Chủ nghĩa Khắc kỷ - Sống mạnh mẽ như thép được tôi luyện

Nguyễn Thao29/10/2022 08:00
Chủ nghĩa Khắc kỷ - Sống mạnh mẽ như thép được tôi luyện

Các bậc thầy khắc kỷ ngủ trên giường cứng, phơi mình trong lạnh giá và đói khát để luyện khả năng chịu đựng. Con người hiện đại có thể học được gì từ lối sống “hành xác” này?

Từ “khắc kỷ” (stoic) thường được dùng để chỉ những người có tính cách nghiêm nghị, lý trí đến khô khan, vô cảm. Thực tế, thuật ngữ “khắc kỷ” có nguồn gốc sâu xa từ Chủ nghĩa Khắc kỷ - một trường phái triết học Hy Lạp hướng con người đến cuộc sống hạnh phúc bằng cách mưu cầu trí tuệ và đức hạnh.

Lịch sử của Chủ nghĩa Khắc kỷ

Chủ nghĩa Khắc kỷ được khởi xướng bởi Zeno xứ Citium tại Athens vào khoảng năm 301 trước Công nguyên. Sau đó, trường phái triết học này được phát triển và mở rộng bởi các triết gia lừng lẫy của Hi Lạp và La Mã như Seneca, Epictetus và Hoàng đế Marcus Aurelius.

Thuyết Khắc kỷ cổ đại vốn bao gồm ba nhánh chủ đề đan bện vào nhau: Vật lý học, Logic học và Đạo đức học. Theo phép ẩn dụ thời xưa, nếu Triết học là một khu vườn, thì Logic học là bức tường bảo vệ bao quanh, Vật lý học là đất đai màu mỡ và cây cối, còn Đạo đức học là hoa trái chín muồi - tượng trưng cho đức hạnh của con người.

Trong suốt chiều dài 500 năm, chủ nghĩa này đã có nhiều biến đổi trong đường hướng nghiên cứu lẫn áp dụng thực tiễn. Đến cuối thời La Mã, Đạo đức học trở thành chủ đề trung tâm, và các bài viết cổ thuộc nhánh này là nguồn tài liệu chính còn tồn tại đến ngày nay. Thời hiện đại, Đạo đức học Khắc kỷ có ít nhiều liên quan đến hoạt động trị liệu tâm lý, ví dụ như Liệu pháp Nhận thức - Hành vi (Cognitive Behavioral Therapy) được xem là lấy cảm hứng từ trường phái triết học này.

Donald Robertson là nhà trị liệu tâm lý chuyên về chứng lo âu. Ông viết tác phẩm “Chủ nghĩa Khắc kỷ” dựa trên mối quan hệ có nhiều điểm tương đồng giữa triết học cổ đại và trị liệu tâm lý hiện đại, phân tích phương pháp sử dụng hiểu biết lý tính để vượt qua các vấn đề cảm xúc mà con người hiện đại thường đối mặt.

Chủ nghĩa Khắc kỷ trong đời sống hiện đại

Ở xã hội ngày nay, xe cộ, máy tính, điện thoại thông minh giúp con người ít phải “động tay động chân”; Internet là biển kiến thức có sẵn chỉ bằng vài cú nhấp chuột; thức ăn ngon, quần áo đẹp và các loại phương tiện giải trí không còn là thứ xa xỉ mà đã tràn ngập đến mức dư thừa. Sống trong môi trường như vậy, nhiều người cảm thấy những hoạt động đòi hỏi sự nỗ lực và tính kỷ luật như miệt mài học tập và làm việc suốt nhiều năm tháng, luyện tập thể thao đến vã mồ hôi hay ăn theo chế độ dinh dưỡng nghiêm ngặt là sự tự hành xác, là đánh mất tự do.

Thả mình vào lối sống dễ dãi, con người không được rèn luyện để sẵn sàng đối mặt với những khó khăn như sự túng thiếu, tai nạn, bệnh tật hay mất đi người thân - những tai ương vốn có thể xảy ra với bất kỳ ai như một phần tự nhiên của cuộc sống. Khi đó, họ dễ rơi vào khủng hoảng và rối loạn.

Như nhận định của Socrates: chúng ta chỉ nên “ăn để sống, chứ không phải sống để ăn”, khi nói khép mình vào kỷ luật, ý của các triết gia này là hướng đến sức mạnh tinh thần và tư duy lý trí để không rơi vào cạm bẫy của vui thú lầm lạc. Như lòng quả cảm của dũng sĩ Hercules - người đã khước từ lời hứa hẹn về cuộc sống xa hoa của “nữ thần xấu xa” Kakia để chọn lấy con đường gian khổ của “nữ thần đức hạnh” Aretê; và rồi cuối cùng, sau những gian khổ, chàng đã được thần Zeus tôn lên địa vị của một vị thần bất tử.

