Kỹ năng tư duy phê phán

GS John Vu23/01/2024 13:00
Kỹ năng tư duy phê phán

Một trong những kỹ năng quan trọng ngày nay là “tư duy phê phán” nhưng ít người có khả năng giải thích nó một cách rõ ràng.

Có vài cuốn sách viết về tư duy phê phán nhưng hầu hết dành cho học giả triết học hay nhà toán học chuyên sâu hơn là cho người thường. Sinh viên thường nói với tôi là họ hiểu kĩ năng kĩ thuật, kĩ năng mềm nhưng không hiểu về kĩ năng tư duy phê phán. Một sinh viên nói: “Nếu em không biết nó là gì, làm sao em có thể phát triển hay cải tiến nó được?” Cho nên tôi đi tới một hướng dẫn đơn giản, dựa trên trực giác riêng của tôi để chia sẻ với sinh viên như sau:

Tư duy phê phán thường bắt đầu với một câu hỏi quan trọng: Tại sao? Câu hỏi này dẫn tới nhiều “cái nhìn sâu” thú vị vì bạn đang thách thức cách thức sự việc thông thường xảy ra và muốn biết nhiều hơn. Nó là tính tò mò của bạn để đi sâu hơn vào trong thông tin hiện thời và những niềm tin để học nhiều hơn và bằng việc hỏi câu hỏi này, bạn đang bắt đầu phát triển “kĩ năng tư duy phê phán” của bạn.

Ví dụ đơn giản nhất về tư duy phê phán là câu chuyện Isaac Newton thấy quả táo rơi và hỏi tại sao táo bao giờ cũng rơi xuống đất và suy ra luật hấp dẫn. Vài năm trước đây, Jeff Bezos đã thấy một số sinh viên tới trường với những đống sách nặng và hỏi câu hỏi tương tự: “Tại sao họ phải mang nhiều sách thế tới trường?” điều dẫn ông ấy tới máy đọc sách Kindle của Amazon.

Bằng việc bắt đầu với “Tại sao?” và liên tục hỏi cho tới khi bạn tới cốt lõi của vấn đề sẽ cho phép bạn hiểu nhiều điều ở các mức sâu nhất. Kiểu tư duy này sẽ cho bạn sáng suốt để phát triển giải pháp cho vấn đề phức tạp. Xem xét bất kì cái gì nghĩa là đi sâu vào trong vấn đề để hiểu nó một cách toàn bộ. Sau đây là ví dụ đơn giản về thảo luận giữa hai người A và B về việc ghi danh thấp của một đại học.

A: Khó có được nhiều sinh viên vào đại học của chúng ta.

B: Tại sao?

A: Nhiều sinh viên không biết về đại học của chúng ta.

B: Sao sinh viên không biết về đại học của chúng ta?

A: Có nhiều đại học trong khu vực này và chúng ta không phải là đại học hàng đầu.

B: Sao đại học của chúng ta không là đại học hàng đầu?

A: Chương trình đào tạo của chúng ta không duy nhất và các thầy cô của chúng ta không nổi tiếng.

B: Sao chương trình đào tạo của chúng ta không duy nhất và thầy cô của chúng ta không nổi tiếng?

A: Chúng ta có chương trình đào tạo thông thường cũng giống như các đại học khác và các thầy cô giáo trong khoa có cùng phẩm chất như các trường khác.

B: Sao chúng ta có chương trình thông thường và thuê các thầy cô với cùng phẩm chất như trường khác?

A: Chúng ta tin rằng mọi đại học đều phải có cùng đào tạo và các thầy cô phải có chất lượng tương tự.

Đến chỗ này, B biết rằng bằng việc đi sâu hơn, anh ta đã có được “cái nhìn sâu” vào trong niềm tin rằng mọi đại học phải như nhau trong đào tạo và chất lượng của các thầy khoa. Liệu niềm tin này là đúng hay không là không liên quan nhưng bằng việc thách thức niềm tin này, sự việc có thể xảy ra. Nếu B quyết định cải tiên việc ghi danh bằng việc có đào tạo duy nhất mà các đại học khác không có và thuê các thầy cô chất lượng hàng đầu, ông ấy có thể cải thiện tình trạng của đại học như đại học hàng đầu trong khu vực. Giả định rằng điều đó xảy ra; có thể ông ấy có nhiều sinh viên tham dự vào đại học của mình. Bằng việc thay đổi niềm tin chung, ông ấy có thể tìm ra giải pháp cho việc ghi danh thấp vào đại học. Về căn bản tư duy phê phán là cách quyết định liệu một niềm tin là đúng hay không bằng việc đi sâu hơn vào trong nó cho tới khi bạn tìm ra câu trả lời.

