Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Hoàng Vũ02/07/2025 13:00
Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Một nghiên cứu mới cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là có lòng trắc ẩn và thấu hiểu hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Theo Live Science, ngay cả khi người tham gia biết rằng họ đang trò chuyện với AI hoặc con người, những đánh giá từ bên thứ ba vẫn cho thấy AI được đánh giá cao hơn. Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng về vai trò của AI trong chăm sóc sức khỏe tâm thần trong tương lai.

AI có thực sự hiểu con người hơn các chuyên gia?

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 10.1 đã tiến hành 4 thí nghiệm với 550 người tham gia để đánh giá phản hồi của AI so với các chuyên gia tâm lý. Những người tham gia chia sẻ trải nghiệm cá nhân của mình và sau đó đánh giá các phản hồi nhận được dựa trên mức độ trắc ẩn, khả năng phản ứng và mức độ họ yêu thích phản hồi đó.

Kết quả đáng ngạc nhiên: AI được đánh giá là có lòng trắc ẩn hơn con người tới 16% và được ưa chuộng trong 68% trường hợp. Ngay cả khi so sánh với những chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản, AI vẫn được đánh giá cao hơn về khả năng đồng cảm và phản hồi chu đáo.

ai-taml-y(1).png
Các thử nghiệm cho thấy phản hồi của AI được đánh giá nhân đạo hơn cả chuyên gia khủng hoảng, ngay cả khi danh tính được tiết lộ - Ảnh: Getty

Dariya Ovsyannikova, tác giả chính của nghiên cứu và quản lý phòng thí nghiệm tại Đại học Toronto (Canada), cho biết AI vượt trội nhờ khả năng phân tích chi tiết nhỏ và đưa ra phản hồi khách quan, điều mà con người có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc cá nhân. Đồng thời, các chuyên gia tâm lý có thể gặp phải tình trạng kiệt sức, khiến khả năng đồng cảm của họ bị giảm dần theo thời gian.

Phản hồi từ chuyên gia

Eleanor Watson, kỹ sư đạo đức AI tại Đại học Singularity (Mỹ), gọi phát hiện này là “hấp dẫn nhưng không đáng ngạc nhiên”. Theo bà, AI có thể duy trì sự nhất quán trong phản hồi và thể hiện sự đồng cảm mà con người đôi khi gặp khó khăn trong việc duy trì do mệt mỏi hoặc thiên kiến cá nhân.

"Bác sĩ tâm lý con người bị giới hạn bởi kinh nghiệm cá nhân và nhận thức của họ, trong khi AI có thể xử lý dữ liệu từ hàng triệu trường hợp khác nhau. Điều này giúp nó đưa ra các quan điểm hoặc góc nhìn mà một bác sĩ trị liệu có thể chưa từng nghĩ đến", bà Watson giải thích.

Chăm sóc sức khỏe tâm thần đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 2/3 số người mắc vấn đề tâm lý không nhận được sự hỗ trợ cần thiết, con số này thậm chí lên tới 85% tại các nước thu nhập thấp và trung bình.

Bà Watson cho rằng AI có thể giúp thu hẹp khoảng cách này, vì nó dễ tiếp cận hơn nhiều so với các chuyên gia tâm lý con người. "Bác sĩ tâm lý thường rất đắt đỏ và có lịch làm việc dày đặc, trong khi AI luôn sẵn sàng bất cứ lúc nào", bà nói.

Bên cạnh đó, nhiều người cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ với AI so với con người, đặc biệt khi họ đề cập đến những vấn đề nhạy cảm. "Nói chuyện với AI giúp họ bớt lo lắng về sự phán xét hay bị tiết lộ thông tin cá nhân", chuyên gia Watson bổ sung.

AI có thực sự là giải pháp lý tưởng?

Dù AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc mọi người cảm thấy AI đồng cảm hơn con người cũng đặt ra những lo ngại đáng kể. Bà Watson cảnh báo về hiện tượng "kích thích siêu thường", tức là con người có xu hướng phản ứng mạnh hơn với những thứ được thiết kế để tối ưu hóa trải nghiệm của họ.

"AI có thể tạo ra phản hồi hoàn hảo đến mức con người bị mê hoặc, khiến họ cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu hơn so với khi nói chuyện với người thật. Nhưng điều này có thể dẫn đến sự lệ thuộc vào AI, làm giảm khả năng kết nối với con người thực tế", bà Watson nhận định.

Hơn nữa, việc AI tham gia vào lĩnh vực sức khỏe tâm thần cũng đặt ra những rủi ro nghiêm trọng về quyền riêng tư. AI có thể thu thập những thông tin nhạy cảm nhất của con người, và nếu dữ liệu này bị rò rỉ hoặc bị lạm dụng, nó có thể gây tổn hại sâu sắc về mặt tinh thần.

