‘Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương’ - Những mảng màu ký ức rực rỡ

Kiều Chinh06/01/2023 09:00
‘Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương’ - Những mảng màu ký ức rực rỡ

Gia Định hay Sài Gòn không chỉ là những cái tên, nó còn gắn liền với những giai thoại mà kể mãi chẳng bao giờ hết, và cũng không biết phải kể như thế nào mới đủ tường tận.

Trải qua bao nhiêu năm lịch sử, Sài Gòn đã khoác lên mình một chiếc áo mới, nhưng không phải vì thế mà chừng ấy hồi ức cũ về mảnh đất này chìm vào quên lãng. Một lần nữa những mảng ký ức rực rỡ được Cù Mai Công tìm tòi và tái hiện trong cuốn sách“Gia Định là nhớ - Sài Gòn là thương”. 

Cuốn sách là thước phim quay chậm khai phá cảm xúc lạ kỳ về vùng đất màu mỡ nhưng cũng lắm gian truân qua ba thế kỷ. 

Những hồi ức vang bóng một thời

Sài Gòn trong mắt những người trẻ như tôi là dãy nhà cao tầng hiện đại, là phố đi bộ nhộn nhịp, là quán xá đông kín người khi đêm về, là một siêu đô thị bận rộn và đông đúc. Nhưng trong cuốn sách “Gia Định là nhớ - Sài Gòn là thương” lại hiện lên một Sài Gòn thật quen thuộc nhưng lại ẩn chứa những câu chuyện không phải ai cũng nhớ, không phải ai cũng biết. 

Trong dòng hồi tưởng xưa, các biểu tượng văn hóa Sài Gòn được tái hiện một cách sống động gắn liền với những câu chuyện lịch sử, được kể lại ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin và chứa đựng nhiều cảm xúc khó tả. Hình ảnh chợ Bến Thành - ngôi chợ long đong hơn một thế kỷ không tên vẫn mạnh mẽ tồn tại đến hôm nay. Hình ảnh Chiêu Nam Lầu, nơi hội ngộ anh hào giữa lòng Sài thành. Hay khung trời đại học thơ mộng của những cô cậu thanh niên năm nào, và những câu chuyện thú vị về Hồ Con Rùa, Sài Gòn Chợ Lớn một thuở…

Không chỉ những địa danh cũ mà cuốn sách còn nhắc nhớ đến những câu chuyện văn hóa Sài Gòn một thời. Cù Mai Công miêu tả thói quen rất “Sài Gòn” của con người nơi đây bằng bốn từ “Tô - Ly - Điếu - Tờ” - tô hủ tiếu, ly cà phê điếu thuốc và tờ báo. Chỉ ly cà phê của người Sài Gòn thôi đã có riêng một câu chuyện ly kỳ, khiến người Pháp cũng phải ngỡ ngàng trước sự sáng tạo của người Sài Gòn khi tạo ra một loại thức uống độc đáo. 

Người ta ngồi san sát nhau dọc trên vỉa hè, hớp nhanh một hơi cà phê thơm nóng, chuyện trò, đọc báo cho nhau nghe, bất kể giàu nghèo, bình dân hay tri thức, đều chỉ được gọi chung bằng một chức danh: người Sài Gòn! Cứ thế, một đại lộ cafe nhộn nhịp “bực nhứt” thị thành ra đời. 

Không dừng lại ở Sài Gòn trước những năm 1975, tác giả còn quay ngược cuốn phim đưa độc giả trở về với 300 năm trước, tìm về Gia Định hoang sơ thuở đầu, “một thời mà nơi đây vẫn còn là rừng rậm, đầm lầy, kinh rạch”. Từ những thước phim lịch sử hấp dẫn ấy để ghi dấu công lao của các bậc anh hùng tiên phong vào nam mở cõi. 

Thông qua lời kể, kết hợp với những tư liệu từ bưu ảnh, sách báo trong và ngoài nước, Cù Mai Công đã soi chiếu chúng cẩn thận trên nhiều phương diện lịch sử - địa lý - văn hóa từ quá khứ đến hiện tại. Bởi vì vậy mà đọc tới đâu lại thấy thấm thía tới đó, rất cụ thể, trực quan mà sống động. 

