‘Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương’ - Những mảng màu ký ức rực rỡ

Kiều Chinh06/01/2023 09:00
‘Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương’ - Những mảng màu ký ức rực rỡ

Gia Định hay Sài Gòn không chỉ là những cái tên, nó còn gắn liền với những giai thoại mà kể mãi chẳng bao giờ hết, và cũng không biết phải kể như thế nào mới đủ tường tận.

Trải qua bao nhiêu năm lịch sử, Sài Gòn đã khoác lên mình một chiếc áo mới, nhưng không phải vì thế mà chừng ấy hồi ức cũ về mảnh đất này chìm vào quên lãng. Một lần nữa những mảng ký ức rực rỡ được Cù Mai Công tìm tòi và tái hiện trong cuốn sách“Gia Định là nhớ - Sài Gòn là thương”. 

Cuốn sách là thước phim quay chậm khai phá cảm xúc lạ kỳ về vùng đất màu mỡ nhưng cũng lắm gian truân qua ba thế kỷ. 

Những hồi ức vang bóng một thời

Sài Gòn trong mắt những người trẻ như tôi là dãy nhà cao tầng hiện đại, là phố đi bộ nhộn nhịp, là quán xá đông kín người khi đêm về, là một siêu đô thị bận rộn và đông đúc. Nhưng trong cuốn sách “Gia Định là nhớ - Sài Gòn là thương” lại hiện lên một Sài Gòn thật quen thuộc nhưng lại ẩn chứa những câu chuyện không phải ai cũng nhớ, không phải ai cũng biết. 

Trong dòng hồi tưởng xưa, các biểu tượng văn hóa Sài Gòn được tái hiện một cách sống động gắn liền với những câu chuyện lịch sử, được kể lại ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin và chứa đựng nhiều cảm xúc khó tả. Hình ảnh chợ Bến Thành - ngôi chợ long đong hơn một thế kỷ không tên vẫn mạnh mẽ tồn tại đến hôm nay. Hình ảnh Chiêu Nam Lầu, nơi hội ngộ anh hào giữa lòng Sài thành. Hay khung trời đại học thơ mộng của những cô cậu thanh niên năm nào, và những câu chuyện thú vị về Hồ Con Rùa, Sài Gòn Chợ Lớn một thuở…

Không chỉ những địa danh cũ mà cuốn sách còn nhắc nhớ đến những câu chuyện văn hóa Sài Gòn một thời. Cù Mai Công miêu tả thói quen rất “Sài Gòn” của con người nơi đây bằng bốn từ “Tô - Ly - Điếu - Tờ” - tô hủ tiếu, ly cà phê điếu thuốc và tờ báo. Chỉ ly cà phê của người Sài Gòn thôi đã có riêng một câu chuyện ly kỳ, khiến người Pháp cũng phải ngỡ ngàng trước sự sáng tạo của người Sài Gòn khi tạo ra một loại thức uống độc đáo. 

Người ta ngồi san sát nhau dọc trên vỉa hè, hớp nhanh một hơi cà phê thơm nóng, chuyện trò, đọc báo cho nhau nghe, bất kể giàu nghèo, bình dân hay tri thức, đều chỉ được gọi chung bằng một chức danh: người Sài Gòn! Cứ thế, một đại lộ cafe nhộn nhịp “bực nhứt” thị thành ra đời. 

Không dừng lại ở Sài Gòn trước những năm 1975, tác giả còn quay ngược cuốn phim đưa độc giả trở về với 300 năm trước, tìm về Gia Định hoang sơ thuở đầu, “một thời mà nơi đây vẫn còn là rừng rậm, đầm lầy, kinh rạch”. Từ những thước phim lịch sử hấp dẫn ấy để ghi dấu công lao của các bậc anh hùng tiên phong vào nam mở cõi. 

Thông qua lời kể, kết hợp với những tư liệu từ bưu ảnh, sách báo trong và ngoài nước, Cù Mai Công đã soi chiếu chúng cẩn thận trên nhiều phương diện lịch sử - địa lý - văn hóa từ quá khứ đến hiện tại. Bởi vì vậy mà đọc tới đâu lại thấy thấm thía tới đó, rất cụ thể, trực quan mà sống động. 

