Giới thiệu về cuốn sách "Thế giới không đại dịch" (How to Prevent the Next Pandemic), Bill Gates viết: “Nhà dịch tễ học vĩ đại Larry Brilliant từng nói: “Bùng phát dịch bệnh là điều tất yếu, nhưng đại dịch thì có thể tránh được.” Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về câu nói này trong suốt quá trình viết cuốn sách mới của mình và những gì nó tiết lộ về đại dịch COVID-19.
Một mặt, thật đau lòng khi tưởng tượng rằng chúng ta đã có thể tránh được bao nhiêu mất mát và đau khổ nếu chỉ đưa ra những quyết định đúng đắn hơn. Đến nay, thế giới đã hơn hai năm đối mặt với đại dịch. Chúng ta đã không ưu tiên sức khỏe toàn cầu cho đến khi quá muộn, và hậu quả là thảm khốc. Các quốc gia không chuẩn bị đầy đủ cho đại dịch, những nước giàu cắt giảm tài trợ cho nghiên cứu và phát triển, và hầu hết các chính phủ không củng cố hệ thống y tế của. Dù hiện tại chúng ta đã dần nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm, COVID-19 vẫn cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người mỗi ngày.
Mặt khác, câu nói của Tiến sĩ Brilliant cũng mang lại cho tôi hy vọng. Không ai muốn sống qua một đại dịch như thế này một lần nữa—và thực tế, chúng ta không cần phải như vậy. Dịch bệnh là không thể tránh khỏi, nhưng đại dịch thì có thể phòng ngừa. Thế giới không cần phải sống trong nỗi sợ hãi về đại dịch tiếp theo. Nếu chúng ta thực hiện những khoản đầu tư quan trọng có lợi cho tất cả mọi người, COVID-19 có thể trở thành đại dịch cuối cùng mà nhân loại phải đối mặt.
Đây chính là chủ đề của cuốn sách How to Prevent the Next Pandemic. Tôi đã tham gia vào nỗ lực ngăn chặn COVID-19 ngay từ những ngày đầu bùng phát, hợp tác cùng các chuyên gia trong và ngoài Quỹ Gates—những người đã dành nhiều thập kỷ chiến đấu với các bệnh truyền nhiễm. Tôi háo hức chia sẻ những gì mình đã học được, bởi vì kinh nghiệm từ COVID-19 đã chỉ ra con đường rõ ràng giúp chúng ta sẵn sàng hơn trong tương lai.
 |
Trong cuốn sách của mình, tôi giải thích những bước cần thực hiện để chuẩn bị. Khi kết hợp lại, những bước này tạo thành một kế hoạch nhằm loại bỏ đại dịch như một mối đe dọa đối với nhân loại. Những bước này—cùng với những tiến bộ đáng kinh ngạc mà chúng ta đã đạt được trong hai năm qua trong việc tạo ra các công cụ mới và hiểu biết sâu hơn về bệnh truyền nhiễm—sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ thế giới phải trải qua một đại dịch như COVID-19 lần nữa.
Hãy tưởng tượng một kịch bản như sau: Một đợt bùng phát đáng lo ngại nhanh chóng được các cơ quan y tế công cộng địa phương phát hiện, ngay cả ở những quốc gia nghèo nhất. Bất kỳ điều gì bất thường đều được chia sẻ với các nhà khoa học để nghiên cứu, và thông tin này được tải lên một cơ sở dữ liệu toàn cầu do một nhóm chuyên trách giám sát.
Nếu phát hiện mối đe dọa, các chính phủ sẽ lập tức phát tín hiệu cảnh báo và đưa ra khuyến nghị về đi lại, giãn cách xã hội và kế hoạch khẩn cấp. Họ bắt đầu sử dụng các công cụ sẵn có như cách ly, thuốc kháng virus có thể bảo vệ chống lại hầu hết các biến thể, và các xét nghiệm có thể thực hiện ở bất cứ đâu.
Nếu những biện pháp này chưa đủ, các nhà khoa học và nhà sáng tạo trên toàn cầu sẽ ngay lập tức bắt tay vào phát triển các xét nghiệm, phương pháp điều trị và vắc-xin mới. Đặc biệt, việc xét nghiệm sẽ được đẩy nhanh để có thể kiểm tra một số lượng lớn người trong thời gian ngắn. Các loại thuốc và vắc-xin mới sẽ được phê duyệt nhanh chóng vì chúng ta đã thống nhất trước về cách tiến hành thử nghiệm một cách an toàn và chia sẻ kết quả. Khi các phương pháp điều trị sẵn sàng sản xuất, các nhà máy sẽ lập tức vận hành vì cơ sở hạ tầng đã được chuẩn bị trước.
