Gửi bình luận
Hủy
Gửi
Sau ngày đất nước thống nhất, cuộc đời ông mở sang trang mới. Năm 1976, ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân – phần thưởng xứng đáng cho những năm tháng sống trong bóng tối, mang trên vai trách nhiệm nặng nề. Thế nhưng, điều khiến người ta khâm phục không chỉ là vinh quang, mà là sự giản dị. Giữa những hào quang, ông chọn sống lặng lẽ, như thể những chiến công kia chưa từng thuộc về mình.
Điều đặc biệt nhất trong cuộc đời Phạm Xuân Ẩn chính là cách ông giữ trọn tình bạn đối với những người bên kia chiến tuyến. Khi thân phận thật được hé lộ, không ai giận dữ hay quay lưng với ông. “Để sống còn, Ẩn buộc phải dối lừa hoặc đơn giản là không tiết lộ sứ mệnh của ông với những người bạn thân nhất, nhưng khi biết được Ẩn là một điệp viên Cộng sản, hầu như chẳng ai thù ghét ông cả” – tác giả nhận định. Trái lại, nhiều người đã viết lời tri ân đầy xúc động. Neil Sheehan gọi ông là “người bạn cống hiến với phẩm hạnh và xuất sắc cho nghề báo cũng như cho đất nước mình.” Robert Shaplen viết: “Trên tất cả là một tình bạn lâu bền.” Stanley Karnow gọi ông là “người anh em thân thiết” đã giúp ông hiểu về Việt Nam. Những lời ấy cho thấy, trong mắt bạn bè, Phạm Xuân Ẩn không chỉ là một điệp viên, mà còn là một người bạn đáng tin cậy, một con người tử tế.
Trong những ngày cuối đời, ông từng nói với giáo sư Larry Berman rằng: ông chưa từng phản bội ai, và bài học lớn nhất mà ông muốn để lại cho thế hệ sau chính là lòng trung thành và tình yêu đất nước. Điều làm ông khác biệt không chỉ nằm ở việc giữ kín bí mật suốt hàng chục năm, mà ở chỗ, giữa hai chiến tuyến đầy nghi kỵ, ông vẫn chọn sự tử tế để hành xử.
Cuốn sách "Điệp viên hoàn hảo" (Perfect Spy) không chỉ tái hiện cuộc đời của một nhân vật đặc biệt, mà còn phản ánh bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trong cuộc đối đầu với siêu cường. Với độc giả trẻ hôm nay, đọc về Phạm Xuân Ẩn không chỉ là tìm hiểu một giai đoạn lịch sử, mà còn là dịp học cách giữ niềm tin, sống tử tế và trung thực trong mọi hoàn cảnh.
Có lẽ, vì thế mà ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo”, một nhân vật không chỉ hoàn hảo trong chiến công, mà còn trong cách làm người.