‘Đứa trẻ’ lì lợm đi tìm lời giải từ thuở ấu thơ

Sau một hành trình du ngoạn khắp nơi, Cù Mai Công vẫn không quên dành một phần ưu ái cho miền đất tuổi thơ của mình - khu Ông Tạ. Nếu không có tình yêu thiết tha dành cho khu mình sống, chắc chắn sẽ không thể có tình yêu to lớn dành cho Gia Định - Sài Gòn như vậy. Từ những trò chơi với thuốc đạn, hột cao su, tác giả tìm về với rừng cao su cuối cùng của Sài Gòn - Gia Định với biết bao kỷ niệm. Từ những ngày tắm mưa lội nước nghịch ngợm cùng bè bạn, ông mở ra câu chuyện về kinh rạch Nhiêu Lộc “ngập lụt” trong ký ức.

Có thể nói, Cù Mai Công là một nhà văn - nhà báo từng trải, nhưng bên trong ông luôn nuôi dưỡng một “đứa trẻ” tò mò nhưng cũng rất gan lì. Ngày nhỏ ai mà chẳng từng có trăm vàn câu hỏi vì sao, có đứa tìm người lớn hỏi, có đứa vừa hỏi lại quên, nhưng Cù Mai Công lại là đứa trẻ lì lợm nhất, quyết mang những câu hỏi đó theo mình lớn lên rồi đi tìm lời giải cho bằng được. Mà nếu không phải là người lì lợm và dành tình yêu sâu đậm cho vùng đất này, thì chẳng có “kẻ rồ” nào lại bỏ công lê la khắp các quán xá, cẩn thận ghi chép và nghiên cứu lâu đến như vậy.

Với lời văn bình dị mà hấp dẫn, Cù Mai Công đã mang đến cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ thích thú ngạc nhiên, gật gù tâm đắc, hoài niệm đến đồng cảm yêu thương. Cuốn sách tuy không dày, không trải hết biên niên sử về Gia Định - Sài Gòn, nhưng chứa đầy những thông tin quý giá, vừa đủ để khơi gợi những nhớ thương về vùng đất mở này, cũng vừa đủ để tiếp tục trông đợi, khai phá thêm những mảng ký ức rực rỡ khác. 

Thế rồi một ngày đi dạo quanh một con đường nào đó ở Thành phố Hồ Chí Minh, ta lại thấy phảng phất bóng hình của Gia Định trầm mặc, hoang sơ, và một Sài Gòn đậm đà trong từng hơi thở của thời đại, quá đỗi rực rỡ, quá nhiều thân thương…

Cù Mai Công sinh năm 1962, tốt nghiệp khoa Ngữ Văn trường Đại học sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, là võ sư chưởng môn karate hệ Shorin-ryu bảy đẳng, ông có đam mê với thơ văn từ khi còn thiếu niên và được đăng nhiều tác phẩm trên báo Thiếu niên Tiền Phong, báo Tin Sáng… . Ông chính thức làm báo từ năm 1985, hiện đang công tác tại Báo Tuổi Trẻ. Ông được đánh giá là một cây bút “sống” được, viết được hiếm có, với những thông tin, hiểu biết độc đáo và đầy bất ngờ.

Những tác phẩm đã xuất bản: Saigon by night, Tuổi Mực tím Sài Gòn, Sài Gòn một thuở Dân Ông Tạ đó…


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Không còn bệnh tim" với tác dụng đáng kinh ngạc khi chữa bệnh bằng oxit nitric

“Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) là quyển sách công phu của Dr. Louis J. Ignarro, về việc ngăn ngừa và chữa trị bệnh tim mạch bằng oxit nitric (NO).
2

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.
3

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
4

Quên hôm qua, sống cho ngày mai: Học cách tha thứ, món quà bạn có thể tặng cho chính mình

Tha thứ – nghe thì nhẹ tênh, nhưng mấy ai làm được dễ dàng? Bởi khi lòng mình còn đau, còn tổn thương, thì làm sao có thể dễ dàng bỏ qua cho ai đó đã từng làm mình rơi nước mắt?
5

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.

