Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Hoàng Vũ02/07/2025 13:00
Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Một nghiên cứu mới cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là có lòng trắc ẩn và thấu hiểu hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Theo Live Science, ngay cả khi người tham gia biết rằng họ đang trò chuyện với AI hoặc con người, những đánh giá từ bên thứ ba vẫn cho thấy AI được đánh giá cao hơn. Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng về vai trò của AI trong chăm sóc sức khỏe tâm thần trong tương lai.

AI có thực sự hiểu con người hơn các chuyên gia?

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 10.1 đã tiến hành 4 thí nghiệm với 550 người tham gia để đánh giá phản hồi của AI so với các chuyên gia tâm lý. Những người tham gia chia sẻ trải nghiệm cá nhân của mình và sau đó đánh giá các phản hồi nhận được dựa trên mức độ trắc ẩn, khả năng phản ứng và mức độ họ yêu thích phản hồi đó.

Kết quả đáng ngạc nhiên: AI được đánh giá là có lòng trắc ẩn hơn con người tới 16% và được ưa chuộng trong 68% trường hợp. Ngay cả khi so sánh với những chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản, AI vẫn được đánh giá cao hơn về khả năng đồng cảm và phản hồi chu đáo.

ai-taml-y(1).png
Các thử nghiệm cho thấy phản hồi của AI được đánh giá nhân đạo hơn cả chuyên gia khủng hoảng, ngay cả khi danh tính được tiết lộ - Ảnh: Getty

Dariya Ovsyannikova, tác giả chính của nghiên cứu và quản lý phòng thí nghiệm tại Đại học Toronto (Canada), cho biết AI vượt trội nhờ khả năng phân tích chi tiết nhỏ và đưa ra phản hồi khách quan, điều mà con người có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc cá nhân. Đồng thời, các chuyên gia tâm lý có thể gặp phải tình trạng kiệt sức, khiến khả năng đồng cảm của họ bị giảm dần theo thời gian.

Phản hồi từ chuyên gia

Eleanor Watson, kỹ sư đạo đức AI tại Đại học Singularity (Mỹ), gọi phát hiện này là “hấp dẫn nhưng không đáng ngạc nhiên”. Theo bà, AI có thể duy trì sự nhất quán trong phản hồi và thể hiện sự đồng cảm mà con người đôi khi gặp khó khăn trong việc duy trì do mệt mỏi hoặc thiên kiến cá nhân.

"Bác sĩ tâm lý con người bị giới hạn bởi kinh nghiệm cá nhân và nhận thức của họ, trong khi AI có thể xử lý dữ liệu từ hàng triệu trường hợp khác nhau. Điều này giúp nó đưa ra các quan điểm hoặc góc nhìn mà một bác sĩ trị liệu có thể chưa từng nghĩ đến", bà Watson giải thích.

Chăm sóc sức khỏe tâm thần đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 2/3 số người mắc vấn đề tâm lý không nhận được sự hỗ trợ cần thiết, con số này thậm chí lên tới 85% tại các nước thu nhập thấp và trung bình.

Bà Watson cho rằng AI có thể giúp thu hẹp khoảng cách này, vì nó dễ tiếp cận hơn nhiều so với các chuyên gia tâm lý con người. "Bác sĩ tâm lý thường rất đắt đỏ và có lịch làm việc dày đặc, trong khi AI luôn sẵn sàng bất cứ lúc nào", bà nói.

Bên cạnh đó, nhiều người cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ với AI so với con người, đặc biệt khi họ đề cập đến những vấn đề nhạy cảm. "Nói chuyện với AI giúp họ bớt lo lắng về sự phán xét hay bị tiết lộ thông tin cá nhân", chuyên gia Watson bổ sung.

AI có thực sự là giải pháp lý tưởng?

Dù AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc mọi người cảm thấy AI đồng cảm hơn con người cũng đặt ra những lo ngại đáng kể. Bà Watson cảnh báo về hiện tượng "kích thích siêu thường", tức là con người có xu hướng phản ứng mạnh hơn với những thứ được thiết kế để tối ưu hóa trải nghiệm của họ.

"AI có thể tạo ra phản hồi hoàn hảo đến mức con người bị mê hoặc, khiến họ cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu hơn so với khi nói chuyện với người thật. Nhưng điều này có thể dẫn đến sự lệ thuộc vào AI, làm giảm khả năng kết nối với con người thực tế", bà Watson nhận định.

Hơn nữa, việc AI tham gia vào lĩnh vực sức khỏe tâm thần cũng đặt ra những rủi ro nghiêm trọng về quyền riêng tư. AI có thể thu thập những thông tin nhạy cảm nhất của con người, và nếu dữ liệu này bị rò rỉ hoặc bị lạm dụng, nó có thể gây tổn hại sâu sắc về mặt tinh thần.