Tương tự, không ít người chạy marathon chia sẻ rằng họ từng không thể đi bộ từ nhà đến siêu thị mà không thở nặng nhọc, thật khó tin là giờ đây họ có thể chạy liên tục 42km bất kể nắng mưa. Hoặc, những người bị béo phì kiên trì theo đuổi kế hoạch giảm cân với thời gian tính bằng năm, chiến thắng mọi cơn thèm đồ ngọt luôn chực chờ quyến rũ. Như thép được tôi luyện qua thời gian, thành quả từ hành trình nghị lực này không chỉ là sức khỏe thể chất, mà còn là ý chí mạnh mẽ và bền bỉ để không bỏ cuộc trước khó khăn trong mọi khía cạnh đời sống và công việc.

Tác giả phác thảo bao quát về lịch sử của các học thuyết và sử dụng rất nhiều trích dẫn có giá trị từ các triết gia cổ đại để giới thiệu cho bạn đọc về Chủ nghĩa Khắc kỷ. Tuy nhiên, đây không phải là một cuốn sách phê bình triết học, mà đây là cuốn cẩm nang về nghệ thuật sống được viết theo quan điểm của một nhà trị liệu tâm lý, muốn tìm hiểu gốc rễ các vấn đề cảm xúc của con người. Như lời của triết gia La Mã Musonius Rufus, chúng ta không nên sử dụng triết học như là đơn thuốc trị bệnh nhất thời, mà hãy tư duy triết học như một lối sống. Bằng nỗ lực thay đổi cốt lõi tư duy để định danh bản chất mình là một sinh vật có lý trí, con người sẽ có quyền năng điều khiển số phận của chính mình.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
2

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.
3

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - Đừng che giấu cảm xúc bằng hai chữ “Ổn mà”

“Ổn mà” – hai chữ ngắn ngủi nhưng lại là câu trả lời phổ biến nhất trong những khoảnh khắc ta cảm thấy tệ nhất.
4

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.
5

Quên hôm qua, sống cho ngày mai: Học cách tha thứ, món quà bạn có thể tặng cho chính mình

Tha thứ – nghe thì nhẹ tênh, nhưng mấy ai làm được dễ dàng? Bởi khi lòng mình còn đau, còn tổn thương, thì làm sao có thể dễ dàng bỏ qua cho ai đó đã từng làm mình rơi nước mắt?

Dám tha thứ không chỉ đau đớn và khó khăn, nó còn rất ngọt ngào

Tha thứ xuất phát từ việc nói về nỗi đau của chúng ta nhiều lần, rồi sau đó tìm tình thương ở người khác và thừa nhận sự không hoàn hảo trong chính chúng ta.

Dám tha thứ - Nếu không học cách tha thứ, chính chúng ta phải trả giá

Có lẽ chúng ta giỏi nổi giận nhưng không giỏi tha thứ. Chúng ta khuyên con cái nên tha thứ, nhưng không dạy chúng cách tha thứ như thế nào vì chính chúng ta cũng không biết cách.

‘Cuộc đời phía trước’ và những nỗi sợ của học sinh

“Chúng ta được sinh ra với tình yêu. Nỗi sợ hãi là những gì chúng ta đã học được ở thế giới này.” - Marianne Williamson.

Đường đến tự do - Bạn chọn đầu tư cổ phiếu hay sở hữu toà nhà?

Việc có bất động sản như một phần của một danh mục đầu tư đa dạng chắc chắn có thể tăng thêm giá trị, nhưng theo quan điểm của tôi, bất động sản là một lớp tài sản được đánh giá quá cao.

Đường đến tự do - Mua nhà, khoản đầu tư tài chánh hay cảm xúc?

Mua nhà có phải là khoản đầu tư tài chính tốt? Hãy nghe lời khuyên của Peter Mallouk - nhà tư vấn tài chính số 1 nước Mỹ và Anthony Robbins - bậc thầy về phát triển bản thân qua tác phẩm “Đường đến tự do” (The path).

Tầm nhìn của Krishnamurti và nguồn gốc ra đời cuốn sách Cuộc đời phía trước

Khám phá ấn phẩm đầu tiên của J. Krishnamurti – Cuộc cải cách nền giáo dục toàn diện

Tôi ổn - Bạn ổn - Hướng đến vị thế sống của một cuộc đời hạnh phúc

Sáng 16/10, buổi trò chuyện “Hướng đến vị thế sống Tôi ổn - Bạn ổn, Thuyết Phân tích Tương giao – Giải phóng bản thân và thay đổi cuộc đời” đã được tổ chức tại Đường sách TP. Hồ Chí Minh.

Đôi điều cần suy ngẫm - Cuốn sách cần đọc trong giai đoạn chuyển đổi đặc biệt này

Đức Đạt Lai Lạt Ma coi Krishnamurti là một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất của thời đại - cả phương Đông lẫn phương Tây đều thực sự kính trọng ông như một bậc đạo sư uyên bác nhất.

Thánh kinh marketing – Cẩm nang giúp bạn làm chủ cuộc chơi tiếp thị hiện đại

Thị trường thay đổi, khách hàng thay đổi, còn bạn đã thay đổi cách làm marketing chưa? Nếu vẫn còn loay hoay, “Thánh kinh marketing” (The 21st Century Sales Bible) của Yaniv Zaid sẽ giúp bạn: Kết nối thật - giá trị thật - và chiến lược thông minh.

