Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Trang Vũ26/03/2025 12:00
Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.

Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo. Gen Z từng được gọi là "bông tuyết" – đẹp đấy, nhưng dễ tan chảy khi gặp áp lực. Giờ đến Gen Alpha, lứa nhóc sinh từ 2010 trở đi, lại mang danh "Thế hệ thủy tinh" – long lanh, trong trẻo, nhưng chỉ cần va chạm nhẹ là có nguy cơ "toang". Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh, không đủ sức đối mặt với những thử thách của cuộc sống thực?

Từ thế hệ

Liệu chúng ta có đang nuôi dạy những đứa trẻ quá mong manh, dễ vỡ như thủy tinh? (Ảnh: The New York Times)

Thế hệ Alpha là thế hệ đầu tiên hoàn toàn sinh ra trong thế kỷ 21, một thời kỳ mà công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần không thể tách rời của cuộc sống hàng ngày. Những đứa trẻ này "sinh ra đã biết swipe", thường xuyên sử dụng iPad, điện thoại thông minh và các nền tảng như YouTube hay TikTok để giải trí và học tập. Cha mẹ của chúng, chủ yếu thuộc Thế hệ Millennials, thường là những người có ý thức cao về việc nuôi dạy con cái, mong muốn mang đến cho con một môi trường an toàn, thoải mái và đầy đủ hơn so với những gì họ từng trải qua.

Tuy nhiên, chính sự quan tâm quá mức này lại vô tình tạo ra một lớp vỏ bọc bảo vệ dày đặc quanh trẻ. Từ việc tránh xa những trò chơi mạo hiểm ngoài trời, hạn chế tiếp xúc với thất bại, đến việc can thiệp ngay lập tức khi con gặp khó khăn – tất cả đều nhằm mục đích giữ cho trẻ không bị tổn thương. Nhưng liệu điều này có thực sự giúp trẻ phát triển mạnh mẽ, hay chỉ khiến chúng trở nên dễ vỡ hơn khi đối mặt với thực tế khắc nghiệt?

"Thủy tinh" – đẹp nhưng mong manh

Gọi thế hệ Alpha là "Thế hệ thủy tinh" không chỉ là một cách nói ẩn dụ về sự dễ tổn thương, mà còn phản ánh cách chúng ta đang nuôi dưỡng chúng. Thủy tinh đẹp, trong suốt, nhưng cũng rất dễ vỡ nếu không được xử lý cẩn thận. Tương tự, trẻ em ngày nay thường được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. Ví dụ, trong trường học, các cuộc thi đấu thể thao giờ đây đôi khi không còn giữ khái niệm "thắng thua" để tránh làm tổn thương cảm xúc của những đứa trẻ thua cuộc. Cha mẹ cũng có xu hướng làm mọi thứ thay cho con – từ giải bài tập về nhà đến giải quyết mâu thuẫn với bạn bè – thay vì để trẻ tự học cách đối mặt và vượt qua.

Từ thế hệ

Trẻ em ngày nay được bao bọc trong một môi trường mà mọi rủi ro đều được giảm thiểu. (Ảnh: The New York Times)

Sự mong manh này còn được củng cố bởi cách xã hội hiện đại nhìn nhận về sức khỏe tinh thần. Chúng ta ngày càng chú trọng đến việc bảo vệ cảm xúc của trẻ, điều này là tích cực, nhưng đôi khi lại đi quá xa. Một lời phê bình nhẹ nhàng từ giáo viên có thể bị xem là "gây áp lực", và một thất bại nhỏ có thể khiến trẻ rơi vào khủng hoảng vì chưa từng được rèn luyện để chấp nhận nó. Hậu quả là, nhiều đứa trẻ trong Thế hệ Alpha thiếu kỹ năng tự phục hồi (resilience) – khả năng đứng dậy sau những cú ngã, điều mà các thế hệ trước coi là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành.

Công nghệ và sự cô lập cảm xúc

Từ thế hệ

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực nhưng đôi khi lại thành "gánh nặng" của Gen Alpha. (Ảnh: The New York Times)

Công nghệ là "trợ thủ" đắc lực của Gen Alpha. Muốn học gì, xem gì, chơi gì cũng chỉ cần một cú chạm. Nhưng "trợ thủ" này đôi khi lại thành "gánh nặng". Thay vì chơi đùa ngoài trời, va chạm, cãi vã và làm lành với bạn bè, nhiều đứa trẻ chọn cách "giao tiếp" qua màn hình. Điều này làm giảm cơ hội để chúng học cách xử lý các tình huống xã hội phức tạp, đối mặt với xung đột hay quản lý cảm xúc của mình.

