Tư duy truy tìm sự thật - Kiểu người tiềm ẩn khả năng phi thường: Sở hữu 'tư duy trinh sát'

Thảo Thảo13/07/2023 08:00
Tư duy truy tìm sự thật - Kiểu người tiềm ẩn khả năng phi thường: Sở hữu 'tư duy trinh sát'

Tư duy truy tìm sự thật" của Julia Galef xoay quanh một lối tư duy rất phổ biến: lập luận theo động cơ, nghĩa là con người vô thức chọn hướng lập luận dẫn đến kết luận mà họ mong muốn.

Lập luận theo kiểu tư duy chiến binh hay trinh sát?

"Địa đàng quanh co" là hình ảnh ẩn dụ được nêu ra trong cuốn sách "Tư duy truy tìm sự thật", ám chỉ sự đa dạng về hướng lập luận mà chúng ta có trước mỗi vấn đề: Có rất nhiều ngã rẽ về tìm kiếm, chọn lọc thông tin và hướng lập luận, và ta thường vô thức lựa chọn ngã rẽ dẫn đến kết luận mà mình mong muốn.

Nếu nhận thấy kế hoạch khởi nghiệp của mình có nguy cơ thất bại, bạn sẽ vô thức tránh nói chuyện với những người có thể chỉ ra các khuyết điểm của kế hoạch đó. Nếu tự cho mình là "game thủ", bạn sẽ nghĩ đến nhiều luận điểm ủng hộ lợi ích của game. Nếu là người ghiền thuốc, bạn sẽ tự động nghĩ ra nhiều bằng chứng phản bác tác hại của thuốc lá hơn người bình thường.

Trong các trường hợp trên, quá trình tư duy chiến binh trông thì có vẻ hợp lý, nhưng thật ra có rất nhiều ngã rẽ khác, vốn sẽ dẫn tới những kết luận khác, đã bị bạn bỏ qua.

Julia Galef cho rằng lối tư duy "lập luận theo động cơ" này đã giúp tổ tiên chúng ta sinh tồn, tiến hoá, và cảm thấy an toàn về mặt tâm lý. Cụ thể hơn, lối tư duy này giúp chúng ta né tránh sự thất vọng và có cảm giác thoải mái nhất thời, củng cố cái tôi, và giữ hình ảnh tốt đẹp trong mắt người khác.

Trái ngược với tư duy chiến binh là tư duy trinh sát - "nhìn nhận sự việc một cách khách quan và chính xác, thay vì chỉ thấy được một phương diện và đấu tranh cho phương diện đó", theo mô tả của Julia. Tư duy trinh sát, theo tác giả, thay vì hướng đến sự an toàn tâm lý, ta hướng đến sự thật, đến việc "nhìn thế giới theo đúng bản chất của nó".

Vậy làm sao để áp dụng tư duy trinh sát vào cuộc sống hằng ngày? Nếu biết 3 thói quen trong tư duy sau đây, bạn sẽ tự động dừng bước trước khi sa chân vào "địa đàng quanh co" của sự hợp lý hoá để nhìn nhận mọi việc khách quan hơn.

Kiểu người nhìn bề ngoài rất bình thường, nhưng tiềm ẩn khả năng phi thường: Sở hữu “tư duy trinh sát” - Ảnh 1.

3 thói quen điển hình của người có Tư duy trinh sát

1.Sẵn sàng điều chỉnh quan điểm và niềm tin

Khi tư duy, nếu muốn tìm ra sự thật chứ không phải củng cố cái tôi, thì mấu chốt không phải là bảo vệ quan điểm của mình, mà là sẵn sàng điều chỉnh quan điểm khi cần thiết. Thói quen này rất tự nhiên đối với người quen tư duy trinh sát, và theo Julia Galef, nó có thể tự nhiên đến mức người khác phải thán phục trước sự tự tin và bình thản của bạn.

