Nạn nhân của "Thức khuya để trả thù" đang ở khắp nơi

Hải My16/06/2025 09:00
Nạn nhân của "Thức khuya để trả thù" đang ở khắp nơi

Nhiều khi thức khuya không phải vì bận chạy deadline hay đang hóng dở drama tình ái nào đó, mà chỉ đơn giản là thấy ấm ức vì cả ngày chưa có thời gian cho riêng mình.

Bạn đã từng rơi vào cái “bẫy” quen thuộc này chưa? Sau một ngày dài lê lết từ deadline đến họp hành, về tới nhà ăn uống, dọn dẹp, tắm giặt xong xuôi là đồng hồ cũng đã điểm gần 10h. Cơ thể lẫn tâm trạng đều mệt mỏi, hai mắt đã bắt đầu díp lại, réo gọi “ngủ đi” nhưng bạn vẫn cố gắng trì hoãn, cầm điện thoại lên và lướt mạng xã hội.

Hết Instagram, TikTok, đến cả tin nhắn nhóm bạn đã bỏ quên từ sáng, cái gì cũng phải xem qua một lượt. Dù nội dung chẳng mấy đặc sắc, bạn vẫn bám trụ như đang chờ đợi điều gì đó bất ngờ sẽ hiện ra từ cú vuốt tiếp theo. Dù là một video viral, hay drama tình ái nào đó hoặc đơn giản chỉ là meme giải trí cũng đủ để thêm dopamine cho một ngày uể oải vừa trôi qua.

Nhưng rồi vì não bộ đã quá mệt mỏi, đến mức không còn đủ sức dung nạp thêm bất cứ sự thú vị nào. Và thế là, bạn ngủ thiếp đi trong vô thức, điện thoại vẫn còn nguyên trên tay và chạy đi chạy lại một video cho tới tận sáng. Khi tỉnh dậy với tiếng chuông báo thức, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy khó chịu, đôi mắt sưng húp, tâm trí thì không muốn rời khỏi giường.

Đó cũng là lúc bạn tự nghĩ rằng: “Tại sao đêm qua mình không ngủ sớm hơn nhỉ?”. Cứ thế, một ngày làm việc đầy mệt mỏi lại lặp lại, các diễn biến tiếp theo cũng cứ như vậy mà thành một vòng tròn vô tận mà không có cách nào thoát ra.

Nạn nhân của

Thức khuya rồi uể oải khi dậy sớm cứ như một vòng lặp mà ai cũng đã từng

Thật ra thì, bạn không cần cầm điện thoại hay lướt MXH đến vậy đâu! Bạn chỉ đang cố gắng trì hoãn, kéo dài vài phút ít ỏi tự do cuối ngày, điều mà ban ngày bạn chẳng có được mà thôi.

Hội chứng này được gọi tên là “Revenge bedtime procrastination", được dịch là trì hoãn giờ đi ngủ để trả thù cuộc đời hay ngắn gọn hơn là: Thức khuya để trả thù đời.

Thực tế, đây là câu chuyện rất phổ biến với người trẻ hiện nay, nhất là những ai làm các công việc văn phòng. Hiệu ứng tâm lý này lần đầu được mô tả trong một bài báo khoa học năm 2014, đăng trên tạp chí Personality and Social Psychology. Nó mô tả cho việc một người dù đã rất mệt, rất buồn ngủ, biết ngày mai cần dậy sớm nhưng vẫn cố tình thức khuya. Lý do đơn giản là vì không cam tâm để một ngày trôi qua mà chẳng có chút thời gian nào cho riêng mình.

Hiểu đơn giản, “Revenge bedtime procrastination” là việc cố tình thức khuya dù không có lý do bắt buộc nào rõ ràng, nhằm giành lại cảm giác tự chủ về thời gian cá nhân khi ban ngày đã bị công việc, học hành hoặc trách nhiệm gia đình "chiếm dụng" toàn phần. Từ “revenge” (trả thù) ở đây không mang nghĩa tiêu cực, mà đúng hơn là một kiểu “trả đũa ngầm” đối với guồng quay bận rộn, căng thẳng và thiếu công bằng về thời gian.

