Vĩnh biệt 'Văn Ngan tướng công' Vũ Tú Nam

11/09/2020 10:53
Vĩnh biệt 'Văn Ngan tướng công' Vũ Tú Nam

Tôi thường chú ý và tin cậy vào những điều tốt đẹp, điều thiện ở con người. Tôi quý trọng sự trung thực và lòng nhân hậu". Tự bạch này, có thể xem như quan niệm về nghề viết của Vũ Tú Nam - một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học cách mạng.

         Nhà văn Vũ Tú Nam Ảnh: Tư Liệu  

Nhà văn Vũ Tú Nam tên thật là Vũ Tiến Nam, sinh ngày 5.10.1929, quê ở Nam Định, là em ruột của nhà thơ Vũ Cao, tác giả bài thơ "Núi đôi" nổi tiếng, vừa mất ngày 9-9-2020 tại Hà Nội.

Gắn bó với cái nguồn 'nhân dân'

Hành trình trở thành nhà văn của Vũ Tú Nam bắt đầu từ năm 1947 khi vào bộ đội, ông công tác tại Báo Chiến sĩ (Liên khu IV), Quân đội nhân dân, Văn nghệ quân đội. Từ 1959 đến 1995, ông lần lượt làm Thư ký Tòa soạn Báo Văn học, Văn nghệ, Giám đốc NXB Tác phẩm mới, Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam (khóa IV), Đại biểu Quốc hội (khóa IX) và Ủy viên BCH Hội Nhà văn từ khóa I đến khóa IV.

Dù đóng vai trò quản lý, tập hợp và phát triển đội ngũ viết văn trong cả nước nhưng ông vẫn dành nhiều tâm huyết cho sáng tác văn học. Ông sở trường ở nhiều lĩnh vực, chẳng hạn về lý luận phê bình, ông có tập "Đọc một số truyện ngắn gần đây" (1961), tuyển thơ dịch "Có và không có" (2003); với thơ, ông đã in các tập "Hoa lá trong vườn" (2007), "Túc tắc" (2009) nhưng công chúng hâm mộ ông vẫn là mảng văn xuôi. "Bên đường 12" là tập truyện đầu tay của ông in năm 1950, được Giải nhất văn xuôi Trại Văn nghệ Lam Sơn (Liên khu IV). Sau đó, ông tiếp tục có tập truyện "Sống với thời gian hai chiều" (1983), "Mùa xuân và tiếng chim" (1985)…

Theo nhà nghiên cứu văn học Trần Hữu Tá, truyện ngắn "Sống với thời gian hai chiều" lần đầu tiên in trên Báo Văn nghệ số 16 (17-4-1982) tạo nên dư luận một thời cũng là dấu ấn độc đáo và phong cách tiêu biểu của nhà văn Vũ Tú Nam: "Qua câu chuyện có vẻ riêng tư: chuyến về làng sau hơn 20 năm xa quê với nhiều tâm trạng ngổn ngang phiền muộn của ông An - một cán bộ già sắp đến tuổi nghỉ hưu, Vũ Tú Nam như muốn nói với người đọc: để giải quyết những chuyện phức tạp, không vui của đời sống, phải trở về gắn bó với cái nguồn "nhân dân" trong sáng, cao đẹp, rất giàu năng lượng tinh thần - một nhân dân "không biết có tuổi già"; vừa tiêu biểu cho tầng tầng lớp lớp văn hóa truyền thống vừa tiêu biểu cho sức mạnh của đạo lý cách mạng hiện đại". Câu chuyện của ông An không lỗi thời, vẫn còn ý nghĩa nhân văn mà tác giả đã gửi gắm.

"Thế là Văn Ngan thoát tội"

Theo thời gian, có thể người ta quên đi tác phẩm này, kia âu cũng là lẽ thường tình đối với bất kỳ nhà văn nào. Thế nhưng theo tôi, dấu ấn của tác phẩm "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công" có sức sống còn bền lắm. Đây chính là tập sách tạo nên tên tuổi ông và cũng dẫn đến cho ông nhiều phiền toái. Dù viết cho thiếu nhi nhưng lúc bấy giờ đã có ý kiến trái chiều, đến bây giờ nhìn lại, ta có thể nhìn thấy dấu vết ấu trĩ của phê bình văn học một thời.

Năm 1962, tác phẩm "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công" của Vũ Tú Nam in trên Báo Văn nghệ. Đó là câu chuyện của chàng Ngan biết bay một tí, biết chạy một tí, biết bơi một tí, biết hát ồ ề một tí, tức là cái gì cũng biết nhưng chỉ mới biết đầu cua tai nheo, không đâu vào đâu nhưng làm việc gì cũng dối trá vì thế thất bại là lẽ đương nhiên.

