Con đường chuyển hóa - Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng

Quìn16/01/2025 08:00
Con đường chuyển hóa - Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng

Khi đối diện một vấn đề, ta thường hay tự mình suy diễn, tưởng tượng đủ thứ, để rồi phiền não, đau buồn vì cái tưởng của mình. Nhưng ít ai nhận ra rằng, cái mà ta thấy chỉ là ảo ảnh do tâm tạo nên chứ không phải cái biết chân thật của mình.

Vì sao có vọng tưởng?

Chúng ta ai cũng có “tưởng”, bởi vì tưởng giúp ta nhận diện những gì mình tiếp xúc qua các giác quan. Ví dụ, khi nhìn thấy một bông hoa, tưởng giúp bạn nhận biết đó là hoa hồng, hoa sen hay hoa cúc. Nhưng có khi, chúng ta không chỉ đơn thuần nhận biết sự vật mà còn mang những ý niệm, hình ảnh không có thực vào suy nghĩ của mình, từ đó tạo thành vọng tưởng.

Giống như việc bạn nhìn thấy trên mạng bức ảnh một người bạn đang ngồi trong quán cà phê sang trọng tại Paris, ánh mắt bạn ngay lập tức bị cuốn hút bởi vẻ hoa lệ và khao khát được trải nghiệm không gian ấy. Trong bạn dấy lên mong muốn chụp một bức ảnh tương tự để mọi người phải trầm trồ. Từ đó, bạn lao vào làm việc ngày đêm, tiết kiệm từng đồng, hạn chế mọi chi tiêu để thực hiện "giấc mơ Paris".

Rồi ngày ấy cũng đến. Bạn đặt chân tới Paris, ngồi trong không gian từng ao ước, thưởng thức cà phê và chụp ảnh. Thế nhưng, niềm vui không kéo dài. Trải nghiệm không mang lại sự hạnh phúc như bạn hình dung. Bạn cảm thấy hụt hẫng và tự hỏi: “Đây có thật là điều mình mong muốn?”

Trong cuốn sách “Con đường chuyển hóa", sa môn Thích Pháp Hòa chia sẻ: “Vì chúng ta ai cũng có tưởng – tưởng trong ngũ uẩn: sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Tưởng là một trong năm yếu tố làm nên con người đang hoạt động, đang sống của chúng ta đây. Sắc là sắc thân, thọ là cảm thọ, còn tưởng là tưởng tượng, vọng tưởng. Chúng ta thường vọng tưởng nhiều hơn là nhận biết cái chân thật”.

Những gì bạn đã tưởng ấy chưa hẳn là thật, có khi đó chỉ là sự vọng tưởng ở trong tâm bạn. Giống như khi nói “tôi yêu Paris, tôi sẽ hạnh phúc khi được đến với Paris”, ấy chưa hẳn là tình yêu bạn dành cho Paris mà chỉ là sự vọng tưởng – một loại cảm giác thoáng qua, nảy sinh từ khao khát khẳng định bản thân và không muốn thua kém người khác. Chính tâm trạng thiếu hiểu biết và không soi chiếu bản thân đã khiến bạn nhầm tưởng giấc mơ ấy là hạnh phúc.

Như thầy Thích Pháp Hòa đã giảng giải: “Vọng” là đem cái khác vô tâm trí mình, nên Phật mới gọi là vọng tưởng, mà vọng tưởng thì điên đảo. “Điên đảo” có nghĩa là gì? “Điên” là sai, “đảo” là ngược, tức là mình vừa thấy sai, vừa thấy ngược. Mà vừa thấy sai, vừa thấy ngược thì làm sao thấy được cứu cánh Niết bàn, tức là lẽ thật rốt ráo? Cho nên nếu mình muốn có được sự bình an, sự viên mãn, thì đừng sống với vọng tưởng.

Nhưng làm thế nào để không sống với vọng tưởng?

Đáp án rất đơn giản, đó là chánh niệm. Nghĩa là sống với những gì đang xảy ra trong giây phút hiện tại. Trong khi ăn gì, mình biết mình đang ăn cái đó và không đem cái khác vô so sánh, “Sao bữa nay nó mặn hơn hôm qua?”. Cái “hôm qua” đó không thật, nó đã qua rồi, mà nhiều khi mặn có cái ngon của mặn. 

