Tu giữa đời thường – Tại sao mất ngủ?

Quang Thanh24/09/2023 09:00
Tu giữa đời thường – Tại sao mất ngủ?

Ngủ là lúc cơ thể chúng ta xử lý những suy nghĩ và thải những hóa chất độc hại đối với não được tích tụ trong cả ngày dài. Đây cũng là lúc chúng ta tạo ra các mô mới và khôi phục lại trạng thái cân bằng cho hệ thần kinh.

Giấc ngủ còn là thời gian chúng ta điều chỉnh hệ miễn dịch của mình. Như vậy mất ngủ sẽ khiến bạn già đi nhanh hơn, tích tụ độc tố, giữ nguyên trạng thái căng thẳng không được phục hồi, đau ốm thường xuyên hơn và có nguy cơ cao hơn đối với các bệnh mãn tính. Mất ngủ sẽ khiến chúng ta trở nên cáu kỉnh, gắt gỏng, dễ dàng bực tức với mọi người, đưa ra những quyết định tệ hại, ăn những thứ không lành mạnh và nói chung chúng ta luôn sẵn sàng đánh đấm bất kỳ ai! Sắc diện của chúng ta ngày càng xấu đi và năng lượng thì chạm đáy.

Mất kết nối với thiên nhiên

Tại sao giấc ngủ lại là một vấn đề lớn trong thế giới hiện đại đến thế? Câu trả lời đơn giản là: chúng ta đã mất đi sự hòa điệu với thiên nhiên!

Bộ não của chúng ta có một tuyến nhỏ, rất nhạy cảm với ánh sáng gọi là tuyến tùng. Nó giúp kiểm soát một công tắc chủ đạo của hệ sinh lý cơ thể bằng cách tiết ra melatonin. Khi ánh sáng tác động vào mắt, một trung tâm đặc biệt sẽ phát ra tín hiệu đến các vùng khác của não chịu trách nhiệm kiểm soát việc tiết hoóc-môn, nhiệt độ cơ thể và các chức năng khác có vai trò cho chúng ta cảm giác mệt mỏi hoặc tỉnh táo. Khi quá trình này xảy ra vào buổi tối, chúng ta bắt đầu lờ đờ và cuối cùng đi vào giấc ngủ. Đó là một phần của quá trình “tắt máy” tự nhiên của cơ thể và hệ sinh lý.

Vấn đề là với thế giới ngày nay, ánh sáng ở khắp mọi nơi; ánh sáng liên tục tác động vào mắt chúng ta và kích hoạt não để nó tưởng rằng đang là ban ngày. Khi đó, não tiếp tục vận hành, các hoóc-môn tiếp tục được bơm vào máu, giữ cho chúng ta hăng say, tỉnh táo và hao hơi tổn sức trong việc kiếm tiền.

Khoảng mười ngàn năm trước, tổ tiên chúng ta đi săn bắt, hái lượm cả ngày và sau đó tụ tập quanh đống lửa để ăn uống, kể chuyện, rồi đi ngủ. Khi mặt trời lặn có nghĩa là con người cũng cần phải nghỉ ngơi hoàn toàn. Chúng ta chẳng có cơ may nào nếu quyết chiến với các con thú săn mồi ban đêm, nên chỉ có một lựa chọn là tìm nơi trú ẩn. Bóng tối giúp chúng ta kết thúc một ngày và thiết lập nhịp điệu dành cho buổi tối, đó là tụ họp, vui vầy và thư giãn. Thời tiết thường trở lạnh vào ban đêm, vì vậy con người thường tụ họp, quây quần để truyền hơi ấm cho nhau, kể cho nhau nghe vài câu chuyện, ân ái, rồi đi ngủ.

Ngày nay, chúng ta đem máy tính bảng vào giường, để đèn sáng choang và làm việc đến tận khuya. Nhịp độ sống không được phép chậm lại và sống chậm gần như được xem là biểu hiện của sự yếu đuối.

