Tiếng Việt gọi tên nỗi lòng bằng một từ mà tiếng Anh chẳng thể đuổi kịp

Trong kho tàng tiếng Việt, có một từ nhỏ bé nhưng mang sức mạnh làm tim người rung lên. Đó là từ "nhớ".

Chỉ một âm tiết, nhưng "nhớ" có thể kéo cả quá khứ ùa về, làm hiện tại bỗng chốc trở nên mơ hồ, và khiến lòng người bâng khuâng chẳng thể gọi tên. Tiếng Anh có "miss", nhưng "miss" chỉ là một mảnh ghép, không đủ sức chứa đựng hết những tầng cảm xúc mà "nhớ" của người Việt mang theo.

"Nhớ" không chỉ là nghĩ về ai đó hay cái gì đó. "Nhớ" là khi mẹ đứng trước hiên nhà, nhìn con đường mòn và bảo: "Nhớ thằng cu ngày xưa hay chạy nhảy ở đây". Là khi người yêu xa nhau, chẳng nói gì nhiều, chỉ nhắn một dòng: "Nhớ em, ngủ ngon nhé". Là khi ngồi giữa phố thị ồn ào, bất chợt nghe một câu hò quê hương, và tự nhiên "nhớ nhà" đến cồn cào. "Nhớ" của người Việt không chỉ là cảm giác, mà là cả một câu chuyện, một ký ức, một khoảng trời.

Theo Từ điển tiếng Việt, "nhớ" là "hình dung lại trong trí óc những gì đã trải qua hoặc khắc sâu trong tâm trí". Nhưng định nghĩa ấy chưa đủ. "Nhớ" là khi bạn cầm chiếc áo cũ của bà, ngửi thấy mùi nắng, và bất giác mỉm cười xen lẫn nước mắt. Là khi bạn đi qua con ngõ nhỏ, nơi ngày xưa từng đạp xe cùng bạn thân, và cảm thấy thời gian như ngừng trôi. "Nhớ" là sự kết nối vô hình giữa con người và những điều đã qua, giữa trái tim và quê hương.

Người Việt nói "nhớ" rất tự nhiên, rất đời. "Nhớ ăn cơm đúng giờ", "Nhớ về thăm mẹ", "Nhớ cái Tết xưa"... , những câu nói ấy không chỉ là lời nhắc nhở, mà là cách người Việt gửi gắm tình cảm, sự quan tâm, và cả nỗi niềm không nói thành lời. "Nhớ" không bao giờ đứng một mình. Nó kéo theo cả mùi hương, âm thanh, ánh mắt, và những khoảnh khắc tưởng chừng đã bị lãng quên.

Trong văn học, "nhớ" là sợi chỉ đỏ xuyên suốt bao áng thơ ca. Từ "Nhớ ai bổi hổi bồi hồi", "Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ" của ca dao đến "Mình về mình có nhớ ta?", "Như cánh chim buồn nhớ gió mây" của Tố Hữu, "nhớ" luôn mang một nỗi niềm da diết, nhưng cũng đầy chất thơ, đầy sức sống. Người Việt "nhớ" không để chìm trong buồn bã, mà để trân trọng những gì đã có, để giữ chặt những điều quý giá trong lòng.

Tiếng Việt thật kỳ diệu, vì đã sinh ra một từ như "nhớ". Một từ có thể khiến người ta sống chậm lại, nhìn sâu vào lòng mình, và nhận ra rằng, dù đi đâu, làm gì, vẫn luôn có một nơi, một người, một ký ức để "nhớ". Và chỉ cần "nhớ" thôi, là đã thấy mình còn sống, còn yêu, còn thuộc về đâu đó.