Từ bỏ - Chi phí chìm càng lớn thì việc từ bỏ càng khó khăn

YÊN VŨ13/04/2024 09:00
Từ bỏ - Chi phí chìm càng lớn thì việc từ bỏ càng khó khăn

Khi dấn thân vào một nỗ lực nhất định, chúng ta cũng tích lũy các mảnh vụn – tức thời gian, tiền bạc, và công sức. Đầu tư càng nhiều, khối kết tụ càng lớn, thì cam kết của chúng ta càng leo thang, từ đó khiến cho việc từ bỏ càng trở nên khó khăn.

Vào năm 1980, nhà kinh tế học Richard Thaler là người đầu tiên chỉ ra rằng hiệu ứng chi phí chìm là một hiện tượng phổ biến. Ông mô tả nó như một lỗi nhận thức mang tính hệ thống, khiến con người suy xét đến mọi nỗ lực, tiền bạc, thời gian và bất kỳ nguồn lực nào khác mà họ đã đổ vào một nhiệm vụ nào đó khi cần đưa ra quyết định liệu có nên tiếp tục và dồn thêm nguồn lực cho nó hay không.

Hiểu một cách đơn giản, khi cần phải quyết định có tiếp tục hay không, chúng ta thường cân nhắc đến những gì mình đã bỏ ra. Chúng ta làm thế vì một suy nghĩ phi lý rằng cách duy nhất để “thu hồi vốn” cho chi phí đã mất là tiếp tục theo đuổi mục tiêu. Nhiều thí nghiệm và nghiên cứu thực tiễn ở nhiều phạm vi khác nhau đã chứng minh cho giả thuyết của Thaler.

Để minh họa, bạn hãy xem xét một thí nghiệm đơn giản như sau: Một ban nhạc bạn yêu thích sắp có buổi diễn ngoài trời ở thành phố bạn sinh sống. Vào ngày tổ chức, trời đổ mưa lớn và chương trình dự kiến sẽ kéo dài suốt đêm. Một người bạn nói với bạn rằng họ có dư một vé và mời bạn đi xem cùng. Bạn đang mệt mỏi và việc đứng nhiều giờ dưới mưa lớn khả năng lớn sẽ làm bạn bị sốt. Hẳn bạn có thể dễ dàng từ chối và nghĩ sẽ đi xem vào lần tới.

Bây giờ đổi một góc độ khác, giả dụ rằng bạn là người đã bỏ ra hơn 2 triệu đồng để mua vé xem nhạc đó. Tình huống đêm nhạc vẫn như trên và bạn vẫn đang cảm thấy mệt mỏi, nhưng lúc này bạn có đi không?

Trong tình huống thứ nhất, bạn hoàn toàn tỉnh táo trong việc quyết định có nên đi xem buổi diễn hay không. Bạn chưa bỏ tiền mua vé và cũng chưa dự định sẽ đi. Bạn chỉ cần cân nhắc tổn hại và lợi ích trong tương lai: cảm giác mệt mỏi, khó chịu khi phải ở ngoài trời hàng giờ trong điều kiện thời tiết bất lợi so với niềm vui khi được xem ban nhạc yêu thích trình diễn trực tiếp. Tuy nhiên, trong tình huống thứ hai, khả năng mọi người đi xem buổi diễn cao hơn nhiều, vì họ không muốn lãng phí số tiền mà họ đã bỏ ra để mua vé.

Nếu xem xét kỹ càng, việc bạn dùng tiền của mình để mua vé chỉ nên đóng vai trò rất nhỏ, thật ra là không có vai trò gì, vì khoản tổn thất ấy đã chìm rồi, tiền đã rời khỏi túi. Nhưng chúng ta lại thường nghĩ rằng: “Nếu không đi, mình sẽ lãng phí số tiền đã bỏ ra mua vé”. Tiền vé càng cao thì hiệu ứng này càng mạnh mẽ. Thử hình dung chiếc vé ấy không phải là 2 triệu mà là 12 triệu, thậm chí là hơn thì sao?

