Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Trang Vũ26/03/2025 12:00
Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo. Gen Z từng được gọi là "bông tuyết" – đẹp đấy, nhưng dễ tan chảy khi gặp áp lực. Giờ đến Gen Alpha, lứa nhóc sinh từ 2010 trở đi, lại mang danh "Thế hệ thủy tinh" – long lanh, trong trẻo, nhưng chỉ cần va chạm nhẹ là có nguy cơ "toang". Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh, không đủ sức đối mặt với những thử thách của cuộc sống thực?

Từ thế hệ

Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh? (Ảnh: The New York Times)

Thế hệ Alpha là thế hệ đầu tiên hoàn toàn sinh ra trong thế kỷ 21, một thời kỳ mà công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần không thể tách rời của cuộc sống hàng ngày. Những đứa trẻ này "sinh ra đã biết swipe", thường xuyên sử dụng iPad, điện thoại thông minh và các nền tảng như YouTube hay TikTok để giải trí và học tập. Cha mẹ của chúng, chủ yếu thuộc Thế hệ Millennials, thường là những người có ý thức cao về việc nuôi dạy con cái, mong muốn mang đến cho con một môi trường an toàn, thoải mái và đầy đủ hơn so với những gì họ từng trải qua.

Tuy nhiên, chính sự quan tâm quá mức này lại vô tình tạo ra một lớp vỏ bọc bảo vệ dày đặc quanh trẻ. Từ việc tránh xa những trò chơi mạo hiểm ngoài trời, hạn chế tiếp xúc với thất bại, đến việc can thiệp ngay lập tức khi con gặp khó khăn – tất cả đều nhằm mục đích giữ cho trẻ không bị tổn thương. Nhưng liệu điều này có thực sự giúp trẻ phát triển mạnh mẽ, hay chỉ khiến chúng trở nên dễ vỡ hơn khi đối mặt với thực tế khắc nghiệt?

"Thủy tinh" – đẹp nhưng mong manh

Gọi thế hệ Alpha là "Thế hệ thủy tinh" không chỉ là một cách nói ẩn dụ về sự dễ tổn thương, mà còn phản ánh cách chúng ta đang nuôi dưỡng chúng. Thủy tinh đẹp, trong suốt, nhưng cũng rất dễ vỡ nếu không được xử lý cẩn thận. Tương tự, trẻ em ngày nay thường được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. Ví dụ, trong trường học, các cuộc thi đấu thể thao giờ đây đôi khi không còn giữ khái niệm "thắng thua" để tránh làm tổn thương cảm xúc của những đứa trẻ thua cuộc. Cha mẹ cũng có xu hướng làm mọi thứ thay cho con – từ giải bài tập về nhà đến giải quyết mâu thuẫn với bạn bè – thay vì để trẻ tự học cách đối mặt và vượt qua.

Từ thế hệ

Trẻ em ngày nay được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. (Ảnh: The New York Times)

Sự mong manh này còn được củng cố bởi cách xã hội hiện đại nhìn nhận về sức khỏe tinh thần. Chúng ta ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ cảm xúc của trẻ, điều này là tích cực, nhưng đôi khi lại đi quá xa. Một lời phê bình nhẹ nhàng từ giáo viên có thể bị xem là "gây áp lực", và một thất bại nhỏ có thể khiến trẻ rơi vào khủng hoảng vì chưa từng được rèn luyện để chấp nhận nó. Hậu quả là, nhiều đứa trẻ trong Thế hệ Alpha thiếu kỹ năng tự phục hồi (resilience) – khả năng đứng dậy sau những cú ngã, điều mà các thế hệ trước coi là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành.

Công nghệ và sự cô lập cảm xúc

Từ thế hệ

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực nhưng đôi khi lại thành "gánh nặng" của Gen Alpha. (Ảnh: The New York Times)

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực của Gen Alpha. Muốn học gì, xem gì, chơi gì cũng chỉ cần một cú chạm. Nhưng "trợ thủ" này đôi khi lại thành "gánh nặng". Thay vì chơi đùa ngoài trời, va chạm, cãi vã và làm lành với bạn bè, nhiều đứa trẻ chọn cách "giao tiếp" qua màn hình. Điều này làm giảm cơ hội để chúng học cách xử lý các tình huống xã hội phức tạp, đối mặt với xung đột hay quản lý cảm xúc của mình.

Hơn nữa, mạng xã hội thường thúc đẩy một thế giới lý tưởng hóa, nơi mọi người chỉ khoe những khoảnh khắc hoàn hảo. Trẻ em lớn lên với suy nghĩ rằng cuộc sống phải luôn vui vẻ, thành công và không có khó khăn. Khi thực tế không khớp với kỳ vọng đó, chúng dễ rơi vào trạng thái thất vọng hoặc lo âu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo âu ở trẻ em và thanh thiếu niên tăng đáng kể trong thập kỷ qua, một phần do áp lực từ mạng xã hội và sự thiếu hụt các kỹ năng đối phó với căng thẳng.