Nạn nhân của
 

Chẳng hạn như cả ngày bị deadline rượt, họp hành dồn dập, trả lời tin nhắn công việc không ngừng nghỉ, thì tối đến bạn thấy mình xứng đáng được sống một chút cho bản thân. Đôi khi thức khuya chỉ là để lướt TikTok, xem Netflix, chơi điện tử hay đơn giản là nằm trơ mắt nhìn trần nhà. Và thế là, thay vì đi ngủ lúc 10h như lời bác sĩ khuyên, bạn tự dỗ mình bằng câu cửa miệng: “Coi chút rồi ngủ”, “Chơi nốt ván này rồi off”, “Lướt vài cái nữa thôi”. Nhưng ai cũng biết cái “chút” đó dễ dàng kéo dài tới… 2h sáng.

Theo các nhà nghiên cứu tâm lý học, những người dễ bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng trì hoãn giấc ngủ để trả thù nhất chính là những người có nhu cầu trả thù cao nhất. Họ là đối tượng bận rộn trong phần lớn thời gian vào ban ngày, ví dụ như học sinh, sinh viên, người đi làm, những bậc cha mẹ có con nhỏ,...

Một nghiên cứu năm 2019 đăng trên tạp chí Frontiers in Neuroscience cho biết phụ nữ dễ vướng phải hiện tượng này hơn nam giới, và những người thường xuyên thức khuya, thuộc nhóm cú đêm sẽ dễ bị tâm lý không ngủ để trả thù hơn người bình thường. Một nghiên cứu khác trên tạp chí Journal of American College Health cho biết có khoảng 1 phần 3 học sinh sinh viên bị vướng phải vấn đề này, do áp lực học tập đặt lên họ.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người nhận ra bản thân là “nạn nhân” của chính mình trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát thời gian.

Hương Ly (27 tuổi, TP.HCM) - nhân viên văn phòng chia sẻ: “Ban ngày mình không có phút nào rảnh cho bản thân, nên đêm là lúc mình cố kéo dài để được tự do. Mình cũng biết thói quen này không tốt nhưng thực sự không thể nào an tâm đi ngủ sớm nếu như không cầm điện thoại lướt MXH. Vì cảm giác như mình đã bỏ lỡ một thứ gì đó trong cuộc sống”.

Trang Kim (28 tuổi, Hà Nội) cũng tương tự, cô bạn bày tỏ: “Mình phải dậy từ 6h sáng mỗi ngày để chuẩn bị cho việc đưa con đi học, rồi mình đi làm. Tối về nấu cơm, cho con ăn uống, học bài rồi cho con đi ngủ,... loanh quanh cũng phải 9h mình mới bắt đầu có thời gian cho bản thân. Nên lúc đó mới bắt đầu cầm điện thoại cập nhật tin tức, chat chit với bạn bè,... Cứ nghĩ xem một chút thôi thế mà cũng tới khuya, 12h đêm mới đi ngủ”.

Nhìn chung, từ sinh viên đến những người đi làm, ai cũng từng ít nhất một lần rơi vào vòng xoáy thức khuya, mệt mỏi nhưng lại tiếp tục thức khuya. Cứ thế, một kiểu "trả thù ngọt ngào nhưng đắt giá" lặp đi lặp lại, khiến người trong cuộc vừa thấy đã đời, vừa thấy… “khủng hoảng”.

Nạn nhân của
 

Một phân tích tổng hợp cho thấy trì hoãn giấc ngủ liên quan đến chất lượng giấc ngủ kém hơn, thời gian ngủ ngắn hơn và tăng tình trạng mệt mỏi trong suốt cả ngày hôm sau. Những người trì hoãn giấc ngủ thường có biểu hiện bồn chồn, mất tập trung, mất kiểm soát bản thân.

Thiếu ngủ tiếp tục gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần khác như suy giảm trí nhớ, hiện tượng "brain fog" hay "hội chứng não sương mù" khiến bạn không thể ghi nhớ điều gì, mất tập trung và giảm khả năng suy nghĩ nhạy bén. Điều này dễ khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm vào ngày làm việc hôm sau, gia tăng cảm giác lo lắng, căng thẳng và khó chịu, cáu kỉnh. Nếu thiếu ngủ không được điều trị, hậu quả lâu dài có thể bao gồm cả bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì, hệ miễn dịch suy yếu, các vấn đề về hormon và các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm, căng thẳng kéo dài.