English version

Critical thinking skills

One of the important skills today is “Critical thinking” but few people would be able to explain it clearly. There are several books written about critical thinking but mostly for philosophy scholars or advanced mathematicians than ordinary people. Students often told me that they understand technical skills, soft-skills but not critical thinking skills. A student said: “If I do not know what it is, how can I develop it or improve it?” So I come up with a simple guide, based on my own intuition to share with students as follow:

Critical thinking often begins with an important question: Why? This question leads to many interesting “insights” because you are challenging the way ordinary things happen and want to know more. It is your curiosity to go deep into the current information and beliefs to learn more and by asking this question, you are beginning to develop your “critical thinking skills.”

The simplest example of critical thinking is the story that Isaac Newton saw a falling apple and asks why the apples always fall on the ground and derived the law of gravity. Few years ago, Jeff Bezos saw a number of students go to school with heavy book-packs and asked similar question: “Why do they have to carry so many books to school?” that led him to create the Amazon Kindle.

By starting with “Why?” and continue to ask until you get to the core of the issue will allow you to understand many things at the deepest level. This type of thinking will give you the insight to develop solution to complex problems. To examine anything critically means to go deep into the problem in order to understand it totally. The following is a simple example of the discussion between two people A and B about the lower enrollment of a university.

A: It is difficult to get a lot of students to go to our university.

B: Why?

A: Many students do not know about our university.

B: Why students do not know about our university?

A: There are many universities in this area and we are not a top university.

B: Why our university is not a top university?

A: Our training programs are not unique and our faculties are not famous.

B: Why our training programs are not unique and our faculties are not famous?

A: We have common training programs just like any other universities and our faculties have the same qualifications as others.

B: Why do we have common programs and hire faculties with the same qualifications as others?

A: We believe that every university should have the same trainings and faculties must have similar qualifications.

By this time, B knows that by going deeper, he already gets an “insight” into the belief that every university should be the same in trainings and faculty qualifications. Whether this belief is correct or not is irrelevant but by challenging this belief, thing could happen. If B decides to improve the enrollment by having unique trainings that other universities do not have and hires top quality faculties, he could improve the status of the university as the top university in the area. And assume that it happens; maybe he can have more students to attend the university. By changing the common belief, he can find a solution to the lower enrollment of the university. Basically critical thinking is a way of deciding whether a belief is correct or not by going deeper into it until you find the answer.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tài năng nước ngoài

Tạp chí Business Week đăng một bài báo thú vị: “Vẫn còn được cần tới: Tài năng nước ngoài và Thị thực.”
2

Việc làm phần mềm

Nhiều sinh viên tin rằng bằng việc có kĩ năng lập trình như Java, C, và C++ họ có thể thành công trong công nghiệp phần mềm. Kĩ năng lập trình là cần nhưng KHÔNG đủ.
3

Nhân viên mới trong công ty

Điều gì xảy ra khi sinh viên mới tốt nghiệp gia nhập công ti phần mềm?
4

Quản lý dự án phần mềm

Tuần trước, tôi có cuộc họp với vài sinh viên thuộc chương trình thạc sĩ về quản trị kinh doanh (MBA). Họ hỏi tôi tại sao nhiều dự án phần mềm thất bại và liệu người quản lí doanh nghiệp tốt nghiệp từ chương trình MBA có thể quản lí dự án phần mềm được không.

Thời đại tri thức

Theo một khảo cứu công nghiệp, “Thời đại thông tin” sắp chấm dứt sớm khi chúng ta đi vào thời đại khác “Thời đại tri thức”.

Nói tiếp nhu cầu về công nhân Công nghệ thông tin

Theo một báo cáo công nghiệp, 2013 là năm tốt nhất mà việc làm cho người tốt nghiệp công nghệ thông tin (CNTT) đạt tới nhu cầu cao nhất.

Xe hơi tự lái

Sau nhiều thập kỉ nhìn xe hơi tự lái trong các cuốn sách hay phim viễn tưởng khoa học, xe hơi tự lái bây giờ là thực tại.

Chuẩn bị cho tương lai của bạn

Bất kể nơi bạn sống, phần lớn việc làm tương lai sẽ yêu cầu giáo dục đại học. Ích lợi của việc đầu tư vào giáo dục đại học là tốt hơn bất kì đầu tư nào bạn có thể làm trong đời bạn.

Đối thoại với sinh viên lớn tuổi

Năm nay chương trình bằng Thạc sĩ của tôi về kĩ nghệ phần mềm có năm sinh viên là những người lớn tuổi hơn hầu hết những người khác.

“Kinh tế App” bùng nổ

Kinh tế App là mạng những người phát triển và các công ti viết phần mềm cho các nền di động. Các nền này (IOS, Android, và Window 8) cung cấp cho người dùng điện thoại thông minh truy nhập dễ dàng vào thị trường toàn cầu.

Tính hiệu quả và tính hiệu lực

Một người quản lí dự án hỏi: “Khác biệt gì giữa tính hiệu quả và tính hiệu lực trong dự án phần mềm và làm sao tôi đo được chúng?

