Nói cách khác, họ hiếm khi phân biệt được giữa thời gian làm việc và thời gian rảnh.
Một trong những cư dân ở đây, Serafina Vinon, cụ bà 76 tuổi sống ở một ngôi làng nhỏ bé của Pont Trentaz, vùng Val d’Aosta, vẫn thức dậy lúc 5 giờ sáng để vắt sữa bò.
Sau đó, bà nấu một bữa sáng thịnh soạn, dọn dẹp nhà cửa và tùy vào thời tiết lẫn thời điểm trong năm, mà bà dắt đàn bò xuống đồng cỏ ngay dưới những dòng sông băng, chăm sóc vườn cây ăn quả, hay chải một ít lông cừu.
Vào mùa hè, bà dành ra hàng tuần trên những đồng cỏ vùng cao để cắt cỏ khô, rồi bà đội những bó cỏ khổng lồ ấy lên đầu đi vài dặm, trở xuống chuồng bò. Bà có thể chỉ mất một nửa thời gian để đến chuồng bò nếu chỉ đi thẳng về; nhưng bà thích lang thang dọc theo những con đường mòn ẩn mình quanh co, để giúp những triền dốc không bị xói mòn.
Xế chiều, bà có thể đọc, hoặc kể chuyện cho đứa cháu cố của mình nghe, hoặc chơi phong cầm tại một trong số những bữa tiệc giữa những người bạn; và họ hàng tụ họp tại nhà bà vài lần một tuần…
Khi bà Serafina được hỏi rằng bà thích làm điều gì nhất trong cuộc đời, bà đã trả lời không đắn đo: vắt sữa bò, dẫn chúng đến những bãi cỏ, cắt tỉa vườn cây, chải lông cừu... trên thực tế, điều bà thích làm nhất chính là những gì mà trước giờ bà vẫn luôn làm để mưu sinh.
“Nó cho tôi một sự hài lòng tuyệt diệu”, bà nói, “Đi ra ngoài, trò chuyện với mọi người, ở bên bầy vật nuôi của tôi... Tôi trò chuyện với mọi thứ - cây cỏ, chim chóc, hoa lá và động vật.
Ta thấy trong lành và hạnh phúc đến nỗi ta thấy thật tiếc khi đã thấm mệt và phải trở về nhà... Ngay cả khi ta phải làm việc nhiều thì điều đó vẫn rất tuyệt”...
10 trong số những cư dân lớn tuổi nhất của làng Pont Trentaz, trong khoảng từ 65 đến 82 tuổi, đã được phỏng vấn; tất cả bọn họ đều đưa ra những câu trả lời tương tự như bà Serafina.
Không một ai vẽ ra một đường ranh giới rõ nét giữa làm việc và thời gian rảnh rỗi. Tất cả đều xem làm việc như là một nguồn chính yếu của trải nghiệm dòng chảy (flow), và không ai muốn làm việc ít đi dù có được trao cho cơ hội (chẳng hạn như cơ hội có tiền bạc nhiều hơn để có thể giảm khối lượng công việc hằng ngày)...
Không phải tất cả các nền văn hóa tiền công nghiệp đều bình dị thế này. Trong nhiều xã hội làm nông hay săn bắt, cuộc sống rất khắc nghiệt, tàn bạo và ngắn ngủi.
Thực tế, một vài cộng đồng trên dãy Alps, cách làng Pont Trentaz không xa, được những khách du lịch ngoại quốc của thế kỷ trước mô tả là bị bao trùm bởi cái đói, dịch bệnh và sự thiếu hiểu biết.
Vì thế, để hoàn thiện một lối sống cân bằng hài hoà giữa những mục đích của con người với nguồn tài nguyên từ môi trường quả thực là một KỲ CÔNG HIẾM CÓ - giống như việc xây dựng những thánh đường vĩ đại khiến du khách choáng ngợp…
Dù chúng ta không thể sống ở dãy Alps, ta vẫn có nhiều cách thiết kế công việc để nó mang lại nhiều trải nghiệm dòng chảy - flow hơn. Bạn có tò mò làm sao để hoà mình vào công việc hơn, để có thêm nhiều giây phút tuyệt diệu và hài hoà khi làm việc như cụ bà Serafina?
Hãy tìm đọc ngay Dòng chảy (Flow) - cuốn sách tâm lý học kinh điển và một siêu phẩm của First News những năm vừa qua - để có cho mình thêm gợi ý thú vị và đáng giá nhé!
.png "'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ")