Hơn nữa, mạng xã hội thường thúc đẩy một thế giới lý tưởng hóa, nơi mọi người chỉ khoe những khoảnh khắc hoàn hảo. Trẻ em lớn lên với suy nghĩ rằng cuộc sống phải luôn vui vẻ, thành công và không có khó khăn. Khi thực tế không khớp với kỳ vọng đó, chúng dễ rơi vào trạng thái thất vọng hoặc lo âu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo âu ở trẻ em và thanh thiếu niên tăng đáng kể trong thập kỷ qua, một phần do áp lực từ mạng xã hội và sự thiếu hụt các kỹ năng đối phó với căng thẳng.

Vai trò của cha mẹ và xã hội

Cha mẹ hiện đại thường bị cuốn vào phong cách nuôi dạy "trực thăng" (helicopter parenting) – luôn lượn lờ quanh con để đảm bảo mọi thứ đều ổn. Điều này xuất phát từ tình yêu thương và mong muốn bảo vệ, nhưng lại vô tình tước đi cơ hội để trẻ tự lập. Khi một đứa trẻ ngã, thay vì để chúng tự đứng dậy, cha mẹ lao đến nâng đỡ. Khi trẻ gặp vấn đề với bạn bè, cha mẹ nhanh chóng can thiệp thay vì để trẻ tự tìm cách giải quyết. Kết quả là trẻ không học được cách tự chịu trách nhiệm hay đối mặt với hậu quả từ hành động của mình.

Xã hội cũng góp phần không nhỏ vào xu hướng này. Trong một thế giới mà mọi thứ đều được đo lường bằng sự an toàn và công bằng, trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm những tình huống "nguy hiểm" lành mạnh – như leo cây, chạy nhảy tự do, hay thậm chí là cãi nhau với anh chị em. Những trải nghiệm này, dù nhỏ, lại là cách để trẻ rèn luyện sự kiên cường và khả năng thích nghi.

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"?

Từ thế hệ

Làm thế nào để không nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ"? (Ảnh: The New York Times)

Để Thế hệ Alpha không trở thành một thế hệ quá mong manh, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận trong việc nuôi dạy trẻ.

1. Hãy để trẻ trải nghiệm thất bại. Thất bại không phải là điều đáng sợ, mà là một bài học quý giá. Khi trẻ thua trong một trò chơi hay không đạt điểm cao trong bài kiểm tra, thay vì an ủi quá mức, hãy khuyến khích chúng phân tích nguyên nhân và tìm cách cải thiện.

2. Hãy giảm bớt sự bao bọc và khuyến khích sự tự lập. Đừng làm mọi thứ thay cho con – hãy để trẻ tự buộc dây giày, tự dọn phòng, hay tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè. Những kỹ năng nhỏ này sẽ xây dựng nền tảng cho sự tự tin và khả năng đối mặt với khó khăn lớn hơn sau này.

3. Cần giới hạn thời gian sử dụng công nghệ và khuyến khích các hoạt động thực tế. Đưa trẻ ra ngoài chơi, tham gia thể thao, hoặc đơn giản là trò chuyện trực tiếp với gia đình sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc tốt hơn.

4. Hãy dạy trẻ cách quản lý cảm xúc. Thay vì bảo vệ trẻ khỏi mọi nỗi buồn hay căng thẳng, hãy hướng dẫn chúng cách nhận diện, chấp nhận và vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Điều này không chỉ giúp trẻ mạnh mẽ hơn mà còn chuẩn bị cho chúng một tâm thế vững vàng khi bước vào đời.

Thế hệ Alpha không tự nhiên trở thành "Thế hệ thủy tinh". Sự mong manh của chúng là kết quả của cách cha mẹ, xã hội và môi trường – định hình cuộc sống của chúng. Dù xuất phát từ ý tốt, việc bảo vệ trẻ quá mức có thể khiến chúng thiếu đi sức mạnh nội tại để đối mặt với thế giới thực. Thay vì nuôi dạy những "tinh thể dễ vỡ", cha mẹ cần hướng tới việc xây dựng một thế hệ kiên cường, tự tin và sẵn sàng đón nhận mọi thử thách. Chỉ khi đó, Thế hệ Alpha mới thực sự tỏa sáng như những viên pha lê rực rỡ, chứ không chỉ là những mảnh thủy tinh dễ tan vỡ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Làm MC, viết tự truyện bán 2 triệu bản, nhưng nữ diễn viên Ai Iijima vẫn không thoát khỏi tấn bi kịch từ quá khứ

Ai Iijima là ngôi sao phim cấp 3 hiếm hoi được khán giả yêu thích. Đến khi qua đời, cô vẫn làm chuyện có ý nghĩa khiến ai cũng thương xót và tiếc nuối.
2

Gia đình "độc lạ" Việt Nam, dâu rể các thế hệ mới đến đều choáng váng rồi... "nghiện" lúc nào không hay!

