Chấp nhận cảm xúc: Tại sao cảm thấy tệ lại là điều tốt?

Nguyễn Phương05/08/2022 11:28
Chấp nhận cảm xúc: Tại sao cảm thấy tệ lại là điều tốt?

Lảng tránh cảm xúc tiêu cực có vẻ như là một ý hay, đúng không? Thật ra không phải như vậy.

Theo một nghiên cứu tâm lý gần đây bởi David Barlow, Steven Hayes và những người khác, một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề tâm lý là thói quen lảng tránh cảm xúc. Điều này có vẻ khá ngạc nhiên, bởi vì cố gắng lảng tránh cảm xúc tiêu cực dường như lại là điều có lý. Dẫu sao, cảm xúc tiêu cực thường không cho ta cảm giác tốt tẹo nào và nó thường gắn liền tâm trí chúng ta với những sự kiện tiêu cực mà chúng ta muốn tránh đi hoặc quên luôn. Hơn nữa, chúng ta quá quen với sự giải thoát nhất thời mà việc lảng tránh cung cấp.

Nếu suy nghĩ phải nói ra làm tôi buồn, thì tôi có thể khiến bản thân mình cảm thấy tốt hơn bằng quyết định không nói. Thật vậy, lảng tránh là một giải pháp hữu hiệu trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian dài thì nó có thể trở thành một vấn đề lớn hơn bất kỳ thứ gì bị lảng tránh lúc ban đầu. Và cuộc sống thì, nếu chúng ta may mắn, đó là một mệnh đề dài.

Việc tránh né cảm xúc tiêu cực cung cấp bạn lợi ích trong khoảng thời gian ngắn với cái giá là nỗi đau lâu dài. Khi bạn lảng tránh sự khó chịu ngắn hạn của cảm xúc tiêu cực, bạn giống như một người dưới cơn áp lực quyết định uống rượu . Nó “hiệu quả” và sang ngày hôm sau, khi cảm giác tồi tệ kéo tới, anh/cô ấy lại uống nữa. Mọi thứ vẫn ổn, trong thời gian ngắn. Nhưng mà về lâu về dài, người đó sẽ gặp phải một vấn đề lớn hơn (nghiện rượu, chất kích thích…), bên cạnh những vấn đề mà anh ấy lảng tránh bằng việc uống rượu.

Có một vài lý do vì sao lảng tránh cảm xúc lại là độc hại

Thứ nhất, những mục tiêu quan trọng và những gì bạn theo đuổi trong cuộc sống có thể liên quan tới những giai đoạn và tình huống thử thách, và việc không tình nguyện “trả phí” cho chuyến đi có thể thu hẹp cuộc sống của bạn một cách không cần thiết. Qua thời gian, lảng tránh biến thành một cái nhà tù, bởi vì sau một khoảng thời gian bạn bắt đầu cảm thấy sự cần thiết để lảng tránh nhiều tình huống, con người, trải nghiệm, và nơi chốn có thể đưa cảm xúc tiêu cực đến tâm trí bạn, khuấy đảo nó, nhắc bạn nhớ về nó. Và bạn càng lảng tránh nó nhiều, thì bạn càng cảm thấy yếu đuối hơn; kỹ năng đáp ứng của bạn càng ít đi, thì bạn càng trải nghiệm cuộc sống ít hơn.

Thứ hai, những cố gắng lảng tránh cảm xúc tiêu cực thường vô ích. Tự nhủ bản thân rằng một số cảm xúc không thể chịu được hoặc nguy hiểm nhốt bạn trong sự cảnh giác với những thứ bạn cố găng lảng tránh. Bạn trở nên cực kỳ thận trọng với những khả năng mà cảm giác này có thể nổi dậy. Bản thân của việc sợ hãi về trải nghiệm tiêu cực có thể xảy ra, và tự nó trở thành một trải nghiệm tiêu cực.

Thứ ba, lảng tránh cảm xúc thường liên quan tới chối bỏ sự thật – không phải là một nền tảng tốt cho cuộc sống lành mạnh. Nó giống như có ai đó nhìn ra ngoài cửa số, thấy tuyết đang rơi và tự nói với bản thân “Tuyết không thể rơi được.” Đương nhiên nó có thể và quả thật nó đang rơi. Chắc chắn rằng bạn có thể không thích tuyết. Nhưng chối bỏ sự thật rằng nó đang rơi dường như chẳng giải quyết được vấn đề nào gây ra bởi nó.

