mình là đúng sau khi xem bộ phim này

Chăm sóc bản thân thật sự - Cẩm nang định nghĩa lại cách yêu thương chính mình

Nếu bạn đang cảm thấy lạc lõng, mệt mỏi hoặc hoài nghi về giá trị của chính mình, hãy để "Chăm sóc bản thân thật sự" (Real self-care) trở thành kim chỉ nam giúp bạn tìm lại con đường đúng đắn, giúp bản thân khỏe mạnh và hạnh phúc từ trong ra ngoài.

Xem Conan, bạn có biết phương pháp giáo dục của gia đình nào là tốt hơn?

Liệu bạn đã bao giờ để ý đến những chi tiết này?

Chăm sóc bản thân thật sự - Bạn cần phải kiểm soát Chế độ Hy sinh Bản thân

Trước khi tìm hiểu những công cụ giúp thực hành lòng trắc ẩn đối với bản thân, có một rào cản quan trọng về lòng tự trắc ẩn mà chúng ta phải giải quyết trước tiên, đó là Chế độ Hy sinh Bản thân (Martyr Mode).

Fan Doraemon chưa chắc đã biết "XêKô" - bạn cùng lớp Nobita, có tổng tài sản là bao nhiêu?

Tổng tài sản của gia đình nhân vật này là một con số khủng ở thời điểm đó.

Tự do là chịu trách nhiệm nhiều hơn, đến mức không cần ai phải can thiệp vào cuộc sống của bạn

Theo Osho, tự do không chỉ là quyền được làm điều mình muốn, mà còn là khả năng tự quản lý cuộc sống của mình một cách độc lập, có trách nhiệm, đến mức không cần sự can thiệp từ bên ngoài.

Xem phim "Sex and the City" tôi nhận ra điều đắt giá để nổi bật hơn người khác

Sau khi thức trắng đêm để xem phim "Sex and the City", tôi mới hiểu tại sao bộ phim lại nổi đình nổi đám như vậy.

Chăm sóc bản thân thật sự - Bạn đã biết cách thiết lập ranh giới để chăm sóc bản thân thực thụ?

Nguyên tắc đầu tiên của tự chăm sóc bản thân là thiết lập ranh giới. Ranh giới là nền tảng; nếu không có ranh giới, toàn bộ phần còn lại của việc chăm sóc bản thân sẽ không thể diễn ra.

'Nụ hôn bạc tỷ' vào Top 10 phim Việt doanh thu cao nhất từ trước tới nay

Điện ảnh - Hoàng Phương Lê - 18/02/2025 13:00
Chiều 15.2, ê kíp bộ phim Nụ hôn bạc tỷ của Thu Trang công bố phim đã vượt mốc 180 tỉ đồng, vào danh sách 10 phim Việt có doanh thu cao nhất từ trước tới nay.

Bí mật gây nghiện nguy hiểm của túi mù: Cơ chế thao túng, bẫy tâm lý giống trò đỏ đen

Kỹ năng - Trang Đào - 18/02/2025 12:00
Tại sao "túi mù" hay Baby Three lại gây nên một cơn sốt "chưa từng có" trong giới trẻ? Đằng sau thói quen giải trí tưởng chừng vô hại là hiểm hoạ từ cơ chế "gây nghiện" và thuật thao túng tâm lý như trò đỏ đen.

Cuộc đời cha đẻ GM: Từng ở đỉnh cao rồi phải nhờ bạn nuôi, qua đời trong cảnh tay trắng

Phong cách sống - Quang Phong - 18/02/2025 11:00
William Durant sáng lập một trong những tập đoàn xe thành công nhất lịch sử thế giới nhưng qua đời với 2 bàn tay trắng.

Con cái lớn lên hiếu thảo hay không, thực ra đã có dấu hiệu từ sớm

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 18/02/2025 10:00
Việc giáo dục con cái không phải là tạo ra những đứa trẻ thiên tài theo tiêu chuẩn của xã hội.