Vì sao video ngắn trên Internet khiến việc học trở nên khó khăn?

Kỹ năng - Anh Tú - 07/07/2025 13:00
Hàng triệu người xem các video học tập ngắn trên nhiều nền tảng mạng xã hội mỗi ngày với hy vọng tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Tuy nhiên, hai nghiên cứu mới đây lại cho thấy điều ngược lại.

Trụ sở phường Sài Gòn thu hút người dân đến check-in3

Thư giãn - KỲ PHONG - 07/07/2025 11:00
Bảng tên phường Sài Gòn, TP.HCM đang trở thành nơi check-in thu hút người dân và du khách.

'Vua dầu mỏ' Rockefeller: Người thông minh sẽ từ bỏ 3 thứ này để sớm giàu có, hưng thịnh

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 07/07/2025 10:00
Vị tỷ phú cho rằng, khoảng cách thực sự giữa người nghèo và người giàu không thể được giải quyết bằng cái gọi là “làm việc chăm chỉ”.

65 tuổi, tôi ước mình biết 5 điều này ở tuổi 20: Làm được cả 5, về già bớt hẳn bệnh tật

Phong cách sống - PV - 07/07/2025 09:00
Nhìn chung, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn vì mình vẫn khỏe mạnh và cân đối, mặc dù đã đối xử không tốt với cơ thể khi còn trẻ.

Thánh kinh marketing – Cẩm nang giúp bạn làm chủ cuộc chơi tiếp thị hiện đại

Từ sách - Phim - Quìn - 07/07/2025 08:00
Thị trường thay đổi, khách hàng thay đổi, còn bạn đã thay đổi cách làm marketing chưa? Nếu vẫn còn loay hoay, “Thánh kinh marketing” (The 21st Century Sales Bible) của Yaniv Zaid sẽ giúp bạn: Kết nối thật - giá trị thật - và chiến lược thông minh.

Cảnh báo 'tội phạm tình dục kỹ thuật số' tăng chóng mặt bởi video AI

Kỹ năng - Anh Tú - 06/07/2025 13:00
Hàn Quốc cho biết các nhà cung cấp dịch vụ internet trong và ngoài nước như Naver, Google và Kakao trong năm 2024 đã xóa và chặn 180.000 video quay lén bất hợp pháp, gồm cả video khiêu dâm giả mạo do AI tạo ra.

Xem Sex Education tôi nhận ra lỗi lầm khiến con trai bỏ nhà đi suốt 20 năm nay

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 06/07/2025 12:00
Tôi đã đối xử tệ với con trai nhưng lại không hay biết. Cho đến khi xem phim "Sex Education", tôi mới bừng tỉnh.

3 cao thủ khiến Trương Tam Phong thua xa: Có người chỉ dùng kiếm trúc tước hết vũ khí của 2.000 binh sĩ

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 06/07/2025 11:00
Ai vượt mặt Trương Tam Phong về võ công trong thế giới kiếm hiệp Kim Dung?

Mỹ nhân Việt từng được gọi là “quả bom sex": tuổi 42 vẫn độc thân

Phong cách sống - Cam Tuyền - 06/07/2025 10:00
Từng gây sốc với những vai diễn gợi cảm trên màn ảnh Việt, Quách An An sau nhiều năm chọn rút lui khỏi showbiz, sống kín tiếng và hoàn toàn vắng bóng truyền thông.

Tưởng người thương, hóa ra ChatGPT: AI đang thao túng hẹn hò thế nào?

Suy ngẫm - Hoàng Vũ - 06/07/2025 09:00
Ngày càng nhiều người dùng AI để "tút" lại tin nhắn trên ứng dụng hẹn hò.

Ánh sáng trong ta - Tác dụng phụ của việc gắn nhãn bản thân

Từ sách - Phim - Quìn - 06/07/2025 08:00
"Ánh sáng trong ta" (The Light We Carry) của Michelle Obama là minh chứng rằng: chiếc nhãn từ người khác, hoặc từ chính bạn không thể ngăn chặn tiềm năng thực sự bên trong con người bạn.

Xem 'Sex Education', tôi hiểu vì sao con gái ghét bà ngoại - Bi kịch đến từ câu nói tưởng chừng vô hại

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 05/07/2025 13:00
Tôi bàng hoàng nhận ra rằng những lời dạy dỗ tưởng chừng vô hại của người lớn có thể để lại vết thương sâu sắc trong tâm hồn con trẻ.

Công cụ tra cứu địa chỉ mới sau sáp nhập

Kỹ năng - Mạnh Hùng - 05/07/2025 12:00
Một số nền tảng công nghệ đã được triển khai để hỗ trợ người dân kiểm tra địa chỉ mới, đảm bảo không ảnh hưởng tới công việc, cuộc sống.

Vì sao MV “Rực rỡ ngày mới” chạm đến cảm xúc nghệ sĩ và khán giả?

Giải trí - Quỳnh Tâm - 05/07/2025 11:20
Sau khi ra mắt, MV "Rực rỡ ngày mới" nhận được nhiều phản hồi tích cực, những bình luận xúc động từ nghệ sĩ và khán giả.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 08/07/2025