Thứ tư, lảng tránh kéo dài thời gian chờ đợi và nỗi lo âu khi phải chờ đợi thường độc hại hơn tình huống lường trước. Điều này chủ yếu là do khi bạn lường trước, trí tưởng tượng của bạn không bị trói buộc bởi những yêu cầu tình huống thực tại. Bạn có thể đi bất cứ đâu trong đầu bạn mặc cho có vài thứ chưa xảy ra, và rồi bạn thường tưởng tượng ra những tình huống hỗn loạn, tiêu cực nhất. Ngược lại, khi đang ở trong tình huống mà bạn sợ hãi, tâm trí bạn bị buộc với những thứ đang xảy ra xung quanh bạn. Và những thức đang thật sự xảy ra thường ít kinh khủng hơn. Thảm họa dẫu sao thì cũng hiếm khi xảy ra lắm. Thực tế tạo nên ít tình huống cùng cực hơn nhiêu so với trí tưởng tượng không biên giới.

Bây giờ, trước khi chúng ta thảo luận về cách xử lý cảm xúc tiêu cực lành mạnh hơn, thì chúng ta cần phải hiểu rõ cơ chế hoạt động thông thường của cảm xúc đã. Bạn có thể nghĩ cảm xúc của bạn như là một nguồn thông tin. Cảm xúc bạn nói cho bạn biết về những gì đang xảy ra với bạn và xung quanh bạn. Tuy nhiên, cảm xúc không phải là nguồn thông tin duy nhất mà bạn có được. Bạn đồng thời cũng có những suy nghĩ lý trí, những kiến thức lưu trữ từ trước và trải nghiệm, những giá trị và mục tiêu của bạn. Thông tin được cung cấp bởi cảm xúc cần được đánh giá và suy xét dưới ánh sáng của những nguồn này để bạn có thể quyết định mình sẽ cư xử ra sao trong tình huống.

Mặc cho cảm xúc của bạn, bạn luôn có những lựa chọn hành động khác nhau. Quyết định của bạn sẽ dựa trên kiến thức được tổng hợp từ nhiều nguồn. Ví dụ, có một con chó hoang tiến đến gần bạn và con bạn khi hai người đang đi ngắm cảnh thiên nhiên, bạn có thể cảm thấy sợ hãi, và mong muốn chạy trốn nhưng lại quyết định ở lại và đuổi con chó đi để bảo vệ con bạn. Trong trường hợp này, giá trị của bạn (“Mình có trách nhiệm phải bảo vệ con mình”) bức chế bạn phải “phản lệnh” sợ hãi của bạn.

Cảm xúc, khi được coi như là một phần của nhiều nguồn thông tin có sẵn, giống như bảng báo cáo thời tiết. Nó rất quan trọng để biết, quan tâm, và hiểu; nhưng nó không nhất thiết phải là yếu tố quyết định cho những kế hoạch trong cuộc đời bạn. Khi thời tiết xấu (không theo ý thích của bạn), nó không có nghĩa là bạn phải chối bỏ, tập trung tất cả sự chú ý vào nó, hoặc hủy bỏ mọi dự định của bạn bởi vì nó. Cái mà bạn cần làm là chấp nhận thời tiết như vậy và điều chỉnh kế hoạch của bạn theo nó.

Nếu như dự định của tôi hôm nay là đón con gái tôi ở trường lúc 4 giờ và đột nhiên tuyết rơi, và tôi không thích tuyết, tôi sẽ không phí sức giận dữ với trời hoặc bỏ con gái tôi lại trường. Thay vào đó, tôi sẽ đội mũ lên, rời nhà sớm hơn 15 phút và lái xe cẩn thận đến đón nó.

Là một con người, bạn sẽ có đủ loại cảm xúc, giống như ngoài kia có đủ loại thời tiết vậy. Những cảm xúc này, hơn bất kỳ thứ gì, là một phần của cuộc sống con người. Bằng việc chấp nhận đời sống cảm xúc của bạn, bạn đang hoàn toàn khẳng định nhân tính của mình. Bởi vì thế, chấp nhận cảm xúc là phương thức tốt hơn lảng tránh rất nhiều.

Chấp nhận cảm xúc ám chỉ sự tình nguyện và khả năng chấp nhận và trải nghiệm cảm xúc tiêu cực, nhận thức nó và hấp thụ nó. Chấp nhận cung cấp vài lợi ích cho chúng ta.

Thứ nhất, bằng việc chấp nhận cảm xúc của mình, bạn đang chấp nhận sự thật về tình huống mình đang đối mặt (tuyết đang rơi). Sự chấp nhận này có nghĩa rằng bạn không cần phải tốn năng lượng để đẩy cảm xúc đó đi. Thay vào đó, khi cảm xúc được nhận thức rồi, bạn có thể thay đổi để có được những hành vi phù hợp với mục tiêu và giá trị của bạn.

Thứ hai, khi bạn chấp nhận cảm xúc, bạn đang cho bản thân mình cơ hội để biết về nó, trở nên quen thuộc với nó, làm chủ với các phương thức quản lý và áp dụng nó vào trong đời sống. Lảng tránh không dạy bạn điều đó, bởi vì bạn không thể học được điều gì nếu không làm nó.