‘Đứa trẻ’ lì lợm đi tìm lời giải từ thuở ấu thơ

Sau một hành trình du ngoạn khắp nơi, Cù Mai Công vẫn không quên dành một phần ưu ái cho miền đất tuổi thơ của mình - khu Ông Tạ. Nếu không có tình yêu thiết tha dành cho khu mình sống, chắc chắn sẽ không thể có tình yêu to lớn dành cho Gia Định - Sài Gòn như vậy. Từ những trò chơi với thuốc đạn, hột cao su, tác giả tìm về với rừng cao su cuối cùng của Sài Gòn - Gia Định với biết bao kỷ niệm. Từ những ngày tắm mưa lội nước nghịch ngợm cùng bè bạn, ông mở ra câu chuyện về kinh rạch Nhiêu Lộc “ngập lụt” trong ký ức.

Có thể nói, Cù Mai Công là một nhà văn - nhà báo từng trải, nhưng bên trong ông luôn nuôi dưỡng một “đứa trẻ” tò mò nhưng cũng rất gan lì. Ngày nhỏ ai mà chẳng từng có trăm vàn câu hỏi vì sao, có đứa tìm người lớn hỏi, có đứa vừa hỏi lại quên, nhưng Cù Mai Công lại là đứa trẻ lì lợm nhất, quyết mang những câu hỏi đó theo mình lớn lên rồi đi tìm lời giải cho bằng được. Mà nếu không phải là người lì lợm và dành tình yêu sâu đậm cho vùng đất này, thì chẳng có “kẻ rồ” nào lại bỏ công lê la khắp các quán xá, cẩn thận ghi chép và nghiên cứu lâu đến như vậy.

Với lời văn bình dị mà hấp dẫn, Cù Mai Công đã mang đến cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ thích thú ngạc nhiên, gật gù tâm đắc, hoài niệm đến đồng cảm yêu thương. Cuốn sách tuy không dày, không trải hết biên niên sử về Gia Định - Sài Gòn, nhưng chứa đầy những thông tin quý giá, vừa đủ để khơi gợi những nhớ thương về vùng đất mở này, cũng vừa đủ để tiếp tục trông đợi, khai phá thêm những mảng ký ức rực rỡ khác. 

Thế rồi một ngày đi dạo quanh một con đường nào đó ở Thành phố Hồ Chí Minh, ta lại thấy phảng phất bóng hình của Gia Định trầm mặc, hoang sơ, và một Sài Gòn đậm đà trong từng hơi thở của thời đại, quá đỗi rực rỡ, quá nhiều thân thương…

Cù Mai Công sinh năm 1962, tốt nghiệp khoa Ngữ Văn trường Đại học sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, là võ sư chưởng môn karate hệ Shorin-ryu bảy đẳng, ông có đam mê với thơ văn từ khi còn thiếu niên và được đăng nhiều tác phẩm trên báo Thiếu niên Tiền Phong, báo Tin Sáng… . Ông chính thức làm báo từ năm 1985, hiện đang công tác tại Báo Tuổi Trẻ. Ông được đánh giá là một cây bút “sống” được, viết được hiếm có, với những thông tin, hiểu biết độc đáo và đầy bất ngờ.

Những tác phẩm đã xuất bản: Saigon by night, Tuổi Mực tím Sài Gòn, Sài Gòn một thuở Dân Ông Tạ đó…


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?
2

Đơn giản mà nói - Cái bẫy của sự phức tạp trong marketing hiện đại

Trong cuốn sách "Đơn giản mà nói" (Simply Put), tác giả Ben Guttmann đưa ra một quan điểm tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng quan trọng: giữa thế giới quá tải thông tin, thương hiệu nào càng rõ ràng, dễ hiểu, thương hiệu đó có cơ hội tồn tại.
3

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 3: Mở cửa phục hồi

Ngày 04/5/2020 Ý đã mở cửa lại các cơ sở sản xuất và các nước châu Âu khác cũng bắt đầu nới lỏng một số biện pháp hạn chế.
4

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - EMDR: Liệu pháp giúp viết lại ký ức và chữa lành tổn thương

Trong cuốn The Body Keeps the Score, tác giả Bessel van der Kolk viết về một dạng trị liệu có tên là EMDR hay giải mẫn cảm và tái xử lý thông tin thông qua chuyển động mắt.
5

Sức mạnh của người thấu cảm - Vẻ đẹp trong sự nhạy cảm của bạn

 “Sự nhạy cảm của tôi là một siêu năng lực!"

