Thời đại thứ tư - Loại công việc nào không dành cho AI và robot

Là cha của bốn đứa con dưới 20 tuổi, Byron Reese cũng đã suy nghĩ rất nhiều về câu hỏi này. Trong “Thời đại thứ tư”, Byron Reese đã trình bày quan điểm của ông về một số loại công việc có thể tồn tại lâu dài, bất kể những niềm tin khác nhau của con người về khả năng của AI và rô-bốt.

- Những công việc rô-bốt có thể làm nhưng hầu như sẽ không bao giờ làm

Có một số công việc vẫn khá “an toàn” - vì dù rô-bốt có thể thực hiện những việc đó nhưng làm vậy sẽ không hợp lý về mặt kinh tế.

Ví dụ, nghề sửa đồng hồ cổ, làm móng nhà, phục hồi đàn ghi-ta cổ điển... Nhưng cần lưu ý rằng những công việc này chỉ tồn tại khi món đồ cần được sửa chữa chưa biến mất. 

- Những công việc chúng ta không muốn rô-bốt làm

Trường hợp này khá dễ hiểu. Cầu thủ bóng bầu dục giải NFL, diễn viên múa ba lê, linh mục, người hướng dẫn tu tập hoặc diễn viên... đều là những công việc như vậy. 

Bên cạnh đó, còn có một số nghề có thể tồn tại nhờ sự hoài cổ của con người như thợ rèn hoặc làm đèn cầy.

- Những công việc không thể được đoán trước

Có một số công việc khó lường trước đến nỗi bạn không thể nào liệt kê những hướng dẫn về công việc đó, vì bản chất công việc vốn không có gì cố định. 

Byron từng làm giám đốc điều hành của nhiều doanh nghiệp và bảng mô tả công việc của ông ấy đơn giản là: Đến văn phòng mỗi buổi sáng, giải quyết bất kỳ vấn đề gì phát sinh và chộp lấy bất cứ cơ hội kinh doanh nào xuất hiện. 

“Thật lòng mà nói, hầu như tất cả những gì tôi làm là ứng biến”, Byron Reese nói, “Nếu có một con rô-bốt có thể làm tất cả những việc đó, tôi sẵn sàng đặt cọc để mua một con ngay hôm nay”. 

- Những công việc cần chỉ số IQ xã hội cao

Hãy nghĩ đến những công việc mà bạn phải có khả năng giao tiếp vượt trội, sự đồng cảm mới có thể làm. Một số ví dụ tiêu biểu là người tổ chức sự kiện, chuyên viên quan hệ công chúng, chính trị gia, chuyên gia đàm phán trong những vụ bắt cóc hoặc giám đốc mạng xã hội… 

- Những công việc cần được hoàn thành ở hiện trường

Những công việc dạng này khó có thể được thực hiện bằng rô-bốt, vì chúng chỉ hoạt động tốt ở những môi trường được kiểm soát chặt chẽ như nhà máy hay nhà kho, chứ không phải ở những nơi đặc biệt như ở tầng áp mái của bà dì của bạn. Nghề kiểm lâm hoặc thợ điện là hai trong số nhiều nghề thuộc nhóm này.

- Những công việc đòi hỏi khả năng sáng tạo hoặc tư duy trừu tượng

Máy tính khó có thể (nếu không muốn nói là không thể) thực hiện những công việc đòi hỏi sự sáng tạo hoặc tư duy trừu tượng - vì con người chúng ta cũng không thật sự hiểu mình đang làm những điều đó như thế nào. 

Một số công việc thuộc nhóm này là viết sách, thiết kế logo, sáng tác nhạc, sáng tạo nội dung, vạch chiến lược thương hiệu và tư vấn quản lý…

- Những công việc chưa ai nghĩ tới

Sẽ có vô số công việc mới được tạo ra bởi những công nghệ mới. Rất nhiều việc làm hiện nay vốn không hề tồn tại trước năm 2000, vậy nên chúng ta có lý do để tin rằng nhiều ngành nghề mới sẽ xuất hiện trong thời gian tới. 

Công ty nghiên cứu thị trường Forrester dự đoán là trong vòng 10 năm nữa; khoảng 12,7 triệu việc làm mới sẽ được tạo ra ở Mỹ, trong những lĩnh vực như chế tạo rô-bốt và viết phần mềm để vận hành những con rô-bốt đó…

 “Thời đại thứ tư”: Cuốn sách hấp dẫn về mối tương quan giữa trí tuệ nhân tạo, công việc và xã hội. Lọt top “những cuốn sách cần thiết để đón đầu thời đại AI” theo bình chọn của tờ New York Times và Forbes.

“Nếu bạn chỉ đọc một cuốn sách viết về cuộc cách mạng AI, hãy lựa chọn ‘Thời đại Thứ Tư’” (John Mackey - CEO Whole Foods Market).