Malo là một người bạn của tác giả, rất thường thẳng thắn và vô tư thừa nhận sai lầm của mình. Julia đã hỏi Malo tại sao anh không hề ngần ngại mỗi khi thừa nhận những sai lầm đó. Anh này chỉ nhún vai: "Tại sao tôi phải ngại? Tôi có làm gì sai trái đâu?".

"Lính trinh sát tự tin với việc xây dựng (và điều chỉnh) niềm tin của họ nhiều hơn là việc đặt lòng tin của mình vào từng niềm tin đó", Julia khẳng định.

2.Không chú trọng bản sắc cá nhân

Julia Galef là một thành viên của Effective Altruism (phong trào đặt mục tiêu giúp đỡ thế giới theo cách hiệu quả nhất có thể thông qua việc vận dụng lý lẽ và chứng cứ). Khi Julia đọc được một bài báo phê bình phong trào này, cô đã nói chuyện với nhà đồng sáng lập, và rồi, Julia nhận được lời đáp bình thản đến bất ngờ.

"Họ đã chỉ ra những điểm yếu nhất của Effective Altruism, cũng như những khía cạnh mà chúng ta thường quá tự tin", anh này nói, "Dù gì thì bài báo đó vẫn là một hồi chuông cảnh tỉnh tốt cho chúng ta".

Câu nói đó khiến Julia nhận ra cô cần bớt chú trọng đến bản sắc cá nhân của mình hơn, ít nhất là khi tư duy.

Trong "Tư duy truy tìm sự thật", cô cho rằng khi quá đề cao bản sắc cá nhân - những nhóm bạn thuộc về, những nhãn dán, danh xưng - bạn sẽ dễ nổi giận và tạo khoảng cách với người không có cùng bản sắc đó, dễ lập luận chỉ để củng cố bản sắc (trong vô thức), dễ hành động chỉ để bảo vệ bản sắc hoặc nhóm, thay vì tạo-hiệu-quả.

Và theo Julia, việc không quá chú trọng đến bản sắc, biết lắng nghe lời phê bình đến từ những nhóm khác rất có lợi cho chính bạn, vì nó giúp bạn tìm ra sự thật. "Thường thì những người có nhận định đúng về những gì bạn đang làm sai lại không phải là người trong nhóm", nữ tác giả viết.

Kiểu người nhìn bề ngoài rất bình thường, nhưng tiềm ẩn khả năng phi thường: Sở hữu “tư duy trinh sát” - Ảnh 2.

3.Điềm tĩnh trước thông tin và tình huống tiêu cực

Theo Julia, trong khi người có thói quen hợp lý hoá để cảm giác dễ chịu âm thầm dẫn dắt lập luận, người có tư duy trinh sát lại rất quen với cảm giác khó chịu có thể đến ngay trong quá trình truy tìm sự thật. Nói cách khác, khả năng làm chủ cảm xúc liên hệ trực tiếp với khả năng tư duy xác đáng.

Chẳng hạn, khi có một ý nghĩ tiêu cực về kế hoạch khởi nghiệp, thay vì chỉ nghe từ những nguồn tin muốn nghe, người có tư duy trinh sát chủ động tìm đến những nguồn tin sẵn sàng rỉ vào tai họ những sự thật mất lòng. Để làm được điều đó, trước tiên, họ phải điềm tĩnh chịu cảm xúc thất vọng nhất thời.

Hoặc, khi nghe được ý kiến rằng "sự nghiệp của bạn đang xuống dốc", thay vì ngay lập tức xua tan nó bằng hàng tá những lập luận phản bác, họ điềm tĩnh không gạt qua ý kiến tiêu cực đó ngay từ đầu. Người có tư duy trinh sát không nhất thiết phải nghiêm túc điều tra ý kiến đó ngay lập tức, họ chỉ không gạt bỏ ý kiến đó mà chấp nhận rằng đó là điều cần được xem xét kỹ hơn.

