Đừng trở nên xấu xa – Các gã trùm công nghệ đã phản bội nguyên tắc sáng lập của họ như thế nào

Vân Thảo24/04/2023 09:00
Đừng trở nên xấu xa – Các gã trùm công nghệ đã phản bội nguyên tắc sáng lập của họ như thế nào

Làm thế nào những Big Tech từng rao giảng về một thế giới tốt đẹp nơi “thông tin phải được miễn phí”, lại trở thành kẻ lừa dối khách hàng, thao túng chính trị và xé nát cấu trúc nền kinh tế?

Câu trả lời sẽ được nhà báo Rana Foroohar giải đáp đầy đủ trong “Đừng trở nên xấu xa”. Cuốn sách được xem như một bản cáo trạng về cách mà các công ty công nghệ lớn nhất hiện nay đang chiếm đoạt dữ liệu, sinh kế, phá vỡ kết cấu xã hội và hủy hoại tâm trí chúng ta.

Là biên tập viên kinh tế của Financial Times và nhà phân tích kinh tế toàn cầu cho CNN, Rana Foroohar đã dành nhiều năm quan sát, phân tích các tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech), đặc biệt là 5 công ty lớn thuộc nhóm FAANG (Facebook, Apple, Amazon, Netflix và Google) từ đó đưa ra nhiều phát hiện “gây sốc” trong cuốn sách.

Nơi mọi dữ liệu đều quy ra tiền

Theo Rana Foroohar, sự giàu có của Big Tech là kết quả của sự chuyển dịch kinh tế cơ bản: từ một nền kinh tế dựa trên công cụ (và dịch vụ cung cấp công cụ) sang nền kinh tế dựa trên bit và byte. Nhờ cung cấp nhiều sản phẩm và nền tảng có sức hấp dẫn, biết lợi dụng tác động của hiệu ứng mạng để thu hút thêm người dùng và thu nhập nhiều dữ liệu, Big Tech ngày càng mở rộng quy mô đến mức ít ai ngờ đến.

Ước tính, khoảng 80% tổng tài sản doanh nghiệp hiện nay đang nằm trong tay 10% công ty công nghệ. Giá trị vốn hóa thị trường của FAANG hiện lớn hơn cả nền kinh tế của Pháp, hay số người dùng của Facebook cũng đã lớn hơn số dân của quốc gia đông dân nhất thế giới là Trung Quốc.

Câu hỏi đặt ra là: Tại sao một ngành công nghiệp từng rất nhiệt huyết, cách tân và lạc quan lại trở nên tham lam, phiến diện và cao ngạo chỉ sau vài thập niên? Tại sao Google, một công ty từng xem “Don’t be evil” (tạm dịch: “Đừng làm điều ác”) là câu mở đầu quan trọng trong Quy tắc ứng xử của mình, lại phản bội chính nguyên tắc đó và lừa dối người dùng?

Tất cả sẽ được Rana Foroohar giải đáp trong “Đừng trở nên xấu xa”. Cuốn sách hé lộ sự thật đằng sau mục đích nhân văn “cung cấp thông tin miễn phí” của các tập đoàn công nghệ, giải thích việc làm thế nào một phong trào ra đời vì mục đích “dân chủ hóa” thông tin lại đủ sức xé nát cấu trúc nền dân chủ, và làm thế nào các kỹ sư lãnh đạo của phong trào đó lại đi từ việc nghiên cứu bo mạch chủ trong tầng hầm đến tương lai thống trị nền kinh tế chính trị thế giới.

Thông qua cuốn sách, Rana Foroohar đã vén màn những mánh khóe kiếm tiền từ người dùng của các công ty Big Tech. Bằng cách giữ cho mọi người “sống” trên không gian mạng càng lâu càng tốt, Google, Facebook, Apple, Amazon… đang lén lút làm đầy túi tiền của mình bằng cách thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng và bán chúng cho những bên khác.

Bởi trong thời đại công nghệ thông tin, dữ liệu chính là “dầu mỏ”, là “nhiên liệu” thúc đẩy sự phát triển của những công ty vận hành bằng dữ liệu. Và con người nghiễm nhiên trở thành nguyên liệu thô trong mô hình kinh doanh ấy, được Big Tech sử dụng để tạo ra sản phẩm và bán cho các công ty quảng cáo.

