Một từ tiếng Việt, chỉ người Việt mới nói được: Nhẹ như hơi thở, nhưng nặng như một đời được dạy dỗ chở che

Thiên An19/05/2025 13:00
Một từ tiếng Việt, chỉ người Việt mới nói được: Nhẹ như hơi thở, nhưng nặng như một đời được dạy dỗ chở che

Chỉ một tiếng thôi mà như nghe được cả bóng dáng người mẹ dạy con, cả chiều sâu của cách người Việt học cách làm người.

Trong nhiều ngôn ngữ, lời đáp đơn thuần chỉ là để xác nhận thông tin: "yes", "oui", "hai", "shi"… Nhưng tiếng Việt có một cách đáp riêng dịu dàng hơn, tình cảm hơn, mềm lòng hơn: "Dạ". "Dạ" là một từ ngắn gọn, chỉ một âm tiết, nhưng lại có thể gợi nên cả một câu chuyện về văn hoá, giáo dục và tình người.

"Dạ" không chỉ là cách trả lời. Nó là tiếng vọng của những giá trị truyền thống Việt Nam. Là khi con trẻ đáp "Dạ, thưa bà" khi được hỏi thăm. Là khi học trò cúi đầu "Dạ, thầy dạy đúng ạ" trước lời khuyên. Là khi một người xa quê, nghe mẹ hỏi qua điện thoại: "Con ăn uống đầy đủ không?" , liền đáp khẽ: "Dạ, mẹ đừng lo". Trong từng tiếng "dạ" ấy, không chỉ có sự vâng lời, mà còn có sự yêu thương, gắn bó và cả lòng biết ơn.

Một từ mà chỉ người Việt mới nói được: Nhẹ như hơi thở, nhưng nặng như một đời được dạy dỗ chở che- Ảnh 1.

Ảnh minh họa

Định nghĩa một từ… không thể dịch trọn

Theo Từ điển tiếng Việt, "dạ" là từ biểu thị sự vâng lời, sự đồng tình một cách lễ phép, thường dùng trong giao tiếp với người lớn hoặc người trên.

Ngắn gọn là thế, nhưng nếu thử dịch "dạ" sang tiếng Anh, người ta sẽ bối rối giữa "yes", "okay", "alright", thậm chí là "sir" hay "madam" để tăng phần lịch sự mà vẫn không thể lột tả được chất tình cảm, nhẹ nhàng và văn hoá đậm đặc trong một tiếng "dạ".

"Dạ" không khô khan như "yes", không lạnh lùng như "okay". "Dạ" là một lời mời, một cánh cửa mở ra để người nghe cảm nhận được sự chân thành. Là cách người Việt giữ cho lời nói luôn mềm mại, cho các mối quan hệ luôn tròn trịa.

Những tiếng "dạ" đi vào lòng người

Trong văn hoá Việt, "dạ" không chỉ là lời đáp, mà là một cách giữ gìn mối quan hệ, một lời nói khéo, một cách thể hiện tình nghĩa lặng thầm.

Là khi người mẹ gọi: "Con ơi!" , đứa con đáp: "Dạ!" . Khi đó, một tiếng đáp ngắn, nhưng như nối liền hai thế hệ.

Là khi người thầy hỏi: "Em hiểu chưa?" , học trò đáp: "Dạ rồi ạ!" . Khi đó, "dạ" là một cách thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối.

Là khi người yêu nhắn: "Nhớ mặc ấm nha" , người kia chỉ nhắn lại: "Dạ" . Khi đó, lời quan tâm không màu mè, không hoa mỹ mà chỉ như gửi đi một cái gật đầu đầy tình cảm.

Đó còn là khi bạn đứng trước ông cụ bán vé số, đáp một tiếng "dạ" thật dịu dàng để từ chối, và thấy lòng mình nhẹ nhõm vì đã giữ được sự trân trọng. Là khi bạn nghe lời dặn dò của cha, chẳng đáp gì nhiều, chỉ "dạ" mà trong lòng đã tự nhủ sẽ cố gắng hơn.