Nếu bạn nhìn vào dạng tần số sóng não tương ứng với trạng thái ngủ, bạn sẽ thấy nó ở khoảng từ một đến ba hertz, tức là từ một đến ba chu kỳ dao động mỗi giây. Ngay cả các dạng sóng não nhanh hơn, tương ứng với trạng thái siêu tỉnh táo, cực kỳ căng thẳng hay lo lắng cũng chỉ có tần số từ 22 đến 38 hertz. Vậy mà một chiếc điện thoại kết nối không dây thông thường có tần số lên đến 2,4 gigahertz. Chỉ riêng việc làm thế nào để sống chậm lại với một tần số cao như thế đã là một thử thách quá lớn rồi, nếu cố gắng làm như vậy với cả chiếc máy tính bảng, những cuộc gọi điện thoại, âm thanh nền từ chiếc tivi và từ đường dây nối mạng âm tường thì quả là chuyện điên rồ không tưởng. Chúng ta không biết tần số siêu tốc đó tác động như thế nào đến bộ não của mình, nhưng chúng ta cứ vô tư áp chặt cái thiết bị điện tử đó vào thái dương và nói chuyện hàng giờ liền.

Mặc dù các thử nghiệm ban đầu đã không tìm thấy bằng chứng để kết luận về những tác hại có thể có, nhưng thực tế vẫn cho thấy các tế bào trong cơ thể chúng ta đều phản ứng với những thay đổi dù rất nhỏ trong gradient điện.

Ngoài ra, phần lớn các bệnh nhân bị chứng mất ngủ đều có thói quen lạm dụng caffeine. Họ thường phải nhờ đến cà phê và các loại thức uống tăng lực vào buổi chiều để duy trì sự tỉnh táo, nhưng họ không hề nhận ra rằng chất kích thích vẫn còn tác động lên cơ thể họ đến tận đêm khuya.

Một nghiên cứu cách đây vài năm cho thấy thời gian bán hủy  của caffeine ở cơ thể người trưởng thành khỏe mạnh là 5,7 giờ. Điều này có nghĩa là nếu bạn đưa vào cơ thể 200 mi-li-gram caffeine (tương đương từ một đến hai tách cà phê) lúc 12 giờ trưa thì đến 5 giờ 45 phút chiều, trong cơ thể bạn vẫn còn 100 mi-li-gram caffeine. Sau đó, bạn cần thêm khoảng năm giờ nữa để cơ thể xử lý hết số còn lại, và như vậy là bạn sẽ “tỉnh như sáo” cho đến gần mười một giờ đêm.

Đừng để “ngân hàng” tuyến thượng thận ngừng cho vay

Một nhân tố khác có ảnh hưởng đến giấc ngủ là lượng đường trong máu của chúng ta. Khi mức đường huyết này mất cân bằng, cơ thể thường cầu cứu tuyến thượng thận, và điều này gây tác động xấu đến giấc ngủ.

Trong ngày, lượng đường trong máu đủ dùng, giống như lượng tiền mặt có sẵn trong túi, giúp chúng ta hoạt động tốt. Khi não bị giảm lượng đường (thật ra chính là năng lượng), chúng ta sẽ rơi vào trạng thái lo lắng và đầu óc mụ mị. Não sẽ kêu cứu để khắc phục tình hình ngay lập tức. Và thông thường thì não sẽ tìm kiếm thức ăn để giải quyết vấn đề. Nếu không có thức ăn, cơ thể sẽ phải dùng đến cortisol, một loại hoóc-môn được sản xuất ở tuyến thượng thận, để bù đắp khoản thiếu hụt đó. Giống như sử dụng năng lượng trong tài khoản tín dụng, cortisol sẽ kích hoạt các tế bào giải phóng lượng glycogen dự trữ (glucose được dự trữ trong gan dưới dạng glycogen), nhờ đó, đường được giải phóng vào máu và duy trì hoạt động cho cơ thể.

