Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Quang Thành01/01/2023 11:00
Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Cụ D. hồi tưởng: “Trước 1972, khu vực hồ Con Rùa ít ai ghé chơi cả buổi như bây giờ lắm, có một cái hồ nước trơ trọi thì có gì mà chơi. Chủ yếu để dân chúng đi qua nghỉ chân chứ ít ai ghé vô”.

Con rùa không còn nhưng người ta vẫn gọi là “hồ Con Rùa”

Cái hồ nhỏ ấy nằm có phần đìu hiu dù giữa một khung trời đại học lãng mạn bao quanh bởi các trường đại học Luật khoa, Y khoa, Kiến trúc và “con đường Duy Tân cây dài bóng mát”. Cho đến giữa thập niên 1960, khu vực này mới có sức sống hơn với thiết kế của kiến trúc sư Nguyễn Kỳ. Thiết kế này được chọn trong cuộc thi quy hoạch mới cho một công trường tuy rộng lớn nhưng nằm vắng vẻ giữa một Sài Gòn luôn nhộn nhịp này.

Nhưng mãi cho đến cuộc trùng tu, tôn tạo từ năm 1972, khu công trường này mới thật sự trở nên sống động và trở thành hình ảnh kỷ niệm khó quên của bao thế hệ người trẻ Sài Gòn khi xa thành phố. Đó là các cột bê tông cao vút được dựng thêm ở chính giữa hồ. Trên mỗi cột là năm ngón tay xòe ra đón đỡ một nhụy hoa (bê tông) nhỏ, thanh mảnh bên trong.

Bên ngoài là vòng xoay giao thông, bên trong hồ cũng là một hệ thống lối đi xoắn ốc theo vòng xoay, hướng tới các cột trụ và một tấm bia ghi tên những nước công nhận Việt Nam Cộng Hòa lúc ấy. Bia ghi tên được thiết kế đặt trên một con rùa lớn bằng hợp kim đồng mà đám học trò chúng tôi khi đến đây đều leo lên cỡi và nghịch phá. Hầu như người nào khi đến đây chơi cũng phải tranh thủ chụp hình với con rùa này.

Thế là cái tên “hồ Con Rùa” ra đời, dù tên gọi chính thức của nó cho đến nay vẫn là Công trường Quốc tế. Thậm chí, dù con rùa đồng đã không còn sau một vụ phá hoại sau năm 1975 nhưng người ta vẫn gọi đó là “hồ Con Rùa”. Thỉnh thoảng cũng có bạn trẻ tinh nghịch thả rùa phóng sinh vô đó nhưng làm sao những chú rùa tội nghiệp này có thể sống trong một cái hồ toàn bê tông và thường xuyên được làm vệ sinh.

Bỏ qua những huyền thoại hư hư thực thực về long mạch, về chuyện trấn yểm của tổng thống Việt Nam Cộng Hòa lúc bấy giờ, có thể nói hồ Con Rùa mà những bạn trẻ tìm đến hiện nay có một thiết kế rất táo bạo. Thiết kế táo bạo rõ nhất mà xưa giờ ai đi qua cũng có thể thấy ngay, đó là một khu vui chơi, thư giãn cho người dân lại được dựng ngay ở một bùng binh, giao lộ có xe cộ qua lại tấp nập thường xuyên.

Tại sao không bị té hồ ở… hồ Con Rùa?

Mọi nơi của thành phố này, cứ nơi nào có người, nhất là có nam thanh nữ tú tập trung, dập dìu là có hàng rong. Cứ tầm chiều tối, cặp sát xung quanh hồ, lúc nào cũng có hàng chục xe hàng rong bán từ cá viên chiên, kem… đến bò bía. Cảnh sát trật tự, Công an phường đuổi hoài, dẹp hoài mà đâu vẫn cứ vào đấy. Thiết kế táo bạo như vậy với một bùng binh tới giờ coi bộ cũng hiếm, nếu không muốn nói là hầu như chưa thấy.

