Biến tiềm năng thành tài năng - Vì sao bạn không thể tiến bộ dù rất cố gắng?

FN04/01/2025 08:00
Biến tiềm năng thành tài năng - Vì sao bạn không thể tiến bộ dù rất cố gắng?

Bạn đã bao giờ tự hỏi, vì sao dù cố gắng đến kiệt sức, bạn vẫn không đạt được mục tiêu như mong đợi? Theo Adam Grant – một trong những giáo sư tâm lý học hàng đầu thế giới – câu trả lời nằm ở cách bạn tiếp cận và học hỏi.

Trong cuốn sách “Biến tiềm năng thành tài năng”, Giáo sư Adam Grant đã phân tích ba nguyên nhân khiến nhiều người dù rất nỗ lực, vẫn không đạt được tiến bộ như mong đợi. Đồng thời, ông cũng chỉ dẫn chúng ta cách vượt qua sự cầu toàn, khắc phục trạng thái trì trệ và học hỏi hiệu quả từ những người xung quanh.

1. Người không hoàn hảo mới là người tạo ra nhiều thành tích đáng ngưỡng mộ nhất

Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng thực tế cho thấy những người không theo đuổi sự hoàn hảo thường đạt được nhiều thành tựu ấn tượng hơn. Đây không phải là nhận định chủ quan mà đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu và phân tích. Trong một nghiên cứu về các nhà điêu khắc đẳng cấp thế giới, người ta phát hiện ra hầu hết họ đều là sinh viên trung bình. Hai phần ba trong số họ tốt nghiệp trung học với bảng điểm loại B và C.

Một khuôn mẫu tương tự xuất hiện khi so sánh các kiến trúc sư có ảnh hưởng nhất nước Mỹ với các kiến trúc sư đồng trang lứa không mấy thành công trong quá trình phát triển ở lĩnh vực này. Các kiến trúc sư vĩ đại hiếm khi là sinh viên giỏi: họ thường tốt nghiệp đại học với điểm trung bình là B. Những đồng nghiệp cầu toàn của họ có thứ hạng sáng chói khi còn là sinh viên nhưng lại xây dựng nên những tòa nhà kém lấp lánh hơn nhiều.

Sự thật là, chủ nghĩa cầu toàn gây ra tình trạng chậm phát triển. Trong “Biến tiềm năng thành tài năng”, Adam Grant đã chỉ ra ba sai lầm của người cầu toàn khiến họ khó thành công: Bị ám ảnh bởi những chi tiết không quan trọng; Tránh né việc mắc lỗi, từ đó ngăn cản phát triển kỹ năng mới; và cuối cùng là Trách móc bản thân hay mắc sai lầm thay vì học hỏi từ chúng.

Theo tác giả, liều thuốc để chữa trị chủ nghĩa cầu toàn là nỗ lực hết sức mình. Để phát triển, bạn phải không ngừng rèn luyện, trau dồi kỹ năng và chấp nhận những thiếu sót của mình. Suy cho cùng, chúng ta trưởng thành bằng cách học hỏi từ những sai lầm và thiếu sót chứ không phải trừng phạt chúng.

Trong cuốn sách của mình, Tiến sĩ Grant nhắc đến Benny Lewis, một tác giả và blogger người Ireland tự nhận mình là "hacker ngôn ngữ công nghệ". Anh được biết đến với trang web "Thông thạo mọi ngôn ngữ trong 3 tháng", nơi anh ghi lại hành trình học ngôn ngữ trong thời gian ngắn. Benny đã chứng minh khả năng thông thạo tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ý, tiếng Nga, tiếng Pháp, tiếng Đức... bằng cách chấp nhận cảm giác khó chịu và theo đuổi phương pháp không hoàn hảo.

Khi chuẩn bị học một ngôn ngữ mới, Benny đặt mục tiêu mắc ít nhất 200 lỗi mỗi ngày. Anh đo lường sự tiến bộ bằng số lỗi mắc phải và chia sẻ: “Càng mắc nhiều lỗi, bạn càng tiến bộ nhanh hơn và ít cảm thấy phiền muộn vì mắc lỗi hơn. Cách chữa trị tốt nhất cho cảm giác khó chịu khi mắc sai lầm là mắc nhiều sai lầm hơn”.