‘Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó! tập 2’ - Ký ức thân thương từng cung đường, ngõ hẻm với cả ngàn nhân vật, sự kiện đáng nhớ

Có lẽ bạn đọc sẽ phải sững sờ trước hình ảnh từng cung đường, lối ngõ, hẻm hóc... của một góc nhỏ Sài Gòn - Gia Định xưa, nơi mà khu vực trung tâm là ngã ba Ông Tạ, chợ Ông Tạ, cầu Ông Tạ...

Dám nghĩ lại - Đắc nhân tâm trong tranh luận

Một người thương thuyết đến với cuộc tranh luận bằng tư duy của một nhà khoa học luôn tìm kiếm thêm thông tin và tìm ra những phương cách để đôi bên cùng có lợi.

Dám nghĩ lại - Cuộc tranh cãi lý tưởng sẽ giúp cả hai cất cánh bay lên

Mặc dù anh em nhà Wright đã sống bên nhau cả đời, đủ để hiểu ngòi nổ của nhau ở chỗ nào, nhưng không có nghĩa là lúc nào họ cũng giữ được bình tĩnh.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Cụ D. hồi tưởng: “Trước 1972, khu vực hồ Con Rùa ít ai ghé chơi cả buổi như bây giờ lắm, có một cái hồ nước trơ trọi thì có gì mà chơi. Chủ yếu để dân chúng đi qua nghỉ chân chứ ít ai ghé vô”.

Học viện thành công – Phát triển trên cánh đồng kim cương của bạn

Chính ra Ali Hafed nên ở nhà và đào xới khu vườn, hay bên dưới những cánh đồng lúa mì, thay vì lâm vào cảnh khốn cùng, đói khát và phải quyên sinh ở xứ lạ…

Dám nghĩ lại Kỳ 2: Nếu làm chủ nghệ thuật tái tư duy, bạn sẽ thành công và hạnh phúc hơn

Trong một thế giới đầy biến động, con người cần có một bộ kỹ năng nhận thức khác quan trọng hơn nhiều: đó là khả năng tái tư duy và quên đi những điều đã học.

Dám nghĩ lại kỳ 1 - chúng ta đều phạm cùng kiểu sai lầm như người lính cứu hỏa

Sau một chuyến bay giằng xóc, 15 người đàn ông nhảy xuống từ máy bay trên bầu trời Montana. Họ là đội lính cứu hỏa trên không, được đưa đến để dập tắt vụ cháy rừng do sét đánh vào hôm trước.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 1 - Hồ Con Rùa nhưng không có… rùa

Trên con đường Duy Tân “cây dài bóng mát” nổi tiếng trong thi ca miền Nam trước 1975, có một cảnh quan mà nếu thiếu vắng nó, có lẽ khung trời đại học này sẽ bớt đi vẻ lãng mạn nhiều lắm, đó là bùng binh hồ Con Rùa.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

2 câu chuyện người bố ông Hoàng Nam Tiến dạy con khiến ai nghe cũng rưng rưng: Con khỉ mất mẹ và chiếc bát vỡ

Phong cách sống - Hiểu Đan - 02/08/2025 10:00
Đây là điều vô cùng khác biệt ở ba, để lại cho ông Tiến một bài học giáo dục con cái rất lớn.

Sinh viên hỏi xoáy "Các chuyên gia AI làm gì khi bị mất điện", ông Hoàng Nam Tiến xuống gặp tận nơi để trả lời

Suy ngẫm - Nguyễn Phượng - 02/08/2025 09:00
Trước câu hỏi khó, được đánh giá ‘cực hay và triết lý’ của sinh viên, ông Hoàng Nam Tiến liền đứng dậy, xuống tận nơi sinh viên đó để đưa ra đáp án.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

Từ sách - Phim - Thu An - 02/08/2025 08:00
“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

Anh-Thu Nguyen - Nữ phi công gốc Việt tử nạn ở Mỹ trên hành trình vòng quanh thế giới

Truyền cảm hứng - 01/08/2025 13:00
Nữ phi công gốc Việt tử nạn trong vụ rơi máy bay tại Greenwood thuộc bang Indiana – Mỹ là người phụ nữ thứ 10 từng bay một mình vòng quanh thế giới.