Con đường chính trực - Khôi phục trạng thái chính trực là cách để chúng ta thoát khỏi địa ngục

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 18/02/2025 09:00
Khi đi qua cánh cổng bị nguyền rủa, Dante rời khỏi khu rừng tối lầm lạc và tới một nơi còn kịch tính hơn: địa ngục.

Lòng tôi nhẹ khi mẹ rời xa - Hành trình giải thoát và tự do của McCurdy

Từ sách - Phim - Ngọc Thúy - 18/02/2025 08:00
Câu chuyện của Jennette McCurdy trong "Lòng tôi nhẹ khi mẹ rời xa “ (I’m Glad My Mom Died) đã chia sẻ về những cảm xúc mâu thuẫn khi đối diện với cái chết của mẹ, sự buồn bã lẫn sự nhẹ nhõm của tác giả...

Làm việc cùng nhau

Blog GS John VU - GS John Vu - 17/02/2025 13:00
Khi mà thế hệ trẻ hiểu được và đánh giá cao công trình của thế hệ trước, họ có thể tiếp tục nỗ lực để làm cho nền kinh tế mạnh hơn. Chìa khoá cho cả hai thế hệ làm việc với nhau là giáo dục và đào tạo đúng.

61% Gen Z không biết rán trứng, 42% người ở độ tuổi 18-28 không nấu được món xào cơ bản

Phong cách sống - Mini - 17/02/2025 12:00
Theo khảo sát này, việc nấu những món ăn cơ bản cũng là một “thử thách lớn” với Gen Z.

8 món đồ từng được ca ngợi, nay thành trò cười cho thiên hạ

Kỹ năng - Lam Phương - 17/02/2025 11:00
Mua sắm online đúng là tiện lợi nhưng đừng để những đoạn quảng cáo thần thánh làm mờ mắt.

“Nếu có kiếp sau, tôi không bao giờ muốn nuôi dạy con mình giỏi như vậy..." - Chia sẻ của bà mẹ gây sửng sốt

Suy ngẫm - Thanh Hương - 17/02/2025 10:00
Nếu con tôi không thể trở thành nhân vật chính, vậy thì làm một nhân vật phụ hạnh phúc cũng rất tốt.

Con Đường Chính Trực - Sống sao để tâm hồn thanh thản, bình an

Từ sách - Phim - FN - 17/02/2025 09:00
Có bao giờ bạn cảm thấy mình đang sống không phải là chính mình? Khi mỉm cười mà trong lòng trống rỗng, khi tiếp tục một công việc mà mình không thích, hay khi cố chạy theo chuẩn mực mà lạc mất chính mình?

'Sếp tồi' - Khi bạn đối mặt với một vị sếp khó ưa

Từ sách - Phim - Ngọc Thúy - 17/02/2025 08:00
Đã bao giờ bạn cảm thấy mình như một con lạc đà gánh cả sa mạc trong công sở?

Xem phim "Sex education", tôi nhận ra sai lầm của mình: Con quá khổ trước áp lực ‘phải hoàn hảo’ của cha mẹ!

Từ sách - Phim - Minh Nguyệt - 16/02/2025 12:00
Sau khi xem phim Sex Education, tôi đã nhận ra thiếu sót của mình trong việc dạy con.

Võ công của Hoàng Thường mạnh tới mức khiến Trương Vô Kỵ cũng phải thua

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 16/02/2025 11:00
Hoàng Thường, tác giả bí kíp võ công Cửu Âm Chân Kinh, sở hữu võ công cái thế nào?

20 câu nói kinh điển của tỷ phú Rockefeller: Bào chữa là nguồn gốc của thất bại

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 16/02/2025 10:00
Sở dĩ con cháu của tỷ phú có thể tiếp nối vinh quang và thành công cho đến ngày nay là nhờ sự giáo dục của gia đình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 19/02/2025