Song, nếu bạn cũng đang thấy mình thức đến 1h sáng mỗi đêm chỉ để "kịp xem vài tập phim" hay "được im lặng một mình", thì đừng vội trách bản thân thiếu kỷ luật. Bởi đây không chỉ là chuyện của một chiếc đồng hồ sinh học đảo lộn, mà là câu chuyện rất con người: chúng ta thèm cảm giác tự do, thèm được sống chậm, thèm có quyền quyết định cách mình dùng thời gian dù chỉ là vài giờ trong ngày.

Nạn nhân của
 

Tuy vậy, cũng không thể để bản thân trượt mãi trong cái vòng luẩn quẩn ấy. Giải pháp không phải là ép mình ngủ lúc 10h ngay từ hôm nay, mà tập cách phân bổ lại thời gian trong ngày. Có thể dành 15 phút buổi trưa để nghe nhạc, 10 phút chiều để đi bộ quanh nhà, hoặc đơn giản là không quá khắt khe với chính mình khi muốn nghỉ một chút.

Cũng đừng quên tắt bớt thông báo, giới hạn thời gian dùng mạng xã hội trước khi ngủ, hoặc chuyển các thói quen giải trí sang khung giờ sớm hơn buổi tối, để đêm thực sự là khoảng thời gian nghỉ ngơi đúng nghĩa chứ không phải gồng mình sống nốt phần còn lại của một ngày.

Vì suy cho cùng, giấc ngủ không phải là phần thời gian thừa ra trong ngày, mà là điều thiết yếu để bạn có sức sống cho ngày mai. Và trong cuộc chiến "trả thù" bằng việc thức khuya, kẻ thua cuộc đau đớn nhất… vẫn là chính bạn với đôi mắt gấu trúc và một ngày mới bắt đầu bằng sự uể oải thay vì năng lượng.

(Tổng hợp)

Ảnh minh hoạ bằng AI


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Cặp cha con trong bức ảnh “cõng cả thế giới trên vai vì con” bây giờ ra sao?

"Cái ông cõng trên lưng là gia đình ông. Cái ông nắm giữ trong tay là tương lai”.
2

“Đồng nghiệp qua đời ở tuổi 29, khi biết nguyên nhân, tôi thấy chính mình trong câu chuyện ấy”

Cái chết đột ngột khiến bạn bè nhận ra điều họ chưa từng nghĩ tới nhưng đang lặp đi, lặp lại mỗi ngày.
3

'Nữ hoàng bụng bự' khiến người hâm mộ kinh ngạc vì dạ dày 'siêu to'

Một người phụ nữ ở Hàn Quốc được mệnh danh trìu mến - “nữ hoàng bụng bự”, cô nổi tiếng vì có khẩu vị ăn uống cực nhiều mặc dù chỉ nặng 50kg, cao 1,61m.
4

Ông Tây 4 lần cầu hôn cô gái bán cơm và lá thư gửi mẹ vợ Việt gây xúc động

Sau hơn 3 tháng nhắn tin, 4 lần cầu hôn và 3 chuyến bay về Việt Nam, anh Phillip (người Mỹ) đã chinh phục được chị Bích Ngân, cùng sự chấp thuận của con trai và gia đình chị.
5

Mỹ nhân gen Z hút triệu view với cảnh vác tải cám phăng phăng nuôi 200 con lợn

Clip cô gái mảnh mai xinh xắn phăng phăng vác tải cám đổ cho đàn lợn ăn bất ngờ thành hiện tượng mạng với hàng triệu lượt xem chỉ sau 24 giờ.

Trào lưu chụp ảnh kỷ yếu hài hước để phản ánh sự chán ghét bản thân

Viễn cảnh thất nghiệp, bất an về tương lai khiến nhiều sinh viên Trung Quốc tự chế giễu bản thân trong bộ ảnh kỷ yếu tốt nghiệp sử dụng các meme đầy hài hước.