Vai trò của cha mẹ và xã hội

Cha mẹ hiện đại thường bị cuốn vào phong cách nuôi dạy "trực thăng" (helicopter parenting) – luôn lượn lờ quanh con để đảm bảo mọi thứ đều ổn. Điều này xuất phát từ tình yêu thương và mong muốn bảo vệ, nhưng lại vô tình tước đi cơ hội để trẻ tự lập. Khi một đứa trẻ ngã, thay vì để chúng tự đứng dậy, cha mẹ lao đến nâng đỡ. Khi trẻ gặp vấn đề với bạn bè, cha mẹ nhanh chóng can thiệp thay vì để trẻ tự tìm cách giải quyết. Kết quả là trẻ không học được cách tự chịu trách nhiệm hay đối mặt với hậu quả từ hành động của mình.

Xã hội cũng góp phần không nhỏ vào xu hướng này. Trong một thế giới mà mọi thứ đều được đo lường bằng sự an toàn và công bằng, trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm những tình huống "nguy hiểm" lành mạnh – như leo cây, chạy nhảy tự do, hay thậm chí là cãi nhau với anh chị em. Những trải nghiệm này, dù nhỏ, lại là cách để trẻ rèn luyện sự kiên cường và khả năng thích nghi.

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"?

Từ thế hệ

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"? (Ảnh: The New York Times)

Để Thế hệ Alpha không trở thành một thế hệ quá mong manh, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận trong việc nuôi dạy trẻ.

1. Hãy để trẻ trải nghiệm thất bại. Thất bại không phải là điều đáng sợ, mà là một bài học quý giá. Khi trẻ thua trong một trò chơi hay không đạt điểm cao trong bài kiểm tra, thay vì an ủi quá mức, hãy khuyến khích chúng phân tích nguyên nhân và tìm cách cải thiện.

2. Hãy giảm bớt sự bao bọc và khuyến khích sự tự lập. Đừng làm mọi thứ thay cho con – hãy để trẻ tự buộc dây giày, tự dọn phòng, hay tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè. Những kỹ năng nhỏ này sẽ xây dựng nền tảng cho sự tự tin và khả năng đối mặt với khó khăn lớn hơn sau này.

3. Cần giới hạn thời gian sử dụng công nghệ và khuyến khích các hoạt động thực tế. Đưa trẻ ra ngoài chơi, tham gia thể thao, hoặc đơn giản là trò chuyện trực tiếp với gia đình sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc tốt hơn.

4. Hãy dạy trẻ cách quản lý cảm xúc. Thay vì bảo vệ trẻ khỏi mọi nỗi buồn hay căng thẳng, hãy hướng dẫn chúng cách nhận diện, chấp nhận và vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Điều này không chỉ giúp trẻ mạnh mẽ hơn mà còn chuẩn bị cho chúng một tâm thế vững vàng khi bước vào đời.

Thế hệ Alpha không tự nhiên trở thành "Thế hệ thủy tinh". Sự mong manh của chúng là kết quả của cách cha mẹ, xã hội và môi trường – định hình cuộc sống của chúng. Dù xuất phát từ ý tốt, việc bảo vệ trẻ quá mức có thể khiến chúng thiếu đi sức mạnh nội tại để đối mặt với thế giới thực. Thay vì nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ", cha mẹ cần hướng tới việc xây dựng một thế hệ kiên cường, tự tin và sẵn sàng đón nhận mọi thử thách. Chỉ khi đó, Thế hệ Alpha mới thực sự tỏa sáng như những viên pha lê rực rỡ, chứ không chỉ là những mảnh thủy tinh dễ tan vỡ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

"Copy & Paste" sắp trở thành chuyện của quá khứ, Gen Alpha đang mở ra một kỷ nguyên mới

Thế hệ này hứa hẹn sẽ mang đến những sáng tạo đột phá.
2

Bức ảnh chụp ống tay áo rách của một nam thanh niên trong canteen hút hàng chục nghìn lượt quan tâm

Ít ai biết chủ nhân của ống tay áo rách ấy lại là một nhân vật truyền kỳ.
3

Nghề rùng rợn, lóc xương rắn, lột xác chó nhà... bán hàng chục triệu đồng

Giữa vô vàn những nghề thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nghề làm tiêu bản xương động vật là công việc đầy bí ẩn, có phần rùng rợn.
5

Chàng trai đi xe đạp Thống Nhất từ Hà Nội vào TP.HCM để xem lễ diễu binh 30/4

Hành trình đạp xe từ Hà Nội vào TP.HCM của anh chàng này thu hút cả triệu người theo dõi.

Trúng số độc đắc 200 tỷ đồng, 30 năm sau cuộc đời người đàn ông rẽ hướng không ngờ

Người đàn ông này đã trải qua nhiều thăng trầm từ khi trúng xổ số độc đắc.

Sao phim “Sex Education” chỉ cách dạy con mỗi ngày, trẻ vừa thông minh vừa gắn kết tình cảm

Nữ diễn viên này có cách dạy con rất đặc biệt, vừa giúp gắn kết gia đình lại giúp mẹ con nhiều thời gian hiểu nhau hơn.