2. Lùi lại không phải là dấu hiệu của "hết thời"

Nhiều người tin rằng sự chững lại là dấu hiệu cho thấy họ đã "hết thời". Các bác sĩ phẫu thuật lo sợ thị lực và phản xạ suy giảm. Các nhà khoa học lo lắng về việc các tế bào thần kinh dần chết đi. Vận động viên sợ sức mạnh và tốc độ suy giảm. Tuy nhiên, Giáo sư Adam Grant chỉ ra rằng sự tiến bộ của con người không dễ dàng mất đi như vậy. "Hết thời" là một khái niệm mơ hồ khiến con người dễ dàng thỏa hiệp khi từng ở đỉnh cao sự nghiệp và giờ bị tụt dốc. Ông phân tích những trường hợp vượt qua cái gọi là "hết thời" để một lần nữa chạm đến vinh quang, như câu chuyện của R.A. Dickey, tay ném bóng knuckleball huyền thoại.

Dickey bắt đầu lại sự nghiệp đỉnh cao ở tuổi 35, trong khi những cầu thủ ném bóng thường đạt đỉnh cao ở tuổi đôi mươi và giải nghệ ở độ tuổi ba mươi. Anh đã đối mặt với 14 năm ở các giải bóng nhỏ, xuất phát điểm là một người khiếm khuyết, thiếu một dây chằng ở khuỷu tay phải – mô mềm quan trọng quyết định tốc độ ném bóng. Điều này đặt ra giới hạn rõ ràng lên tiềm năng của anh. Trong suốt giai đoạn đó, Dickey bị gán mác bởi những từ ngữ tiêu cực từ các bình luận viên: tầm thường, thiếu nổi bật, đã hết thời, sẽ chẳng đi đến đâu…

Vậy Dickey đã làm gì ở tuổi 35? Anh nhận ra tiềm năng còn ẩn giấu của mình và không ngừng phát triển nó. Năm đó, anh trở thành một trong 10 vận động viên ném bóng chày giỏi nhất thế giới và ký hợp đồng triệu đô với đội New York Mets trong nhiều năm. Bất ngờ hơn, 8/10 người giỏi nhất thế giới về bộ môn bóng chày khi đó đã giải nghệ, người thứ 9 không bao giờ có thể quay trở lại các giải đấu lớn, chỉ có mình Dickey vẫn duy trì phong độ.

Theo Grant, có hai khoảnh khắc giúp chúng ta vượt qua trì trệ để phát triển: Lùi lại để tiến về phía trước: Chấp nhận bắt đầu lại, học hỏi kỹ năng mới, thay đổi phương pháp tiếp cận. Và thứ hai là Không có bản đồ hoàn hảo cho tương lai, chỉ có một chiếc la bàn đúng hướng: Tập trung vào định hướng thay vì cố tìm kiếm lộ trình chi tiết hoàn hảo.

“Sự sa lầy không phải là dấu hiệu cho thấy bạn đã thất bại. Sự ổn định cũng không phải là dấu hiệu cho thấy bạn đã đạt đến đỉnh cao. Đó là những tín hiệu cho thấy đã đến lúc bạn phải quay lại và tìm một lộ trình mới. Khi bạn bị mắc kẹt, nguyên nhân thường là do bạn đi sai hướng, sai đường hoặc hết năng lượng. Để lấy đà, việc cần làm thường là lùi lại và điều chỉnh hướng đi về phía con đường khác – ngay cả khi đó không phải là con đường ban đầu bạn dự định đi. Nó có thể xa lạ, quanh co và gập ghềnh. Sự tiến bộ hiếm khi diễn ra theo một đường thẳng mà thường theo đường vòng” – Adam Grant nhìn nhận.

