Đừng trở nên xấu xa - Sự thật mà các ông trùm công nghệ luôn che giấu

Minh Châu06/04/2023 09:00
Đừng trở nên xấu xa - Sự thật mà các ông trùm công nghệ luôn che giấu

Chúng ta đang sống trong thế giới thông tin mà không cần trả khoản phí nào cho việc tìm kiếm. Thế nhưng, Big Tech có đang “phục vụ cộng đồng hoàn toàn miễn phí" như họ tuyên bố.

Người dùng chính là nguyên liệu đầu vào trong mô hình kinh doanh của Big Tech. Ảnh: Christian Hartmann/Reuters.

Trong cuốn sách Đừng trở nên xấu xa (tựa gốc: Don’t be evil), nhà báo Rana Foroohar - với góc nhìn sâu sắc và kinh nghiệm dày dặn của một phóng viên chuyên mục kinh doanh toàn cầu và là Phó tổng biên tập tờ Financial Times - đã vạch trần sự thật “miễn phí” mà các Big Tech (những công ty thống trị ngành dịch vụ trực tuyến và công nghệ của Mỹ) luôn che giấu.

Khi người dùng trở thành "hàng hóa"

Chúng ta đều biết, Google cung cấp khả năng tìm kiếm “miễn phí”, Facebook gắn kết xã hội “miễn phí”, còn Amazon giảm giá và tặng sản phẩm “miễn phí”.

Thế nhưng, theo Rana Foroohar, việc sử dụng các dịch vụ “miễn phí” không có nghĩa là chúng ta không trả một cái giá nào đó, đặc biệt khi tất cả dữ liệu và nội dung miễn phí do người dùng tạo ra lại chính là “mạch máu” của các công ty công nghệ nền tảng.

Rana Foroohar đã sớm nhận ra dữ liệu cá nhân của người dùng chính là nguyên liệu đầu vào trong mô hình kinh doanh của Big Tech, cũng như của mọi công ty đang khai thác dữ liệu đó. Và con người chính là “nguyên liệu thô” được dùng để tạo ra sản phẩm và bán cho các công ty quảng cáo.

Cô viết: “Đúng là chúng ta không phải trả tiền cho hầu hết dịch vụ kỹ thuật số, nhưng chúng ta đã phải trả giá đắt bằng các dữ liệu và sự chú ý của mình. Con người trở thành tài nguyên để nhóm Big Tech kinh doanh. Chúng ta nghĩ mình là người tiêu dùng nhưng trên thực tế, chúng ta là hàng hóa”.

Thông qua cuốn sách, Rana Foroohar đã vén màn những mánh khóe kiếm tiền từ người dùng của các công ty Big Tech. Bằng cách giữ cho mọi người “sống” trên không gian mạng càng lâu càng tốt, Google, Facebook, Apple, Amazon… đang lén lút làm đầy túi tiền của mình bằng cách thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng và bán chúng cho những bên khác.

Bên cạnh đó, với những thông tin ngồn ngộn về “thế giới” Big Tech - những đóng góp cùng các “mặt tối” của nó trong việc thao túng xã hội, cuốn sách còn giải thích việc làm thế nào một phong trào ra đời vì mục đích “dân chủ hóa” thông tin lại đủ sức xé nát cấu trúc nền dân chủ, và làm thế nào các kỹ sư lãnh đạo của phong trào đó lại đi từ việc nghiên cứu bo mạch chủ trong tầng hầm đến tương lai thống trị nền kinh tế chính trị thế giới.

Cái giá của miễn phí

Có thể nói, từ góc nhìn của người tiêu dùng, chúng ta cứ ngỡ dịch vụ của Big Tech là miễn phí; nhưng trên thực tế, chúng ta đang phải trả giá (trong vô thức) bằng cả sự chú ý lẫn dữ liệu của chính mình - cũng là thứ mà Big Tech sẵn sàng làm mọi cách để thu thập và kiếm tiền từ đó.

“Hãy nhớ rằng cái giá bạn phải trả cho Big Tech không hề rẻ, nếu xét cả giá trị của dữ liệu cá nhân mà bạn đang để cho họ thu thập”, Rana Foroohar nhấn mạnh trong cuốn sách.