Thứ ba, chấp nhận ngầm giống như nói, “Cái này cũng không tệ lắm.” Mà điều này là thật – cảm xúc tiêu cực có thể chẳng vui vẻ gì, nhưng nó không giết bạn; hãy trải nghiệm chúng như chính bản thân chúng vậy- chúng rất phiền nhưng không nguy hiểm – và làm điều này ít kéo dài lê thê hơn những sự cố gắng thất bại để tránh chúng.

Cuối cùng, khi bạn chấp nhận cảm xúc tiêu cực, nó sẽ mất đi năng lực phá hoại của mình. Điều này có vẻ bất ngờ và không hợp lý lắm đối với nhiều người, nhưng nếu bạn nghĩ kỹ về điều này, bạn sẽ nhận ra được logic của nó. Những người bơi lội bị nhấn chìm trong sóng lớn và cảm giác như mình bị tha ra ngoài biển thường hoàn loạn và bắt đầu bơi ngược dòng với tất cả sức lực họ có được.

Thường thì họ sẽ mệt mỏi, bị chuột rút và chìm đi. Để sống sốt, người bơi phải làm điều ngược lại, thả đi. Để dòng nước đưa anh ta ra ngoài biển. Trong vòng vài trăm yard (đơn vị đo lường ở Mỹ), dòng nước sẽ yếu dần đi và người ấy có thể bơi ngược lại vào bờ. Cái này cũng giống với sức mạnh của cảm xúc: chống lại nó chỉ vô dụng và có thể nguy hiễm nữa; nhưng nếu bạn chấp nhận cảm xúc, nó sẽ chạy phần nó và đồng thời để cho bạn chạy phần bạn.

-----

Mọi người có thể tham khảo thêm về chủ đề “Cảm xúc” trong cuốn sách mới nhất củ Osho do First News phát hành - chuyển hóa nỗi sợ hãi, giận dữ và ghen tuông thành năng lượng sáng tạo.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
2

Tuổi càng lớn, càng không còn muốn ồn ào

Càng lớn tuổi, ta càng nhận ra: Được ở một mình, không bị làm phiền, không phải giải thích, không cần chiều lòng ai chính là kiểu hạnh phúc nhẹ tênh nhất trong đời.
3

Cách để "hủy hoại" con cái nhanh nhất

Họ dùng một thế giới trắng đen của tivi đen trắng để "đổ khuôn" con cái, rồi kỳ vọng con lớn lên sống cuộc đời đầy màu sắc và sáng tạo.
5

Chìa khóa thực sự để có một cuộc sống viên mãn

Tất cả chúng ta đều có thể trở nên giàu có, không phải bằng đô la, mà bằng một loại tiền tệ hoàn toàn khác. Một loại tiền tệ được đo lường bằng trải nghiệm, những cuộc phiêu lưu, bài học đã học và những câu chuyện được kể.

4 tư duy sắc bén của những người thành đạt

Chỉ có trẻ con mới thảo luận đúng sai, trong thế giới người lớn, không có đúng sai, chỉ có lợi và hại.

8 thói quen giúp bạn 'giàu có'

Nếu muốn “làm giàu” cho bản thân, các bạn hãy bắt đầu từ những thói quen nhỏ nhất.

15 'thuật đọc tâm' giúp bạn phán đoán tính cách và bản chất đối phương

Người không biết chấp nhận khuyết điểm của bản thân thì không thể tiến bộ.

Tin tốt lành

Roberto De Vincenzo là một vận động viên đánh gôn xuất sắc người Argentina. Ông đã giành được kỷ lục 229 giải đấu chuyên nghiệp trên toàn thế giới trong sự nghiệp của mình.

5 câu chuyện không mang lại may mắn

Con người hiện đại chúng ta có xu hướng cầu may mắn từ bên ngoài mà quên mất rằng, mọi thứ cần xuất phát từ chính bản thân mình.

Bí kíp dạy con của Stephen Hawking

Nhà bác học huyền thoại Stephen Hawking không khuyên con phải trở thành bất kỳ ai mà chỉ dạy họ cách trân trọng cuộc sống. Không chỉ là nhà bác học, Stephen Hawking còn khiến người ta khâm phục vì nghị lực sống

29 Câu nói nổi tiếng của Tổng thống Mỹ George Washington

George Washington (1732 – 1799) – Tổng thống đầu tiên của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, ông được cho là Tổng thống giàu nhất của Mỹ, đó chính là lý do khiến ông từ chối nhận tiền lương mỗi năm.