Đôi khi, "dạ" cũng được dùng để thay cho lời cam kết, rằng "Dạ, con sẽ cố gắng" , hay để níu lại một điều gì đó đang sắp rời đi, "Dạ, em biết rồi" . Có cả những tiếng "dạ" buồn khi không thể phản kháng, chỉ biết lặng lẽ đồng ý. Và cũng có những tiếng "dạ" khiến người ta muốn bật khóc vì nó chất chứa cả sự chịu đựng và lòng biết ơn.

Một từ mà chỉ người Việt mới nói được: Nhẹ như hơi thở, nhưng nặng như một đời được dạy dỗ chở che- Ảnh 2.

Ảnh minh họa

Một tiếng "dạ", một nếp người

Trong văn học, "dạ" len lỏi vào những câu ca dao dịu dàng, những lời dạy sâu sắc. Chẳng hạn, ca dao xưa nhắn nhủ: "Bảo vâng, gọi dạ, con ơi/ Vâng lời sau trước, con thời chớ quên". Tiếng "dạ" ấy không chỉ là lời đáp, mà là sự thể hiện lòng hiếu thảo, sự trân trọng với đấng sinh thành. Nghe một tiếng "dạ" trong câu ca dao, trong lời ru của mẹ, trong câu chào của trẻ thơ, là thấy cả một Việt Nam hiền hòa, lễ nghĩa, nơi con người sống với nhau bằng sự trân quý.

Khi một đứa trẻ biết "dạ" trước người lớn, người ta không chỉ khen đứa trẻ lễ phép, mà còn khen bố mẹ biết dạy con.

Khi một người trả lời "dạ" trong một cuộc nói chuyện, không ai bảo họ yếu đuối, mà trái lại, thấy họ là người biết chừng mực, biết nhún nhường, biết lắng nghe - ba điều quan trọng nhất để sống tử tế giữa cuộc đời.

Người Việt nói "dạ" như một thói quen, nhưng cũng như một nghệ thuật. "Dạ" là lời gật đầu của tâm hồn, nhẹ tênh như hơi thở, mà nặng sâu như một đời được dạy dỗ chở che tử tế.

Ở đâu đó giữa nhịp sống hiện đại, khi mọi thứ trở nên vội vàng và khô khốc, một tiếng "dạ" vang lên dù nhỏ thôi, nhưng đủ khiến người ta khựng lại một giây, thấy ấm lòng, và chợt nhớ về những điều tử tế mình từng nhận được.

Tiếng Việt thật kỳ diệu, vì đã sinh ra một từ như "dạ". Tiếng "dạ" nhỏ mà chứa đựng cả lòng kính trọng, sự khiêm nhường và tình người. Một từ không cần giải thích, không cần nói to, chỉ cần khẽ thốt ra là đủ để nhắc chúng ta sống đẹp hơn mỗi ngày.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
2

'Vua dầu mỏ' Rockefeller: Người thông minh sẽ từ bỏ 3 thứ này để sớm giàu có, hưng thịnh

Vị tỷ phú cho rằng, khoảng cách thực sự giữa người nghèo và người giàu không thể được giải quyết bằng cái gọi là “làm việc chăm chỉ”.
3

Tưởng người thương, hóa ra ChatGPT: AI đang thao túng hẹn hò thế nào?

Ngày càng nhiều người dùng AI để "tút" lại tin nhắn trên ứng dụng hẹn hò.
4

Tình trạng cận kề cái chết và giải thích của khoa học về linh hồn

Không chỉ khoa học mà cả các tôn giáo và các thuyết thần bí đều rất quan tâm đến cảm nhận về tình trạng này.
5

Cấp quản lý càng cao thì càng có xu hướng sử dụng AI

Theo nghiên cứu mới từ Salesforce, trí tuệ nhân tạo (AI) đang cho thấy dấu hiệu chuyển dịch từ các ứng dụng cơ bản như tự động hóa công việc sang những kết quả mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như hỗ trợ công việc sáng tạo và chiến lược.

