Có những tranh cãi về liệu vào đại học có xứng đáng không vì có nhiều người tốt nghiệp bị thất nghiệp trong mọi nước. Báo chí ở Trung Quốc đang nêu ra câu hỏi về giá trị của giáo dục đại học vì có trên hai mươi triệu người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp; nhiều người phải làm việc trong việc làm lao động trả lương thấp mà không liên quan gì tới giáo dục của họ. Ti vi và radio châu Âu đã tường trình về con số lớn người có bằng thạc sĩ và tiến sĩ làm việc trong nhà hàng, tiệm cà phê, các vị trí xây dựng, hay thậm chí làm tài xế taxi v.v. Tình huống hoang mang này đã tạo ra thế khó xử cho bất kì ai khuyên sinh viên về liệu có nên và vào đi khi vào đại học, và công chúng có thể tự hỏi liệu đất nước đã có quá nhiều người có bằng đại học hay không?
Có nhiều ý kiến về liệu giáo dục đại học có xứng đáng với nó không, nhưng về căn bản chúng có thể được chia thành hai cách nhìn chính: Cách nhìn triết học và cách nhìn kinh tế về giá trị của giáo dục. Cách nhìn triết học coi giáo dục là “Cao quí và lí tưởng cao” do đó, điều quan trọng là giáo dục mọi thanh niên, bất kể liệu họ có thể kiếm được việc làm hay không. Cách nhìn kinh tế coi giáo dục là “đầu tư” do đó nếu thanh niên và gia đình họ đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc vào giáo dục nhưng không thu lại được gì, như không thể kiếm được việc làm hay được việc làm trả lương thấp, thì nó là “đầu tư kém.”
Ngày nay giáo dục đại học KHÔNG phải là thứ xa hoa mà là điều bản chất vì phần việc làm tốt đều yêu cầu tri thức và kĩ năng nào đó CHỈ được dạy trong đại học. Không có giáo dục đại học, rất khó kiếm sống tốt hay xây dựng nghề nghiệp tốt mà nhưng vào đại học KHÔNG đơn giản như mọi người nghĩ. Giáo dục đại học KHÔNG CHỈ là “cao quí và lí tưởng cao” MÀ CÒN là “đầu tư.” Tuy nhiên việc tính giá trị của bằng cấp phụ thuộc vào nhiều cách dẫn tới các kết quả khác nhau.
Người ta không thể nhìn vào MỌI bằng cấp đại học là như nhau vì kiếm sống từ bằng đại học là khác nhau tuỳ thuộc vào kiểu bằng cấp sinh viên có. Chẳng hạn, lương của người tốt nghiệp công nghệ thông tin là cao hơn người tốt nghiệp kinh doanh và tài chính, và tất nhiên, cao hơn nhiều so với người tốt nghiệp lịch sử, văn học, nghệ thuật hay trang trí nội thất. Do đó từ quan điểm kinh tế, người ta phải kết luận rằng “Giáo dục đại học là đầu tư tốt, nếu và chỉ nếu, sinh viên chọn đúng lĩnh vực học tập.”
Tuy nhiên, mục đích của giáo dục KHÔNG chỉ là để có được việc làm. Giáo dục cũng là nền tảng cho việc là con người tốt. Nếu công dân của một nước KHÔNG có giáo dục tốt, đất nước không thể cạnh tranh được và bảo vệ quốc gia cũng sẽ thất bại. Giáo dục là về cung cấp cho thanh niên nền tảng vững chắc để là người tốt cho gia đình họ, công dân tốt cho đất nước họ, người đóng góp tốt cho xã hội của họ và khi họ bắt đầu làm việc, họ sẽ đặt mọi hành động của họ dựa trên đức hạnh mà họ học trong trường và phục vụ như tấm gương cho những người khác, vì họ là tương lai của đất nước. Thịnh vượng của một quốc gia bắt đầu với giáo dục tốt. Khi mà chúng ta, những nhà giáo dục đặt nền móng tốt, đất nước sẽ hùng cường và thịnh vượng, vì giáo dục xây dựng nên tri thức của họ, tính cách của họ và phát triển đức hạnh của họ.
Nếu bạn nhìn vào giá trị của giáo dục đại học, bạn phải nhìn vào từng bằng cấp tốt nghiệp cũng như đại học cung cấp ra bằng cấp đó vì KHÔNG phải mọi bằng cấp đều tương đương và KHÔNG phải mọi trường đều như nhau. Ngày nay có nhiều “trường ma” và “đại học vì lợi nhuận” có kinh doanh chính là làm tiền cho người chủ nhưng KHÔNG chăm nom tới chất lượng giáo dục và đào tạo.
Một số trong những trường này thậm chí không được chính thức công nhận nhưng họ đã quảng cáo nhiều và sẽ nhận bất kì ai có tiền. Chọn lĩnh vực học tập sai có thể làm hại cho bạn trong tương lai nhưng chọn trường sai sẽ là thảm hoạ. Bạn sẽ mất tiền, có bằng vô giá trị và phải sống với khái niệm rằng bạn bị lừa. Với “bằng ma” bạn sẽ bị “chê cười” bởi người sử dụng lao động vì danh tiếng xấu của trường bạn tham dự. Bạn sẽ cảm thấy ngượng ngùng khi cái tên “bằng giả” và “trường ma” bị tiết lộ.
Do đó chọn trường tốt và lĩnh vực học tập tốt là yếu tố quan trọng nhất xác định ra GIÁ TRỊ của giáo dục đại học của bạn và bạn phải nghiên cứu cẩn thận trước khi làm quyết định.
