Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Quang Thành01/01/2023 11:00
Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 2 – Hồ Con Rùa, thiết kế táo bạo và lãng mạn giữa Sài Gòn

Cụ D. hồi tưởng: “Trước 1972, khu vực hồ Con Rùa ít ai ghé chơi cả buổi như bây giờ lắm, có một cái hồ nước trơ trọi thì có gì mà chơi. Chủ yếu để dân chúng đi qua nghỉ chân chứ ít ai ghé vô”.

Con rùa không còn nhưng người ta vẫn gọi là “hồ Con Rùa”

Cái hồ nhỏ ấy nằm có phần đìu hiu dù giữa một khung trời đại học lãng mạn bao quanh bởi các trường đại học Luật khoa, Y khoa, Kiến trúc và “con đường Duy Tân cây dài bóng mát”. Cho đến giữa thập niên 1960, khu vực này mới có sức sống hơn với thiết kế của kiến trúc sư Nguyễn Kỳ. Thiết kế này được chọn trong cuộc thi quy hoạch mới cho một công trường tuy rộng lớn nhưng nằm vắng vẻ giữa một Sài Gòn luôn nhộn nhịp này.

Nhưng mãi cho đến cuộc trùng tu, tôn tạo từ năm 1972, khu công trường này mới thật sự trở nên sống động và trở thành hình ảnh kỷ niệm khó quên của bao thế hệ người trẻ Sài Gòn khi xa thành phố. Đó là các cột bê tông cao vút được dựng thêm ở chính giữa hồ. Trên mỗi cột là năm ngón tay xòe ra đón đỡ một nhụy hoa (bê tông) nhỏ, thanh mảnh bên trong.

Bên ngoài là vòng xoay giao thông, bên trong hồ cũng là một hệ thống lối đi xoắn ốc theo vòng xoay, hướng tới các cột trụ và một tấm bia ghi tên những nước công nhận Việt Nam Cộng Hòa lúc ấy. Bia ghi tên được thiết kế đặt trên một con rùa lớn bằng hợp kim đồng mà đám học trò chúng tôi khi đến đây đều leo lên cỡi và nghịch phá. Hầu như người nào khi đến đây chơi cũng phải tranh thủ chụp hình với con rùa này.

Thế là cái tên “hồ Con Rùa” ra đời, dù tên gọi chính thức của nó cho đến nay vẫn là Công trường Quốc tế. Thậm chí, dù con rùa đồng đã không còn sau một vụ phá hoại sau năm 1975 nhưng người ta vẫn gọi đó là “hồ Con Rùa”. Thỉnh thoảng cũng có bạn trẻ tinh nghịch thả rùa phóng sinh vô đó nhưng làm sao những chú rùa tội nghiệp này có thể sống trong một cái hồ toàn bê tông và thường xuyên được làm vệ sinh.

Bỏ qua những huyền thoại hư hư thực thực về long mạch, về chuyện trấn yểm của tổng thống Việt Nam Cộng Hòa lúc bấy giờ, có thể nói hồ Con Rùa mà những bạn trẻ tìm đến hiện nay có một thiết kế rất táo bạo. Thiết kế táo bạo rõ nhất mà xưa giờ ai đi qua cũng có thể thấy ngay, đó là một khu vui chơi, thư giãn cho người dân lại được dựng ngay ở một bùng binh, giao lộ có xe cộ qua lại tấp nập thường xuyên.

Tại sao không bị té hồ ở… hồ Con Rùa?

Mọi nơi của thành phố này, cứ nơi nào có người, nhất là có nam thanh nữ tú tập trung, dập dìu là có hàng rong. Cứ tầm chiều tối, cặp sát xung quanh hồ, lúc nào cũng có hàng chục xe hàng rong bán từ cá viên chiên, kem… đến bò bía. Cảnh sát trật tự, Công an phường đuổi hoài, dẹp hoài mà đâu vẫn cứ vào đấy. Thiết kế táo bạo như vậy với một bùng binh tới giờ coi bộ cũng hiếm, nếu không muốn nói là hầu như chưa thấy.

