'Đánh thức trí thông minh' của krishnamurti: Hiểu biết nhiều khác với thông minh như thế nào?

​​​​​​​Thảo Thảo08/08/2023 09:00
'Đánh thức trí thông minh' của krishnamurti: Hiểu biết nhiều khác với thông minh như thế nào?

“Trí thông minh” rốt cuộc là gì? Đọc Krishnamurti, ta nhận ra mình đã không hiểu thật đầy đủ, rốt ráo cụm từ tưởng chừng rất quen thuộc này.

Đứng trước các câu hỏi cuộc sống - như rắc rối công việc, mối quan hệ; nỗi phiền não, khủng hoảng cá nhân hay vấn đề xã hội; trí óc ta thường tìm lời giải nơi đâu? Lục tìm ký ức là một phản xạ tự nhiên: Ta tìm nơi kinh nghiệm, cách làm cũ, lời khuyên từ ai đó, hoặc tra cứu sách vở. Tuy nhiên, không gì trong số đó hàm chứa “trí thông minh” đích thực, theo nhà tư tưởng, triết gia Jiddu Krishnamurti. Bởi theo ông, tất cả những điều đó “đều nằm trong phạm vi của tư tưởng và kiến thức”, vốn thuộc về quá khứ cũ kỹ.

“Ta chỉ sử dụng một phần rất nhỏ của não bộ và cái phần nhỏ đó là quá khứ. Có một phần của não bộ đã không hề được vận hành, phần đó vốn để mở, trống rỗng, mới mẻ”, Krishnamurti cho hay.

“Đánh thức trí thông minh” (tựa gốc: “The Awakening Of Intelligence”) tập hợp ghi chép từ 23 cuộc đối thoại giữa Krishnamurti với công chúng, học giả tại Mỹ, Ấn Độ và châu Âu. Qua những cuộc nói chuyện ứng khẩu, ngẫu hứng, nhiều thách thức với Krishnamurti, bạn đọc ngày nay sẽ hiểu về trí thông minh thực sự cùng một địa hạt mới mẻ, mênh mông của trí não mà ta sẽ khám phá ra một khi trí thông minh đó được đánh thức.

Những giới hạn của quá khứ

Theo Krishnamurti, con người thích lệ thuộc vào cái đã biết, bởi vì trong cái biết đó có sự an toàn, đảm bảo. Như khi nghĩ về những kiến thức, kinh nghiệm đã thu nạp được qua những năm tháng trưởng thành, ta ắt hẳn cảm thấy yên tâm, thấy tính cá nhân và “cái tôi” của mình được cũng cố. Tương tự, cảm giác an toàn này cũng xảy ra khi ta bám víu vào những vị thầy, kinh sách, hay người hướng dẫn uyên thâm.

Tuy nhiên, quá khứ thì luôn đứng yên một chỗ và không chuyển động cùng với cuộc sống sinh động. “Nếu não bộ cũ cứ vận hành không ngừng thì nó không thể khám phá được điều gì mới mẻ cả”, Krishnamurti chỉ ra, “Cuộc sống của tôi là quá khứ, bởi vì nó được xây dựng trên kiến thức quá khứ, kinh nghiệm quá khứ, kỷ niệm quá khứ, khoái lạc, đau khổ, sợ hãi… - tất cả đều là quá khứ”.

Trong “Đánh thức trí thông minh”, Krishnamurti nhiều lần nhấn mạnh hệ luỵ của một trí não bị giam giữ trong những đường biên của cái cũ, cái đã biết. Ông chỉ ra, những tư tưởng và kiến thức xuất phát từ ký ức chắc chắn đối kháng và chống cự với hiện tại. Ta không thích “cái đang là”, ta muốn nó phải thay đổi theo ý hướng của trí não hạn hẹp. Ngay lập tức, có sự phân chia giữa tư tưởng và hiện thực sống động.

Mà theo nhà tư tưởng, nếu có sự chia tách đó thì ắt sẽ có xung đột; sẽ có sự hoang mang, rối bời, lẩn trốn, chống cự… Và một giải pháp bắt nguồn từ quá khứ chắc chắn không hiệu quả cho câu hỏi ở hiện tại. Đây chính là nguồn cơn của những hỗn loạn, đau khổ, xung đột, chiến tranh… ở mọi cấp độ.

