Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2 - Sài Gòn tánh sao nhà vậy

TRẦN MẶC20/01/2024 08:00
Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2 - Sài Gòn tánh sao nhà vậy

Lâu nay, các phương tiện truyền thông thường nói về những kiến trúc Pháp xưa ở Việt Nam nhưng có một mảng kiến trúc rất hiện đại mà lại rất Việt Nam của Sài Gòn - Gia Định, từ dinh thự, biệt thự đến nhà dân ở giai đoạn 1945-1954 hầu như bị quên lãng.

Theo tác giả, nhà báo Cù Mai Công, dù kiểu dáng, phong cách thiết kế ra sao thì cũng không thể bỏ qua một yêu cầu cực kỳ quan trọng trong thiết kế nhà cửa ở miền Nam trước 1975 của các kiến trúc sư Pháp và của ông bà ta ngàn đời nay là giải quyết những cơn nắng chói chang lẫn mưa xối xả vùng nhiệt đới.

Hệ thống lam gió (brise soleil), khung sườn cơ bản của những ngôi nhà ở Sài Gòn - Gia Định giai đoạn 1945 - 1954 ít nhiều đã làm được điều đó. Trong “Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2”, Cù Mai Công viết: “Những thanh lam sổ dọc, chạy ngang mặt tiền mỏng nhẹ, thanh thoát như thế nào còn tùy theo hướng nhà, hướng nắng gió. Nó không dùng biện pháp cản nhiệt như những bức tường dày chịu lực, khối nhà nặng nề kiểu Pháp trước đó. Nó sống  chung với nắng gió Sài Gòn, Nam Bộ. Như mái hiên dài rộng đón gió, cản nắng chiếu thẳng tường nhà của nhà Việt xưa. Như tấm giại tre dựng trước mỗi nhà Việt. Tấm giại ấy có thể di động, thay đổi chức năng như yêu cầu của mọi thiết kế: tính co dãn trong kiến trúc mỗi căn nhà, mỗi phòng ở”.

Tuy nhiên, lâu nay, trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội chỉ liên tục nói về những kiến trúc Pháp xưa ở Việt Nam. Công tác bảo tồn di sản kiến trúc cũng tập trung vào mảng này. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng có một mảng kiến trúc rất hiện đại mà lại rất Việt Nam của Sài Gòn - Gia Định, từ dinh thự, công thự (trừ vài công trình lớn như Dinh Độc Lập, Thư viện Khoa học Tổng hợp, Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh…), biệt thự đến nhà dân ở giai đoạn 1945-1954 hầu như bị quên lãng. Đến mức công trình nào bị đập bỏ xây mới cũng ít ai chú ý.

Những ngôi nhà đơn sơ mà hiện đại ấy, ngay từ năm 1972, kiến trúc sư Mel Schenck - tác giả tập “Kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam” - khi mới chứng kiến lần đầu đã ngỡ ngàng nghĩ mình đã “vào thiên đường kiến trúc” hiện đại mà ngay ở Mỹ lúc ấy cũng không táo bạo và tràn ngập như ở Sài Gòn.

Sau này, nhiều công trình, nhà cửa, dinh thự, cao ốc…được xây mới liên tục. Các công trình này xây dựng theo đủ mọi phong cách. Đầu tiên là những ngôi nhà giả cổ, rõ nhất là hình ảnh “con tiện” bằng xi măng đúc ở lô gia, ban công, hành lang, lan can ngoài trời… Rồi đến những công trình “tân cổ điển” ở mức đơn giản nhất”: ban công bầu lát gạch men nâu đỏ, lan can inox, cửa kính ra vô tạo vòm cong… Rồi những ngôi nhà kín mít như cái hộp, trổ vài cửa sổ kiểu xứ lạnh. Rồi những ban công nhà bị tận dụng một nửa để bung phòng ra ngoài, với lý do có vẻ hợp lý: ban công ít ai ra đó ngắm trời ngó đất…

Nhưng theo Cù Mai Công, người Sài Gòn "tánh sao nhà vậy". Căn nhà không chỉ là nơi sống, nó còn phản ánh cách sống của người Sài Gòn, mà cách sống của người Sài Gòn là đơn giản. Anh viết: “Sự đơn giản bao giờ cũng mang đến sự bình yên. Một ngôi nhà, nơi chúng ta sống và tìm về, xét cho cùng là sự bình yên. Về mỹ học lẫn thiết kế hiện đại, cái đẹp luôn là cái đơn giản, sự giản dị, đến mức hiện nay có cả một trào lưu thiết kế, kiến trúc tối giản. Những ngôi nhà Sài Gòn - Gia Định xưa ít nhiều đã làm được điều đó, chúng hiện đại mà sinh thái, mang lại cả một khung cảnh bình yên cho bao thế hệ Sài Gòn, tới giờ vẫn được nhắc đến với một trời yêu thương…”