Ngay từ khi ra đời vào năm 1972, công trình này từng bị la hoảng khi những lối đi trên hồ uốn lượn mà không hề có lan can phòng chống... té hồ. Thế nhưng từ khi đưa vào sử dụng đến nay, chuyện té hồ hình như chưa bao giờ là vấn nạn cần phải xem xét, dù có thể thỉnh thoảng cũng có ai đó hụt chân té xuống cái hồ... “cạn sợt” này.

Cùng chúng tôi đi trên các lối đi lát đá rửa, chàng kiến trúc sư trẻ Đậu Việt Đức (nhà trên đường Phạm Ngọc Thạch) nhận định: “Vị kiến trúc sư thiết kế nơi đây đã khéo léo dẫn dắt tầm nhìn của người đi trên các con đường xoắn ốc trên hồ đến khu trung tâm (các cột bê tông và bia rùa) nên đã ít nhiều hạn chế tai nạn té hồ”. Anh nói thêm: “Đây là thiết kế đơn giản nhưng lãng mạn một cách rất táo bạo - giữa một Sài Gòn ít nhiều chú trọng công năng, hình khối lúc ấy; nhất là thực hiện ở một khu vực dành cho bao người qua lại hằng ngày”.

Và nét lãng mạn ấy đã vượt qua thử thách của thời gian, không chỉ vững chắc sau hơn nửa thế kỷ trên mặt hồ đội mưa nắng mà còn gây dấu ấn đối với bao thế hệ bạn trẻ, học trò, người dân Sài Gòn tìm đến và nhớ về, như một trong những địa điểm đáng yêu nhất Sài Gòn.

Khi còn làm việc ở báo Khăn Quàng Đỏ - Mực Tím sát bên hồ cho đến tận hôm nay, lúc nào tôi cũng thấy hàng trăm bạn trẻ tập trung sinh hoạt quanh bờ hồ. Có những đôi bạn ngồi chuyện trò trên cả những lối đi vào bên trong, chân buông xuống mặt hồ in bóng mây trời và hàng cây xanh mát trên đầu, không khỏi gợi nhớ đến hình ảnh quen thuộc của những tà áo dài nữ sinh ngồi thả bóng xuống hồ trước 1975.

Phía cầu thang lên đài cao có khi là một đôi trai gái với ánh mắt ngời hạnh phúc đang chụp hình cưới trong lúc một gia đình trẻ cùng hai con nhỏ đang tung tăng chân sáo vừa bước vào từ bên kia đường. Bản thân tôi nhiều lần cũng được bạn đọc tuổi mới lớn của báo Mực Tím kéo ra hồ chụp hình.

Dù trải qua bao đổi thay, hồ Con Rùa vẫn nằm im đó như chứng kiến thời thanh xuân của bao thế hệ học trò, lắng nghe những lời hẹn ước, cả niềm hạnh phúc lẫn tan vỡ của những đôi tình nhân, và cũng là nơi tìm về của sự đoàn viên gia đình. Hồ Con Rùa, cái tên tưởng bình dị thân quen bỗng trở thành ký ức khó quên của những người con Sài Gòn xa xứ.

Hồ Con Rùa năm 1972 với con rùa bằng đồng đội tấm bia - Nguồn: Dick Leonhardt.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Không còn bệnh tim" với tác dụng đáng kinh ngạc khi chữa bệnh bằng oxit nitric

“Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) là quyển sách công phu của Dr. Louis J. Ignarro, về việc ngăn ngừa và chữa trị bệnh tim mạch bằng oxit nitric (NO).
2

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.
3

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
4

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.
5

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - Đừng che giấu cảm xúc bằng hai chữ “Ổn mà”

“Ổn mà” – hai chữ ngắn ngủi nhưng lại là câu trả lời phổ biến nhất trong những khoảnh khắc ta cảm thấy tệ nhất.

Học viện thành công – Phát triển trên cánh đồng kim cương của bạn

Chính ra Ali Hafed nên ở nhà và đào xới khu vườn, hay bên dưới những cánh đồng lúa mì, thay vì lâm vào cảnh khốn cùng, đói khát và phải quyên sinh ở xứ lạ…

Dám nghĩ lại Kỳ 2: Nếu làm chủ nghệ thuật tái tư duy, bạn sẽ thành công và hạnh phúc hơn

Trong một thế giới đầy biến động, con người cần có một bộ kỹ năng nhận thức khác quan trọng hơn nhiều: đó là khả năng tái tư duy và quên đi những điều đã học.