5 câu chuyện ngắn ẩn chứa đạo lý sâu sắc

Nhân quả thực ra đều nằm trong tay của chính mỗi chúng ta! Cao thủ khi chưa xác định được mục tiêu lớn của cuộc đời, họ đều đang làm những việc hiện tại bằng cả trái tim của mình!

Sự thật tàn khốc: Cha mẹ càng lo lắng điều gì, con càng bị huỷ hoại bởi điều đó!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 19/08/2025 13:00
Thực tế, cha mẹ càng lo lắng điều gì cho con cái trong quá trình trưởng thành thì con càng mất mát, tổn thất nhiều hơn.

Nobita ơi, đừng làm 3 hành động này vì chúng khiến cậu và hàng triệu bạn trẻ "xếp đáy"

Điện ảnh - Đông - 19/08/2025 12:00
Nobita, cậu bạn đáng yêu nhưng mãi thụt lùi vì ba thói quen này!

Tuyệt đối không được đăng lên Facebook những thông tin này

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 19/08/2025 11:00
Hình ảnh này có thể bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, thực hiện các chiêu trò lừa đảo.

Nở rộ nghề 'bác sĩ' chuyên sửa Labubu

Phong cách sống - Hoàng Hà - 19/08/2025 10:00
Cơn sốt búp bê nhồi bông Labubu góp phần tạo nên làn sóng nghề nghiệp mới tại Trung Quốc là làm "bác sĩ đồ chơi".

Chăm sóc bản thân thật sự - Đã đến lúc định nghĩa lại “yêu bản thân”

Từ sách - Phim - Quìn - 19/08/2025 09:00
Nếu “chăm sóc bản thân” là đặt lịch spa, hay book một chuyến nghỉ dưỡng sang chảnh, nhưng nếu sáng hôm sau bạn vẫn thức dậy với cảm giác kiệt sức, lo âu, và chẳng biết mình đang sống vì điều gì… thì rõ ràng, vấn đề nằm sâu hơn thế.

Không cần ngân sách quảng cáo khổng lồ, Inbound Marketing là chìa khóa thu hút khách hàng thời đại số

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 19/08/2025 08:00
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp ngày nay hầu hết đã chuyển đổi sang hình thức inbound marketing để tối ưu hóa không gian mạng và xây dựng nội dung phù hợp với từng nhóm khách hàng mục tiêu.

4 cách uống cà phê tốt nhất cho sức khỏe

Kỹ năng - Minh Nhật - 18/08/2025 11:00
Cà phê không chỉ giúp đầu óc tỉnh táo, tăng sự tập trung mà nếu uống đúng cách, loại đồ uống quen thuộc này còn mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, gan, cân nặng và đường huyết.

“Đồng nghiệp qua đời ở tuổi 29, khi biết nguyên nhân, tôi thấy chính mình trong câu chuyện ấy”

Phong cách sống - Trần Hà - 18/08/2025 10:00
Cái chết đột ngột khiến bạn bè nhận ra điều họ chưa từng nghĩ tới nhưng đang lặp đi, lặp lại mỗi ngày.

Thuyết Mặc Kệ Họ - Từ bỏ kiểm soát để giành lại sức mạnh của chính mình

Từ sách - Phim - TĐ - 18/08/2025 08:48
Thuyết Mặc Kệ Họ không chỉ là một mẹo tư duy. Nó có nền tảng là những triết lý cổ xưa và các khái niệm tâm lý vốn đã giúp con người chúng ta định hướng cuộc đời mình bao thế kỷ qua.

"Khai mở cảm xúc" và "Khai mở hạnh phúc" - Tàu lượn cảm xúc và bánh kẹp hạnh phúc

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 18/08/2025 08:45
Bộ sách “Khai mở cảm xúc” và “Khai mở hạnh phúc” của bác sĩ tâm thần Emma Hepburn không chỉ giải thích tường tận vai trò của cảm xúc trong đời sống tinh thần mà còn hướng dẫn cách tận dụng chính những rung động nội tâm ấy để mang tới hạnh phúc bền vững.

4 kiểu trả lời tin nhắn của EQ thấp, ai cũng muốn né xa

Kỹ năng - Minh Ánh - 17/08/2025 12:00
Người EQ thấp trả lời tin nhắn tùy hứng, không chọn lọc từ ngữ, và ít quan tâm tới cảm xúc của người đối diện.

Tại sao Kiều Phong lại là người yếu nhất trong số các cao thủ tứ tuyệt của Thiên Long?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 17/08/2025 11:00
Bài viết phân tích sức mạnh của các cao thủ trong Thiên Long Bát Bộ, đặc biệt là tứ tuyệt, và đặt ra nghi vấn về vị trí của Kiều Phong. Liệu "chiến thần" Kiều Phong có thực sự xứng đáng với danh hiệu này khi so sánh nội lực với các cao thủ khác?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 20/08/2025