“Luôn thoát khỏi cái đã biết”

Các cuộc thảo luận trong “Đánh thức trí thông minh” bao hàm hầu như mọi sắc thái của cuộc sống nhân loại: có sợ hãi, đau khổ, tình yêu; có xung đột, khoái lạc, cái chết; có mối quan hệ giữa người với người, sự phụ thuộc, vai trò của người thầy, trải nghiệm giác ngộ… Nhưng trước tất cả các vấn đề đa dạng đó, Krishnamurti đều nhắc đến trí não thông minh thực sự như một giải pháp duy nhất, căn cơ nhất. Vị triết gia cho rằng một trí não thông minh là một trí não biết được những giới hạn của cái cũ, để từ đó vượt ra khỏi địa hạt đó. Và điều này chỉ xảy ra khi những những tư tưởng, kiến thức bên trong trí não hoàn toàn tịch lặng.

Điều đó có nghĩa rằng ta nhìn thấy thực tế, “cái đang là” và hoàn toàn tịch lặng trước thực tế; không tìm cách vượt qua nó, khuất phục, thay đổi nó, không nghĩ rằng “nên thế này” hay “không được thế kia”, mà là hoàn toàn tĩnh lặng. “Chính sự tĩnh lặng đó là trí thông minh”, Krishnamurti nói, “Trí thông minh là sự tịch lặng này và hoàn toàn không mang tính cá nhân”.

Theo Krishnamurti, khi trí não tịch lặng, khiêm nhường nói “tôi không biết”, từ đó thoát ra khỏi mọi cái đã biết, thì những điều tươi mới sẽ được khám phá. Nhà tư tưởng cũng cho rằng cái mới này “vận hành trong đời sống một cách khách quan; lành mạnh; phi cá nhân, nhờ vậy, có hiệu quả”.

Tuy nhiên, cần phải nói thêm rằng, kiến thức hay tư tưởng dĩ nhiên cần thiết trong những hoàn cảnh nhất định, như ta cần kiến thức tiếng Anh để giao tiếp, cần kiến thức công nghệ để làm việc với máy móc… “Tư tưởng có thể nào hoàn toàn tĩnh lặng và chỉ vận hành khi nào cần thiết không - khi ta phải sử dụng kiến thức công nghệ ở chỗ làm, khi ta nói chuyện… - và thời gian còn lại thì tuyệt đối tĩnh lặng?” Krishnamurti đặt câu hỏi. “Di chuyển qua lại giữa cái đã biết và cái không biết là sự hài hòa, là trí thông minh, không phải sao?”, vị triết gia cho hay.

Đọc “Đánh thức trí thông minh”, ta thấy rằng Krishnamurti liên tục đặt câu hỏi, đôi khi hối thúc và thách thức người nghe. Đâu đó, ông còn bảo người đối diện “đừng đọc sách” của mình; hàm ý rằng những lời ông nói chỉ hiệu quả nếu nó được áp dụng vào đời sống, hành động, cuộc đời của mỗi cá nhân người nghe. Suy cho cùng, đó chính là nghịch lý và chân lý trong tư tưởng Krishnamurti về trí thông minh, cũng chính là nghệ thuật sống: hãy luôn vượt lên trên cái đã biết, để sống với cuộc sống, với cái đang là.

Đọc sách, độc giả cũng sẽ nhận ra rằng khi trí não thông minh thực sự được đánh thức, thì đồng thời cái đẹp, tình yêu, sự bình an, hài hoà… cũng nảy sinh. Trí não thông minh, theo nghĩa này, chính là trí não giác ngộ, tỉnh thức, và mang theo hạt mầm giải quyết mọi thống khổ và xung đột trên thế giới. Vì thế, theo Krishnamurti, một trí não thông minh sẽ đem lại năng lực chuyển hoá to lớn với từng cá nhân và với cả xã hội.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Không còn bệnh tim’ – 3 bước đơn giản giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết oxit nitric (NO), chất độc trong công nghiệp lại có thể trở thành “phân tử kỳ diệu” cứu sống hàng triệu người.
2

Tài chính cho mọi người - Góc nhìn mới về tiền bạc

Cuốn sách “Tài chỉnh cho mọi người" (Finance for the people), tác giả Paco de Leon sẽ mang đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích và nhiều kinh nghiệm thú vị...
3