Chuyên gia Đào Trung Thành: Đừng tin AI, đến Amazon cũng từng sai lầm khi tin tưởng AI

Ông Đào Trung Thành - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Blockchain và AI nhấn mạnh rằng AI chỉ là công nghệ, không có lương tâm, cảm xúc, luân lý. Vì vậy, các vấn đề về đạo đức đều do con người đưa vào AI.

10 điều mẹ chưa bao giờ kể với chúng ta

Chúng ta có thể nói với mẹ mọi thứ nhưng mẹ thì không vậy, có rất nhiều sự thật mẹ chưa bao giờ kể.

Nghiên cứu của ĐH Stanford: Tại sao ám ảnh lo âu trở thành ‘căn bệnh thời hiện đại’ và cách vượt qua

1-Chia tay người yêu ở tuổi 35 không có nghĩa là bạn sẽ cô độc mãi mãi, bị sa thải ở tuổi 40 không có nghĩa sẽ thất nghiệp tới cuối đời.

Thiên kiến AI

Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và công việc của con người, từ chăm sóc sức khỏe, tài chính đến giáo dục và sáng tạo nội dung.

Facebook gieo mầm cô đơn, Mark Zuckerberg nay lại kêu gọi kết bạn và trò chuyện với AI

Trong tầm nhìn mới nhất của Mark Zuckerberg (Giám đốc điều hành Meta Platforms) về tương lai, chúng ta có thể lấp đầy những khoảng trống cô đơn bằng cách trò chuyện với AI.

8 câu nói để đời của "huyền thoại đầu tư" Warren Buffett

Warren Buffett sẽ rời bỏ vị trí CEO Berkshire Hathaway vào cuối năm 2025. Dù về hậu trường, những câu nói kinh điển của ông vẫn là kim chỉ nam bất hủ cho giới đầu tư toàn cầu.

Sự cố 60 triệu người mất điện khiến tôi "sáng mắt": Có nhiều tiền mà lâm vào cảnh này cũng vô dụng

Việc bị ngắt kết nối đột ngột khiến cuộc sống của nhiều người bị ảnh hưởng, họ nhận ra mình đã phụ thuộc vào công nghệ quá nhiều.

Skype: Hành trình suy tàn của một tượng đài gọi video trực tuyến

Từng cách mạng hóa giao tiếp toàn cầu, nền tảng Skype đã không thể thích ứng kịp với sự thay đổi và chính thức dừng hoạt động.

Không còn bệnh tim - "Một quyển sách quý, rất đáng quý"

Đọc xong cuốn sách "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) của Tiến sĩ Louis J. Ignarro tôi nhận thấy đây là một quyển sách quý, rất đáng quý. Quý bởi vì tác giả đoạt giải Nobel về Y học sau 24 năm nghiên cứu về một thứ mà lúc khởi đầu chưa ai biết gì về nó...

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.

Xem 'Sex Education', tôi học được hoá ra sống không vì chính mình sẽ khiến cuộc đời lao dốc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/07/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn sống một cuộc đời tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa cuộc sống.

ChatGPT có bao nhiêu mô hình và bạn nên chọn loại nào là 'chân ái'?

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 11:00
Lần đầu tiên, OpenAI cung cấp một bảng so sánh toàn diện 6 mô hình hiện có và đưa ra khuyến nghị rõ ràng về việc nên dùng mô hình nào trong từng trường hợp.

Bí ẩn người phụ nữ kể vanh vách chuyện "kiếp trước", gần 100 năm khoa học vẫn chưa thể lý giải

Suy ngẫm - Mộc Miên - 10/07/2025 10:00
Khi mới 4 tuổi, cô bé Shanti Devi ở New Delhi, Ấn Độ, đã bắt đầu kể chi tiết về cuộc đời " kiếp trước" của mình tại một thị trấn cách nhà hơn 100km.

Không còn bệnh tim - "Một quyển sách quý, rất đáng quý"

Từ sách - Phim - Chân Diệu Mỹ - 10/07/2025 09:00
Đọc xong cuốn sách "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) của Tiến sĩ Louis J. Ignarro tôi nhận thấy đây là một quyển sách quý, rất đáng quý. Quý bởi vì tác giả đoạt giải Nobel về Y học sau 24 năm nghiên cứu về một thứ mà lúc khởi đầu chưa ai biết gì về nó...