‘Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó! tập 2’ - Ký ức thân thương từng cung đường, ngõ hẻm với cả ngàn nhân vật, sự kiện đáng nhớ

Có lẽ bạn đọc sẽ phải sững sờ trước hình ảnh từng cung đường, lối ngõ, hẻm hóc... của một góc nhỏ Sài Gòn - Gia Định xưa, nơi mà khu vực trung tâm là ngã ba Ông Tạ, chợ Ông Tạ, cầu Ông Tạ...

Dám nghĩ lại - Đắc nhân tâm trong tranh luận

Một người thương thuyết đến với cuộc tranh luận bằng tư duy của một nhà khoa học luôn tìm kiếm thêm thông tin và tìm ra những phương cách để đôi bên cùng có lợi.

Dám nghĩ lại - Cuộc tranh cãi lý tưởng sẽ giúp cả hai cất cánh bay lên

Mặc dù anh em nhà Wright đã sống bên nhau cả đời, đủ để hiểu ngòi nổ của nhau ở chỗ nào, nhưng không có nghĩa là lúc nào họ cũng giữ được bình tĩnh.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Cụ D. hồi tưởng: “Trước 1972, khu vực hồ Con Rùa ít ai ghé chơi cả buổi như bây giờ lắm, có một cái hồ nước trơ trọi thì có gì mà chơi. Chủ yếu để dân chúng đi qua nghỉ chân chứ ít ai ghé vô”.

Học viện thành công – Phát triển trên cánh đồng kim cương của bạn

Chính ra Ali Hafed nên ở nhà và đào xới khu vườn, hay bên dưới những cánh đồng lúa mì, thay vì lâm vào cảnh khốn cùng, đói khát và phải quyên sinh ở xứ lạ…

Dám nghĩ lại Kỳ 2: Nếu làm chủ nghệ thuật tái tư duy, bạn sẽ thành công và hạnh phúc hơn

Trong một thế giới đầy biến động, con người cần có một bộ kỹ năng nhận thức khác quan trọng hơn nhiều: đó là khả năng tái tư duy và quên đi những điều đã học.

Dám nghĩ lại kỳ 1 - chúng ta đều phạm cùng kiểu sai lầm như người lính cứu hỏa

Sau một chuyến bay giằng xóc, 15 người đàn ông nhảy xuống từ máy bay trên bầu trời Montana. Họ là đội lính cứu hỏa trên không, được đưa đến để dập tắt vụ cháy rừng do sét đánh vào hôm trước.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 1 - Hồ Con Rùa nhưng không có… rùa

Trên con đường Duy Tân “cây dài bóng mát” nổi tiếng trong thi ca miền Nam trước 1975, có một cảnh quan mà nếu thiếu vắng nó, có lẽ khung trời đại học này sẽ bớt đi vẻ lãng mạn nhiều lắm, đó là bùng binh hồ Con Rùa.

Phía tối của công nghệ

Blog GS John VU - GS John Vu - 16/06/2025 13:00
Đã có nhiều bài viết về thành công của công nghiệp khoán ngoài CNTT ở Ấn Độ, phần lớn trong số đó đều từ quan điểm kinh tế như $ 85 tỉ đô la xuất khẩu trong năm 2008 và nhiều triệu việc làm công nghệ cao được tạo ra.

Xem 'Sex Education', tôi hối hận vì nói: 'Nhìn con nhà người ta mà xem, mẹ thất vọng vì con'

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 16/06/2025 12:00
Đôi khi, những điều tưởng chừng nhỏ bé lại khắc sâu trong lòng con trẻ, âm thầm định hình cách con nhìn nhận bản thân và thế giới xung quanh.

Một tính năng trên Zalo giúp ngăn chặn truy cập trái phép kể cả khi bị lộ mật khẩu

Kỹ năng - An Nhiên - 16/06/2025 11:00
Tính năng "Bảo mật 2 lớp" được Công an TP. Cần Thơ đánh giá là một trong những biện pháp bảo vệ tài khoản mạnh mẽ nhất, giúp ngăn chặn truy cập trái phép ngay cả khi ai đó biết mật khẩu hoặc chiếm được mã OTP tạm thời.