Tác giả Annie Duke cho biết tất cả chúng ta đều chịu tác động của hiệu ứng chi phí chìm, dù nhiều hay ít. Nó khiến chúng ta xây dựng những con đường chẳng đến đâu nhưng không muốn bỏ đi vì không muốn mất trắng những gì đã đổ vào đó. Con đường chẳng dẫn đến đâu ấy có thể là khi bạn nhất quyết không bỏ ngành đang học dù không hề thấy vui với nó, bởi vì bạn đã tốn công theo học lâu nay và đã bỏ quá nhiều thời gian. Nó cũng có thể là lúc bạn buộc mình phải xem cho hết một bộ phim dù nó dở tệ, chỉ vì đã lỡ dành thời gian để xem nó…

Như Annie Duke đã đúc kết trong cuốn sách “Từ bỏ”: “Khi dấn thân vào một nỗ lực nhất định, chúng ta cũng tích lũy các mảnh vụn – tức thời gian, tiền bạc, và công sức. Đầu tư càng nhiều, khối kết tụ càng lớn, thì cam kết của chúng ta càng leo thang, khiến cho việc từ bỏ càng trở nên khó khăn. Rồi chính quyết định duy trì khiến chúng ta đầu tư nhiều hơn nữa ấy càng khiến ta có nhiều khả năng sẽ tiếp tục nếu lại đến lúc phải cân nhắc việc từ bỏ. Cứ như thế, cán cân lại càng nghiêng về phía duy trì”.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?
2

Đơn giản mà nói - Cái bẫy của sự phức tạp trong marketing hiện đại

Trong cuốn sách "Đơn giản mà nói" (Simply Put), tác giả Ben Guttmann đưa ra một quan điểm tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng quan trọng: giữa thế giới quá tải thông tin, thương hiệu nào càng rõ ràng, dễ hiểu, thương hiệu đó có cơ hội tồn tại.
3

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 3: Mở cửa phục hồi

Ngày 04/5/2020 Ý đã mở cửa lại các cơ sở sản xuất và các nước châu Âu khác cũng bắt đầu nới lỏng một số biện pháp hạn chế.
4

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - EMDR: Liệu pháp giúp viết lại ký ức và chữa lành tổn thương

Trong cuốn The Body Keeps the Score, tác giả Bessel van der Kolk viết về một dạng trị liệu có tên là EMDR hay giải mẫn cảm và tái xử lý thông tin thông qua chuyển động mắt.
5

'Hạnh phúc tuổi trẻ' - Cuốn sách nhỏ gói trọn chân lý lớn về tự do và yêu thương

​​​​​​​“Hạnh phúc Tuổi trẻ” của J. Krishnamurti là một quyển sách khổ nhỏ, nhưng lại chứa đựng nhiều kiến thức, những lời khuyên giá trị, và một tấm lòng yêu thương dào dạt với người trẻ, có thể giúp chữa lành cho những người đang hoang mang, khổ đau, bế tắc.

Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong - Hãy trở thành người khai vấn trong quá trình chữa lành của mình

Phần tổn thương của bạn chỉ có thể được chữa lành và hợp nhất với bạn bằng một cách duy nhất: phần trưởng thành của bạn thiết lập được những ranh giới lành mạnh.

Trong từ điển của người thành công, chắc chắn có 'Từ bỏ' đúng lúc

Lời khuyên của những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử thường mang cùng một thông điệp cốt lõi rằng: nếu cứ một lòng một dạ theo đuổi điều gì đó, bạn sẽ thành công.

Lời tiên tri Celestine - Hành trình khám phá sự thông tuệ của mỗi cá nhân

Cuốn sách được Giáo Sư John Vu viết lời giới thiệu, giúp độc giả đi tìm đáp án cho câu hỏi: “Liệu rằng những cuộc gặp gỡ định-mệnh, những sự kiện không-ngờ-tới luôn xảy ra trong cuộc sống sẽ mang đến sự thay đổi của bất kỳ ai trong chúng ta hay không?”