Dám nghĩ lại kỳ 1 - chúng ta đều phạm cùng kiểu sai lầm như người lính cứu hỏa

Sau một chuyến bay giằng xóc, 15 người đàn ông nhảy xuống từ máy bay trên bầu trời Montana. Họ là đội lính cứu hỏa trên không, được đưa đến để dập tắt vụ cháy rừng do sét đánh vào hôm trước.

Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương Kỳ 1 - Hồ Con Rùa nhưng không có… rùa

Trên con đường Duy Tân “cây dài bóng mát” nổi tiếng trong thi ca miền Nam trước 1975, có một cảnh quan mà nếu thiếu vắng nó, có lẽ khung trời đại học này sẽ bớt đi vẻ lãng mạn nhiều lắm, đó là bùng binh hồ Con Rùa.

Dám nghĩ lại - Kỹ năng sống còn trong thời đại biến động hiện nay

Khi thế giới thay đổi liên tục và tri thức mở rộng không ngừng, con người phải thường xuyên ‘xoá’ những điều đã biết để đối mặt với điều ‘tôi không biết’.

Dám nghĩ lại - Định luật Murphy nếu một điều gì đó có thể sai thì chắc chắn nó sai

Khi chúng ta bị kiểm soát về mặt tư duy, khi những suy nghĩ của chúng ta cứ mãi đi theo một lối mòn...

Dám nghĩ lại - Sức mạnh của việc biết những gì bạn không biết

Dám nghĩ lại của Adam Grant xem xét việc đặt câu hỏi về niềm tin của bạn và biết những gì bạn không biết có thể dẫn bạn đến thành công trong công việc và hạnh phúc như thế nào.

Dám nghĩ lại - Một hiệu ứng tâm lý để bạn hiểu hơn về sự tự tin trong chính mình

Vào năm 1933, nhà triết học Bertrand Russell đã viết rằng “nguyên nhân cơ bản của rắc rối là trong thế giới hiện đại, những kẻ ngu ngốc luôn tự tin trong khi những người thông minh thì đầy nghi ngờ”.

Bạn đang chăm sóc bản thân thật sự hay... tiêu tiền cho bớt mệt?

"Chăm sóc bản thân" đang dần trở thành một lối sống thời thượng – với spa, shopping, và những trải nghiệm sang chảnh. Nhưng liệu tất cả những điều đó có thực sự giúp bạn chữa lành? Hay chỉ là cách để tạm thời làm dịu đi sự mệt mỏi từ bên trong?

Chân dung kẻ "sống lỗi"

Suy ngẫm - S.A - 20/06/2025 13:00
Bạn luôn cảm thấy người khác làm sai với mình, nhưng đã bao giờ tự thấy mình đối xử với bản thân cũng không ra gì chưa?

Xem "Sex Education", tôi xấu hổ nhận ra chính mình đang đẩy con trai ra khỏi nhà

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 20/06/2025 12:00
Tôi luôn nghĩ rằng mọi thứ mình làm là vì tốt cho con. Bởi tôi quá yêu con mà thôi.

ChatGPT nâng cấp giọng nói, tạo cảm giác như trò chuyện với người thực

Kỹ năng - Anh Tú - 20/06/2025 11:00
OpenAI đã cải tiến chế độ giọng nói của ChatGPT, nhằm giúp người dùng có cảm giác như đang nói chuyện với một người thật.

Dịch vụ cho thuê "người lắng nghe không phán xét" nở rộ ở TP.HCM, Hà Nội

Phong cách sống - S.A - 20/06/2025 10:00
Người cung cấp dịch vụ chỉ nghe - không đưa ra phán xét, không tư vấn tâm lý. Người tìm đến chỉ cần trút sạch tâm sự, không sợ ai bàn tán chuyện của mình. Thế là 2 bên đều vui.

TP.HCM đóng Cổng Dịch vụ công

Kỹ năng - Q.Huy - 20/06/2025 09:28
Trung tâm Chuyển đổi số TPHCM vừa thông tin chính thức về việc đóng Cổng Dịch vụ công thành phố. Kể từ 21h ngày 18/6, Cổng Dịch vụ công trực tuyến TPHCM được đóng để hợp nhất với Cổng Dịch vụ công quốc gia từ ngày 19/6.