“Chánh niệm là trạng thái tĩnh lặng khi chúng ta nhận biết rõ ràng mọi điều đang diễn ra trong cuộc sống” - Sa môn Thích Pháp Hòa nhấn mạnh.

Vượt qua vọng tưởng – con đường đến an lạc

Trong xã hội hiện đại, áp lực về công việc, danh vọng và tài chính khiến tâm trí chúng ta dễ bị xáo động, dễ bắt nhầm những tín hiệu sai lầm như “giấc mơ Paris”. Nhưng khi thực hành chánh niệm, bạn sẽ tìm lại được sự an lạc trong những điều bình dị: một hơi thở sâu vào buổi sáng, một bữa cơm ấm áp cùng gia đình, hay nụ cười thân thiện của người bảo vệ ở nơi làm việc.

Nhưng bạn cũng đừng lầm tưởng rằng chỉ cần ngồi thiền hay niệm Phật là sẽ có thể dứt sạch vọng tưởng, tâm hoàn toàn trống trơn. Sự thật là tâm trí của chúng ta không bao giờ trống trơn, hay không có suy nghĩ. Điều chúng ta thật sự cần làm là dẹp bỏ những tạp niệm, vọng niệm không chính đáng, để không còn suy diễn, phiền não.

Như thầy Thích Pháp Hòa đã nói: “Mình không phải là người xưa nay không dính bụi, mà xưa nay mình dính quá xá, bây giờ phải lau chùi. Nhưng chùi một ngày làm sao sạch, nên phải chùi hoài, chùi mỗi ngày, cho đến khi nào mình giống như lúc ban đầu”.

Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng, điều quan trọng là chúng ta cần soi chiếu bản thân mỗi ngày, thực hành chánh niệm mỗi ngày. Đó có thể là việc nhận diện cảm xúc của bản thân, xem rằng mình có thực sự mong muốn điều gì đó, hay chỉ là những vọng tưởng thoáng qua trong đầu mình? Đó có thể là thực hành quán chiếu tâm của mình và tự hỏi “Mình có đang chạy theo người khác?”. Hay chỉ đơn giản là tập trung vào hiện tại, không tiếc nuối quá khứ hay lo sợ về tương lai.

Điều quan trọng không phải là từ bỏ mọi ước mơ hay khát vọng, mà là hiểu rõ bản chất của chúng. Bằng cách đó, bạn có thể tự giải thoát khỏi những đau khổ không đáng có và tìm thấy niềm vui thực sự trong cuộc sống.

“Gương bị bụi đóng cứng lâu ngày, lau một lần sao hết được? Mỗi ngày mình cầm khăn lau một chút, lau nhiều ngày thì bụi mới mềm dần, mỏng dần, rồi mới sạch bụi được. Tu cũng giống như vậy, chỉ bằng cách tinh tấn, chúng ta mới chuyển hóa được những tán loạn, hôn trầm, giãi đãi của mình” - thầy Thích Pháp Hòa chia sẻ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Hiểu quy luật tự nhiên để 'Sống an vui'

Hạnh phúc không phải là một điều gì xa vời hay bí ẩn. Nó đến khi ta hiểu và sống thuận theo quy luật tự nhiên. Một trong những quy luật quan trọng nhất chính là nhân quả – gieo gì, gặt nấy.
2

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.
3

Đường vào thiền - Osho Tôi đã cố gắng kiểm soát cảm xúc, nhưng vì sao càng kiểm soát càng mệt mỏi?

