Chuyên gia Đào Trung Thành: Đừng tin AI, đến Amazon cũng từng sai lầm khi tin tưởng AI

Phan Trang15/05/2025 10:00
Chuyên gia Đào Trung Thành: Đừng tin AI, đến Amazon cũng từng sai lầm khi tin tưởng AI

Ông Đào Trung Thành - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Blockchain và AI nhấn mạnh rằng AI chỉ là công nghệ, không có lương tâm, cảm xúc, luân lý. Vì vậy, các vấn đề về đạo đức đều do con người đưa vào AI.

Chuyên gia Đào Trung Thành: Đừng tin AI có thể công bằng, minh bạch, đến Amazon cũng từng sai lầm khi tin tưởng AI- Ảnh 1.

Ông Đào Trung Thành - Phó Viện trưởng kiêm Chủ tịch Hội đồng Giảng viên Viện Công nghệ Blockchain và AI (ABAII).

Ngày 12/5, Khóa học "Đạo đức AI" do Viện ABAII phối hợp cùng Đại sứ quán Hoa Kỳ tổ chức, được thiết kế dành riêng cho cộng đồng chuyên gia công nghệ, cán bộ quản lý nhà nước, giảng viên và nhà nghiên cứu. Đây là khoá học về đạo đức AI đầu tiên tại Việt Nam đề cập đến chuẩn mực đạo đức và khung pháp lý trong phát triển AI, hướng tới xây dựng nguồn nhân lực phát triển AI có trách nhiệm cho Việt Nam.

Tại khóa học, lấy ví dụ chứng minh vì sao đạo đức AI lại là vấn đề quan trọng, ông Đào Trung Thành - Phó Viện trưởng kiêm Chủ tịch Hội đồng Giảng viên ABAII đưa ra 2 kịch bản giả định.

Kịch bản giả định thứ nhất là nếu một chiếc xe tự lái trên một con đường không có đèn đỏ hay vạch qua đường cho người đi bộ. Bỗng nhiên một người băng đường lao vụt ra trước chiếc xe. Xe bị hư phanh và bạn không thể kiểm soát được nó. Hệ thống AI điều khiển chiếc xe giờ có 2 lựa chọn: Tiếp tục đi thẳng và tông vào người băng đường không đúng luật. Hoặc bẻ lái lao lên vỉa hè và chắc chắn tông trúng 2 người đang đi bộ trên vỉa hè.

"Vậy hệ thống AI phải làm gì? Đây là một tình huống tiến thoái lưỡng nan về mặt đạo đức thường thấy và thể hiện rõ nét sự quan trọng của đạo đức AI", ông Thành nó.

Kịch bản giả định thứ hai là nhà quản lý nhân sự sử dụng hệ thống AI để lọc hồ sơ ứng viên, dựa trên dữ liệu tuyển dụng trước đây. Nhưng hệ thống lại ưu tiên một giới tính và loại bỏ ứng viên từ các nhóm thiểu số. Điều này dấy lên một câu hỏi lớn: Liệu hệ thống AI có đang thực sự bình đẳng?

Chuyên gia Đào Trung Thành: Đừng tin AI có thể công bằng, minh bạch, đến Amazon cũng từng sai lầm khi tin tưởng AI- Ảnh 2.
 

Để làm rõ hơn tình huống này, ông Thành lấy ví dụ thực tế từ Amazon. Trước đây, Amazon từng phát triển công cụ AI để chấm điểm ứng viên tiềm năng, theo thang điểm từ một đến năm sao, nhằm rút ngắn thời gian tuyển dụng.

Tuy nhiên, sau một năm vận hành, công cụ AI này không hề chọn các ứng viên nữ. Nguyên nhân do số lượng nữ ứng tuyển trong ngành công nghệ rất ít, làm cho công cụ AI của Amazon quen với những hồ sơ của nam giới và gần như loại bỏ từ khóa có liên quan hoặc chứa từ "phụ nữ". Cuối cùng, Amazon phải giải tán đội ngũ vận hành công cụ AI này và chọn phương án tuyển dụng ứng viên phù hợp hơn.

"Bạn nghĩ rằng AI sẽ thực sự công bằng, bình đẳng. Không, nó chỉ làm việc dựa trên dữ liệu quá khứ được nạp vào. Đôi khi bản thân những người tạo ra và vận hành công cụ đó không mong muốn sự bất bình đẳng, nhưng do dữ liệu quá khứ chủ yếu tập trung vào một nhóm đối tượng khiến kết quả của AI bị thiên lệch", ông Thành nói.

Theo chuyên gia, hệ thống AI ngày càng được sử dụng trong các quyết định quan trọng (ví dụ như chẩn đoán y tế, quy trình tư pháp). Nếu các hệ thống này không được đảm bảo an toàn thì có thể dẫn đến những sai lầm nguy hiểm đến tính mạng.

Ví dụ Stat News từng đưa tin hệ thống IBM Watson for Oncology bị phát hiện đề xuất điều trị ung thư không an toàn, theo báo cáo nội bộ. Nguyên nhân là hệ thống được huấn luận trên dữ liệu giả lập thay vì bệnh nhân thực tế, dẫn đến khuyến nghị không chính xác, thậm chí có thể gây hại.