Trong một bài phát biểu trước các lãnh đạo của Liên minh châu Âu vào năm 2018, Giám đốc điều hành Tim Cook của Apple thừa nhận cuộc cách mạng Big Tech đã và đang tồn tại một mặt tối cực kỳ nghiêm trọng: “Chúng ta không nên dùng những từ hoa mỹ để che giấu các hệ quả. Đây chính là sự giám sát. Và các kho lưu trữ dữ liệu cá nhân này chỉ phục vụ một mục đích duy nhất là làm giàu cho các công ty thu thập chúng”.

Theo một nghiên cứu do nhóm phân tích bảo mật Sonecon thực hiện, khối tài sản khổng lồ được tạo ra từ việc khai thác dữ liệu cá nhân lên tới xấp xỉ 76 tỷ USD doanh thu mỗi năm. Và những bên được hưởng lợi không chỉ là các ông trùm Big Tech mà còn là những tổ chức đang cùng họ khai thác dữ liệu, chẳng hạn như văn phòng tín dụng, công ty tài chính và cơ sở chăm sóc sức khỏe.

Nghiên cứu này cũng cho thấy, chỉ trong vòng hai năm (2018-2019), doanh thu từ việc thu thập dữ liệu đã tăng đến 44,9%. Ước tính năm 2022, dữ liệu cá nhân của con người có giá trị tương đương 197,7 tỷ USD, cao hơn tổng giá trị sản lượng nông nghiệp của Mỹ. Đây rõ ràng là hoạt động khai thác tài nguyên trên quy mô cực lớn.

Và đó chỉ mới là ước tính dựa trên việc những công ty này có thể bán quảng cáo nhắm mục tiêu - phân khúc vốn chiếm 50% tổng doanh thu quảng cáo của các nền tảng. Con số đó chưa tính đến việc tất cả dữ liệu cá nhân đều có thể được phân tích đối chiếu để gia tăng giá trị, để các công ty sử dụng theo nhiều cách khác nhau nhằm thúc đẩy người dùng đưa ra những quyết định mua hàng nhất định.

Đứng trước sự thật mà các ông trùm công nghệ che giấu trên, chúng ta có thể làm được gì? Trong cuốn sách, Rana Foroohar đã gợi ý một số cách có thể hạn chế sự can thiệp của Big Tech đến đời sống con người. Đó là yêu cầu về sự minh bạch về dữ liệu đối với Big Tech nhằm hạn chế tập trung quyền lực vào một mối.

Về mặt cá nhân, chúng ta cần quan tâm đến việc bảo mật dữ liệu cá nhân của mình nhiều hơn, đặc biệt trước những ứng dụng miễn phí mà Big Tech mang lại. Rana Foroohar khuyên người dùng nên tự trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết về công nghệ, liên tục cập nhật tin tức, hiểu rõ cách hoạt động của nền tảng công nghệ để có thể ứng dụng và sử dụng chúng như công cụ hỗ trợ bản thân.

Ngoài ra, việc thiết lập một thói quen sống lành mạnh trên mạng xã hội, tỉnh táo từ chối trước những lời mời chia sẻ thông tin, cho phép theo dõi dữ liệu cũng là cách giúp chúng ta không trở thành “món hàng” bị các công ty công nghệ thao túng.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

‘Thuyết Mặc Kệ Họ’ - Bí quyết để ngừng lo âu

Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy để họ.
2

Sức mạnh của người thấu cảm - Vẻ đẹp trong sự nhạy cảm của bạn

 “Sự nhạy cảm của tôi là một siêu năng lực!"
3

Đại địa chấn kinh tế Kỳ 3: Mở cửa phục hồi

Ngày 04/5/2020 Ý đã mở cửa lại các cơ sở sản xuất và các nước châu Âu khác cũng bắt đầu nới lỏng một số biện pháp hạn chế.
4

‘Tiến vào đồng cỏ hoang’ - Câu chuyện ngụ ngôn về những bất đồng với mẹ

Đây là câu chuyện ngụ ngôn xoay quanh những sự việc xảy ra với một cậu bé và bạn gấu Walter, khi cả hai bỏ trốn khỏi nhà. Bởi cậu bé cảm thấy bị mất tự do và quá chán nản với việc phải ngoan ngoãn, tuân theo những qui tắc do mẹ đặt ra.
5

7 chiến lược để sống sung túc và hạnh phúc - Triết lý sống giúp hàng triệu người vươn lên từ con số 0

Không ai sinh ra đã hoàn hảo. Thậm chí người từng bị gắn mác "vô dụng" vẫn có thể bắt đầu đọc một cuốn sách hay, làm điều gì đó mới mẻ và thay đổi cuộc đời họ bắt đầu từ hôm nay.

Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu (tập 2): Những bài học từ khổ đau và mất mát

Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu (tập 2) của nhà văn Phần Lan Mika Waltari, kết thúc bằng câu nói của nhân vật chính: “Vì tôi, Sinuhe, là một con người; tôi sống trong mỗi người từng sống trước tôi và tôi sống trong mỗi người sinh ra sau tôi.”

Người Ai  Cập -  Quyền lực và tình yêu (tập 1): Cái  giá phải trả cho dục vọng và niềm tin mù  quáng

Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu của tác giả Mika Waltari (Phần Lan ), là một bộ tiểu thuyết lịch sử khá đồ sộ và công phu kể về cuộc đời danh y Sinuhe trong vòng xoáy của cạm  bẫy tình yêu và quyền lực vào thời Ai Cập cổ đại.

Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu: Khát vọng và bi kịch của con người từ hàng ngàn năm trước

“Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu” là câu chuyện về cuộc đời vị danh y tài hoa Sinuhe, đại diện cho thời cuộc biến động với những mâu thuẫn nội tâm, khao khát tình yêu và cả khát vọng của con người sống ở thời Ai Cập cổ đại.

Đừng trở nên xấu xa - Bạn có biết Steve Jobs từng muốn tiêu diệt Android của Google

“Tôi sẽ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng nếu cần, và tôi sẽ bỏ ra đến đồng xu cuối cùng trong 40 tỷ đô-la của Apple trong ngân hàng để chỉnh đốn lại việc này. Tôi sẽ phá hủy Android, vì đó là một sản phẩm ăn cắp”, Steve Jobs quả quyết. 

Người Ai Cập – Quyền lực và tình yêu - Kiệt tác về tình bạn, tình yêu

Bộ tiểu thuyết “Người Ai Cập – Quyền lực và tình yêu” của tác giả Mika Waltari giúp độc giả có trải nghiệm đầy hấp dẫn về lịch sử cổ đại huyền bí và cuộc sống đời thường Ai Cập.

Đắc nhân tâm - Cuốn sách gối đầu giường của tôi

Tác phẩm được đánh giá là cuốn sách đầu tiên và hay nhất của mọi thời đại đưa bạn đến thành công, cuốn sách có sự ảnh hưởng và làm thay đổi cuộc đời hàng triệu con người...

Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu: Kiệt tác về tình bạn, tình yêu và quyền lực chốn vương triều

Qua ngòi bút tài hoa của Mika Toimi Waltari, "Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu" trở thành cuốn tiểu thuyết lịch sử kinh điển đậm tính triết lý, kết hợp hài hòa lịch sử huyền bí và cuộc sống đời thường của người Ai Cập cổ đại.

Người Ai Cập – Quyền lực và tình yêu: Câu chuyện của người đã sống cô đơn trong suốt cuộc đời mình

Tôi nghĩ mình không đủ sức để sống nếu không viết và khi viết, tôi sống lại cuộc đời mình, mặc dù cuộc đời tôi không có nhiều điều tốt đẹp để kể.

Lời khuyên khác cho người quản lí dự án

Blog GS John VU - GS John Vu - 20/08/2025 13:00
Người quản lí dự án giỏi phải có cả kĩ năng kĩ thuật và kĩ năng trao đổi.

Xem "Sex Education", tôi gửi con gái tin nhắn và nhận được kỳ tích sau 2 tháng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 20/08/2025 12:00
Bây giờ mỗi khi nhắc lại chuyện cũ, con gái vẫn thường cảm ơn tôi vì tin nhắn tối hôm đó.