Ngay từ khi ra đời vào năm 1972, công trình này từng bị la hoảng khi những lối đi trên hồ uốn lượn mà không hề có lan can phòng chống... té hồ. Thế nhưng từ khi đưa vào sử dụng đến nay, chuyện té hồ hình như chưa bao giờ là vấn nạn cần phải xem xét, dù có thể thỉnh thoảng cũng có ai đó hụt chân té xuống cái hồ... “cạn sợt” này.

Cùng chúng tôi đi trên các lối đi lát đá rửa, chàng kiến trúc sư trẻ Đậu Việt Đức (nhà trên đường Phạm Ngọc Thạch) nhận định: “Vị kiến trúc sư thiết kế nơi đây đã khéo léo dẫn dắt tầm nhìn của người đi trên các con đường xoắn ốc trên hồ đến khu trung tâm (các cột bê tông và bia rùa) nên đã ít nhiều hạn chế tai nạn té hồ”. Anh nói thêm: “Đây là thiết kế đơn giản nhưng lãng mạn một cách rất táo bạo - giữa một Sài Gòn ít nhiều chú trọng công năng, hình khối lúc ấy; nhất là thực hiện ở một khu vực dành cho bao người qua lại hằng ngày”.

Và nét lãng mạn ấy đã vượt qua thử thách của thời gian, không chỉ vững chắc sau hơn nửa thế kỷ trên mặt hồ đội mưa nắng mà còn gây dấu ấn đối với bao thế hệ bạn trẻ, học trò, người dân Sài Gòn tìm đến và nhớ về, như một trong những địa điểm đáng yêu nhất Sài Gòn.

Khi còn làm việc ở báo Khăn Quàng Đỏ - Mực Tím sát bên hồ cho đến tận hôm nay, lúc nào tôi cũng thấy hàng trăm bạn trẻ tập trung sinh hoạt quanh bờ hồ. Có những đôi bạn ngồi chuyện trò trên cả những lối đi vào bên trong, chân buông xuống mặt hồ in bóng mây trời và hàng cây xanh mát trên đầu, không khỏi gợi nhớ đến hình ảnh quen thuộc của những tà áo dài nữ sinh ngồi thả bóng xuống hồ trước 1975.

Phía cầu thang lên đài cao có khi là một đôi trai gái với ánh mắt ngời hạnh phúc đang chụp hình cưới trong lúc một gia đình trẻ cùng hai con nhỏ đang tung tăng chân sáo vừa bước vào từ bên kia đường. Bản thân tôi nhiều lần cũng được bạn đọc tuổi mới lớn của báo Mực Tím kéo ra hồ chụp hình.

Dù trải qua bao đổi thay, hồ Con Rùa vẫn nằm im đó như chứng kiến thời thanh xuân của bao thế hệ học trò, lắng nghe những lời hẹn ước, cả niềm hạnh phúc lẫn tan vỡ của những đôi tình nhân, và cũng là nơi tìm về của sự đoàn viên gia đình. Hồ Con Rùa, cái tên tưởng bình dị thân quen bỗng trở thành ký ức khó quên của những người con Sài Gòn xa xứ.

Hồ Con Rùa năm 1972 với con rùa bằng đồng đội tấm bia - Nguồn: Dick Leonhardt.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tại sao có lúc bạn lại trở thành ‘Người lạ với chính ta’?

Tâm thần học đã làm thay đổi thế giới bằng cách đưa nỗi đau tinh thần ra khỏi bóng tối của mê tín và đặt nó vào ngôn ngữ của khoa học, giúp những người từng bị xem là “ma quỷ ám” thành những bệnh nhân có thể được chữa trị và đồng cảm.
2

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.
3

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...
4

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.
5

Sức mạnh của người thấu cảm Kỳ 3: 7 công cụ giúp bạn học cách nói 'không'

Bây giờ khi đã hiểu tầm quan trọng của việc nói “không”, bạn cần học cách đối mặt với cảm giác tội lỗi có thể nảy sinh từ đó.