Ông Thành nhấn mạnh hệ thống AI an toàn không tự nhiên mà có. Do vậy nguyên tắc cơ bản nhất khi phát triển hệ thống AI là không gây hại. "AI không có lương tâm, cảm xúc, luân lý. Các vấn đề về đạo đức đều do con người đưa vào AI", ông khẳng định.

Ông Thành đề xuất 7 nguyên tắc đạo đức AI dựa trên tham khảo các nước và khu vực, bao gồm: hệ thống an toàn và hiệu quả; quyền riêng tư dữ liệu; bảo mật, tính bền vững và độ tin cậy; khả năng giải thích; trách nhiệm giải trình; tăng trưởng, phát triển bền vững và nâng cao phúc lợi; quyền tự chủ của con người.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tiếng Việt gọi tên nỗi lòng bằng một từ mà tiếng Anh chẳng thể đuổi kịp

Từ này rất ngắn song ý nghĩa nó hàm chứa lại rất nhiều.
2

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.
3

40 bài học cuộc sống tôi “ngộ” ra ở tuổi 40 (giá mà biết sớm hơn 20 năm thì đỡ khổ)

40 bài học tôi “ngộ” ra ở tuổi 40 mà ước gì hồi 20 đã biết để đời đỡ vật vã. Mời bạn cùng ngẫm nghĩ (và cười nhẹ nhẹ).
4

Con cái không còn muốn lớn nữa, cha mẹ bàng hoàng nhận ra mình vì "Muốn tốt cho con"

Liệu có phải là lỗi của con khi một ngày đẹp trời, con bỗng "buông xuôi", yếu đuối và phụ thuộc.
5

Dùng AI "múa rìu qua mắt thợ"

Chúng ta đang chứng kiến cảnh AI làm hết các công việc có tính chất nhàm chán hoặc lặp lại, trong khi chúng ta mải miết "múa rìu" trên mạng xã hội và có nguy cơ quên đi cách mài sắc bản thân.

10 điều mẹ chưa bao giờ kể với chúng ta

Chúng ta có thể nói với mẹ mọi thứ nhưng mẹ thì không vậy, có rất nhiều sự thật mẹ chưa bao giờ kể.

Nghiên cứu của ĐH Stanford: Tại sao ám ảnh lo âu trở thành ‘căn bệnh thời hiện đại’ và cách vượt qua

1-Chia tay người yêu ở tuổi 35 không có nghĩa là bạn sẽ cô độc mãi mãi, bị sa thải ở tuổi 40 không có nghĩa sẽ thất nghiệp tới cuối đời.

Thiên kiến AI

Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và công việc của con người, từ chăm sóc sức khỏe, tài chính đến giáo dục và sáng tạo nội dung.

Facebook gieo mầm cô đơn, Mark Zuckerberg nay lại kêu gọi kết bạn và trò chuyện với AI

Trong tầm nhìn mới nhất của Mark Zuckerberg (Giám đốc điều hành Meta Platforms) về tương lai, chúng ta có thể lấp đầy những khoảng trống cô đơn bằng cách trò chuyện với AI.

8 câu nói để đời của "huyền thoại đầu tư" Warren Buffett

Warren Buffett sẽ rời bỏ vị trí CEO Berkshire Hathaway vào cuối năm 2025. Dù về hậu trường, những câu nói kinh điển của ông vẫn là kim chỉ nam bất hủ cho giới đầu tư toàn cầu.

Sự cố 60 triệu người mất điện khiến tôi "sáng mắt": Có nhiều tiền mà lâm vào cảnh này cũng vô dụng

Việc bị ngắt kết nối đột ngột khiến cuộc sống của nhiều người bị ảnh hưởng, họ nhận ra mình đã phụ thuộc vào công nghệ quá nhiều.

Skype: Hành trình suy tàn của một tượng đài gọi video trực tuyến

Từng cách mạng hóa giao tiếp toàn cầu, nền tảng Skype đã không thể thích ứng kịp với sự thay đổi và chính thức dừng hoạt động.

Bài học quan trọng nhất từ ​​sai lầm lớn của OpenAI với ChatGPT

OpenAI đã mắc lỗi trong một bản cập nhật ChatGPT vào cuối tháng 4 và vừa đăng bài viết thừa nhận sai lầm.

Không phải Nữ Oa hay Tây Vương Mẫu, đây là nữ thần có thể giết Tôn Ngộ Không

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 31/05/2025 13:00
Bà là một vị thần quan trọng trong các tín ngưỡng dân gian.

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Kỹ năng - Thái Nguyễn - 31/05/2025 12:00
Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.

Kiếm hiệp Kim Dung: Điều gì giúp Quách Tĩnh thắng được 4 cao thủ Ngư - Tiều - Canh - Độc?

Thư giãn - Quốc Tiệp - 31/05/2025 11:00
Chính sự kết hợp giữa sự chân thành của Quách Tĩnh và trí thông minh của Hoàng Dung đã giúp họ đến gặp được Nhất Đăng đại sư.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Phong cách sống - Trang Vũ - 31/05/2025 10:00
Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025