Từ bỏ - Hãy biết lúc nào thì "Đừng cố gắng, hãy từ bỏ"

Chúng ta cho rằng bền bỉ và từ bỏ là hai cực đối lập nhau. Suy cho cùng, chúng ta luôn ở một trong hai tâm thế: quyết chí tiến lên hay từ bỏ hành trình. Bạn không thể làm cả hai cùng lúc, và khi đưa lên bàn cân thì quyết định từ bỏ rõ ràng là thua cuộc.

Tài chính cho mọi người - 5 niềm tin sai lầm về đầu tư, đọc ngay để ngưng “quăng tiền qua cửa sổ”!

Đầu tư tài chính giúp bạn vừa tránh lạm phát, vừa tăng thêm nguồn thu nhập. Nhưng làm thế nào để không "Quăng tiền qua cửa sổ", đây là lời khuyên của tác giả Paco de Leon dành cho mọi người.

Bộ sách ‘Đủ duyên ta lại tương phùng’ - Giúp bạn bình yên giữa dòng đời vội vã

Có bao giờ bạn ngồi lại thành thật với chính mình để hỏi xem bản thân đang sống vì điều gì? Những vòng quay về tiền tài, danh vọng ấy có phải là thứ bạn mong mỏi, hay cuối cùng, thứ bạn thực sự cần chỉ là chút an yên, tịch tịnh ở tâm hồn?

Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn - 'Chỉ dấu vũ trụ' để tìm thấy con người tối ưu

"Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn" đưa ra mô hình SPHERES - được mô tả như một chỉ dấu cốt lõi giúp chúng ta khám phá con người tối ưu của chính mình.

Người thành công thật ra đã từ bỏ rất nhiều

Nếu thành công là phải chạm vạch đích thì góc nhìn của bạn có hơi cứng nhắc. Chúng ta không những phải đặt ra mục tiêu linh hoạt hơn, mà còn phải biến mình thành những cá nhân linh hoạt trong cách đánh giá về thành công và thất bại.

Ngày càng nhiều đứa con "biến mất" trong chính gia đình mình

Phong cách sống - Thiên Ân - 31/07/2025 11:00
Sẽ không bao giờ là quá muộn để hỏi một câu nhẹ nhàng: "Dạo này con có ổn không?".

Gia cảnh đáng thương và cách hành xử 10 điểm của nữ sinh giữa lũ lịch sử ở Nghệ An

Truyền cảm hứng - Hải My - 31/07/2025 10:00
Bạn này vừa đẹp người, vừa đẹp nết”, một cư dân mạng bình luận.

Mẹ bé gái 13 tuổi chia sẻ hành trình tìm con: gia đình kiểm soát chặt chẽ nhưng vẫn bị bất ngờ

Kỹ năng - Trang Đào - 31/07/2025 09:00
"Em xin gửi lời biết ơn sâu sắc tới tất cả mọi người,” – người mẹ mở đầu bài chia sẻ sau khi con gái được đón về vào chiều Chủ nhật, ngày 27/7. Bé Kiều Tr. được tìm thấy vào thứ Bảy, 26/7, sau khi mất tích từ ngày 24/7.

Tỉnh thức - Osho

Tủ sách - FN - 31/07/2025 08:00
Ở "Tỉnh thức" (Awareness) tác phẩm mới nhất vừa ra mắt, Osho bàn tới một vấn đề mà suốt hàng ngàn năm nay nhân loại không ngừng tìm hiểu, đó là sự tỉnh thức.