Nếu chúng ta không lắng nghe nhu cầu của cơ thể, nghĩa là lờ đi tín hiệu của cơ thể yêu cầu được cung cấp năng lượng từ thức ăn lành mạnh hoặc bỏ bữa, chúng ta đã buộc cơ thể phải vay mượn năng lượng từ “thẻ tín dụng” cortisol. Kết quả là, “ngân hàng” tuyến thượng thận sẽ mệt mỏi vì phải phục dịch chúng ta mỗi ngày và sẽ đến lúc ngừng cho vay. Và đó là khi mọi chuyện trở nên khó cứu vãn.

Vào ban đêm, vì chúng ta thường không thức dậy giữa giấc để ăn nên cơ thể phải phụ thuộc vào “hạn mức tín dụng” cortisol để chi tiêu dè sẻn năng lượng cho não và giữ cho não yên bình. Nhưng khi tuyến thượng thận bắt đầu báo động và hoạt động kém dần, nó không thể cung cấp cortisol mỗi khi chúng ta cần nữa. Vì vậy, nó chuyển sang cơ chế dự phòng, và giải phóng adrenaline thay vì cortisol. Giờ thì thay vì chỉ cảm giác khó chịu mơ hồ theo kiểu “Khó ngủ quá”, chúng ta phải đối mặt với tình trạng mức cortisol thấp, ta vẫn có thể ngủ thiếp đi nhưng rồi đột nhiên nửa đêm choàng tỉnh, trống ngực đập thình thịch và mồ hôi ướt đẫm. Đó là do adrenaline đang kêu gào “Dậy mà ăn gì đi chứ, đồ tồi”.

Đây là dấu hiệu cho thấy chúng ta đã đi quá xa. Cơ thể rất cần được ngủ. Nếu bạn không thể đảm bảo được giấc ngủ thì hãy đảm bảo luôn theo dõi lượng đường huyết và sức khỏe tuyến thượng thận. Việc uống cà phê để cầm cự cho hết ngày cũng gây bất ổn cho lượng đường huyết, khiến cơ thể bị rối loạn vào ban đêm. Ăn các loại carbohydrate phức tạp, chất béo lành mạnh và đủ lượng protein là giải pháp ngắn hạn cho vấn đề này. Giải pháp triệt để về lâu dài là sống chậm lại, hỗ trợ chức năng tuyến thượng thận và học cách thư giãn hoàn toàn.

Giấc ngủ là vấn đề còn nhiều bí ẩn đối với nhiều người bởi vì chúng ta cứ nhất định xem nó là một quá trình – bạn không thể xem ngủ là một việc để “làm”. Chúng ta  có thể khắc phục mọi việc… chúng ta khéo xoay xở… chúng ta chuyên nghiệp và hiểu biết… vậy mà đêm đến, chúng ta vẫn lăn lộn và trằn trọc không ngủ được.

Kỳ tới: Mất ngủ, rào cản trong sự phát triển và hạnh phúc


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Thuyết Mặc Kệ Họ’ - Bí quyết để ngừng lo âu

Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy để họ.
2

Sức mạnh của người thấu cảm - Vẻ đẹp trong sự nhạy cảm của bạn

 “Sự nhạy cảm của tôi là một siêu năng lực!"
3

‘Tiến vào đồng cỏ hoang’ - Câu chuyện ngụ ngôn về những bất đồng với mẹ

Đây là câu chuyện ngụ ngôn xoay quanh những sự việc xảy ra với một cậu bé và bạn gấu Walter, khi cả hai bỏ trốn khỏi nhà. Bởi cậu bé cảm thấy bị mất tự do và quá chán nản với việc phải ngoan ngoãn, tuân theo những qui tắc do mẹ đặt ra.
4

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Vì sao lời trách móc dễ dẫn ta vào ngõ cụt?

Nhớ rằng ai cũng đang chiến đấu với những cuộc chiến riêng, đồng cảm sẽ giúp ta bớt khắt khe.
5

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Kỳ 3: PTSD là một cơ chế sinh tồn giúp chúng ta sống sót

Vậy là, tận thế đang tới rồi, dĩ nhiên - Giai đoạn khoảng năm 2021-2022 khi Covid hoành hành, cháy rừng ở California và bạo loạn ở Mỹ.