Có thể bạn quyết định mình sẽ không tức giận; bạn có thể nghĩ rằng giận dữ là xấu, nhưng khi cơn giận ập tới, suy nghĩ của bạn bị gạt qua một bên và bạn trở nên tức giận.
4

Quẳng gánh lo đi và vui sống - Khi kháng cự chỉ khiến ta mỏi mệt, thử một lần bắt tay với số phận

Có những khoảnh khắc trong đời, dù cố gắng đến đâu, ta vẫn không thể thay đổi được điều đã xảy ra. Lúc ấy, lựa chọn tốt nhất không phải là vùng vẫy, mà là buông bỏ để tìm lại sự bình yên từ bên trong.
5

Từ bỏ - Kiên trì là cần thiết, nhưng buông bỏ đúng lúc lại là đỉnh cao của sự khôn ngoan

Chúng ta thường được dạy rằng kiên trì là chìa khóa của thành công. Nhưng điều đó không có nghĩa là bám chặt vào mọi thứ bằng mọi giá.

Biến tiềm năng thành tài năng -  Tìm kiếm sự công nhận là một cái hố không đáy

Theo Giáo sư Adam Grant, tìm kiếm sự công nhận là một cái hố không đáy, bởi lẽ, sự khao khát địa vị sẽ không bao giờ được thỏa mãn.

Quên hôm qua – Sống cho ngày mai: Để có những mối quan hệ tốt đẹp

Đôi khi, cuộc đời buộc ta dừng lại để hỏi: 'Ta là ai?' và 'Ta muốn trở thành người như thế nào?'. Chính trong những khoảnh khắc đó, ta tìm thấy khao khát hồi sinh, mạnh mẽ đứng dậy và xây dựng một tương lai đáng sống hơn.

Chăm sóc bản thân thật sự - 3 điều cám dỗ khiến chúng ta chăm sóc bản thân giả tạo

​​​​​​​Có ba điểm bạn cần lưu ý về những điều có thể cám dỗ chúng ta, khiến chúng ta bị cuốn vào, lệch ra khỏi những gì thuộc về chăm sóc bản thân thực thụ và gần hơn với chăm sóc bản thân giả tạo.

Trí tuệ cảm xúc trong kinh doanh – Chìa khóa bán hàng đột phá cho người khởi nghiệp

Nhân viên bán hàng rất hiếm khi được dạy những kỹ năng trí tuệ cảm xúc, cũng như cách quản lý cảm xúc nhằm đạt được kết quả bán hàng mong muốn. 

Chăm sóc bản thân thật sự - 4 nguyên tắc để có hạnh phúc an lạc

Chúng ta đang cố gắng xây dựng một cuộc sống được toàn quyền lựa chọn sử dụng thời gian và năng lượng của mình như thế nào. Song, chúng ta dễ trở nên mù quáng khi theo đuổi mục tiêu đó, bị lạc lối và không biết mình đang đi về đâu.

Dám nghĩ lại – Tái tư duy giúp bạn đối mặt với bất kỳ thử thách nào trong cuộc sống

Trong cuốn sách "Dám nghĩ lại" (Think Again), tác giả Adam Grant chỉ ra rằng tái tư duy không chỉ là kỹ năng mà còn là một cách sống.

Tự do - Như chim tung cánh: Ba chiều kích của tự do theo 'bậc thầy tâm linh' Osho

Nhiều người cho rằng tự do là được làm điều mình muốn, sống theo cách mình muốn, nhưng “bậc thầy tâm linh” Osho cho rằng sự tự do thực sự còn sâu sắc hơn nhiều.

Con đường chuyển hóa - Chỉ có tình thương và lòng tha thứ mới tiêu tan hận thù

Con đường chuyển hóa như một tấm gương phản chiếu để mỗi người nhận ra rằng: Hạnh phúc không đến từ việc hơn thua, mà từ sự buông bỏ và tha thứ.

Podcast: Ánh sáng trong ta - Cuốn sách mới của Michelle Obama ra mắt

Từ sách - Phim - FN - 18/04/2025 14:00
Michelle Obama là một người khi nhắc đến ta không thể chỉ gói gọn trong một vai trò cố định. Bà không chỉ là cựu Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ mà còn là nguồn cảm hứng của hàng triệu người, là biểu tượng của sự kiên cường, trí tuệ và lòng nhân ái.

Sau tuổi 40, nhìn vào 4 điểm này là biết nửa đời sau sung sướng hay bất hạnh

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 18/04/2025 13:00
Đây đều là thói quen sống cấp cao mà ít người làm được!