"Chúng ta cần quản lý chặt chẽ các hệ thống AI và các tổ chức đứng sau nó để tránh việc dữ liệu cá nhân bị khai thác cho mục đích xấu", chuyên gia Watson nhấn mạnh.

Với những kết quả nghiên cứu này, AI có thể không thay thế hoàn toàn bác sĩ tâm lý con người, nhưng có tiềm năng trở thành một công cụ hỗ trợ hiệu quả, giúp mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tư vấn tâm lý cho nhiều người hơn.

Trong tương lai, lĩnh vực tư vấn sức khỏe tâm thần có thể phát triển theo hướng kết hợp giữa AI và con người. AI có thể đóng vai trò như một hệ thống hỗ trợ, giúp các chuyên gia tâm lý phân tích thông tin, hiểu rõ hơn về bệnh nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Tuy nhiên, để AI hoạt động hiệu quả và mang lại lợi ích thực sự, cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo rằng công nghệ này không vi phạm quyền riêng tư và không làm suy giảm giá trị của sự kết nối giữa con người với nhau.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Công cụ tra cứu địa chỉ mới sau sáp nhập

Một số nền tảng công nghệ đã được triển khai để hỗ trợ người dân kiểm tra địa chỉ mới, đảm bảo không ảnh hưởng tới công việc, cuộc sống.
2

Cảnh báo khẩn từ thói quen chụp ảnh màn hình điện thoại

Theo các chuyên gia an ninh mạng, người dùng hãy sử dụng các dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc trình quản lý mật khẩu tốt nhất để lưu trữ những thông tin quan trọng một cách an toàn.
3

Vì sao video ngắn trên Internet khiến việc học trở nên khó khăn?

Hàng triệu người xem các video học tập ngắn trên nhiều nền tảng mạng xã hội mỗi ngày với hy vọng tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Tuy nhiên, hai nghiên cứu mới đây lại cho thấy điều ngược lại.
4

Cảnh báo 'tội phạm tình dục kỹ thuật số' tăng chóng mặt bởi video AI

Hàn Quốc cho biết các nhà cung cấp dịch vụ internet trong và ngoài nước như Naver, Google và Kakao trong năm 2024 đã xóa và chặn 180.000 video quay lén bất hợp pháp, gồm cả video khiêu dâm giả mạo do AI tạo ra.
5

AI tạo video cực đỉnh của Google Veo 3 chính thức “chào sân” Việt Nam

Google triển khai mô hình tạo video AI Veo 3 tại Việt Nam qua ứng dụng Gemini, cho phép người dùng tạo video từ văn bản kèm âm thanh, tích hợp công cụ nhận diện nội dung do AI tạo ra.

DuckDuckGo ra mắt trình duyệt mới tích hợp công cụ chặn lừa đảo

Các vụ lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tội phạm mạng gửi đi những cú lừa tinh vi hơn, thường xuyên hơn bao giờ hết.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.

Cẩn thận với ký tự vô hình khi mở đường link trên điện thoại

Chuyên gia bảo mật Gabriele Digregorio đã phát hiện một lỗ hổng tiềm ẩn trên hệ điều hành Android, có thể bị tin tặc khai thác để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).

Những lo ngại khi Facebook muốn truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại

Facebook đang yêu cầu người dùng cho phép truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại để tự động đề xuất các phiên bản ảnh được chỉnh sửa bằng AI, gồm cả những bức ảnh chưa từng được tải lên Facebook.

Thủ đoạn thao túng tâm lý người trẻ để bắt cóc online, tống tiền qua mạng

Kẻ gian không dùng súng hay dao, mà dùng tâm lý để khiến nạn nhân tự mở két”, Thượng tá Đào Trung Hiếu cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới, khi nạn nhân bị thao túng tâm lý như bị “bắt cóc tinh thần”.

Một tính năng cực hữu ích trên VNeID mà người dùng không nên bỏ qua

Hành khách bay nội địa hiện nay có thể hoàn tất toàn bộ thủ tục từ mua vé, check-in, qua cửa an ninh đến lên máy bay mà không cần xuất trình giấy tờ tùy thân, nhờ ứng dụng nhận diện khuôn mặt qua VNeID.

Địa chỉ, điện thoại bộ phận một cửa ở 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM

UBND TP.HCM vừa có thông báo về địa điểm, số điện thoại đường dây nóng của bộ phận một cửa tại các phường, xã, đặc khu của TPHCM (mới).

Xem "Sex Education", tôi hối hận tột cùng: Tương lai mờ mọt chỉ vì lỗi lầm ngớ ngẩn này

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 12/07/2025 13:00
Tôi cứ nhìn mình mãi trong gương, sau đó thì bật khóc nức nở vì hối hận. Bộ phim "Sex Education" đã khiến tôi nhận ra mình sống tệ hại thế nào?