Học viện thành công – Phát triển trên cánh đồng kim cương của bạn

Chính ra Ali Hafed nên ở nhà và đào xới khu vườn, hay bên dưới những cánh đồng lúa mì, thay vì lâm vào cảnh khốn cùng, đói khát và phải quyên sinh ở xứ lạ…

Dám nghĩ lại Kỳ 2: Nếu làm chủ nghệ thuật tái tư duy, bạn sẽ thành công và hạnh phúc hơn

Trong một thế giới đầy biến động, con người cần có một bộ kỹ năng nhận thức khác quan trọng hơn nhiều: đó là khả năng tái tư duy và quên đi những điều đã học.

Dám nghĩ lại kỳ 1 - chúng ta đều phạm cùng kiểu sai lầm như người lính cứu hỏa

Sau một chuyến bay giằng xóc, 15 người đàn ông nhảy xuống từ máy bay trên bầu trời Montana. Họ là đội lính cứu hỏa trên không, được đưa đến để dập tắt vụ cháy rừng do sét đánh vào hôm trước.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 1 - Hồ Con Rùa nhưng không có… rùa

Trên con đường Duy Tân “cây dài bóng mát” nổi tiếng trong thi ca miền Nam trước 1975, có một cảnh quan mà nếu thiếu vắng nó, có lẽ khung trời đại học này sẽ bớt đi vẻ lãng mạn nhiều lắm, đó là bùng binh hồ Con Rùa.

Dám nghĩ lại - Kỹ năng sống còn trong thời đại biến động hiện nay

Khi thế giới thay đổi liên tục và tri thức mở rộng không ngừng, con người phải thường xuyên ‘xoá’ những điều đã biết để đối mặt với điều ‘tôi không biết’.

Dám nghĩ lại - Định luật Murphy nếu một điều gì đó có thể sai thì chắc chắn nó sai

Khi chúng ta bị kiểm soát về mặt tư duy, khi những suy nghĩ của chúng ta cứ mãi đi theo một lối mòn...

Dám nghĩ lại - Sức mạnh của việc biết những gì bạn không biết

Dám nghĩ lại của Adam Grant xem xét việc đặt câu hỏi về niềm tin của bạn và biết những gì bạn không biết có thể dẫn bạn đến thành công trong công việc và hạnh phúc như thế nào.

Dám nghĩ lại - Một hiệu ứng tâm lý để bạn hiểu hơn về sự tự tin trong chính mình

Vào năm 1933, nhà triết học Bertrand Russell đã viết rằng “nguyên nhân cơ bản của rắc rối là trong thế giới hiện đại, những kẻ ngu ngốc luôn tự tin trong khi những người thông minh thì đầy nghi ngờ”.

Xem Sex Education, tôi học được cách dạy con cực hay

Điện ảnh - Thanh Hương - 14/09/2025 13:00
Bạn hãy thử áp dụng cách dạy con này xem sao.

Ai hay kiểm tra khoá cửa nhiều lần sau khi ra ngoài đích thị mắc chứng rối loạn tâm thần

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 14/09/2025 12:00
Người hay kiểm tra khoá cửa sau khi ra khỏi nhà, không ngừng nghĩ về nó có thể mắc chứng rối loạn lo âu.

Sư phụ của Hoàng Dược Sư là Đoàn Dự hay Hư Trúc: 3 chi tiết trong nguyên tác hé lộ câu trả lời

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 14/09/2025 11:00
Hoàng Dược Sư, nhân vật nổi tiếng với võ công cái thế và tài hoa xuất chúng trong tiểu thuyết của Kim Dung, nhưng sư phụ của ông là ai vẫn còn là một bí ẩn.

Cô gái bị ngồi tù vì cắn đứt lưỡi kẻ tấn công tình dục, 61 năm sau sự thật được đưa ra ánh sáng

Truyền cảm hứng - Nguyễn Phượng - 14/09/2025 10:00
79 tuổi, bà lão vui sướng tìm lại được công lý sau 61 năm mang án oan.

