Thiền định được hiểu đơn giản là một bài tập làm dịu bớt sự hỗn loạn của tâm trí để đạt được tĩnh lặng và sự tập trung tối đa. Nó giúp tạo ra trạng thái tĩnh lặng và yên bình. Người thiền tập cố gắng duy trì sự tập trung để bỏ qua mọi suy nghĩ làm xáo trộn tâm trí khác.
Chánh niệm là nghệ thuật sống trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại mà không bị phân tâm về những chuyện sắp xảy ra trong tương lai. Nó giúp cho ta có khả năng tự-nhận-biết-chính-mình trong khi vẫn đang giải quyết những vấn đề thường nhật trong cuộc sống. Khi thực hành thiền chánh niệm, người thiền tập trung vào quan sát mọi trạng thái tâm lý, cảm xúc, và trạng thái cơ thể một cách chân thật và không đánh giá.
Nói cách khác, thiền định giúp tạo ra sự bình yên và tĩnh lặng trong tâm trí, trong khi thiền chánh niệm giúp thấu hiểu và chấp nhận sự thay đổi và phiến diện của thực tại.
Người mới bắt đầu nên lựa chọn thiền định hay chánh niệm
Khi nói về sự khác biệt giữa hai phương pháp này thì tác giả cuốn sách “Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày” - Kathirasan K cho rằng: “Sự khác biệt quan trọng giữa hai phương pháp này là trong thiền định, trạng thái tĩnh lặng và tập trung được ưu tiên, trong khi trong thiền chánh niệm, mục tiêu chính là thấu hiểu và chấp nhận sự thay đổi và vô thường của mọi thứ”.
Ông cho rằng việc đặt một mục tiêu không tưởng trong thiền định cũng không khác gì đặt các mục tiêu khác trong cuộc sống. Cả hai đều đòi hỏi ở bạn một sự nỗ lực rất lớn để đạt tới mục tiêu đó. Điều đó sẽ tạo thêm nhiều căng thẳng hơn so với những giá trị mà việc thiền định có thể mang lại.
Còn trong khi thực hành thiền chánh niệm, chúng ta không có mục tiêu hoặc đích đến. Tất cả những gì chúng ta quan tâm tới là nhận biết trong khoảnh khắc hiện tại, ghi nhận hơi thở và sự chuyển động của mình.
Thiền định không suy nghĩ có thể nghe thấy hay, đặc biệt là khi bạn có thể “chứng đắc” nó sau nhiều nỗ lực. Tuy nó có thể là một mục tiêu chính đáng đã được nhiều người xác nhận rằng có đem lại một số giá trị, nhưng trong trường hợp của thiền chánh niệm thì không phải vậy.
Chính vì vậy, nếu bạn là người mới bắt đầu quan tâm đến phương pháp thiền thì chánh niệm là một lựa chọn phù hợp với bạn. Bạn có thể bắt đầu rất đơn giản từ chú tâm đến một đối tượng hoặc một trải nghiệm cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Hãy tận hưởng hết mình với giây phút hiện tại và không cần quan tâm đến những gì không phù hợp.
.png "'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ")