Từ đỉnh cao quyền lực đến bước rút lui thầm lặng: Bài học từ giai thoại 'ngã ngựa' của Jack Ma

Suy ngẫm - Vũ Anh - 16/06/2025 10:00
Bài học sau cùng không chỉ dành cho các CEO tại Trung Quốc – mà là cho mọi nhà lãnh đạo trên toàn cầu.

Nạn nhân của "Thức khuya để trả thù" đang ở khắp nơi

Phong cách sống - Hải My - 16/06/2025 09:00
Nhiều khi thức khuya không phải vì bận chạy deadline hay đang hóng dở drama tình ái nào đó, mà chỉ đơn giản là thấy ấm ức vì cả ngày chưa có thời gian cho riêng mình.

Hạnh phúc tuổi trẻ - Tại sao chúng ta đánh mất trí tưởng tượng?

Từ sách - Phim - TĐ - 16/06/2025 08:00
Lúc nhỏ, bạn nhạy cảm, tràn đầy sức sống và tâm trí tò mò. Lúc nhỏ, bạn có khả năng tưởng tượng thật phi thường. Vậy tại sao khi lớn lên bạn lại đánh mất nó?

Trào lưu chụp ảnh kỷ yếu hài hước để phản ánh sự chán ghét bản thân

Phong cách sống - Nhật Thùy - 15/06/2025 13:00
Viễn cảnh thất nghiệp, bất an về tương lai khiến nhiều sinh viên Trung Quốc tự chế giễu bản thân trong bộ ảnh kỷ yếu tốt nghiệp sử dụng các meme đầy hài hước.

Coi chừng mắc lừa tin tặc việc ấn nút 'hủy đăng ký' khi có email

Kỹ năng - Anh Tú - 15/06/2025 13:00
Nếu bạn nhận được một email rác có nút “unsubscribe here” (hủy đăng ký tại đây) ở cuối, đừng bấm vào đó bởi hành động này có thể gây hại nhiều hơn là giúp ích.

Manus ra mắt công cụ chuyển văn bản thành video trong vài phút

Kỹ năng - Anh Tú - 15/06/2025 12:00
Manus vừa giới thiệu công cụ chuyển văn bản thành video, cho phép tạo các video ngắn có cấu trúc rõ ràng chỉ trong vài phút.

Độc Cô Cầu Bại đại chiến Ngũ Tuyệt sẽ "long trời lở đất" ra sao, chỉ có Chu Bá Thông biết câu trả lời

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 15/06/2025 11:00
Độc Cô Cầu Bại và Ngũ Tuyệt, hai thế lực đỉnh cao trong võ lâm Kim Dung, liệu ai hơn ai?

Ra mắt bạn gái ảo "chống cô đơn"

Phong cách sống - VTV - 15/06/2025 10:00
Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể viết thơ, vẽ tranh và thậm chí đóng vai bác sĩ tư vấn thì giờ đây, AI còn có thể trở thành người yêu của bạn.

Xem "Sex Education", tôi hối hận vì hoá ra trẻ không cần cha mẹ hoàn hảo, mà cần ở bên đúng lúc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 15/06/2025 09:00
Câu chuyện nhỏ từ bộ phim và bài học cho người làm cha mẹ.

Phút dành cho Cha – Khi sự im lặng trở thành ngôn ngữ của yêu thương

Từ sách - Phim - Quìn - 15/06/2025 08:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại gấp gáp. Mỗi ngày là chuỗi deadline nối tiếp, tin nhắn chưa kịp trả lời, những cuộc gặp chóng vánh. Trong guồng quay ấy, có một người luôn dõi theo ta một cách lặng thầm, không đòi hỏi, đó là cha.

Xem Sex Education, tôi hiểu vì sao nhiều đứa trẻ bị tổn thương vì người lớn

Điện ảnh - Thanh Hương - 14/06/2025 13:00
Rất nhiều người lớn phải thay đổi ngay tư duy!

Cập nhật mới quan trọng trên Zalo mà người dùng không nên bỏ qua

Kỹ năng - Nhật Hạ - 14/06/2025 12:00
Trong bản cập nhật vừa ra mắt tháng 6, Zalo đã nâng cấp tính năng dịch AI và cho phép đồng bộ cỡ chữ Zalo với cỡ chữ thiết bị.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 17/06/2025