Những điều cần biết trên VNeID

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 12/07/2025 12:00
VNeID sẽ cung cấp 5 dịch vụ mới, bao gồm chứng thư chữ ký số, dịch vụ ngân hàng, ví điện tử, mua vé máy bay và tra cứu thông tin sử dụng điện.

Top 3 cao thủ chưa từng lộ diện trong truyện Kim Dung, Độc Cô Cầu Bại chỉ xếp thứ 2

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 12/07/2025 11:00
Bài viết này sẽ hé lộ danh tính và xếp hạng ba vị đại cao thủ "ẩn dật" này.

7 nguyên tắc của Einstein để có cuộc sống tốt đẹp hơn

Suy ngẫm - TĐ - 12/07/2025 10:00
Einstein cũng là người thoải mái trong việc đưa ra lời khuyên về cuộc sống cho bạn bè, người quen và những người cùng thời với ông. Những lời khuyên thông thái và giàu lòng trắc ẩn ấy vẫn còn phù hợp với cuộc sống ngày nay.

Đại địa chấn kinh tế - Vì sao một đồng tiền có thể sụp đổ chỉ sau một đêm?

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 09:00
Chúng ta thường nghĩ đồng tiền quốc gia là thứ vững chắc, được chống lưng bởi cả một chính phủ. Nhưng thực tế, có những lúc chỉ một động thái bán tháo ồ ạt của giới đầu cơ cũng đủ khiến đồng tiền mất giá, thị trường hoảng loạn, người dân rơi vào khủng hoảng.

Hạnh phúc tuổi trẻ - Khủng hoảng 1/4 cuộc đời, khi tuổi trẻ không giống những gì ta tưởng

Từ sách - Phim - Quìn - 12/07/2025 08:00
Tuổi đôi mươi, ai cũng từng nghĩ đó sẽ là những năm tháng rực rỡ nhất: mình sẽ sống hết mình với đam mê, tự do theo đuổi điều mình yêu thích, và thành công sẽ đến nếu cố gắng đủ nhiều. Nhưng rồi, khi thực sự bước vào đời, mọi thứ lại khác xa.

Vì sao "Hồng Tỷ" lừa tình được gần 1.700 trai đẹp: Câu trả lời khiến người ta hoảng hốt nhưng "không thể cãi"

Suy ngẫm - VV - 11/07/2025 13:00
Câu trả lời nằm ở tâm lý học xã hội và nhu cầu cảm xúc bị đánh trúng tâm lý nam giới hiện đại.

Nhờ phim Sex Education mà tôi kịp bình tĩnh khi phát hiện kho tàng nhạy cảm của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/07/2025 12:00
Con trai tôi đã khen bố mẹ văn minh và tinh tế.

Tra cứu mã vùng điện thoại cố định của 34 tỉnh thành

Kỹ năng - PT - 11/07/2025 11:00
Theo đó, mã vùng điện thoại cố định của 11 tỉnh, thành phố không thay đổi. Các quy định về định tuyến, quay số và tính cước giữ nguyên như hiện hành.

Google Maps vô tình ghi lại chuyện tình 10 năm cuối đời của đôi vợ chồng già khiến hơn 391.000 người dừng bước

Suy ngẫm - Phạm Trang - 11/07/2025 10:00
Mới đây, một bài đăng cảm động đang lan truyền nhanh chóng, ghi lại cuộc sống của một cặp vợ chồng lớn tuổi ở Philippines qua ống kính Google Maps đã chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Từ sách - Phim - FN - 11/07/2025 09:00
Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Hạnh phúc tuổi trẻ - “Điều tốt cũng có thể hủy hoại bạn”, nghe vô lý nhưng chính bạn đang làm điều đó mỗi ngày

Từ sách - Phim - Quìn - 11/07/2025 08:00
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng phải giữ lấy điều tốt và loại bỏ điều xấu, như thể đó là cách duy nhất để sống hạnh phúc. Nhưng vì sao càng chạy theo những lựa chọn ấy, tâm trí lại càng mệt mỏi, càng đầy xung đột và lo lắng?

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.

Xem 'Sex Education', tôi học được hoá ra sống không vì chính mình sẽ khiến cuộc đời lao dốc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/07/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn sống một cuộc đời tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa cuộc sống.

ChatGPT có bao nhiêu mô hình và bạn nên chọn loại nào là 'chân ái'?

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 11:00
Lần đầu tiên, OpenAI cung cấp một bảng so sánh toàn diện 6 mô hình hiện có và đưa ra khuyến nghị rõ ràng về việc nên dùng mô hình nào trong từng trường hợp.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 12/07/2025