Không ai bị bỏ lại phía sau, vì chúng ta đã lên kế hoạch từ trước để sản xuất đủ vắc-xin cho tất cả mọi người. Mọi thứ sẽ được chuyển đến đúng nơi cần đến vào đúng thời điểm, nhờ vào các hệ thống hậu cần được thiết lập để cung cấp sản phẩm đến tận tay bệnh nhân. Thông tin liên lạc về tình hình sẽ rõ ràng, tránh gây hoang mang.
Và tất cả những điều này diễn ra nhanh chóng. Mục tiêu là kiểm soát dịch bệnh trong vòng 100 ngày trước khi nó có cơ hội lan rộng trên toàn cầu. Nếu chúng ta đã ngăn chặn được COVID-19 trong vòng 100 ngày đầu tiên, hơn 98% số người thiệt mạng có thể đã được cứu sống.
Chúng ta có thể học hỏi từ quá khứ và chuẩn bị cho tương lai. Nếu chúng ta hành động ngay bây giờ, đại dịch tiếp theo có thể sẽ không bao giờ xảy ra.
Tôi hy vọng những ai đọc cuốn sách này sẽ nhận ra rằng chấm dứt mối đe dọa của đại dịch mãi mãi là một mục tiêu thực tế, khả thi và quan trọng. Tôi tin rằng đây là điều mà tất cả mọi người—dù bạn là một nhà dịch tễ học, một nhà hoạch định chính sách hay chỉ đơn giản là một người đã kiệt sức sau hai năm qua—đều nên quan tâm.
Điều tuyệt vời nhất là chúng ta không chỉ có cơ hội ngăn chặn tình hình tồi tệ hơn mà còn có thể làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn. Ngay cả khi không phải đối mặt với một đợt bùng phát dịch bệnh, những biện pháp để ngăn chặn đại dịch tiếp theo cũng sẽ giúp cải thiện sức khỏe con người, cứu sống nhiều người hơn và thu hẹp khoảng cách y tế giữa người giàu và người nghèo. Những công cụ giúp kiểm soát một đợt dịch cũng có thể hỗ trợ chúng ta phát hiện và điều trị nhiều ca nhiễm HIV hơn, bảo vệ thêm nhiều trẻ em khỏi các căn bệnh nguy hiểm như sốt rét, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao cho nhiều người trên thế giới.
Thu hẹp khoảng cách y tế chính là sứ mệnh cả đời của người bạn tôi, Paul Farmer, người đã qua đời đột ngột trong giấc ngủ vào tháng Hai. Đó là lý do tôi quyết định dành toàn bộ lợi nhuận từ cuốn sách này cho tổ chức Partners in Health mà ông sáng lập, nơi đang mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tuyệt vời cho những người dân nghèo nhất thế giới. Tôi sẽ luôn nhớ đến Paul, nhưng tôi cảm thấy an ủi khi biết rằng những đóng góp của ông sẽ còn ảnh hưởng đến nhiều thế hệ sau này.
Nếu có một điều mà thế giới đã học được trong hai năm qua, thì đó là chúng ta không thể tiếp tục sống trong nỗi lo lắng về một biến thể mới—hoặc một mầm bệnh mới—luôn rình rập. Đây là một thời điểm mang tính bước ngoặt. Chưa bao giờ có động lực lớn đến thế để chấm dứt đại dịch mãi mãi. Không ai đã từng sống qua đại dịch COVID có thể quên được nó. Cũng giống như một cuộc chiến tranh có thể thay đổi cách nhìn của cả một thế hệ, COVID đã làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thế giới.
Dù có thể không phải lúc nào cũng cảm thấy như vậy, nhưng chúng ta đã đạt được những tiến bộ to lớn trong hai năm qua. Những công cụ mới sẽ giúp chúng ta ứng phó nhanh hơn trong lần tới, và những khả năng mới sẽ giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn để chống lại các mầm bệnh nguy hiểm. Thế giới không sẵn sàng đối mặt với COVID, nhưng chúng ta có thể chọn cách sẵn sàng cho lần tiếp theo.”
Bạn có thể mua sách tại đây: Thế Giới Không Đại Dịch - EBook trên Google Play Books
.png "'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ")