Xem Sex Education, lần đầu tiên tôi nhận ra, chính mình khiến con trai sống trong mặc cảm, lo sợ

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/08/2025 12:00
Tôi đã không làm gì sai. Nhưng tôi cũng không làm gì đúng.

PGS.TS Giáo dục: Thủ thuật thao túng tâm lý - Dù con bạn thông minh, nhưng liệu có thắng nổi

Kỹ năng - Trang Đào - 01/08/2025 11:00
Gần đây, những kẻ lừa đảo chỉ cần lời nói được lập trình tinh vi để thao túng tâm lý trẻ em. TS. Phạm Mạnh Hà cảnh báo: ngay cả những đứa trẻ thông minh, được giáo dục tốt vẫn có thể trở thành nạn nhân nếu không được trang bị kỹ năng nhận diện chiêu trò.

Cụ ông 111 tuổi vẫn lái ô tô mỗi ngày chia sẻ bí quyết sống lâu, sống khỏe

Phong cách sống - Hoàng Hà - 01/08/2025 10:00
Ở tuổi 111, ông Vincent Dransfield vẫn lái ô tô mỗi ngày, ham chạy bộ, tự nấu ăn và không cần ai hỗ trợ trong sinh hoạt, con cái chỉ cần đến thăm mỗi tuần một lần.

“Bắt cóc online”: Nạn nhân tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình

Suy ngẫm - PV - 01/08/2025 09:00
18 vụ "bắt cóc online" chỉ trong 4 tháng. Không có dây trói, không ai tiếp xúc, nhưng nạn nhân đa phần là sinh viên vẫn tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình.

Thuyết mặc kệ họ

Tủ sách - FN - 01/08/2025 08:00
Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.

12 chân lý cuộc sống, ai ngộ ra sớm người ấy hạnh phúc

Suy ngẫm - Tích Thành - 31/07/2025 13:00
Có những câu nói chỉ vài chữ nhưng đủ để khiến lòng người bừng tỉnh, đủ để dẫn lối ta vượt qua bão giông cuộc đời. 12 câu nói dưới đây là những chân lý giản dị nhưng sâu sắc, dành cho những ai đang tìm kiếm sự bình yên giữa thế giới đầy xô bồ.

Xem “Sex Education”: Dù trẻ có thông minh đến mấy, cha mẹ vẫn phải chỉ dạy cho con điều này

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 31/07/2025 12:00
Từ câu hỏi ngây thơ của con, tôi chợt nhận ra bản thân cũng cần học cách trò chuyện và đồng hành cùng con một cách tinh tế hơn.

Ngày càng nhiều đứa con "biến mất" trong chính gia đình mình

Phong cách sống - Thiên Ân - 31/07/2025 11:00
Sẽ không bao giờ là quá muộn để hỏi một câu nhẹ nhàng: "Dạo này con có ổn không?".

Gia cảnh đáng thương và cách hành xử 10 điểm của nữ sinh giữa lũ lịch sử ở Nghệ An

Truyền cảm hứng - Hải My - 31/07/2025 10:00
Bạn này vừa đẹp người, vừa đẹp nết”, một cư dân mạng bình luận.

Mẹ bé gái 13 tuổi chia sẻ hành trình tìm con: gia đình kiểm soát chặt chẽ nhưng vẫn bị bất ngờ

Kỹ năng - Trang Đào - 31/07/2025 09:00
"Em xin gửi lời biết ơn sâu sắc tới tất cả mọi người,” – người mẹ mở đầu bài chia sẻ sau khi con gái được đón về vào chiều Chủ nhật, ngày 27/7. Bé Kiều Tr. được tìm thấy vào thứ Bảy, 26/7, sau khi mất tích từ ngày 24/7.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 02/08/2025