Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2 - Sài Gòn tánh sao nhà vậy

TRẦN MẶC20/01/2024 08:00
Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2 - Sài Gòn tánh sao nhà vậy

Lâu nay, các phương tiện truyền thông thường nói về những kiến trúc Pháp xưa ở Việt Nam nhưng có một mảng kiến trúc rất hiện đại mà lại rất Việt Nam của Sài Gòn - Gia Định, từ dinh thự, biệt thự đến nhà dân ở giai đoạn 1945-1954 hầu như bị quên lãng.

Theo tác giả, nhà báo Cù Mai Công, dù kiểu dáng, phong cách thiết kế ra sao thì cũng không thể bỏ qua một yêu cầu cực kỳ quan trọng trong thiết kế nhà cửa ở miền Nam trước 1975 của các kiến trúc sư Pháp và của ông bà ta ngàn đời nay là giải quyết những cơn nắng chói chang lẫn mưa xối xả vùng nhiệt đới.

Hệ thống lam gió (brise soleil), khung sườn cơ bản của những ngôi nhà ở Sài Gòn - Gia Định giai đoạn 1945 - 1954 ít nhiều đã làm được điều đó. Trong “Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2”, Cù Mai Công viết: “Những thanh lam sổ dọc, chạy ngang mặt tiền mỏng nhẹ, thanh thoát như thế nào còn tùy theo hướng nhà, hướng nắng gió. Nó không dùng biện pháp cản nhiệt như những bức tường dày chịu lực, khối nhà nặng nề kiểu Pháp trước đó. Nó sống  chung với nắng gió Sài Gòn, Nam Bộ. Như mái hiên dài rộng đón gió, cản nắng chiếu thẳng tường nhà của nhà Việt xưa. Như tấm giại tre dựng trước mỗi nhà Việt. Tấm giại ấy có thể di động, thay đổi chức năng như yêu cầu của mọi thiết kế: tính co dãn trong kiến trúc mỗi căn nhà, mỗi phòng ở”.

Tuy nhiên, lâu nay, trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội chỉ liên tục nói về những kiến trúc Pháp xưa ở Việt Nam. Công tác bảo tồn di sản kiến trúc cũng tập trung vào mảng này. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng có một mảng kiến trúc rất hiện đại mà lại rất Việt Nam của Sài Gòn - Gia Định, từ dinh thự, công thự (trừ vài công trình lớn như Dinh Độc Lập, Thư viện Khoa học Tổng hợp, Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh…), biệt thự đến nhà dân ở giai đoạn 1945-1954 hầu như bị quên lãng. Đến mức công trình nào bị đập bỏ xây mới cũng ít ai chú ý.

Những ngôi nhà đơn sơ mà hiện đại ấy, ngay từ năm 1972, kiến trúc sư Mel Schenck - tác giả tập “Kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam” - khi mới chứng kiến lần đầu đã ngỡ ngàng nghĩ mình đã “vào thiên đường kiến trúc” hiện đại mà ngay ở Mỹ lúc ấy cũng không táo bạo và tràn ngập như ở Sài Gòn.

Sau này, nhiều công trình, nhà cửa, dinh thự, cao ốc…được xây mới liên tục. Các công trình này xây dựng theo đủ mọi phong cách. Đầu tiên là những ngôi nhà giả cổ, rõ nhất là hình ảnh “con tiện” bằng xi măng đúc ở lô gia, ban công, hành lang, lan can ngoài trời… Rồi đến những công trình “tân cổ điển” ở mức đơn giản nhất”: ban công bầu lát gạch men nâu đỏ, lan can inox, cửa kính ra vô tạo vòm cong… Rồi những ngôi nhà kín mít như cái hộp, trổ vài cửa sổ kiểu xứ lạnh. Rồi những ban công nhà bị tận dụng một nửa để bung phòng ra ngoài, với lý do có vẻ hợp lý: ban công ít ai ra đó ngắm trời ngó đất…

Nhưng theo Cù Mai Công, người Sài Gòn "tánh sao nhà vậy". Căn nhà không chỉ là nơi sống, nó còn phản ánh cách sống của người Sài Gòn, mà cách sống của người Sài Gòn là đơn giản. Anh viết: “Sự đơn giản bao giờ cũng mang đến sự bình yên. Một ngôi nhà, nơi chúng ta sống và tìm về, xét cho cùng là sự bình yên. Về mỹ học lẫn thiết kế hiện đại, cái đẹp luôn là cái đơn giản, sự giản dị, đến mức hiện nay có cả một trào lưu thiết kế, kiến trúc tối giản. Những ngôi nhà Sài Gòn - Gia Định xưa ít nhiều đã làm được điều đó, chúng hiện đại mà sinh thái, mang lại cả một khung cảnh bình yên cho bao thế hệ Sài Gòn, tới giờ vẫn được nhắc đến với một trời yêu thương…”