Xa hơn, người có tư duy trinh sát điềm tĩnh vạch chiến lược cho những tình huống xấu nhất, dù là trong một chuyến đi, một kế hoạch kinh doanh, hay một sự nghiệp - thay vì chọn các hướng lập luận để trấn an bản thân rằng "mọi thứ vẫn tốt". Cảm giác khó chịu khi nhìn vào các thông tin và dữ liệu tiêu cực, theo Julia, sẽ dần biến mất và nhường chỗ cho sự an tâm khi ta biết rằng mình có thể kiểm soát được ngay cả tình huống tệ nhất.

Tư duy ảnh hưởng hành động; khi tư duy xác đáng về bản thân và thế giới, bạn sẽ hành động và ra quyết định xác đáng, điều sau cùng sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn. Vì người có tư duy trinh sát "luôn nỗ lực nhìn thế giới một cách xác đáng", Julia khuyến khích bạn đọc rèn luyện lối tư duy này trong mọi tình huống hàng ngày, để thu về lợi ích dài hạn.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Không còn bệnh tim’ – 3 bước đơn giản giúp bạn cải thiện sức khỏe tim mạch

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết oxit nitric (NO), chất độc trong công nghiệp lại có thể trở thành “phân tử kỳ diệu” cứu sống hàng triệu người.
2

Tài chính cho mọi người - Góc nhìn mới về tiền bạc

Cuốn sách “Tài chỉnh cho mọi người" (Finance for the people), tác giả Paco de Leon sẽ mang đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích và nhiều kinh nghiệm thú vị...
3

'Sài Gòn vẫn hát' - Nỗ lực níu giữ những giá trị xưa cũ

Giữa nhịp sống hối hả và hiện đại của Sài Gòn, có những điều xưa cũ cứ âm thầm lùi lại phía sau – những bản nhạc bolero, những giọng ca không còn xuất hiện trên sân khấu lớn, hay những con người lặng thầm giữ lấy ký ức của một thời đã qua.
4

Chiến thắng Con Quỷ bên trong - Bắt đầu từ việc bạn dám nói 'không' với ham muốn nhỏ nhất

Nếu bạn đã từng đọc "Chiến thắng Con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success) của Napoleon Hill, bạn sẽ nhận ra rằng ham muốn là một trong những cái bẫy thầm lặng của "Con Quỷ".
5

"Ánh sáng trong ta" - Quyển sách truyền cảm hứng về sức mạnh bên trong

Thời điểm chúng ta nhận ra ánh sáng của chính mình cũng là lúc chúng ta đủ mạnh mẽ để sử dụng nó", là thông điệp mà cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama muốn gởi tới người đọc qua quyển sách "Ánh sáng trong ta" (The Light We Carry) của bà.

 Sao ta làm điều ta làm - Để tự do, phải hiểu về ràng buộc đích thực

Abraham Maslow đã nói rằng: “Trách nhiệm chính là niềm vui, niềm vui chính là hoàn thành trách nhiệm của mình”.

Muôn kiếp nhân sinh 3 - Đầu tư vào lòng nhân ái và sự tử tế

​​​​​​​Trong một chuyến công tác đến Chicago, thay vì đến các tiệm ăn sang trọng, hợp với địa vị của mình, tỷ phú Farnum đưa tôi đến một quán ăn bình dân, có đông người xếp hàng trước cửa để chờ đến lượt vào dùng bữa.

Nghệ thuật sống vững vàng - Thói quen liên tục kiểm tra điện thoại dẫn đến chứng sao nhãng

Công trình nghiên cứu của một công ty điều phối viễn thông ở Vương quốc Anh cho thấy cứ trung bình mười hai phút chúng ta lại kiểm tra điện thoại một lần.

Tế bào gốc - Chìa khóa của Suối nguồn tươi trẻ

Một nguy cơ của sự suy yếu ở tuổi già là chứng mất trí nhớ. Bộ não trải qua sự lão hóa giống như những phần còn lại của cơ thể. Ở một số người, quá trình này bắt đầu sớm hơn so với những người khác.