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Hiểu quy luật tự nhiên để 'Sống an vui'

Hạnh phúc không phải là một điều gì xa vời hay bí ẩn. Nó đến khi ta hiểu và sống thuận theo quy luật tự nhiên. Một trong những quy luật quan trọng nhất chính là nhân quả – gieo gì, gặt nấy.
2

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.
3

Đường vào thiền - Osho Tôi đã cố gắng kiểm soát cảm xúc, nhưng vì sao càng kiểm soát càng mệt mỏi?

Có thể bạn quyết định mình sẽ không tức giận; bạn có thể nghĩ rằng giận dữ là xấu, nhưng khi cơn giận ập tới, suy nghĩ của bạn bị gạt qua một bên và bạn trở nên tức giận.
4

Quẳng gánh lo đi và vui sống - Khi kháng cự chỉ khiến ta mỏi mệt, thử một lần bắt tay với số phận

Có những khoảnh khắc trong đời, dù cố gắng đến đâu, ta vẫn không thể thay đổi được điều đã xảy ra. Lúc ấy, lựa chọn tốt nhất không phải là vùng vẫy, mà là buông bỏ để tìm lại sự bình yên từ bên trong.
5

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sống chậm lại, bí quyết tỉnh thức giúp bạn thoát khỏi căng thẳng

Bạn có bao giờ cảm thấy tâm trí lúc nào cũng mệt mỏi? Những áp lực vô hình khiến bạn kiệt sức, dù nghỉ ngơi bao nhiêu cũng không thấy nhẹ nhõm hơn? Nhưng sự bình yên không phải là thứ xa vời – nó có thể đến từ chính những khoảnh khắc đơn giản trong ngày.

Nỗi đau này không thuộc về bạn – Bốn khuynh hướng vô thức ngăn cản ta sống cuộc đời trọn vẹn

Chúng ta có thể thừa hưởng những cảm xúc của cha mẹ mình ngay từ thời thơ ấu, hay chia sẻ những cảm xúc này với mẹ thông qua phản ứng trung thành vô thức hoặc những thay đổi di truyền biểu sinh.

Nội lực - Thiết kế tầm nhìn tương lai với bảng kế hoạch thực thi

Theo tiến sĩ Tara Swart, việc sử dụng bảng kế hoạch thực thi có thể giúp bạn hiện thực hóa những mong muốn và khát vọng sâu thẳm nhất. 

‘Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn’ - Thoát khỏi tâm lý nạn nhân để đạt đến Con người Tối ưu

Theo Mike Bayer, tâm lý nạn nhân là loại tâm lý gây nguy hiểm nhưng rất phổ biến trong văn hóa ngày nay. Nó là nguyên nhân cản trở bạn trên con đường hướng đến phiên bản tốt nhất của mình.

Cú hích - Phiên bản cuối cùng: Điều giúp ta đưa ra lựa chọn khôn ngoan

Chừng nào con người chưa thể đưa ra những lựa chọn hoàn hảo thì chừng đó một vài thay đổi trong kiến trúc lựa chọn còn có thể làm cho cuộc sống của họ trở nên tốt đẹp hơn.

Nội lực - Tại sao “thuật hình dung” thật sự hiệu nghiệm?

Hãy thử nghĩ về những cuộc gặp có rủi ro cao như một buổi phỏng vấn xin việc hay một buổi xem mắt. Chúng ta chắc chắn sẽ cảm thấy căng thẳng bởi vì bộ não luôn cảnh giác với bất cứ thứ gì mà ta không quen thuộc.

Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn – 7 bước chinh phục để trở thành con người tối ưu

“Là bạn nhưng vạn lần tốt hơn” của Mike Bayer, là cuốn cẩm nang giúp bạn tối ưu hóa tiềm năng bằng cách khám phá phiên bản tốt đẹp nhất mà bạn có thể trở thành, theo con đường hiệu quả nhất mà bạn có thể thực hiện.