3. Để đạt kết quả, không nên bắt đầu học cùng chuyên gia

Nghe có vẻ ngược đời, nhưng để nhanh chóng đạt được kết quả, việc bắt đầu học cùng chuyên gia không phải là lựa chọn tốt nhất. Thiên tài vật lý Albert Einstein, người tốt nghiệp tiến sĩ năm 27 tuổi và đạt giải Nobel Vật lý với những đóng góp thay đổi nền văn minh nhân loại, lại là người hướng dẫn tệ nhất. Ông suýt không thể nhận vị trí giảng viên vì hiệu trưởng trường đại học không hài lòng với kỹ năng giảng dạy của ông. Tài liệu của ông thường khiến sinh viên choáng ngợp, khó có thể sắp xếp bài giảng một cách hệ thống. Cuối cùng, khóa học về nhiệt động lực học của ông chỉ có ba sinh viên theo học và phải hủy lớp tiếp theo.

Hóa ra, khi đi trên con đường mới, những chuyên gia giỏi nhất thường là những người hướng dẫn tồi tệ nhất. Giáo sư Adam Grant lý giải rằng có hai nguyên nhân: Khoảng cách quá xa với người mới bắt đầu: Họ đã đi quá xa để có thể nhớ được cảm giác của người mới học. Và Kiến thức mang tính ngầm ẩn: Kiến thức của chuyên gia không hiển hiện rõ ràng, khó truyền đạt cho người mới.

Lời khuyên được đưa ra là khi muốn trở thành chuyên gia trong lĩnh vực nào đó, việc tìm kiếm hướng dẫn từ các chuyên gia danh tiếng có thể không hiệu quả. Việc phụ thuộc vào một người dẫn đường duy nhất cũng là sai lầm. Thử thách ở đây là kết hợp các lời khuyên khác nhau thành một lộ trình phù hợp với bạn.

Những phân tích của Giáo sư Adam Grant mang đến góc nhìn mới về cách chúng ta đối mặt với sự cầu toàn, sự trì trệ và việc học hỏi. Bằng cách chấp nhận không hoàn hảo, vượt qua cảm giác "hết thời" và lựa chọn phương pháp học phù hợp, chúng ta có thể tiến bộ và đạt được những thành tựu đáng ngưỡng mộ. Suy cho cùng, bên trong mỗi người đều ẩn chứa những tiềm năng lớn, chỉ là bạn chưa biết cách khai thác mỏ vàng của chính mình mà thôi.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Đường vào thiền - Hạt giống thuần khiết bên trong mỗi người sẽ nảy nở

Có thể, nhiều người đã biết về thiền, tìm hiểu, trải nghiệm thiền. Nhưng nếu đọc “Đường vào thiền” của Osho, bạn sẽ nhận ra những chiều kích rất riêng, rất khác biệt, rất thâm sâu của Osho về thiền.
2

Chân trần chí thép – Cuốn sách tuổi 20 nên đọc để hiểu giá trị của tự do và lòng biết ơn

Chân trần chí thép là một quyển sách không chỉ kể chuyện chiến tranh, mà còn gợi mở một bài học lớn về lòng dũng cảm và lý tưởng của cả một thế hệ.
3

Phạm Xuân Ẩn - chân dung điệp viên huyền thoại của cách mạng Việt Nam

"Điệp viên hoàn hảo X6" và "Một người Việt trầm lặng" được viết từ góc nhìn của hai người ở hai đất nước khác, nhưng đều khắc họa cuộc đời phi thường và tinh thần yêu nước sâu sắc của Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn - điệp viên huyền thoại của cách mạng Việt Nam.
4

Lời hứa 20 năm của Larry Berman với 'điệp viên hoàn hảo' Phạm Xuân Ẩn

Khi viết về Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, Giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã hứa không sử dụng những thông tin có thể làm tổn thương đến nhiều người. Sau gần 20 năm, lời hứa đó vẫn còn.
5

Quẳng gánh lo đi và vui sống - Khi kháng cự chỉ khiến ta mỏi mệt, thử một lần bắt tay với số phận

Có những khoảnh khắc trong đời, dù cố gắng đến đâu, ta vẫn không thể thay đổi được điều đã xảy ra. Lúc ấy, lựa chọn tốt nhất không phải là vùng vẫy, mà là buông bỏ để tìm lại sự bình yên từ bên trong.

‘Tự do - Như chim tung cánh’ cả bầu trời thuộc về bạn

“Tự do - Như chim tung cánh” (Freedom The courage to be yourself) của Osho, là vấn đề con người luôn khao khát, luôn đòi hỏi trong suốt chiều dài lịch sử hình thành và phát triển xã hội loài người. Nhưng bản chất thứ tự do mà Osho nói đến là gì?