Vì sao không nên dùng Face ID để mở khóa điện thoại?

Kỹ năng - KV - 20/08/2025 11:00
Mở khóa bằng khuôn mặt đã trở thành một phản xạ của nhiều người dùng iPhone. Nhưng sẽ ra sao nếu kẻ xấu không cần bẻ khóa, mà chỉ cần ép chính bạn dùng chìa khóa đó để chống lại mình?

'Câu hỏi về thế giới bên kia' từ góc độ khoa học: Sự va chạm giữa thực nghiệm và ảo tưởng

Suy ngẫm - Đức Khương - 20/08/2025 10:00
Câu hỏi "liệu có thế giới bên kia sau khi chết không" như một bí ẩn lớn mà con người luôn tìm cách giải đáp. Tuy nhiên, do vượt ra ngoài phạm vi quan sát trực tiếp và kiểm chứng thực nghiệm, khoa học truyền thống vẫn chưa thể đưa ra câu trả lời thuyết phục.

Sức mạnh của người thấu cảm - Sự khác biệt giữa người nhạy cảm và người thấu cảm

Từ sách - Phim - Quìn - 20/08/2025 09:00
Bạn từng thấy mệt mỏi vì “cảm” quá nhiều? Hay thấy mình dễ bị cuốn vào cảm xúc của người khác đến mức quên mất bản thân? Có thể bạn là một người nhạy cảm, hoặc thậm chí là một người thấu cảm.

Mẹ quét rác ở Đầm Sen, con trai bán vé số vươn lên thành chủ tịch công ty đa lĩnh vực

Truyền cảm hứng - Trần Hà - 20/08/2025 08:00
Câu chuyện được chia sẻ trong chương trình Gõ cửa thăm nhà mới đây thu hút sự chú ý của dư luận.

Sự thật tàn khốc: Cha mẹ càng lo lắng điều gì, con càng bị huỷ hoại bởi điều đó!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 19/08/2025 13:00
Thực tế, cha mẹ càng lo lắng điều gì cho con cái trong quá trình trưởng thành thì con càng mất mát, tổn thất nhiều hơn.

Nobita ơi, đừng làm 3 hành động này vì chúng khiến cậu và hàng triệu bạn trẻ "xếp đáy"

Điện ảnh - Đông - 19/08/2025 12:00
Nobita, cậu bạn đáng yêu nhưng mãi thụt lùi vì ba thói quen này!

Tuyệt đối không được đăng lên Facebook những thông tin này

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 19/08/2025 11:00
Hình ảnh này có thể bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, thực hiện các chiêu trò lừa đảo.

Nở rộ nghề 'bác sĩ' chuyên sửa Labubu

Phong cách sống - Hoàng Hà - 19/08/2025 10:00
Cơn sốt búp bê nhồi bông Labubu góp phần tạo nên làn sóng nghề nghiệp mới tại Trung Quốc là làm "bác sĩ đồ chơi".

Chăm sóc bản thân thật sự - Đã đến lúc định nghĩa lại “yêu bản thân”

Từ sách - Phim - Quìn - 19/08/2025 09:00
Nếu “chăm sóc bản thân” là đặt lịch spa, hay book một chuyến nghỉ dưỡng sang chảnh, nhưng nếu sáng hôm sau bạn vẫn thức dậy với cảm giác kiệt sức, lo âu, và chẳng biết mình đang sống vì điều gì… thì rõ ràng, vấn đề nằm sâu hơn thế.

Không cần ngân sách quảng cáo khổng lồ, Inbound Marketing là chìa khóa thu hút khách hàng thời đại số

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 19/08/2025 08:00
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp ngày nay hầu hết đã chuyển đổi sang hình thức inbound marketing để tối ưu hóa không gian mạng và xây dựng nội dung phù hợp với từng nhóm khách hàng mục tiêu.

4 cách uống cà phê tốt nhất cho sức khỏe

Kỹ năng - Minh Nhật - 18/08/2025 11:00
Cà phê không chỉ giúp đầu óc tỉnh táo, tăng sự tập trung mà nếu uống đúng cách, loại đồ uống quen thuộc này còn mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, gan, cân nặng và đường huyết.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 21/08/2025