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Học cách 'Chăm sóc bản thân thật sự” trong năm mới

Bạn đã bao giờ tự hỏi liệu mình có đang thực sự chăm sóc bản thân đúng cách, hay chỉ đang chạy theo những buổi spa xa xỉ và các liệu trình thời thượng mà không biết chúng có thực sự mang lại hiệu quả?
2

Biến tiềm năng thành tài năng - Học cách khai phá tiềm năng để có một năm trọn vẹn

Tiềm năng không liên quan tới điểm xuất phát mà nằm ở việc bạn đi được quãng đường bao xa. Với cơ hội và động lực học tập thích đáng, bất kỳ ai cũng có thể khai phá tiềm năng của mình để đạt được những thành tựu lớn lao hơn. 
3

Con đường chính trực – Bốn giai đoạn để có một cuộc đời đầy ý nghĩa và niềm vui

Con đường chính trực là “sự chính trực” hay “sự toàn vẹn”, tức là trạng thái khi con người sống đúng với tiếng nói và cảm xúc chân thật bên trong mình.
4

Cung bậc tình yêu 1 - Ngày đùa

San có điện thoại. Chẳng sung sướng gì khi phải chạy cồng cộc qua hai mươi tư bậc thang lên tầng hai, mở cánh cửa kiếng mới vào được văn phòng nhà văn hóa huyện.
5

Càng xem phim Sex Education, tôi càng thấy tư duy dạy con của chị đồng nghiệp quá cổ hủ

Tôi nhận định quan niệm của mình là đúng sau khi xem bộ phim này

Nỗi đau này không thuộc về bạn – Bốn khuynh hướng vô thức ngăn cản ta sống cuộc đời trọn vẹn

Chúng ta có thể thừa hưởng những cảm xúc của cha mẹ mình ngay từ thời thơ ấu, hay chia sẻ những cảm xúc này với mẹ thông qua phản ứng trung thành vô thức hoặc những thay đổi di truyền biểu sinh.

Nội lực - Thiết kế tầm nhìn tương lai với bảng kế hoạch thực thi

Theo tiến sĩ Tara Swart, việc sử dụng bảng kế hoạch thực thi có thể giúp bạn hiện thực hóa những mong muốn và khát vọng sâu thẳm nhất. 

‘Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn’ - Thoát khỏi tâm lý nạn nhân để đạt đến Con người Tối ưu

Theo Mike Bayer, tâm lý nạn nhân là loại tâm lý gây nguy hiểm nhưng rất phổ biến trong văn hóa ngày nay. Nó là nguyên nhân cản trở bạn trên con đường hướng đến phiên bản tốt nhất của mình.

Cú hích - Phiên bản cuối cùng: Điều giúp ta đưa ra lựa chọn khôn ngoan

Chừng nào con người chưa thể đưa ra những lựa chọn hoàn hảo thì chừng đó một vài thay đổi trong kiến trúc lựa chọn còn có thể làm cho cuộc sống của họ trở nên tốt đẹp hơn.

Nội lực - Tại sao “thuật hình dung” thật sự hiệu nghiệm?

Hãy thử nghĩ về những cuộc gặp có rủi ro cao như một buổi phỏng vấn xin việc hay một buổi xem mắt. Chúng ta chắc chắn sẽ cảm thấy căng thẳng bởi vì bộ não luôn cảnh giác với bất cứ thứ gì mà ta không quen thuộc.

Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn – 7 bước chinh phục để trở thành con người tối ưu

“Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn” của Mike Bayer, là cuốn cẩm nang giúp bạn tối ưu hóa tiềm năng bằng cách khám phá phiên bản tốt đẹp nhất mà bạn có thể trở thành, theo con đường hiệu quả nhất mà bạn có thể thực hiện.

Cú hích - Phiên bản cuối cùng: Bùn lắng trong không gian mạng

Bùn lắng là một thuật ngữ để chỉ bất kỳ phương diện nào của kiến trúc lựa chọn có chứa lực cản khiến người ta khó đạt được một kết quả tốt đẹp (theo định nghĩa của riêng họ).

Nỗi đau này không thuộc về bạn - Sự di truyền của sang chấn tâm lý

Những bi kịch như bị bỏ rơi, tự sát, chiến tranh hoặc sự ra đi quá sớm của một người con, cha, mẹ hoặc anh chị em ruột – có thể gây ra những cơn sóng trầm uất, lan từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Chuyên gia tâm lý “đọc vị” vì sao hầu hết người mượn tiền đều không muốn trả lại

Phong cách sống - Trang Đào - 20/02/2025 13:00
Tại sao hầu hết những người vay tiền không muốn trả lại? Đây là câu trả lời hay nhất mà bạn từng nghe!