Cuộc đời rực rỡ của Gillian Lynne: Từ cô bé bị trường từ chối dạy trở thành vũ công huyền thoại

Truyền cảm hứng - Tiểu Ngạn - 20/06/2025 09:00
Gillian Lynne là minh chứng sống cho câu nói "Không gì là không thể" và câu chuyện cuộc đời bà đã thành nguồn cảm hứng cho nhiều bậc cha mẹ trong hành trình dạy dỗ con cái.

Bạn đang chăm sóc bản thân thật sự hay... tiêu tiền cho bớt mệt?

Từ sách - Phim - Quìn - 20/06/2025 08:00
"Chăm sóc bản thân" đang dần trở thành một lối sống thời thượng – với spa, shopping, và những trải nghiệm sang chảnh. Nhưng liệu tất cả những điều đó có thực sự giúp bạn chữa lành? Hay chỉ là cách để tạm thời làm dịu đi sự mệt mỏi từ bên trong?

OpenAI nâng cấp một loạt công cụ cho ChatGPT phục vụ doanh nghiệp

Kỹ năng - Anh Tú - 19/06/2025 13:00
Với nỗ lực ngày càng tập trung vào nhóm người dùng doanh nghiệp, OpenAI vừa công bố hàng loạt nâng cấp mới cho ChatGPT.

Bậc thầy tâm lý học Carl Jung chỉ rõ 5 trụ cột của cuộc sống tốt đẹp; ai thấu hiểu - người đó HẠNH PHÚC!

Suy ngẫm - Trang Đào - 19/06/2025 12:00
Việc định rõ những "trụ cột" này sẽ giúp con đường tiến tới cuộc sống hạnh phúc của mỗi người trở nên rõ ràng và khả thi hơn.

Google khuyến nghị người dùng Gmail thực hiện ngay điều này

Kỹ năng - Nam Đoàn - 19/06/2025 11:00
Google đang kêu gọi người dùng chuyển sang một phương thức bảo mật mới, an toàn hơn để chống lại làn sóng tấn công lừa đảo ngày càng gia tăng.

5 bài học nhân sinh từ "Na Tra: Ma đồng náo hải": Hãy để cây mọc thành cây, hoa trở thành hoa

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 19/06/2025 10:00
Những bài học về cuộc sống sâu sắc cũng là yếu tố giúp Na Tra 2 trở thành bộ phim ăn khách nhất thế giới.

“Thế hệ cợt nhả” rủ nhau làm giàu bằng sự lạc quan: Giàu trải nghiệm là được, hết tiền thì tính sau?

Phong cách sống - Ngọc Linh - 19/06/2025 09:00
"Hết lúa chúa lại ban, hết tiền tiên lại phát". Câu nói này bỗng nổi lên như một hiện tượng vào thời điểm không thể hợp cảnh hơn: Mùa hè!

Hạnh phúc tuổi trẻ - Tuổi trẻ cũng cần đến những khoảng lặng

Từ sách - Phim - Quìn - 19/06/2025 08:00
Có bao giờ bạn dành thời gian chỉ để… ngồi yên? Không cầm điện thoại, không nghe nhạc, không tán gẫu cùng bạn bè? Trong thế giới luôn hối hả này, sự tĩnh lặng trở thành một thứ xa xỉ. Vì thế, ta ngày càng xa rời chính mình.

Xem 'Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt', tôi thề sẽ không bao giờ nói "Mẹ sống vì con"

Điện ảnh - An Chi - 18/06/2025 13:00
Đứa trẻ lớn lên trong “sự hy sinh của mẹ” sẽ không học được cách hỏi mình: “Mình muốn gì?”, mà chỉ biết hỏi: “Mình nên làm gì để cha mẹ vui?”.

Quán cà phê treo hơn 700 con gấu bông gây sốt TPHCM, bảo vệ túc trực 24/24

Thư giãn - Cẩm Tiên - 18/06/2025 12:00
Quán cà phê "Mê" ở quận Gò Vấp (TPHCM) đang trở thành điểm đến gây sốt của giới trẻ nhờ trang trí hơn 700 con gấu bông đủ kích cỡ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 21/06/2025