"Lọ Lem" thời hiện đại: Mỹ nhân 27 tuổi cưới tỷ phú 89 tuổi, ngờ đâu chỉ mở ra bi kịch

Phong cách sống - Minh Hồng - 14/09/2025 09:00
Câu chuyện của mỹ nhân này trở thành một trong những bi kịch nổi tiếng nhất Hollywood – nơi sắc đẹp và tham vọng không đủ để cứu một người phụ nữ khỏi vòng xoáy của hào quang, đồng tiền và mất mát.

Muôn kiếp nhân sinh - Bạn đang gieo hạt gì cho 9 năm sắp tới?

Từ sách - Phim - Quìn - 14/09/2025 08:00
Bạn có bao giờ tự hỏi: vì sao cùng một độ tuổi, có người thăng tiến nhanh, có người vẫn loay hoay? Vì sao có người yêu một lần là đúng người, có người lại đi qua hết lần đổ vỡ này đến lần khác? Tất cả không chỉ là “may mắn”, mà còn là cách bạn đang gieo mầm cho cuộc đời mình.

Xem Sex Education tôi giật mình: Có những thứ nếu cứ né tránh có ngày con cái gặp nạn

Điện ảnh - Thanh Hương - 13/09/2025 13:00
Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về việc này.

Cảnh báo các kịch bản lừa đảo nếu dữ liệu cá nhân tại CIC bị lộ

Kỹ năng - Lê Trai - 13/09/2025 12:00
Công an TPHCM cho rằng, nếu tội phạm có trong tay dữ liệu như số CMND/CCCD, số điện thoại, tài khoản ngân hàng, lịch sử tín dụng... thì các nhóm lừa đảo trực tuyến sẽ có các chiêu thức tinh vi hơn.

"Kiểu hành vi bất hiếu mới" đang lan rộng, cha mẹ đau lòng nhưng khó bắt bẻ

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 13/09/2025 10:00
Bạn có đang mắc phải kiểu "bất hiếu" này?

'Tôi đọc người đọc mỗi ngày' - Hành trình gắn kết với bạn đọc qua 40 năm của nhà báo Huỳnh Sơn Phước

Từ sách - Phim - Tuấn Khang – Ảnh: Bảo Hân - 13/09/2025 09:00
"Tôi đọc người đọc mỗi ngày" của nhà báo kỳ cựu Huỳnh Sơn Phước không chỉ là một cuốn sách, mà là một tấm gương phản chiếu tâm hồn độc giả vào từng trang báo, từng dòng tin.

Tịch tịnh - Buông bỏ để trở về với hạnh phúc vốn có

Từ sách - Phim - Quìn - 13/09/2025 08:00
Cuối cùng, con người sẽ nhận ra một sự thật giản dị nhưng sâu xa: trong cuộc đời này, không có gì thật sự để đạt được hay nắm giữ mãi mãi. Tất cả những gì ta vẫn miệt mài tìm kiếm bên ngoài từ thành công, tình yêu cho đến niềm vui chóng vánh đều chỉ là những trải nghiệm thoáng qua.

Xem Sex Education, tôi dạy con bài học bỏ thói kiêu căng và học cách sống như 1 đứa trẻ bình thường!

Điện ảnh - Thanh Hương - 12/09/2025 12:00
Một trải nghiệm nhớ đời đã khiến con phải lắng nghe bài học mẹ kể.

Làm việc với tỷ phú Jeff Bezos trong 15 năm, tôi rút ra được 6 bài học quan trọng

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 12/09/2025 11:00
Những lời khuyên của ông Ethan Evans - lãnh đạo cấp cao tại Amazon sẽ mang lại sự hữu ích cho mọi người.

Đừng chạy theo guồng quay của người khác, cuộc đời mới thật sự có chất lượng

Suy ngẫm - Tích Thành - 12/09/2025 10:00
Chạy theo "đồng hồ xã hội" chỉ khiến bạn kiệt sức trong cuộc đua không có đích đến. Chỉ khi sống đúng nhịp điệu của chính mình, bạn mới tìm được niềm vui và ý nghĩa thật sự của cuộc đời.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 14/09/2025