Trò chuyện với AI: Câu trả lời của DeepSeek 'chấn động' đến mức nào khiến cộng đồng mạng rơi lệ

Suy ngẫm - Minh Nguyệt - 20/02/2025 12:00
Một cô gái đã chia sẻ cuộc trò chuyện đầy cảm xúc với DeepSeek lên MXH, tiết lộ rằng cô đã bật khóc trước những câu trả lời của AI này.

Tự do - Như chim tung cánh: Con đường đi đến tự do đích thực

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 20/02/2025 10:00
Con đường đi đến tự do không phải là "tự do khỏi" một điều gì đó hay "tự do làm bất cứ điều gì mình muốn", mà là tự do được là chính mình.

Con đường chính trực - Hóa giải ý nghĩ địa ngục của bạn

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 20/02/2025 09:00
Một khi niềm mong mỏi được thoát khỏi nỗi đau khổ, lấn át nỗi sợ tiến về phía trước của bạn, hãy đi theo con đường chính trực qua những bước sau đây.

Tối ưu hóa tiềm lực cho những mục tiêu mới

Tủ sách - Đan Thanh - 20/02/2025 08:00
"Đắc nhân tâm", "Quẳng gánh lo đi và vui sống", "Kích hoạt tiềm năng" và "Biến tiềm năng thành tài năng" là những cuốn sách kinh điển, mang đến những lời khuyên bổ ích và bài học ý nghĩa để tiếp thêm sức mạnh cho người đọc chinh phục những mục tiêu mới.

Học kỹ nghệ phần mềm mất bao lâu?

Blog GS John VU - GS John Vu - 19/02/2025 13:00
Trong cuộc viếng thăm Trung Quốc tháng trước, một giáo sư toán học đã hỏi tôi: “Học kĩ nghệ phần mềm phải mất bao lâu?”

Xem phim Sex Education, tôi nhận ra lỗi sai kinh điển đẩy con vào tình cảnh đáng thương

Từ sách - Phim - Ứng Hà Chi - 19/02/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi cuối cùng cũng nhận ra một sai lầm mà bản thân đã mắc phải nhiều lần trong việc nuôi dạy con cái.

Cảnh báo 1,8 tỷ người dùng Gmail có thể bị đánh cắp dữ liệu ngân hàng

Kỹ năng - Nam Đoàn - 19/02/2025 11:00
Tất cả 1,8 tỷ người dùng Gmail đã được đưa ra "báo động đỏ" về một vụ lừa đảo cho phép tin tặc truy cập vào tài khoản.

9 nhược điểm của việc là một người quá thông minh

Suy ngẫm - TĐ - 19/02/2025 10:00
Là một người rất thông minh, bạn có cảm thấy mình gặp khó khăn hơn những người còn lại không? Trí thông minh của bạn đôi khi lại là nguyên nhân gây ra những rắc rối?

Con đường chính trực - Ba cách để thoát khỏi xiềng xích địa ngục

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 19/02/2025 09:00
Quá trình để chúng ta thoát khỏi địa ngục bên trong của mình rất đơn giản, tuy nó không hẳn là dễ dàng. Dante đã làm mẫu quá trình này trong Thần khúc.

5 lý do bạn nên đọc cuốn sách 'Đơn giản mà nói'

Từ sách - Phim - Quìn - 19/02/2025 08:00
Giao tiếp không chỉ là một kỹ năng, mà còn là một nghệ thuật giúp bạn đạt được thành công trong công việc và cuộc sống.

'Nụ hôn bạc tỷ' vào Top 10 phim Việt doanh thu cao nhất từ trước tới nay

Điện ảnh - Hoàng Phương Lê - 18/02/2025 13:00
Chiều 15.2, ê kíp bộ phim Nụ hôn bạc tỷ của Thu Trang công bố phim đã vượt mốc 180 tỉ đồng, vào danh sách 10 phim Việt có doanh thu cao nhất từ trước tới nay.

Bí mật gây nghiện nguy hiểm của túi mù: Cơ chế thao túng, bẫy tâm lý giống trò đỏ đen

Kỹ năng - Trang Đào - 18/02/2025 12:00
Tại sao "túi mù" hay Baby Three lại gây nên một cơn sốt "chưa từng có" trong giới trẻ? Đằng sau thói quen giải trí tưởng chừng vô hại là hiểm hoạ từ cơ chế "gây nghiện" và thuật thao túng tâm lý như trò đỏ đen.

Cuộc đời cha đẻ GM: Từng ở đỉnh cao rồi phải nhờ bạn nuôi, qua đời trong cảnh tay trắng

Phong cách sống - Quang Phong - 18/02/2025 11:00
William Durant sáng lập một trong những tập đoàn xe thành công nhất lịch sử thế giới nhưng qua đời với 2 bàn tay trắng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 20/02/2025