Tư duy truy tìm sự thật Kỳ 2 - Công bằng không có nghĩa là cả hai bên đều có phần đúng

Năm 1970, nhà sinh học Paul Ehrlich có một nhận định táo bạo: “Nếu là một tay cờ bạc, tôi sẽ cược năm ăn năm thua rằng nước Anh không thể tồn tại đến năm 2000”.

Bản giao hưởng cuộc sống - Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường

“Đừng bao giờ để nỗi thất vọng của ngày hôm qua che mờ những giấc mơ rực sáng của ngày mai.”

Tư duy truy tìm sự thật Kỳ 1 - Nguyên tắc đầu tiên là đừng tự lừa dối bản thân

Luân Đôn vào giữa thế kỷ 19 là một nơi đáng sợ. Cứ mỗi vài năm là một đợt dịch tả lại bùng phát, lan khắp thành phố và cướp đi mạng sống của hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người.

Tế bào gốc kỳ 3 - Sự phục hồi của Kenneth là một phép màu

Câu chuyện của Kenneth Kelley bắt đầu hơi khác một chút so với Anthony. Khi bé được sáu tháng tuổi, mẹ bé dẫn đến nha sĩ để gỡ bỏ lớp amalgam (phương pháp trám răng gồm hỗn hợp thủy ngân, bạc và đồng mạ) và thằng bé vô tình hít phải khói thủy ngân bốc hơi.

Mẹ sử dụng lò vi sóng theo cách rất tiện lợi lại tốt cho sức khỏe

Kỹ năng - Mỹ Diệu - 01/06/2025 12:00
Có thể bạn nghĩ rằng lò vi sóng chỉ có thể dùng để hâm nóng đồ ăn. Nhưng hãy để tôi cho bạn thấy cách mẹ tôi dùng nó, đúng là "gừng càng già càng cay"!.

Vì sao Âu Dương Phong hễ thấy hai cao thủ này là né tránh?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 01/06/2025 11:00
Điều gì ẩn giấu đằng sau thái độ khác biệt này của Âu Dương Phong?

Người đàn ông rong ruổi các tỉnh miền Tây chụp biển địa giới trước sáp nhập

Phong cách sống - Nguyễn Ngoan - 01/06/2025 10:00
Nghe tin các tỉnh miền Tây quê mình dự kiến sáp nhập, anh An dành 3 ngày chạy xe máy đến từng biển địa giới chụp ảnh lưu giữ kỷ niệm.

5 bài học dạy con của ''Vua dầu mỏ'' Rockefeller giúp gia tộc giàu 7 đời

Suy ngẫm - Khuê Hiền - 01/06/2025 09:00
Tỷ phú Rockefeller luôn đánh giá cao sự nỗ lực của mỗi cá nhân trên chặng đường làm giàu.

Khai mở hạnh phúc - Sáu lầm tưởng về hạnh phúc

Từ sách - Phim - TĐ - 01/06/2025 08:00
Chúng ta đã bắt đầu quyển sách bằng cách tìm hiểu xem hạnh phúc là gì, giờ là lúc để nghĩ xem hạnh phúc không phải là gì. 

Không phải Nữ Oa hay Tây Vương Mẫu, đây là nữ thần có thể giết Tôn Ngộ Không

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 31/05/2025 13:00
Bà là một vị thần quan trọng trong các tín ngưỡng dân gian.

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Kỹ năng - Thái Nguyễn - 31/05/2025 12:00
Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.

Kiếm hiệp Kim Dung: Điều gì giúp Quách Tĩnh thắng được 4 cao thủ Ngư - Tiều - Canh - Độc?

Thư giãn - Quốc Tiệp - 31/05/2025 11:00
Chính sự kết hợp giữa sự chân thành của Quách Tĩnh và trí thông minh của Hoàng Dung đã giúp họ đến gặp được Nhất Đăng đại sư.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Phong cách sống - Trang Vũ - 31/05/2025 10:00
Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 02/06/2025