Ra mắt bạn gái ảo "chống cô đơn"

Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể viết thơ, vẽ tranh và thậm chí đóng vai bác sĩ tư vấn thì giờ đây, AI còn có thể trở thành người yêu của bạn.

Làm người không muốn, chỉ muốn thành "người chuột": Cuộc đời này bạc lắm, cố gắng để làm gì?

"Chúng ta đã chán ngán lối sống hào nhoáng, vội vã, ép buộc mà mình đang phải chịu đựng. Thứ chúng ta muốn là được tự do nằm xuống bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào".

Hồi chuông cảnh báo đằng sau trào lưu 'người chuột' của giới trẻ Trung Quốc

Trào lưu “người chuột” đang lan rộng trong giới trẻ Trung Quốc như một phản ứng đầy trào phúng trước nhịp sống gấp gáp và áp lực cạnh tranh khốc liệt.

Thế hệ sống "tầm gửi" vào ChatGPT: AI không ngắt lời, không “seen” tin nhắn của tôi

"Ai sẽ lắng nghe tôi nếu không phải là AI? Không có ai...".

Xu hướng lạ của giới trẻ Trung Quốc bị thất nghiệp: Trả tiền để giả vờ làm việc

Mô hình công ty giả vờ làm việc đang thu hút thanh niên thất nghiệp Trung Quốc, tuy nhiên không ít người lên tiếng chỉ trích dịch vụ này.

Lười nhưng thích 'chữa lành', giới trẻ Trung Quốc nuôi nấm men làm thú cưng

Muốn nuôi thú cưng để "chữa lành" nhưng không phải bỏ công chăm sóc, người trẻ Trung Quốc đua nhau nuôi hòn đá, hạt xoài... và mốt mới nhất là nuôi nấm men.

Nghề lạ không thể bị AI thay thế, ngồi không cũng kiếm được 500 nghìn/giờ

Nền kinh tế độc thân và "tóc bạc" tại Trung Quốc đang bùng nổ chưa từng có, dẫn đến nhu cầu tâm sự, bầu bạn tăng cao. Đây là mảng mà không một AI nào có thể thay thế hoàn hảo được "hơi ấm tình người".

Tại sao có lúc bạn lại trở thành ‘Người lạ với chính ta’?

Tâm thần học đã làm thay đổi thế giới bằng cách đưa nỗi đau tinh thần ra khỏi bóng tối của mê tín và đặt nó vào ngôn ngữ của khoa học, giúp những người từng bị xem là “ma quỷ ám” thành những bệnh nhân có thể được chữa trị và đồng cảm.

Xem "Sex Education" tôi bật khóc vì đã tìm ra cách cứu đứa con ngoan giỏi khỏi nguy hiểm

Điện ảnh - Vỹ Đình - 23/08/2025 13:00
Câu nói đó như một tát nước vào mặt tôi. Tôi đã bật khóc nức nở...

Thành công phụ thuộc vào 20% IQ, 80% còn lại nằm ở điều này – Cha mẹ cần biết để nuôi dạy con đúng cách

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 23/08/2025 12:00
Những người có chỉ số thông minh cao chưa chắc đã đạt được nhiều thành tựu trong cuộc sống.

Nếu Đoàn Dự của Thiên Long Bát Bộ đến thế giới Thần Điêu Hiệp Lữ, chỉ có một cao thủ có thể đánh bại

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 23/08/2025 11:00
Liệu Đoàn Dự có thể khuynh đảo giang hồ nếu đặt chân đến thế giới Thần Điêu Hiệp Lữ?

Cố gắng làm gì khi có AI: Xu thế mới sau ‘nghỉ việc thầm lặng’, người lao động từ bỏ nỗ lực vì không có tương lai

Suy ngẫm - Băng Băng - 23/08/2025 10:00
Một làn sóng chán nản, từ chối cố gắng đang lan rộng trong người lao động khi AI dần cướp mất công việc của nhiều nhân viên bất kể họ có nỗ lực ra sao.

Tại sao có lúc bạn lại trở thành ‘Người lạ với chính ta’?