Muôn kiếp nhân sinh 3 - Muốn đi xa trên con đường đạo, phải từ bỏ những thứ thuộc về xưa cũ

Lý do mọi người không thể nhớ được những việc họ đã làm trong quá khứ vì trong hàng ngàn kiếp sống con người đã tạo biết bao nhân xấu cũng như tốt, không thể biết được nhân nào đang trổ quả.

Tu giữa đời thường - Đừng là một con tốt sống theo mong muốn của người khác

“Tu giữa đời thường” đánh thức năng lượng tiềm ẩn, khai mở tâm trí bên trong chúng ta – những con người đang chật vật trong đời sống đô thị ngột ngạt.

Thời đại thứ tư - Những nỗi lo sợ mà robot mang đến cho con người

Đi kèm với những lợi ích mà robot mang đến thì vẫn có những nỗi lo sợ từ con người

‘Tu giữa đời thường’ - Hãy sống cuộc đời của bạn, một cuộc đời có mục đích

Bạn quá bận rộn, bạn đang “ngụp lặn” trong một cuộc sống đầy khủng hoảng để phấn đấu tìm kiếm danh vọng, tiền tài, sự nghiệp… Làm sao để có thời gian, tìm lại sức lực, để sống một cuộc đời thật sự đáng sống?

Kiến Phật - Bài luyện tập hành thiền Chánh niệm

Chánh niệm có nghĩa là mang tâm trở lại khoảnh khắc hiện tại, và việc nhận ra cơ thể mình đang cảm thấy như thế nào sẽ mang chúng ta trở về khoảnh khắc hiện tại ngay lập tức.

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sự khác biệt giữa thiền định và thiền chánh niệm

Thiền định và thiền chánh niệm là hai phương pháp thiền quan trọng trong Phật giáo.

Tu giữa đời thường - Làm chủ cuộc sống là biết từ chối, hãy học cách nói 'Không'

 Trở thành nô lệ của thời gian là thất bại tột cùng trong nỗ lực hiểu mình là ai.

Khác biệt thật là tuyệt - Giúp trẻ nhận ra sự khác biệt thay vì so sánh với “con nhà người ta”

Phần lớn các bậc phụ huynh thường hay so sánh con mình với “con nhà người ta” như một cách để con nỗ lực hơn. Tuy nhiên chính sự so sánh này đã trở thành một trong những nguyên nhân khiến trẻ tự ti vào bản thân.

Kinh doanh khoán ngoài

Blog GS John VU - GS John Vu - 22/08/2025 13:00
Các công ti toàn cầu đã dùng công nghệ thông tin như chiến lược để cải tiến tính hiệu quả, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, và cải tiến chất lượng.

Khi cuộc đời cho bạn quả quýt: Thiếu tiền cũng không đáng sợ bằng thiếu thứ này!

Điện ảnh - Ngọc Linh - 22/08/2025 12:00
"Làm chủ” một túp lều tranh với “làm nô lệ trong biệt thự”, chưa biết ai khổ hơn ai.

Cấp cứu giữa đêm vì ngộ độc, bác sĩ nhắc nhở 4 món rất quen nhưng nấu không cẩn thận

Kỹ năng - Ngọc Ái - 22/08/2025 11:00
Sau khi ăn tối khoảng 2 tiếng, người phụ nữ này đột nhiên đau bụng dữ dội, nôn mửa và không nhận ra người thân. Trong khi người nhà cho biết các món trong bữa ăn đều quen thuộc, không có gì đặc biệt.

9 bài học hàng đầu của Mark Twain để sống tốt một cuộc đời đầy thử thách

Suy ngẫm - TĐ - 22/08/2025 10:00
Twain được biết đến với nhiều câu trích dẫn dí dỏm. Dưới đây là những bài học để đời từ Mark Twain đáng để suy ngẫm mỗi ngày!