"Chúng ta cần quản lý chặt chẽ các hệ thống AI và các tổ chức đứng sau nó để tránh việc dữ liệu cá nhân bị khai thác cho mục đích xấu", chuyên gia Watson nhấn mạnh.

Với những kết quả nghiên cứu này, AI có thể không thay thế hoàn toàn bác sĩ tâm lý con người, nhưng có tiềm năng trở thành một công cụ hỗ trợ hiệu quả, giúp mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tư vấn tâm lý cho nhiều người hơn.

Trong tương lai, lĩnh vực tư vấn sức khỏe tâm thần có thể phát triển theo hướng kết hợp giữa AI và con người. AI có thể đóng vai trò như một hệ thống hỗ trợ, giúp các chuyên gia tâm lý phân tích thông tin, hiểu rõ hơn về bệnh nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Tuy nhiên, để AI hoạt động hiệu quả và mang lại lợi ích thực sự, cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo rằng công nghệ này không vi phạm quyền riêng tư và không làm suy giảm giá trị của sự kết nối giữa con người với nhau.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.
2

Địa chỉ, điện thoại bộ phận một cửa cấp tỉnh của các sở, ngành TP.HCM

UBND TP.HCM vừa có thông báo về địa điểm, số điện thoại đường dây nóng của bộ phận một cửa tại các sở, ngành, phường, xã, đặc khu của TPHCM mới.
3

Một tính năng cực hữu ích trên VNeID mà người dùng không nên bỏ qua

Hành khách bay nội địa hiện nay có thể hoàn tất toàn bộ thủ tục từ mua vé, check-in, qua cửa an ninh đến lên máy bay mà không cần xuất trình giấy tờ tùy thân, nhờ ứng dụng nhận diện khuôn mặt qua VNeID.
4

Địa chỉ, điện thoại bộ phận một cửa ở 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM

UBND TP.HCM vừa có thông báo về địa điểm, số điện thoại đường dây nóng của bộ phận một cửa tại các phường, xã, đặc khu của TPHCM (mới).
5

Công an cảnh báo cẩn trọng trước chiêu trò hack Facebook mới cực tinh vi

Chiêu lừa đảo mới này dùng cách giả mạo Google để “hack” tài khoản Facebook cực kỳ tinh vi.

DuckDuckGo ra mắt trình duyệt mới tích hợp công cụ chặn lừa đảo

Các vụ lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tội phạm mạng gửi đi những cú lừa tinh vi hơn, thường xuyên hơn bao giờ hết.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.

Cẩn thận với ký tự vô hình khi mở đường link trên điện thoại

Chuyên gia bảo mật Gabriele Digregorio đã phát hiện một lỗ hổng tiềm ẩn trên hệ điều hành Android, có thể bị tin tặc khai thác để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).

Những lo ngại khi Facebook muốn truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại

Facebook đang yêu cầu người dùng cho phép truy cập vào thư viện ảnh trên điện thoại để tự động đề xuất các phiên bản ảnh được chỉnh sửa bằng AI, gồm cả những bức ảnh chưa từng được tải lên Facebook.

Thủ đoạn thao túng tâm lý người trẻ để bắt cóc online, tống tiền qua mạng

Kẻ gian không dùng súng hay dao, mà dùng tâm lý để khiến nạn nhân tự mở két”, Thượng tá Đào Trung Hiếu cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới, khi nạn nhân bị thao túng tâm lý như bị “bắt cóc tinh thần”.

Một tính năng cực hữu ích trên VNeID mà người dùng không nên bỏ qua

Hành khách bay nội địa hiện nay có thể hoàn tất toàn bộ thủ tục từ mua vé, check-in, qua cửa an ninh đến lên máy bay mà không cần xuất trình giấy tờ tùy thân, nhờ ứng dụng nhận diện khuôn mặt qua VNeID.

Địa chỉ, điện thoại bộ phận một cửa ở 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM

UBND TP.HCM vừa có thông báo về địa điểm, số điện thoại đường dây nóng của bộ phận một cửa tại các phường, xã, đặc khu của TPHCM (mới).

Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 02/07/2025 13:00
Một nghiên cứu mới cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là có lòng trắc ẩn và thấu hiểu hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Xem Sex Education, tôi phát hiện chính tôi khiến con gái sống trong tình trạng rất tồi tệ

Điện ảnh - Thanh Hương - 02/07/2025 12:00
Khi nghe con nói chuyện, tôi đã rất bàng hoàng. Chính tôi đã khiến con trở nên như vậy!