Từ sách - Phim - FN - 23/08/2025 09:00
Tâm thần học đã làm thay đổi thế giới bằng cách đưa nỗi đau tinh thần ra khỏi bóng tối của mê tín và đặt nó vào ngôn ngữ của khoa học, giúp những người từng bị xem là “ma quỷ ám” thành những bệnh nhân có thể được chữa trị và đồng cảm.

Học giỏi cách nào đây? Học giỏi không khó, khó là bạn chưa tìm ra cách học khôn ngoan

Từ sách - Phim - Quìn - 23/08/2025 08:00
Bạn có từng tự hỏi vì sao có những bạn học sinh luôn nằm trong top đầu, mà vẫn có thời gian chơi thể thao, giải trí, thậm chí ngủ đủ giấc? Bí quyết của họ không nằm ở tài năng thiên bẩm, mà ở việc lựa chọn cách học hiệu quả.

Kinh doanh khoán ngoài

Blog GS John VU - GS John Vu - 22/08/2025 13:00
Các công ti toàn cầu đã dùng công nghệ thông tin như chiến lược để cải tiến tính hiệu quả, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, và cải tiến chất lượng.

Khi cuộc đời cho bạn quả quýt: Thiếu tiền cũng không đáng sợ bằng thiếu thứ này!

Điện ảnh - Ngọc Linh - 22/08/2025 12:00
"Làm chủ” một túp lều tranh với “làm nô lệ trong biệt thự”, chưa biết ai khổ hơn ai.

Cấp cứu giữa đêm vì ngộ độc, bác sĩ nhắc nhở 4 món rất quen nhưng nấu không cẩn thận

Kỹ năng - Ngọc Ái - 22/08/2025 11:00
Sau khi ăn tối khoảng 2 tiếng, người phụ nữ này đột nhiên đau bụng dữ dội, nôn mửa và không nhận ra người thân. Trong khi người nhà cho biết các món trong bữa ăn đều quen thuộc, không có gì đặc biệt.

9 bài học hàng đầu của Mark Twain để sống tốt một cuộc đời đầy thử thách

Suy ngẫm - TĐ - 22/08/2025 10:00
Twain được biết đến với nhiều câu trích dẫn dí dỏm. Dưới đây là những bài học để đời từ Mark Twain đáng để suy ngẫm mỗi ngày!

Những cuốn sách giúp bạn chăm sóc sức khỏe tinh thần từ gốc rễ

Tủ sách - Quìn - 22/08/2025 09:00
Đọc những cuốn sách dưới đây, bạn sẽ thấy việc chăm sóc tinh thần không còn là khái niệm xa xỉ, mà là con đường thực tế để sống cân bằng, bền vững trong một thế giới nhiều biến động.

Bà mẹ ba con làm hoa từ bánh cupcake gây sốt khắp thế giới

Phong cách sống - Hoàng Hà - 22/08/2025 08:00
Dù không qua bất kỳ trường lớp đào tạo nào, thế nhưng với lòng đam mê ẩm thực và nghệ thuật, người mẹ ba con vẫn tạo nên bó hoa bánh cupcake tuyệt đẹp.

Kế hoạch dự án phần mềm

Blog GS John VU - GS John Vu - 21/08/2025 13:00
Theo nhiều nghiên cứu, phần lớn những người quản lí phần mềm đã KHÔNg nhận được đào tạo về quản lí dự án CHÍNH THỨC và nhiều giáo trình quản lí dự án tại đại học KHÔNG thích hợp do thiếu “khía cạnh thực hành”.

Xem Sex Education tôi giật mình, nếu ông bố nào cũng dạy theo kiểu này thì con cái mệt mỏi

Điện ảnh - Thanh Hương - 21/08/2025 12:00
Tôi rùng mình nhớ lại tuổi 15 của bản thân và nhận ra mình đã sai.

3 thông báo Zalo không bao giờ được bỏ qua, coi chừng tài khoản Zalo bị hack

Kỹ năng - KV - 21/08/2025 11:00
Kẻ gian vẫn có thể chiếm đoạt tài khoản nếu bạn lơ là trước 3 dạng thông báo quan trọng dưới đây.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 24/08/2025