Những cuốn sách giúp bạn chăm sóc sức khỏe tinh thần từ gốc rễ

Tủ sách - Quìn - 22/08/2025 09:00
Đọc những cuốn sách dưới đây, bạn sẽ thấy việc chăm sóc tinh thần không còn là khái niệm xa xỉ, mà là con đường thực tế để sống cân bằng, bền vững trong một thế giới nhiều biến động.

Bà mẹ ba con làm hoa từ bánh cupcake gây sốt khắp thế giới

Phong cách sống - Hoàng Hà - 22/08/2025 08:00
Dù không qua bất kỳ trường lớp đào tạo nào, thế nhưng với lòng đam mê ẩm thực và nghệ thuật, người mẹ ba con vẫn tạo nên bó hoa bánh cupcake tuyệt đẹp.

Kế hoạch dự án phần mềm

Blog GS John VU - GS John Vu - 21/08/2025 13:00
Theo nhiều nghiên cứu, phần lớn những người quản lí phần mềm đã KHÔNg nhận được đào tạo về quản lí dự án CHÍNH THỨC và nhiều giáo trình quản lí dự án tại đại học KHÔNG thích hợp do thiếu “khía cạnh thực hành”.

Xem Sex Education tôi giật mình, nếu ông bố nào cũng dạy theo kiểu này thì con cái mệt mỏi

Điện ảnh - Thanh Hương - 21/08/2025 12:00
Tôi rùng mình nhớ lại tuổi 15 của bản thân và nhận ra mình đã sai.

3 thông báo Zalo không bao giờ được bỏ qua, coi chừng tài khoản Zalo bị hack

Kỹ năng - KV - 21/08/2025 11:00
Kẻ gian vẫn có thể chiếm đoạt tài khoản nếu bạn lơ là trước 3 dạng thông báo quan trọng dưới đây.

7 câu nói độc hại mà người EQ thấp hay buông ra với bạn bè khiến họ chẳng có nổi người bạn thân

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 21/08/2025 10:00
Những người có EQ (trí tuệ cảm xúc) thấp thường không nhận ra rằng lời nói của họ có thể gây tổn thương hoặc tạo cảm giác khó chịu cho người khác.

Thuyết Mặc Kệ Họ - Lý do thật sự khiến bạn luôn kiệt sức

Từ sách - Phim - TĐ - 21/08/2025 09:00
Trong cuốn sách "Thuyết Mặc Kệ Họ" (The Let Them Theory), tác giả Mel Robbins và Sawyer Robbins đã chỉ ra rằng bạn không thể kiểm soát hành vi của những người khác và căng thẳng sẽ chỉ làm giảm đi sức mạnh.

Mỹ nhân gen Z hút triệu view với cảnh vác tải cám phăng phăng nuôi 200 con lợn

Phong cách sống - Nhật Thủy - 21/08/2025 08:00
Clip cô gái mảnh mai xinh xắn phăng phăng vác tải cám đổ cho đàn lợn ăn bất ngờ thành hiện tượng mạng với hàng triệu lượt xem chỉ sau 24 giờ.

Lời khuyên khác cho người quản lí dự án

Blog GS John VU - GS John Vu - 20/08/2025 13:00
Người quản lí dự án giỏi phải có cả kĩ năng kĩ thuật và kĩ năng trao đổi.

Xem "Sex Education", tôi gửi con gái tin nhắn và nhận được kỳ tích sau 2 tháng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 20/08/2025 12:00
Bây giờ mỗi khi nhắc lại chuyện cũ, con gái vẫn thường cảm ơn tôi vì tin nhắn tối hôm đó.

Vì sao không nên dùng Face ID để mở khóa điện thoại?

Kỹ năng - KV - 20/08/2025 11:00
Mở khóa bằng khuôn mặt đã trở thành một phản xạ của nhiều người dùng iPhone. Nhưng sẽ ra sao nếu kẻ xấu không cần bẻ khóa, mà chỉ cần ép chính bạn dùng chìa khóa đó để chống lại mình?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 22/08/2025