'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ

Giữa nhịp sống hối hả và hiện đại của Sài Gòn, có những điều xưa cũ cứ âm thầm lùi lại phía sau – những bản nhạc bolero, những giọng ca không còn xuất hiện trên sân khấu lớn, hay những con người lặng thầm giữ lấy ký ức của một thời đã qua.
4

Chiến thắng Con Quỷ bên trong - Bắt đầu từ việc bạn dám nói 'không' với ham muốn nhỏ nhất

Nếu bạn đã từng đọc "Chiến thắng Con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success) của Napoleon Hill, bạn sẽ nhận ra rằng ham muốn là một trong những cái bẫy thầm lặng của "Con Quỷ".
5

"Ánh sáng trong ta" - Quyển sách truyền cảm hứng về sức mạnh bên trong

Thời điểm chúng ta nhận ra ánh sáng của chính mình cũng là lúc chúng ta đủ mạnh mẽ để sử dụng nó", là thông điệp mà cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama muốn gởi tới người đọc qua quyển sách "Ánh sáng trong ta" (The Light We Carry) của bà.

Đi tìm cha đẻ của truyện ngụ ngôn của Aesop

Ngụ ngôn Aesop là thể loại truyện truyền miệng có từ rất sớm, với vai trò giải trí và truyền tải các thông điệp đạo đức, lối sống một cách ngắn gọn.

Đánh thức trí thông minh - Tại sao Krishnamurti nói: “Tôi là thế giới và thế giới là tôi”? 

Ta luôn muốn thay đổi cái bên ngoài, hy vọng nhờ đó mà thay đổi cái bên trong.

Bản giao hưởng cuộc sống - Không bao giờ là quá trễ

Nhiều thành tựu nổi bật trên thế giới đã được tạo ra bởi những người đã bước qua tuổi sáu mươi. Họ là bằng chứng sống cho thấy kỳ tích của con người không hề bị giới hạn bởi tuổi tác.

Dịch giả Nguyễn Bích Lan: Tại sao tôi viết tự truyện 'Không gục ngã'?

 Đây là chia sẻ của tác giả, dịch giả Nguyễn Bích Lan về lý do tại sao chị viết cuốn tự truyện "Không gục ngã"

Thiên tài tập thể – Cuốn sách hé lộ những góc khuất về quản trị sáng tạo

Với lối viết sắc sảo cùng nghệ thuật dẫn chuyện tài tình, cuốn sách “Thiên tài tập thể” đã khơi dẫn mạch nguồn đổi mới hòa vào dòng chảy chung của thuật lãnh đạo, cung cấp bộ công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp liên tục tái tạo và trường tồn.

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sự chú tâm tưởng như rất đơn giản nhưng lại khó làm

Chúng ta không nhận ra rằng chính khoảnh khắc hiện tại đã tái hiện quá khứ dưới dạng những ký ức, và cũng chính cái khoảnh khắc hiện tại này lại tạo ra hình ảnh phản chiếu cho những suy nghĩ của ta về tương lai.

Thiên tài tập thể - Cuộc lột xác hoàn toàn của khái niệm lãnh đạo

Cuốn sách đào sâu vào một chủ đề ít được hiểu thấu - đó là tinh thần lãnh đạo và đổi mới, hay có thể hiểu là vai trò của nhà lãnh đạo trong việc tạo dựng một tổ chức sáng tạo hơn.

Thân mật - Osho: Vì sao mọi người ngại thân thiết với người khác?

Mắt bạn có thể tập trung vào mục tiêu đó; vì vậy, hành trình mười ngàn dặm không còn quá xa. Nếu bạn đi đúng hướng, ngay cả cuộc hành trình dài nhất cũng không khiến bạn chùn bước.

Không phải Nữ Oa hay Tây Vương Mẫu, đây là nữ thần có thể giết Tôn Ngộ Không

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 31/05/2025 13:00
Bà là một vị thần quan trọng trong các tín ngưỡng dân gian.

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Kỹ năng - Thái Nguyễn - 31/05/2025 12:00
Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.

Kiếm hiệp Kim Dung: Điều gì giúp Quách Tĩnh thắng được 4 cao thủ Ngư - Tiều - Canh - Độc?

Thư giãn - Quốc Tiệp - 31/05/2025 11:00
Chính sự kết hợp giữa sự chân thành của Quách Tĩnh và trí thông minh của Hoàng Dung đã giúp họ đến gặp được Nhất Đăng đại sư.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Phong cách sống - Trang Vũ - 31/05/2025 10:00
Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025