Máy tính thông minh

Đấy không phải là khoa học viễn tưởng mà nó là thực tại với trí tuệ nhân tạo, nơi máy có thể học và dự đoán mọi thứ trước khi nó xảy ra.

Tỷ phú Rockefeller dặn con: Trên đời có 2 loại người không thể giàu có

Suy ngẫm - Ánh Lê - 26/03/2025 13:00
Những người thích tiết kiệm, khư khư giữ tiền trong ngân hàng để an toàn. Nhưng làm như vậy không khác gì đóng băng tiền, bạn phải biết rằng bạn không thể làm giàu bằng cách dựa vào lãi suất", tỷ phú Rockefeller nhắn nhủ con trai.

Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Phong cách sống - Trang Vũ - 26/03/2025 12:00
Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.

3 bước biết ngay ai đang chụp màn hình tin nhắn Messenger

Kỹ năng - KV - 26/03/2025 11:00
Tính năng này sẽ giúp hỗ trợ người dùng bảo vệ các thông tin riêng tư mà không lo người nhận chụp màn hình hay chia sẻ thông tin ra bên ngoài

Bức ảnh "chiếc ô nghiêng" gây sốt mạng xã hội

Truyền cảm hứng - Đông - 26/03/2025 10:00
Khi bên bố, con luôn cảm thấy an toàn, bình yên và tất cả những khó khăn đều trở nên nhỏ bé.

Bạn muốn xuất bản sách nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Hãy để First News đồng hành cùng bạn!

Tủ sách - 26/03/2025 09:00
Bạn có một ý tưởng sách tuyệt vời nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Bạn lo lắng về quá trình biên tập, thiết kế hay phát hành? Xuất bản sách là một hành trình không đơn giản, nhưng với sự hỗ trợ từ First News – Trí Việt, bạn sẽ không phải đi một mình.

Bản giao hưởng cuộc sống - Đối diện cuộc đời, can trường mà sống

Từ sách - Phim - Quìn - 26/03/2025 08:00
Thành công không phải là một điểm đến ngay lập tức, mà là hành trình của những bước đi nhỏ, bền bỉ mỗi ngày. Quan trọng không phải bạn đang ở đâu, mà là bạn có dám tiến lên hay không.

Tài năng nước ngoài

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/03/2025 13:00
Tạp chí Business Week đăng một bài báo thú vị: “Vẫn còn được cần tới: Tài năng nước ngoài và Thị thực.”

Cách dạy Văn độc lạ của cô giáo Đồng Nai nổi đình đám mạng xã hội

Truyền cảm hứng - Kim Anh - 25/03/2025 12:00
Nếu chỉ giảng dạy Ngữ văn theo phương pháp thông thường, cô Hương cho rằng giáo viên rất dễ trở thành "người gây mê" trong mắt học trò.

Vì sao giọng nói của bạn trên ghi âm nghe khác hoàn toàn so với giọng bạn tự nghe?

Kỹ năng - Anh Việt - 25/03/2025 11:00
Điều thú vị là, trong khi bạn cảm thấy giọng mình trên ghi âm nghe không ổn, những người khác thường không nhận ra sự khác biệt đó.

“Chúng ta đang nuôi dưỡng sản phẩm lỗi trong thời đại AI” – Chỉ trích của Nhậm Chính Phi tạo cơn địa chấn giáo dục

Suy ngẫm - Trang Đào - 25/03/2025 10:00
Những lời của Nhậm Chính Phi khiến các bậc phụ huynh trên khắp đất nước bắt đầu nghi ngờ rằng chúng ta đều đang nuôi dưỡng "những sản phẩm lỗi trong thế giới AI".

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Từ sách - Phim - Thùy Linh - 25/03/2025 09:00
Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.

Nobita từng 2 lần đạt kỷ lục thế giới, số lần phá hủy trái đất, bán nhà gây sốc nhất!

Từ sách - Phim - Trần Hà - 25/03/2025 08:00
Đọc Doraemon nhiều năm nhưng có thể bạn chưa biết điều này.

Nhân viên mới trong công ty

Blog GS John VU - GS John Vu - 24/03/2025 13:00
Điều gì xảy ra khi sinh viên mới tốt nghiệp gia nhập công ti phần mềm?

Bạn sẽ bị đánh giá là EQ thấp nếu trang cá nhân xuất hiện 3 thứ này

Kỹ năng - Đông - 24/03/2025 12:00
Những gì bạn đăng tải trên trang cá nhân có thể phản ánh khá nhiều điều đó.

Tác giả cuốn sách 'Harry Potter' phát biểu tại ĐH Harvard: Nỗi sợ lớn nhất không phải nghèo đói mà là Thất bại

Truyền cảm hứng - Ứng Hà Chi - 24/03/2025 11:00
Bài phát biểu của bà đã truyền cảm hứng cho không chỉ sinh viên Harvard mà cả nhiều bạn trẻ trên toàn thế giới.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 26/03/2025