Dưới ngòi bút sắc sảo và văn phong mạch lạc của một phóng viên kinh tế kỳ cựu, Rana Foroohar đã phá vỡ câu thần chú đầy mê hoặc mà những gã khổng lồ công nghệ sử dụng với chính phủ các nước, đồng thời thức tỉnh những người dùng đang say sưa với các ứng dụng và thiết bị công nghệ bóng bẩy. Cuốn sách không chỉ phân tích các vấn đề kinh tế về sự méo mó của thị trường và quyền lực độc quyền, mà còn đi xa hơn khi xem xét những tác động xã hội lớn hơn do những “vị vua” công nghệ tại Thung lũng Silicon gây ra.

Sự kiêu ngạo những “vị vua” công nghệ

Trên thực tế, những vấn đề do Big Tech gây ra không chỉ gói gọn trong lĩnh vực kinh tế, mà còn ảnh hưởng đến khía cạnh chính trị và nhận thức. Sự trỗi dậy của Google, Facebook cũng như những gã khổng lồ khác đã đặt các nhà lãnh đạo của họ lên trên kỳ vọng, tiêu chuẩn đạo đức và cả những quy định pháp luật đang áp dụng cho công dân bình thường.

Đơn cử, Big Tech đã góp phần tiếp tay cho các thế lực nước ngoài thay đổi cục diện cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Các nhà vận động hành lang của Big Tech còn thao túng cả hệ thống để đảm bảo họ có thể tiếp tục hoạt động tự do mà không bị chính phủ can thiệp.

Sự trỗi dậy của Big Tech còn khiến số vốn đầu tư mạo hiểm cho giai đoạn đầu lẫn số lượng công ty khởi nghiệp được tài trợ giảm mạnh, làm cho số lượng việc làm mới cũng giảm theo. Và thay vì đóng thuế để tái đầu tư cho xã hội, Big Tech lại tìm cách đưa phần lớn lợi nhuận ra nước ngoài để lách luật và né tránh những quy định về thuế mà mọi công dân bình thường đều phải tuân thủ.

Dù vậy, Rana Foroohar cho rằng, suy cho cùng, tội lỗi thật sự của Google cũng như nhiều gã khổng lồ công nghệ khác ở Thung lũng Silicon có lẽ là sự kiêu ngạo. Những lãnh đạo cấp cao của Google luôn muốn công ty đủ lớn mạnh để xác lập luật chơi riêng. Và đây chính là mặt xấu của Google cũng như rất nhiều công ty Big Tech khác.

 “Larry Page và Sergey Brin tin rằng nếu bạn cứ làm những việc sai trái không ai biết, mọi người sẽ dần chấp nhận hành động của bạn cho đến khi họ nhận ra mình đã quá gắn bó với điều đó. Điều đáng buồn là lối tư duy này đã sớm trở thành phong cách của Google”, cô viết trong cuốn sách.

Họ nhất mực làm theo nguyên tắc bất thành văn “thà xin lỗi còn hơn xin phép”, dù thật sự là họ không xin lỗi mà chẳng xin phép. Họ cho rằng bản thân chỉ đơn giản là tìm cách nắm bắt những kiến thức đang ẩn giấu trong kho lưu trữ máy tính để mang lại lợi ích cho nhân loại. Và nếu việc đó mang lại lợi ích cho cả họ thì càng tốt.

Chính tư duy kiêu ngạo cùng tham vọng làm “nền tảng” cho mọi thứ đã khiến Big Tech ngày càng lún sâu vào việc lừa dối khách hàng, thao túng chính trị và xé nát cấu trúc nền kinh tế. Các gã khổng lồ công nghệ đã dùng quy mô của mình để nghiền nát hoặc nuốt chửng đối thủ, cũng như lấn lướt những tay chơi nhỏ hơn và đánh cắp tài sản trí tuệ của họ.

Với tư duy lý luận sắc bén, cùng kinh nghiệm thực tiễn phong phú, tác giả Rana Foroohar hy vọng cuốn sách là một lời cảnh tỉnh không chỉ cho các nhà điều hành và nhà lập pháp mà còn dành cho bất kỳ ai tin tưởng vào một tương lai tương sáng hơn. Tác phẩm “Đừng trở nên xấu xa” từng được trao giải Porchlight cho hạng mục Sách kinh doanh và được vinh danh là một trong những cuốn sách hay nhất của năm, theo Evening Standard.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Thuyết Mặc Kệ Họ’ - Bí quyết để ngừng lo âu

Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy để họ.
2

Sức mạnh của người thấu cảm - Vẻ đẹp trong sự nhạy cảm của bạn

 “Sự nhạy cảm của tôi là một siêu năng lực!"
3

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 3: Mở cửa phục hồi

Ngày 04/5/2020 Ý đã mở cửa lại các cơ sở sản xuất và các nước châu Âu khác cũng bắt đầu nới lỏng một số biện pháp hạn chế.
4

‘Tiến vào đồng cỏ hoang’ - Câu chuyện ngụ ngôn về những bất đồng với mẹ

Đây là câu chuyện ngụ ngôn xoay quanh những sự việc xảy ra với một cậu bé và bạn gấu Walter, khi cả hai bỏ trốn khỏi nhà. Bởi cậu bé cảm thấy bị mất tự do và quá chán nản với việc phải ngoan ngoãn, tuân theo những qui tắc do mẹ đặt ra.
5

7 chiến lược để sống sung túc và hạnh phúc - Triết lý sống giúp hàng triệu người vươn lên từ con số 0

Không ai sinh ra đã hoàn hảo. Thậm chí người từng bị gắn mác "vô dụng" vẫn có thể bắt đầu đọc một cuốn sách hay, làm điều gì đó mới mẻ và thay đổi cuộc đời họ bắt đầu từ hôm nay.

Huyền thuật và các đạo sĩ Tây Tạng - Tùy theo sức mạnh của ý nghĩ mà người ta có thể tạo ra quyền năng

Một người biết cách làm chủ suy nghĩ của mình, biết cách tập trung suy nghĩ, biết cách sử dụng, thu góp các sức mạnh khác trong tự nhiên để hỗ trợ cho suy nghĩ của mình gia tăng cường độ, thì có thể tạo ra các quyền năng vô cùng đặc biệt.

Sự độc hại của Instagram và nỗi bất lực của những người đã tạo ra nó

Instagram có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong thế giới mà nó đã định hình. Năm 2018, Instagram đạt 1 tỷ người dùng hằng tháng - cột mốc “1 tỷ” thứ hai của họ.

Đừng trở nên xấu xa - Hành trình trở thành 'kẻ phản diện' của Big Tech

Khi khuyên nhân viên “đừng trở nên xấu xa”, Google biết rất rõ rằng cái xấu không chỉ là một sự cám dỗ mạnh mẽ mà còn ngầm ám chỉ sự xấu xa ấy có thể được hòa trộn vào các kế hoạch kinh doanh của mình.

Ngọc sáng trong hoa sen - Bạn đã học hỏi và biết áp dụng thế nào vào đời sống hiện tại?

Nếu đời sống là một dòng sông trôi chảy thì kiếp sống chỉ là những giọt nước kết hợp thành dòng sông, và tùy theo các điều kiện chi phối mà giọt nước sẽ mang hình thái khác nhau, trong hay đục, có phù sa hay rong rêu, v.v.

Ông tướng tình báo bí ẩn và những điệp vụ siêu hạng - Người thầy siêu hạng của những điệp viên

Chúng ta thường hiếm khi được đọc các tác phẩm người thật việc thật về các nhà hoạt động tình báo của mình, kể cả trong các cuộc chiến chống ngoại xâm trước đây và giai đoạn bảo vệ, xây dựng đất nước hiện nay.

Những triết lí nhân sinh sâu sắc trong Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu

Mặc dù tác phẩm Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu lấy bối cảnh ở Ai Cập cổ đại nhưng thông điệp của nó mang tính phổ quát và trường tồn với thời gian.

Đi tìm lẽ sống - Khát vọng cống hiến cho tương lai

Mong rằng, qua những gợi ý của “Đi tìm lẽ sống” của Viktor E. Frankl, bạn sẽ thay đổi cách suy nghĩ và cách sống, đừng trở thành kẻ vật vờ trên thế gian này.

Thương vụ Facebook thâu tóm Instagram - Facebook và Instagram từng khác nhau như thế nào? 

Cuộc đấu tranh với “công ty mẹ” để giữ vững các giá trị văn hóa và đảm bảo lợi ích của người dùng đã kéo dài dai dẳng, cuối cùng kết thúc với sự ra đi của hai nhà sáng lập Instagram. Vậy Facebook và Instagram từng khác nhau như thế nào? 