Phía bên kia của công nghệ

Blog GS John VU - GS John Vu - 30/07/2025 13:00
Một giáo sư về xã hội học bảo tôi: “Trong cuộc khủng hoảng tài chính, nhiều người mất việc ở mức cao nhất trong nhiều năm. Nếu mọi sự không cải thiện sớm, họ sẽ không bao giờ có khả năng phục hồi khi việc làm của họ sẽ bị những người trẻ hơn sớm chiếm mất.”

Xem "Sex Education", tôi tìm thấy bài học giúp con gái tuổi dậy thì luôn ngẩng cao đầu trong mọi mối quan hệ

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 30/07/2025 12:00
Tôi không ngờ, bộ phim "Sex Education" lại chứa đựng nhiều bài học sâu sắc đến thế.

ChatGPT gây sốc khi khuyến khích người dùng tự gây tổn thương

Kỹ năng - T.Thủy - 30/07/2025 11:00
Một cuộc điều tra của tạp chí The Atlantic (Mỹ) đã phơi bày những lỗ hổng đáng báo động trong hệ thống bảo mật của ChatGPT.

AI đang lấy gì từ công việc của con người?

Suy ngẫm - TTXVN - 30/07/2025 10:00
AI không thay thế toàn bộ công việc, mà đang dần “lấy” những nhiệm vụ nhất định - có thể là phần nhàm chán hoặc phần sáng tạo, tùy cách con người sử dụng công nghệ.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào – Dành tặng những ai chưa từng được chữa lành từ tổn thương gia đình

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 30/07/2025 09:00
Có một sự thật, cay đắng và khó chấp nhận, rằng không phải gia đình nào cũng là chốn bình yên, là nơi trú ẩn an toàn để mỗi đứa trẻ lớn lên và phát triển trọn vẹn.

Quyền chủ tịch Huawei nói thẳng với những sinh viên muốn trở nên ưu tú rèn đúng 2 thứ

Phong cách sống - Trang Đào - 30/07/2025 08:00
Trong bài phát biểu mới nhất tại một trường đại học tại Thâm Quyến, quyền Chủ tịch kiêm Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu đã chỉ ra cho các sinh viên những điểm quan trọng để thành công.

Hồi ký của cựu Tổng thống Joe Biden được đấu giá 10 triệu USD

Giải trí - TĐ - 29/07/2025 13:00
Cựu tổng thống cho biết ông đã “làm việc cật lực” cho cuốn sách này, vốn sẽ tập trung vào nhiệm kỳ của ông tại Nhà Trắng.

Sống sót kỳ diệu sau cơn đau tim, người phụ nữ kể về cảm giác kỳ lạ khi sang "thế giới bên kia"

Suy ngẫm - Lam Chi - 29/07/2025 12:00
Người phụ nữ đang viết một cuốn sách kể về trải nghiệm đáng kinh ngạc của mình ở “thế giới bên kia”.

8 thủ thuật tâm lý giúp bạn thu phục người khác dễ dàng

Kỹ năng - Nguyệt Ánh - 29/07/2025 11:00
Gọi tên đối phương thường xuyên trong cuộc trò chuyện là một trong những thủ thuật tâm lý đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả giúp bạn chiếm được cảm tình của họ.

TP.HCM có một “câu lạc bộ tuổi già” đặc biệt: Bán vé số, bơm xe, nấu cơm chung mỗi ngày

Truyền cảm hứng - Nam An - Ảnh, Clip: Di Anh - 29/07/2025 10:00
Quán trọ Sài Gòn Bao Dung là mái ấm nhỏ giữa lòng thành phố, nơi cưu mang và chở che những cụ già neo đơn, giúp họ có chốn đi về, bữa cơm ấm lòng và một gia đình thứ hai để nương tựa lúc xế chiều.

Xem Doraemon thấy Nobita quá tội nghiệp, giờ lớn lên mới nhận ra người cần được thương là mình!

Điện ảnh - Đông - 29/07/2025 09:00
Tuổi thơ tôi từng khóc cho Nobita. Bây giờ, tôi khóc cho chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 31/07/2025