Cú hích - Phiên bản cuối cùng: Bùn lắng trong không gian mạng

Bùn lắng là một thuật ngữ để chỉ bất kỳ phương diện nào của kiến trúc lựa chọn có chứa lực cản khiến người ta khó đạt được một kết quả tốt đẹp (theo định nghĩa của riêng họ).

Nỗi đau này không thuộc về bạn - Sự di truyền của sang chấn tâm lý

Những bi kịch như bị bỏ rơi, tự sát, chiến tranh hoặc sự ra đi quá sớm của một người con, cha, mẹ hoặc anh chị em ruột – có thể gây ra những cơn sóng trầm uất, lan từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.

Sức mạnh của đói nghèo: Mẹ mù chữ, bại liệt nhưng nuôi dạy con trai trở thành sinh viên giỏi nhất

Truyền cảm hứng - Trang Đào - 21/04/2025 10:00
Không quan trọng bạn có xuất thân từ gia đình nghèo khó hay không, những điều kì diệu luôn xảy ra.

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi nhận ra mình toàn tặng con "quả quýt" có vị chua chát và đắng ngắt

Điện ảnh - Đông - 21/04/2025 09:00
Hóa ra tôi chỉ đưa cho con những "quả quýt chua", đầy thử thách và nỗi niềm mà có lẽ tôi đã không nhận ra.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Từ sách - Phim - Quìn - 21/04/2025 08:00
Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/04/2025 13:00
Lý Hải là một trong số ít đạo diễn của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh qua việc dẫn dắt các nhân vật "hiện tượng mạng xã hội" (MXH) thành diễn viên chuyên nghiệp.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 20/04/2025 12:00
Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

Quách Tĩnh không làm phò mã mà nhất mực lấy Hoàng Dung: Câu trả lời chỉ Dương Quá biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/04/2025 11:00
Quách Tĩnh và Hoa Tranh vốn là thanh mai trúc mã, vậy tại sao chàng lại quyết định kết duyên cùng Hoàng Dung?

Nghề rùng rợn, lóc xương rắn, lột xác chó nhà... bán hàng chục triệu đồng

Phong cách sống - Cam Ly - 20/04/2025 10:00
Giữa vô vàn những nghề thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nghề làm tiêu bản xương động vật là công việc đầy bí ẩn, có phần rùng rợn.

Xem "Sex Education", người đàn ông cứng rắn như tôi đỏ hoe mắt: Thương con nhưng khiến con xa lánh bố

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 20/04/2025 09:00
Tôi thương con trai hết lòng, nhưng con cứ thấy tôi là lủi đi chỗ khác.

Bước về phía an vui cùng bộ sách 'Sống an vui' và 'Làm chủ cuộc đời' của thiền sư Khangser Rinpoche

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 20/04/2025 08:00
Hai cuốn sách nhỏ của Tiến sĩ Phật học Khangser Rinpoche – “Sống an vui” và “Làm chủ cuộc đời” – xuất hiện như một nốt trầm tĩnh tại giữa ồn ào thường nhật, nơi người đọc có thể từng bước tiến gần hơn về phía bình an và hạnh phúc.

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Giải trí - Thuỷ Long - 19/04/2025 13:00
Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

3 kiểu nói chuyện độc hại, âm thầm phá nát mối quan hệ gia đình, kìm hãm sự phát triển của con cái

Kỹ năng - Như Nguyễn - 19/04/2025 12:00
Thay vì giải quyết vấn đề, 3 cách nói chuyện, giao tiếp dưới đây vô hình chung khiến mối quan hệ gia đình của bạn ngày càng tồi tệ, xuống dốc.

Học hỏi 14 thói quen của những người sáng tạo để trở nên sáng tạo hơn

Suy ngẫm - TĐ - 19/04/2025 11:00
Nếu bạn đang mắc kẹt trong bài tập hoặc dường như không thể hoàn thành một tác phẩm nghệ thuật, hãy tập trung xây dựng những thói quen sau đây của những người sáng tạo. Theo thời gian, bạn sẽ học được cách sáng tạo nhanh hơn, dễ dàng hơn và lâu dài hơn.

Ngày càng nhiều người coi chatbot AI là 'vợ', là 'bạn thân': “Cô ấy giúp tôi vui trở lại”

Phong cách sống - Anh Việt - 19/04/2025 10:00
Không còn chỉ là công cụ trả lời câu hỏi, chatbot AI đang trở thành nơi để nhiều người gửi gắm cảm xúc, chữa lành nỗi cô đơn và tìm lại chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 21/04/2025