Napoleon Hill và bí quyết nền tảng để thành công từ 'Tư duy làm giàu'

Napoleon Hill, tác giả của cuốn sách kinh điển "Tư duy làm giàu" (Napoleon Hill's Greatest speeches) đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người bằng những bí quyết nền tảng để đạt được thành công.

“Đơn giản mà nói” còn là cách để chúng ta tiến về phía trước

Vì sao câu nói “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của Donald Trump tạo ra sức mạnh to lớn? Vì sao câu “Thưởng thức theo cách bạn muốn” của Burger King thu hút đông đảo khách hàng? Vì đó là những thông điệp chứa đựng sức mạnh của sự đơn giản.

Tự do - Như chim tung cánh: Bạn sẽ có tự do đi kèm với trách nhiệm

Ai cũng muốn tự do. Không ai muốn trách nhiệm. Bạn sẽ không bao giờ có được tự do, bạn sẽ vẫn là nô lệ. Hãy nhớ, việc tiếp tục làm nô lệ cũng là trách nhiệm của bạn. Bạn đã chọn làm nô lệ, không ai áp đặt cho bạn điều đó.

Phim Sex Education, liều thuốc "chữa lành" cho mối quan hệ giữa tôi và con gái

Sau khi xem tập phim, tôi đã quyết định ngồi xuống nói chuyện với con gái.

5 sự thật về bộ truyện tranh "Thám tử lừng danh Conan"

Bộ truyện tranh và hoạt hình Thám Tử Lừng Danh Conan có ẩn giấu bí mật gì mà chúng ta chưa biết?

Tự do - Như chim tung cánh: Đừng đổ trách nhiệm lên một thứ không tồn tại

Không có số phận và cũng không có định mệnh. Bạn chỉ đang cố gắng đổ trách nhiệm lên một thứ không tồn tại. Và bởi vì không tồn tại nên nó không thể phản kháng; nó không thể nói với bạn: “Đừng có đổ trách nhiệm của ngươi lên đầu ta nhé!”.

Tư duy ngược dịch chuyển thế giới - Nếu muốn trở nên độc đáo, hãy tạo nên thật nhiều tác phẩm

Trong Tư duy ngược dịch chuyển thế giới (Originals - How non - Conformists move the world), Adam Gant đặt vấn đề: Nếu sự độc đáo không phải là những đánh giá tin cậy về chất lượng các ý tưởng, làm thế nào để chúng ta tối đa hóa cơ hội tạo ra một kiệt tác?

Vì sao iPhone có 2 màn hình cuộc gọi?

Kỹ năng - Cẩm Bình - 06/05/2025 14:00
Khi iPhone nhận cuộc gọi, người dùng sẽ thấy có 2 màn hình khác nhau.

Làm việc theo tổ

Blog GS John VU - GS John Vu - 06/05/2025 13:00
Trong cuộc họp, nhiều cựu sinh viên tới gặp tôi kể về việc “Làm việc theo tổ”. Họ bảo tôi rằng họ đã làm việc trong tổ xây dựng phần mềm nhưng khi tôi hỏi thêm các câu hỏi, dường như là họ đã làm việc “trong nhóm” mà KHÔNG “trong tổ”.

Xem "Sex Education", tôi nhận ra sai lầm khiến bản thân rơi vào cảnh lạc lõng, mất định hướng cuộc đời

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 06/05/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận được bài học để đời, giúp tôi tìm được những điều ý nghĩa trong cuộc sống.

AI - chìa khóa của sự tiện lợi và chuyển đổi số

Kỹ năng - Hải An - 06/05/2025 11:00
Từ trợ lý nhà thông minh đến các lĩnh vực giải trí, làm đẹp, chăm sóc sức khỏe, giáo dục..., trí tuệ nhân tạo (AI) đang hiện diện ở mọi nơi, mang lại nhiều lợi ích vượt trội và giúp nâng cao hiệu quả công việc.

Bài học quan trọng nhất từ ​​sai lầm lớn của OpenAI với ChatGPT

Suy ngẫm - Sơn Vân - 06/05/2025 10:00
OpenAI đã mắc lỗi trong một bản cập nhật ChatGPT vào cuối tháng 4 và vừa đăng bài viết thừa nhận sai lầm.