Cầu cứu dân mạng vì bế tắc chuyện nghề, cô gái nhận "quả ngọt" sau 4 năm

Nhờ sự động viên của những người xa lạ trên mạng xã hội, Ngọc My đã vượt qua được khoảng thời gian bế tắc nhất trên hành trình lập nghiệp, có được công việc và mức lương mơ ước.

Chàng trai kiếm hàng chục tỷ đồng/năm: ‘Tôi biến Ai thành nhân viên chăm chỉ, tận tuỵ nhất!’

Khởi nghiệp với AI, một người, một máy tính, thu nhập hàng chục tỷ đồng một năm, anh ấy nói rằng, không nhất định phải là một lập trình viên có chuyên môn sâu, chỉ cần biết cách tận dụng AI, bạn hoàn toàn có thể kiếm được tiền một cách dễ dàng.

Phóng viên 40 tuổi bị sa thải, bứt phá ngoạn mục nhờ ‘đu trend’ giới trẻ

"Tuổi tác không phải là giới hạn của một cá nhân, khi bạn tìm ra hướng đi phù hợp với câu chuyện và bối cảnh của chính mình, bạn hoàn toàn có thể một lần nữa làm chủ cuộc đời của bản thân”.

Người phụ nữ xếp hàng nhiều giờ để ứng tuyển vào công ty được thừa kế

Dù được hưởng thừa kế chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn ở Mỹ, Lynsi Snyder vẫn phải âm thầm tự đi xin việc ở chính công ty gia đình.

Lý Tiểu Long võ nghệ đầy mình nhưng vẫn phải học bắn súng

Ít ai biết Lý Tiểu Long từng sở hữu súng, thậm chí còn học bắn súng.

Đúng ngày này 5 năm trước WHO tuyên bố đại dịch COVID-19 gây rung chuyển cả thế giới

Ngày 11/3/2020, WHO tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu. Điều này đã dẫn đến những thay đổi mà ta chẳng thể ngờ...

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 22/04/2025 12:00
Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.

Sẽ rất tiếc nếu sử dụng Zalo mà bạn không biết các tính năng này

Kỹ năng - Nhật Hạ - 22/04/2025 11:00
Zalo thường xuyên cập nhật cho người dùng các chức năng, tùy chọn mới giúp người dùng có trải nghiệm tốt hơn

Xem mạng xã hội gần đây, tôi chợt nhớ đến phim Sex Education: Hãy dạy con điều này càng sớm càng tốt

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/04/2025 10:00
Tôi đã lo lắng đến mất ăn mất ngủ, nghĩ rất nhiều về chuyện dạy con.

Giữa làn sóng AI, thứ giết chết con người không phải Chat GPT, DeepSeek,... mà là lối tư duy này

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 22/04/2025 09:00
DeepSeek giống như cần sa, nó có tác dụng giảm đau. Nhưng một khi bạn bị nghiện, nó sẽ chỉ gây tổn hại đến não và khiến bạn hoàn toàn mất khả năng suy nghĩ.

Lời hứa 20 năm của Larry Berman với 'điệp viên hoàn hảo' Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Trần Thường - VNN - 22/04/2025 08:00
Khi viết về Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, Giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã hứa không sử dụng những thông tin có thể làm tổn thương đến nhiều người. Sau gần 20 năm, lời hứa đó vẫn còn.

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

Giải trí - TTXVN - 21/04/2025 13:00
TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.

Sức mạnh của đói nghèo: Mẹ mù chữ, bại liệt nhưng nuôi dạy con trai trở thành sinh viên giỏi nhất

Truyền cảm hứng - Trang Đào - 21/04/2025 10:00
Không quan trọng bạn có xuất thân từ gia đình nghèo khó hay không, những điều kì diệu luôn xảy ra.

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi nhận ra mình toàn tặng con "quả quýt" có vị chua chát và đắng ngắt

Điện ảnh - Đông - 21/04/2025 09:00
Hóa ra tôi chỉ đưa cho con những "quả quýt chua", đầy thử thách và nỗi niềm mà có lẽ tôi đã không nhận ra.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Từ sách - Phim - Quìn - 21/04/2025 08:00
Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/04/2025 13:00
Lý Hải là một trong số ít đạo diễn của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh qua việc dẫn dắt các nhân vật "hiện tượng mạng xã hội" (MXH) thành diễn viên chuyên nghiệp.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 20/04/2025 12:00
Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

Quách Tĩnh không làm phò mã mà nhất mực lấy Hoàng Dung: Câu trả lời chỉ Dương Quá biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/04/2025 11:00
Quách Tĩnh và Hoa Tranh vốn là thanh mai trúc mã, vậy tại sao chàng lại quyết định kết duyên cùng Hoàng Dung?

Nghề rùng rợn, lóc xương rắn, lột xác chó nhà... bán hàng chục triệu đồng

Phong cách sống - Cam Ly - 20/04/2025 10:00
Giữa vô vàn những nghề thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nghề làm tiêu bản xương động vật là công việc đầy bí ẩn, có phần rùng rợn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 22/04/2025