DuckDuckGo ra mắt trình duyệt mới tích hợp công cụ chặn lừa đảo

Kỹ năng - Anh Tú - 02/07/2025 11:00
Các vụ lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tội phạm mạng gửi đi những cú lừa tinh vi hơn, thường xuyên hơn bao giờ hết.

Sinh con trai bị bại não, người mẹ giúp con trở thành thạc sĩ Harvard: "Đêm dài nào rồi cũng sẽ qua”

Truyền cảm hứng - Nguyễn Phượng - 02/07/2025 10:00
Từng bị chẩn đoán bại não, liệt nửa người, bố chối bỏ, cánh cửa cuộc đời của cậu bé Ding Zheng năm ấy dường như đã đóng lại. Nhưng rồi, tình yêu và sự kiên trì không bao giờ từ bỏ của mẹ anh đã viết nên điều kỳ diệu.

Sức mạnh của người thấu cảm

Tủ sách - FN - 02/07/2025 09:00
Có bao giờ bạn phủ nhận cảm xúc của mình để làm hài lòng người khác, luôn nói “có” dẫu trong lòng muốn nói “không”, tự ép bản thân vào khuôn mẫu để không bị xem là khác biệt?

Oola – Tìm bình yên giữa vạn biến - Cuốn sách giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy kiệt sức

Từ sách - Phim - Quìn - 02/07/2025 08:00
Mỗi đêm, dù đã gắng hết sức, bạn vẫn mang theo nỗi mệt mỏi và câu hỏi nhức nhối: “Mình đang sống vì điều gì?”. Áp lực, căng thẳng, cảm giác mất kết nối với chính mình âm thầm bào mòn bạn từng ngày, biến mọi nỗ lực thành cuộc chạy đua không có vạch đích.

12 nghệ sĩ hát trong MV "Rực rỡ ngày mới", truyền tải thông điệp nhân văn

Giải trí - Bích Phương - 01/07/2025 15:54
Mang giai điệu tươi sáng và thông điệp ý nghĩa, MV "Rực rỡ ngày mới" gây xúc động khi lan tỏa tinh thần nhân ái đến khán giả, bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập báo điện tử Dân Trí.

Ảnh địa phận 29 tỉnh thành chỉ còn trong kỷ niệm, chạm cảm xúc nhiều người

Thư giãn - Việt Hà - 01/07/2025 13:19
Từ năm 2020 tới nay, anh Duy An rong ruổi tới khắp các vùng miền trên Tổ quốc, ghi lại bức ảnh về địa phận từng tỉnh thành. Không ngờ bộ ảnh nhận sự quan tâm đặc biệt do chạm tới cảm xúc nhiều người.

Xem Sex Education, tôi kinh ngạc trước 1 câu thoại quá hay, bèn đem đi dạy con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/07/2025 12:00
Khi nghe câu nói này, tôi đã bật cười và thích thú.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 01/07/2025 11:00
Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Bức thư bà mẹ gửi con "nổi loạn": Nếu đứa trẻ nào cũng đọc được những câu chữ này, tương lai có thể sẽ khác

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 01/07/2025 10:00
Tôi hy vọng nhiều bậc phụ huynh sẽ lan toả cho con mình chiêm nghiệm sớm!

Tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi trượt

Phong cách sống - Hiểu Đan - 01/07/2025 09:00
Cô gái trong sách "Em phải đến Harvard học kinh tế" lại một lần nữa khiến hội phụ huynh Việt "dậy sóng".

Bạn đang nghịch gì với đời mình - Khi khổ đau cũng là một phần của cuộc sống

Từ sách - Phim - Quìn - 01/07/2025 08:00
Có những ngày bạn cảm thấy mọi thứ từng bỗng vụn vỡ, những câu hỏi không lời đáp giày vò tâm trí: “Rốt cuộc mình sống để làm gì?”, “Tại sao phải đau khổ đến vậy?”. Bạn không biết bám vào đâu, càng vùng vẫy, càng thấy mình lún sâu trong một vũng lầy vô hình.

Tra cứu nhanh 168 phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới

Kỹ năng - 30/06/2025 13:55
Chuyên trang toàn cảnh thông tin về 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM chính thức đi vào hoạt động. Bạn có thể tra cứu, theo dõi video và các thông tin về hoạt động vận hành khi TP.HCM thực hiện chính quyền 2 cấp.

Cẩn thận với ký tự vô hình khi mở đường link trên điện thoại

Kỹ năng - Anh Tú - 30/06/2025 13:00
Chuyên gia bảo mật Gabriele Digregorio đã phát hiện một lỗ hổng tiềm ẩn trên hệ điều hành Android, có thể bị tin tặc khai thác để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 02/07/2025