Sau khi sách in ra, có ý kiến trái chiều về nội dung, phàn nàn nọ kia và cũng có thể dẫn diễn suy diễn này nọ rất nặng nề. Sau đó, Viện Văn học có tổ chức hội thảo về tác phẩm này, nhà phê bình Hoài Thanh chủ trì. Có người nặng lời rằng tác giả có thành kiến với con ngan là do… không thích xơi thịt ngan; có người còn quả quyết xây dựng hình tượng con ngan ấm ớ như thế là… "phá hoại chính sách chăn nuôi"; lại có người "trầm trọng hóa vấn đề" là viết cho trẻ em thì không nên xây dựng nhân vật tiêu cực, không khéo chúng bắt chước Văn Ngan và Văn Ngỗng… Trước nhiều ý kiến khác nhau, tác giả có lời "nói lại", sau đó nhà phê bình Hoài Thanh kết luận một cách nhẹ nhàng.

Qua những việc này, nhà văn Vũ Tú Nam có viết lá thư gửi cho một số cán bộ lãnh đạo. Rất may, bấy giờ, đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã đọc tác phẩm này, ông bảo: "Truyện của Vũ Tú Nam viết có ích, trẻ con hay người lớn đều đọc được". Chưa hết, trong một cuộc họp với giới báo chí, ông Thanh có nói với tờ báo đã viết bài phê phán "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công" là không nên viết tiếp nữa. Nhờ vậy, mọi việc mới xuôi chèo mát mái. Khi kể lại chuyện này, nhà văn Vũ Tú Nam thở phào nhẹ nhõm: "Thế là Văn Ngan thoát tội".

Về tác phẩm này, NXB Kim Đồng in lần đầu tiên vào năm 1963, đến năm 1986 mới tái bản với số lượng 81.000 bản! Sau đó, còn tái bản nhiều lần nữa. Đặc biệt đã dịch ra tiếng Nga, có điều dịch giả không rành con cốc (một loài chim bắt cá) nên dịch ra… con cóc; và họa sĩ Nga đã vẽ minh họa con cóc bé tẹo đang dìm gã Ngỗng Kều xuống hồ!

Từ tác phẩm "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công", giới văn nghệ yêu thương đặt cho nhà văn Vũ Tú Nam biệt danh "Văn Ngan tướng công". Ngoài tài năng sáng tác, ông còn là vị lãnh đạo văn nghệ sống có tình, tốt bụng, có tấm lòng tốt đối với anh em sáng tác nhiều thế hệ...

Gia đình nghệ sĩ hiếm hoi

Nhà văn Vũ Tú Nam cùng quê với nhạc sĩ Văn Cao, ở Nam Định; bố ông đậu tú tài, cũng làm thơ. Có lẽ ở Việt Nam ít có gia đình nào có ba anh em trai đều là những nhà văn, nhà thơ nổi tiếng như gia đình nhà văn Vũ Tú Nam. Nhà thơ Vũ Cao với bài thơ "Núi đôi" sống mãi trong lòng bạn đọc, nhà văn Vũ Tú Nam và nhà thơ Vũ Ngọc Bình chuyên làm thơ cho thiếu nhi. Vợ nhà văn Vũ Tú Nam là nhà văn - nhà báo Thanh Hương, nguyên Tổng Biên tập Báo Phụ Nữ Việt Nam.

Vợ chồng nhà văn Vũ Tú Nam có hai người con: Vũ Huy, sinh năm 1955 là NSƯT, họa sĩ thiết kế điện ảnh hàng đầu; Vũ Hương Giang hiện là dịch giả.

Ông bà tặng tôi ba cuốn sách đã xuất bản: "Trước trang giấy trắng", "Hồi ức tình yêu qua những lá thư" và cuốn "Là tôi, Hà Anh" (do chính siêu mẫu Hà Anh, cháu nội nhà văn viết).

Tôi đọc "Hồi ức tình yêu..." của Thanh Hương - Vũ Tú Nam và tự bảo mình rằng có lẽ ít có ai ở xứ ta đem xuất bản những bức thư tình riêng tư như thế. Đọc kỹ, tôi mới hay không chỉ là chuyện tình yêu đôi lứa, tình yêu vợ chồng mà trong đó chính là tấm lòng, trách nhiệm, cách thức... nuôi dạy các con của hai vợ chồng nhà văn qua những thăng trầm của cuộc sống, rất sinh động và có sức thuyết phục không phải chỉ cho một thời...