Sự thật tàn khốc: Cha mẹ càng lo lắng điều gì, con càng bị huỷ hoại bởi điều đó!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 19/08/2025 13:00
Thực tế, cha mẹ càng lo lắng điều gì cho con cái trong quá trình trưởng thành thì con càng mất mát, tổn thất nhiều hơn.

Nobita ơi, đừng làm 3 hành động này vì chúng khiến cậu và hàng triệu bạn trẻ "xếp đáy"

Điện ảnh - Đông - 19/08/2025 12:00
Nobita, cậu bạn đáng yêu nhưng mãi thụt lùi vì ba thói quen này!

Tuyệt đối không được đăng lên Facebook những thông tin này

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 19/08/2025 11:00
Hình ảnh này có thể bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, thực hiện các chiêu trò lừa đảo.

Nở rộ nghề 'bác sĩ' chuyên sửa Labubu

Phong cách sống - Hoàng Hà - 19/08/2025 10:00
Cơn sốt búp bê nhồi bông Labubu góp phần tạo nên làn sóng nghề nghiệp mới tại Trung Quốc là làm "bác sĩ đồ chơi".

Chăm sóc bản thân thật sự - Đã đến lúc định nghĩa lại “yêu bản thân”

Từ sách - Phim - Quìn - 19/08/2025 09:00
Nếu “chăm sóc bản thân” là đặt lịch spa, hay book một chuyến nghỉ dưỡng sang chảnh, nhưng nếu sáng hôm sau bạn vẫn thức dậy với cảm giác kiệt sức, lo âu, và chẳng biết mình đang sống vì điều gì… thì rõ ràng, vấn đề nằm sâu hơn thế.

Không cần ngân sách quảng cáo khổng lồ, Inbound Marketing là chìa khóa thu hút khách hàng thời đại số

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 19/08/2025 08:00
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp ngày nay hầu hết đã chuyển đổi sang hình thức inbound marketing để tối ưu hóa không gian mạng và xây dựng nội dung phù hợp với từng nhóm khách hàng mục tiêu.

4 cách uống cà phê tốt nhất cho sức khỏe

Kỹ năng - Minh Nhật - 18/08/2025 11:00
Cà phê không chỉ giúp đầu óc tỉnh táo, tăng sự tập trung mà nếu uống đúng cách, loại đồ uống quen thuộc này còn mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, gan, cân nặng và đường huyết.

“Đồng nghiệp qua đời ở tuổi 29, khi biết nguyên nhân, tôi thấy chính mình trong câu chuyện ấy”

Phong cách sống - Trần Hà - 18/08/2025 10:00
Cái chết đột ngột khiến bạn bè nhận ra điều họ chưa từng nghĩ tới nhưng đang lặp đi, lặp lại mỗi ngày.

Thuyết Mặc Kệ Họ - Từ bỏ kiểm soát để giành lại sức mạnh của chính mình

Từ sách - Phim - TĐ - 18/08/2025 08:48
Thuyết Mặc Kệ Họ không chỉ là một mẹo tư duy. Nó có nền tảng là những triết lý cổ xưa và các khái niệm tâm lý vốn đã giúp con người chúng ta định hướng cuộc đời mình bao thế kỷ qua.

"Khai mở cảm xúc" và "Khai mở hạnh phúc" - Tàu lượn cảm xúc và bánh kẹp hạnh phúc

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 18/08/2025 08:45
Bộ sách “Khai mở cảm xúc” và “Khai mở hạnh phúc” của bác sĩ tâm thần Emma Hepburn không chỉ giải thích tường tận vai trò của cảm xúc trong đời sống tinh thần mà còn hướng dẫn cách tận dụng chính những rung động nội tâm ấy để mang tới hạnh phúc bền vững.

4 kiểu trả lời tin nhắn của EQ thấp, ai cũng muốn né xa

Kỹ năng - Minh Ánh - 17/08/2025 12:00
Người EQ thấp trả lời tin nhắn tùy hứng, không chọn lọc từ ngữ, và ít quan tâm tới cảm xúc của người đối diện.

Tại sao Kiều Phong lại là người yếu nhất trong số các cao thủ tứ tuyệt của Thiên Long?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 17/08/2025 11:00
Bài viết phân tích sức mạnh của các cao thủ trong Thiên Long Bát Bộ, đặc biệt là tứ tuyệt, và đặt ra nghi vấn về vị trí của Kiều Phong. Liệu "chiến thần" Kiều Phong có thực sự xứng đáng với danh hiệu này khi so sánh nội lực với các cao thủ khác?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 19/08/2025