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 1: Ông Dương Văn Minh và con đường công danh, binh nghiệp

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 18/04/2025 12:00
Nhân ngày kỷ niệm trọng đại, Một Thế Giới giới thiệu loạt bài của TS Vũ Trung Kiên về những con người liên quan đến sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc diễn ra 50 năm trước.

ACV hướng dẫn lộ trình cho hành khách đến nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 18/04/2025 11:00
Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) vừa thông tin hướng dẫn lộ trình giao thông kết nối đến nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.

Nick Santonastasso sinh ra chỉ có một tay và không có chân, hành trình sau đó khiến hàng triệu người khâm phục

Truyền cảm hứng - AB - 18/04/2025 10:00
Nick Santonastasso vượt qua nghịch cảnh để sống cuộc đời khiến nhiều người khâm phục.

Xem "Sex Education", tôi rút ra bài học để dạy con trai hư hỏng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 18/04/2025 09:00
Đang rất rối ren trong việc dạy con, tôi không nghĩ đến, bộ phim "Sex Education" lại giúp tôi tháo gỡ điều này.

Ánh sáng trong ta

Tủ sách - FN - 18/04/2025 08:00
Là một trong 100 quyển sách phải đọc năm 2022 do tạp chí Time bình chọn, cuốn sách này dành cho những ai đang tìm kiếm sức mạnh và sự lạc quan trong thời điểm khó khăn.

Xem Sex Education, tôi phát hiện trước giờ toàn dọa dẫm con mà thiếu chỉ bảo

Điện ảnh - Thanh Hương - 17/04/2025 13:00
Tôi đã thay đổi rất nhiều sau khi xem bộ phim .

Bức ảnh chụp ống tay áo rách của một nam thanh niên trong canteen hút hàng chục nghìn lượt quan tâm

Phong cách sống - Đông - 17/04/2025 12:00
Ít ai biết chủ nhân của ống tay áo rách ấy lại là một nhân vật truyền kỳ.

OpenAI ra mắt các mô hình GPT-4.1 với khả năng lập trình và hiểu ngữ cảnh dài vượt GPT-4.5, GPT-4o

Kỹ năng - Sơn Vân - 17/04/2025 11:00
Hôm 14.4, OpenAI đã ra mắt mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mới GPT-4.1, cùng hai phiên bản nhỏ hơn là GPT-4.1 mini và GPT-4.1 nano, với những cải tiến lớn trong lập trình, khả năng tuân theo hướng dẫn và hiểu ngữ cảnh dài.

Nghiên cứu ĐH Harvard: Hoàn cảnh gia đình không quyết định 100% số phận con người

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 17/04/2025 10:00
Những người tin rằng họ có thể thay đổi vận mệnh của mình, bất kể nguồn gốc của họ, sẽ tiến xa hơn những người hay bỏ cuộc.

8 bí mật về thân thế và gia cảnh của Doraemon, 56 năm trôi qua nhiều fan vẫn ngớ người ra khi phát hiện

Điện ảnh - Bo Bo - 17/04/2025 09:00
Để xem bạn hiểu về Doraemon bao nhiêu nhé. Test ngay đi!

Chăm sóc bản thân thật sự: 3 điều bạn cần nhớ để không lạc lối

Từ sách - Phim - Quìn - 17/04/2025 08:00
Ngày nay, đâu đâu cũng nhắc đến “chăm sóc bản thân” (Real self-care), nhưng bạn có bao giờ tự hỏi: Liệu chúng ta có đang thực sự chăm sóc bản thân đúng nghĩa, hay chỉ đang chạy theo những hình mẫu hoàn hảo mà ai đó dựng lên?

Tránh xa loại người này, bạn sẽ không rơi vào nghèo khó

Suy ngẫm - Nguyệt - 16/04/2025 13:00
Con người chịu ảnh hưởng rất lớn bởi các mối quan hệ xung quanh.

Chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Giải trí - P.V - 16/04/2025 12:00
Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025), các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ VH-TT-DL tổ chức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc trên cả nước.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 19/04/2025