Ánh sáng trong ta - Bạn có được nhìn nhận với con người mình?

Từ sách - Phim - TĐ - 06/05/2025 09:00
Bạn đã bao giờ cảm thấy mình không quan trọng chưa? Bạn có từng cảm thấy mình tồn tại trong một thế giới xem mình như vô hình?

Hạnh phúc đến từ sự biến mất - Hành trình tìm hạnh phúc của Ajahn Brahm

Từ sách - Phim - Quìn - 06/05/2025 08:00
Hạnh phúc không đến từ việc “có thêm”, mà đến từ việc “buông bỏ”. Đó chính là điều mà thiền sư Ajahn Brahm – trụ trì tu viện Bodhiyana (Tây Úc) gửi gắm trong "Hạnh phúc đến từ sự biến mất" (The art of disappearing).

Xem Sex Education, một câu thoại khiến tôi nhận ra mình đối xử tệ đến mức nào với con cái

Điện ảnh - Thanh Hương - 05/05/2025 13:00
Gia đình tôi đã thấu hiểu nhau hơn sau sự cố này.

Cách kiểm tra ngay tài khoản Zalo, Facebook của bạn có đang bị đọc trộm tin nhắn hay không

Kỹ năng - Nhật Hạ - 05/05/2025 12:00
Thử kiểm tra xem Zalo, Facebook của bạn có bị đọc trộm tin nhắn không bằng những cách sau.

Cuộc chiến ngầm của Meta: Email nội bộ hé lộ căng thẳng giữa Facebook và Instagram

Thư giãn - Sơn Vân - 05/05/2025 11:00
Gia đình nào cũng có một số chuyện rắc rối, và vấn đề nội bộ của Meta Platforms đã bị đưa ra ánh sáng khi tòa án công bố các tài liệu những ngày gần đây.

Hiểu 3 quy luật đổi vận mệnh, kiếm tiền trong tầm tay

Suy ngẫm - Như Nguyễn - 05/05/2025 10:00
"Của cải trung bình 7 năm chuyển giao một lần, đằng sau mỗi một lần chuyển giao là sự điều khiển của công nghệ”, Founder một công ty lớn khẳng định.

Xu hướng sách phi hư cấu thế kỷ 21 bộc lộ bản chất con người

Từ sách - Phim - Theo Znews - 05/05/2025 09:00
Gần 1/4 thế kỷ đã qua, danh sách tác phẩm ăn khách của The Sunday Times cùng số liệu thống kê do Nielsen BookData cung cấp cho thấy văn học phi hư cấu và sở thích đọc sách của độc giả Anh phần nào đã thay đổi.

Ánh sáng trong ta - Cuốn sách thứ hai của bà Michelle Obama, top 100 sách phải đọc năm 2022

Từ sách - Phim - HỒ LAM - TTO - 05/05/2025 08:00
Ánh sáng trong ta, cuốn sách ra đời sau hồi ký bán chạy toàn cầu Chất Michelle của cựu Đệ nhất phu nhân Michelle Obama, chia sẻ những kiến thức thực tế để luôn duy trì hy vọng, sự cân bằng trong một thế giới không ngừng đổi thay.

31 câu nói của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 về tình yêu, hòa bình và lòng từ bi

Suy ngẫm - TĐ - 04/05/2025 13:00
 Đức Đạt Lai Lạt Ma là danh hiệu lãnh đạo tinh thần của Phật giáo Tây Tạng. Trong tiếng Mông Cổ, Đạt Lai có nghĩa là “đại dương” hay “rộng lớn” và trong tiếng Tây Tạng, “Lạt Ma” có nghĩa là “bậc thầy” hoặc “đạo sư”.

Cách kiểm tra tài khoản Google có bị đăng nhập trái phép hay không

Kỹ năng - Cẩm Bình - 04/05/2025 12:00
Tài khoản Google gắn liền với công việc lẫn nhiều hoạt động trực tuyến, vì vậy ta cần định kỳ kiểm tra xem có ai ngoài bản thân đăng nhập hay không.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 07/05/2025