Dương Kỳ Anh

Theo Lê Minh Quốc – Người Lao Động


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Không còn bệnh tim" với tác dụng đáng kinh ngạc khi chữa bệnh bằng oxit nitric

“Không còn bệnh tim” (No More Heart Disease) là quyển sách công phu của Dr. Louis J. Ignarro, về việc ngăn ngừa và chữa trị bệnh tim mạch bằng oxit nitric (NO).
2

‘Hạnh phúc tuổi trẻ’ - Những lá thư Krishnamurti gửi bạn trẻ

Trong một thế giới tràn ngập thông tin như hiện nay, nhiều người trẻ đang mắc kẹt trong cuộc chạy đua điên cuồng: không ngừng tìm kiếm thành công, tình yêu, sự an toàn, thấu hiểu, tự do... Nhưng nghịch lý là, càng tìm kiếm, họ càng xa rời chính mình.
3

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.
4

'Khai mở cảm xúc' và 'Khai mở hạnh phúc' - Đừng che giấu cảm xúc bằng hai chữ “Ổn mà”

“Ổn mà” – hai chữ ngắn ngủi nhưng lại là câu trả lời phổ biến nhất trong những khoảnh khắc ta cảm thấy tệ nhất.
5

Minh triết trong ăn uống của phương Đông - Bạn đang ăn vì thích… hay ăn để sống khỏe?

Chúng ta đang sống trong một thời đại thịnh vượng chưa từng có với công nghệ phát triển, đời sống tiện nghi, y học hiện đại. Nhưng nghịch lý thay, bệnh tật lại ngày càng phổ biến, thậm chí còn “trẻ hóa” một cách đáng sợ.

Người giàu có nhất thành Babylon: Người nghèo theo những cách khác nhau, còn người giàu đều theo cách giống nhau

Hãy cam kết với mục tiêu, theo đuổi chúng đến cùng và bạn sẽ được tận hưởng những thành công từ nỗ lực của mình.

Lazada lên tiếng sau khi bị First News khởi kiện

Sau khi bị First News - Trí Việt đệ đơn khởi kiện lên Tòa án Nhân dân Q.1, TP.HCM, Lazada Việt Nam đã có phản hồi về vụ việc này

Lazada nói gì về việc bị First News khởi kiện?

Lazada cho biết luôn sẵn sàng hợp tác với các đơn vị sở hữu quyền sở hữu trí tuệ và sẽ tiếp tục thực hiện biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên nền tảng của mình.

Vô ngã: Thoát khỏi vở kịch của cái tôi để nâng cao năng suất làm việc

Có cái tôi không phải là vấn đề. Tác giả Wakeman nói rằng thách thức nằm ở việc vai trò chính của cái tôi là tạo ra sự kịch tính, hay “sự hoang phí cảm xúc”.

First News khởi kiện Lazada về hành vi 'tiếp tay bán hàng giả'

First News - Trí Việt khẳng định suốt 2 năm qua trang thương mại điện tử Lazada đã tiếp tay tiêu thụ môt số lượng lớn sách giả thương hiệu First News. Dù First News đã nhắc nhở bằng văn bản và tổ chức hai cuộc họp báo để cảnh cáo, nhưng Lazada vẫn liên tiếp vi phạm...

Vô ngã - Những phương pháp quản lý dành cho nhà lãnh đạo

Một nhà lãnh đạo cần làm gì để tạo điều kiện cho nhân viên tự đánh giá bản thân, từ đó vượt qua bản ngã của chính họ để vươn lên và phát triển?

Người giàu có nhất thành Babylon Kỳ 2 - Năm quy luật của vàng

Ở Babylon có một phong tục là con trai của các gia đình giàu có thường sống với cha mẹ để được kế thừa tài sản, nhưng ông Arkad - người đàn ông giàu nhất thành Babylon lại quyết định khác, ông cho con trai tự tìm một công việc để chứng tỏ khả năng kiếm ra tiền.

Khai mở hạnh phúc - Ba chiến lược giúp bạn hạnh phúc và viên mãn

Chúng ta thường nghĩ sức khỏe tinh thần suy kiệt là điều gì đó bất thường, thậm chí không tự nhiên. Nhưng bạn nên biết, có một số liệu thống kê nói rằng cứ bốn người sẽ có một người gặp những khó khăn về sức khỏe tinh thần.

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Kỹ năng - 30/06/2025 13:55
Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.

Cẩn thận với ký tự vô hình khi mở đường link trên điện thoại

Kỹ năng - Anh Tú - 30/06/2025 13:00
Chuyên gia bảo mật Gabriele Digregorio đã phát hiện một lỗ hổng tiềm ẩn trên hệ điều hành Android, có thể bị tin tặc khai thác để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).