Quán quân Olympia có sự nghiệp rộng mở ở nước ngoài vẫn từ chối lương cao để về nước

Phong cách sống - Kim Linh - 10/07/2025 08:00
Sau khoảng thời gian học tập và làm việc tại Úc và Anh, Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 9 quyết định về nước công tác tại ĐH Huế.

AI có đang âm thầm làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta?

Kỹ năng - Anh Tú - 09/07/2025 13:00
Liệu AI có đang làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta? Không nhất thiết phải như vậy. Chuyên gia tư vấn ngôn ngữ Anne-Kathrin Gerstlauer chia sẻ những mẹo giúp người dùng cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của mình.

Xem Sex Education, chồng tôi bật khóc như mưa thú nhận đã dạy con sai lầm

Điện ảnh - Thanh Hương - 09/07/2025 12:00
Lần đầu tiên tôi nhận ra, nuôi dạy sai cách có thể ảnh hưởng đến tâm hồn một người như nào.

Google ra mắt ứng dụng AI phục vụ ngành thời trang

Thư giãn - Anh Tú - 09/07/2025 11:00
Google vừa thông báo ra mắt một ứng dụng thử nghiệm mới có tên Doppl, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hình dung bạn sẽ trông như thế nào khi mặc các bộ trang phục khác nhau. Ứng dụng hiện đã có mặt trên iOS và Android tại Mỹ.

Cấp quản lý càng cao thì càng có xu hướng sử dụng AI

Suy ngẫm - Anh Tú - 09/07/2025 10:00
Theo nghiên cứu mới từ Salesforce, trí tuệ nhân tạo (AI) đang cho thấy dấu hiệu chuyển dịch từ các ứng dụng cơ bản như tự động hóa công việc sang những kết quả mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như hỗ trợ công việc sáng tạo và chiến lược.

Đường vào Thiền - Thành công sớm đang trở thành áp lực với người trẻ

Từ sách - Phim - Hương Hồ - 09/07/2025 09:00
Trong bối cảnh nhiều người trẻ đang loay hoay giữa những áp lực thành công và nhu cầu sống ý nghĩa, cuốn sách "Đường vào Thiền" (The path of meditation) của Osho như một lời mời gọi bạn trở về với chính mình.

Gen Z không cần bạn, chỉ cần ChatGPT để tâm sự: Chuyên gia lý giải vì sao?

Phong cách sống - Đoàn Thủy - 09/07/2025 08:00
Thay vì gọi điện hay tâm sự với bạn bè, không ít bạn trẻ hiện nay lại mở trình duyệt, gõ vài dòng và tìm sự thấu hiểu từ trí tuệ nhân tạo.

Rò rỉ bí mật Meta đào tạo các chatbot AI chủ động nhắn tin, nhớ hội thoại, cố giữ người dùng ở lại

Kỹ năng - Sơn Vân - 08/07/2025 13:00
Meta Platforms đang đào tạo các chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tùy biến để trở nên chủ động hơn, chủ động nhắn tin mà không cần chờ người dùng nhắn trước, nhằm tiếp nối những cuộc trò chuyện trước đó, trang Insider cho biết.

Xem 'Sex Education', tôi học lỏm được cách áp dụng để dạy con gái 'lì lợm' hiệu quả không tưởng!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 08/07/2025 12:00
Tôi đã tìm ra chìa khóa giúp con gái vượt qua sự chán chường, rèn luyện tính kiên trì và thay đổi tư duy về thành công.

Vợ nổi ghen khi chồng ‘say nắng’ và đòi cưới nhân tình AI

Thư giãn - Anh Tú - 08/07/2025 11:00
Theo CBS và New York Post, một người đàn ông đã có gia đình tại Mỹ đã gây tranh cãi khi yêu và cầu hôn một AI trên ChatGPT.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 10/07/2025