Xem 'Sex Education' tôi đau khổ hiểu ra: Dù hơn 30 tuổi vẫn mơ hồ về 2 chữ "trưởng thành"

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/06/2025 12:00
Hoá ra, trưởng thành không phải là kiểm soát mọi thứ, mà là học cách buông bỏ và bước tiếp.

Những lo ngại khi Facebook muốn truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại

Kỹ năng - Anh Tú - 30/06/2025 11:00
Facebook đang yêu cầu người dùng cho phép truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại để tự động đề xuất các phiên bản ảnh được chỉnh sửa bằng AI, gồm cả những bức ảnh chưa từng được tải lên Facebook.

Gia đình "độc lạ" Việt Nam, dâu rể các thế hệ mới đến đều choáng váng rồi... "nghiện" lúc nào không hay!

Phong cách sống - Khánh Huyền - 30/06/2025 10:00
Những ai lần đầu tiên đến gia đình tôi đều không giấu nổi sự sửng sốt. Có người khó tính từng bảo cách này khiến con cháu dễ sinh hư, thiếu tôn ti trật tự.

Khai mở hạnh phúc - Ba chiến lược giúp bạn hạnh phúc và viên mãn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 30/06/2025 09:00
Chúng ta thường nghĩ sức khỏe tinh thần suy kiệt là điều gì đó bất thường, thậm chí không tự nhiên. Nhưng bạn nên biết, có một số liệu thống kê nói rằng cứ bốn người sẽ có một người gặp những khó khăn về sức khỏe tinh thần.

Ánh sáng trong ta - Chậm lại để tiến xa hơn

Từ sách - Phim - Quìn - 30/06/2025 08:00
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà tốc độ được xem là thước đo thành công. Hiểu nhanh, làm vội, đạt được càng nhiều càng tốt dường như đã trở thành tiêu chuẩn ngầm của một người “hiệu quả”.

Xem 'Sex Education', tôi nhận ra sai lầm khiến bản thân thành ‘kẻ thù’ trong mắt con

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 29/06/2025 13:00
Nhờ bộ phim, tôi nhận thức được sai lầm của mình và quyết định thay đổi vì con.

Thủ đoạn thao túng tâm lý người trẻ để bắt cóc online, tống tiền qua mạng

Kỹ năng - An Huy - 29/06/2025 11:00
Kẻ gian không dùng súng hay dao, mà dùng tâm lý để khiến nạn nhân tự mở két”, Thượng tá Đào Trung Hiếu cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới, khi nạn nhân bị thao túng tâm lý như bị “bắt cóc tinh thần”.

Cô gái Việt làm trợ lý đạo diễn phim người lớn tại Nhật, tiết lộ quá trình thực hiện mỗi set quay

Phong cách sống - Nguyễn Phượng - 29/06/2025 10:00
"Nếu bạn thấy trải nghiệm tình dục của mình khác xa porn, thì đó là vì chúng tôi đã rất cố”, nữ trợ lý đạo diễn khẳng định về tính dàn dựng trong mỗi bộ phim không hề giống ngoài đời.

Ánh sáng trong ta - Chúng ta là ai trong chính ngôi nhà của chính mình?

Từ sách - Phim - Quỳnh - 29/06/2025 09:00
Ai trong chúng ta cũng từng mơ về một gia đình lý tưởng, nơi luôn đầy ắp tiếng cười và những buổi cơm đầy ắp yêu thương. Nhưng khi bước vào đời sống hôn nhân, không ít người bàng hoàng nhận ra rằng, những điều đẹp đẽ ấy không tự nhiên mà có.

Chiến lược dữ liệu - Khai phá “mỏ vàng” dữ liệu trong thời đại AI

Từ sách - Phim - Quìn - 29/06/2025 08:00
Trong thế giới ngày nay, dữ liệu đã vượt xa khái niệm những con số khô khan. Nó chính là “nhiên liệu” nuôi dưỡng những bước tiến vượt bậc của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI).

Xem phim Sex Education, tôi nhận ra sai lầm, giúp mối quan hệ với con cái từ "thù hẳn" trở nên vui vẻ

Điện ảnh - Thanh Hương - 28/06/2025 13:00
Sau khi tôi thay đổi, cả gia đình đều hạnh phúc!

Một tính năng cực hữu ích trên VNeID mà người dùng không nên bỏ qua

Kỹ năng - Nhật Hạ - 28/06/2025 12:00
Hành khách bay nội địa hiện nay có thể hoàn tất toàn bộ thủ tục từ mua vé, check-in, qua cửa an ninh đến lên máy bay mà không cần xuất trình giấy tờ tùy thân, nhờ ứng dụng nhận diện khuôn mặt qua VNeID.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 01/07/2025