Những ai lần đầu tiên đến gia đình tôi đều không giấu nổi sự sửng sốt. Có người khó tính từng bảo cách này khiến con cháu dễ sinh hư, thiếu tôn ti trật tự.
3

Viết thư pháp trên quả vải thiều, chàng trai gen Z Hà Nội gây sốt mạng

Thay cho giấy dó và lụa, Việt Út viết thư pháp lên quả vải thiều; hình ảnh mang nét đẹp vừa truyền thống vừa mới lạ này khiến cư dân mạng sửng sốt và thích thú.
4

Tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi trượt

Cô gái trong sách "Em phải đến Harvard học kinh tế" lại một lần nữa khiến hội phụ huynh Việt "dậy sóng".
5

Cô gái Việt làm trợ lý đạo diễn phim người lớn tại Nhật, tiết lộ quá trình thực hiện mỗi set quay

"Nếu bạn thấy trải nghiệm tình dục của mình khác xa porn, thì đó là vì chúng tôi đã rất cố”, nữ trợ lý đạo diễn khẳng định về tính dàn dựng trong mỗi bộ phim không hề giống ngoài đời.

Trúng số độc đắc 200 tỷ đồng, 30 năm sau cuộc đời người đàn ông rẽ hướng không ngờ

Người đàn ông này đã trải qua nhiều thăng trầm từ khi trúng xổ số độc đắc.

Sao phim “Sex Education” chỉ cách dạy con mỗi ngày, trẻ vừa thông minh vừa gắn kết tình cảm

Nữ diễn viên này có cách dạy con rất đặc biệt, vừa giúp gắn kết gia đình lại giúp mẹ con nhiều thời gian hiểu nhau hơn.

Cầu cứu dân mạng vì bế tắc chuyện nghề, cô gái nhận "quả ngọt" sau 4 năm

Nhờ sự động viên của những người xa lạ trên mạng xã hội, Ngọc My đã vượt qua được khoảng thời gian bế tắc nhất trên hành trình lập nghiệp, có được công việc và mức lương mơ ước.

Chàng trai kiếm hàng chục tỷ đồng/năm: ‘Tôi biến Ai thành nhân viên chăm chỉ, tận tuỵ nhất!’

Khởi nghiệp với AI, một người, một máy tính, thu nhập hàng chục tỷ đồng một năm, anh ấy nói rằng, không nhất định phải là một lập trình viên có chuyên môn sâu, chỉ cần biết cách tận dụng AI, bạn hoàn toàn có thể kiếm được tiền một cách dễ dàng.

Phóng viên 40 tuổi bị sa thải, bứt phá ngoạn mục nhờ ‘đu trend’ giới trẻ

"Tuổi tác không phải là giới hạn của một cá nhân, khi bạn tìm ra hướng đi phù hợp với câu chuyện và bối cảnh của chính mình, bạn hoàn toàn có thể một lần nữa làm chủ cuộc đời của bản thân”.

Người phụ nữ xếp hàng nhiều giờ để ứng tuyển vào công ty được thừa kế

Dù được hưởng thừa kế chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn ở Mỹ, Lynsi Snyder vẫn phải âm thầm tự đi xin việc ở chính công ty gia đình.

Lý Tiểu Long võ nghệ đầy mình nhưng vẫn phải học bắn súng

Ít ai biết Lý Tiểu Long từng sở hữu súng, thậm chí còn học bắn súng.

Đúng ngày này 5 năm trước WHO tuyên bố đại dịch COVID-19 gây rung chuyển cả thế giới

Ngày 11/3/2020, WHO tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu. Điều này đã dẫn đến những thay đổi mà ta chẳng thể ngờ...

Đại địa chấn kinh tế - Tiền nóng, niềm tin lạnh: 3 thế hệ khủng hoảng tài chính toàn cầu

Từ những cuộc khủng hoảng này cho thấy quá trình toàn cầu hóa thị trường tài chính luôn đi kèm với quá trình toàn cầu hóa khủng hoảng tài chính, nghĩa là khủng hoảng không còn giới hạn trong một khu vực mà có thể nhanh chóng lan rộng khắp thế giới.

Xem 'Sex Education', tôi hiểu vì sao con gái ghét bà ngoại - Bi kịch đến từ câu nói tưởng chừng vô hại

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 05/07/2025 13:00
Tôi bàng hoàng nhận ra rằng những lời dạy dỗ tưởng chừng vô hại của người lớn có thể để lại vết thương sâu sắc trong tâm hồn con trẻ.

Công cụ tra cứu địa chỉ mới sau sáp nhập

Kỹ năng - Mạnh Hùng - 05/07/2025 12:00
Một số nền tảng công nghệ đã được triển khai để hỗ trợ người dân kiểm tra địa chỉ mới, đảm bảo không ảnh hưởng tới công việc, cuộc sống.

Vì sao MV “Rực rỡ ngày mới” chạm đến cảm xúc nghệ sĩ và khán giả?

Giải trí - Quỳnh Tâm - 05/07/2025 11:20
Sau khi ra mắt, MV "Rực rỡ ngày mới" nhận được nhiều phản hồi tích cực, những bình luận xúc động từ nghệ sĩ và khán giả.

Cừu Thiên Nhận suýt giết chết Hoàng Dung, vì sao Đông Tà không trả thù?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 05/07/2025 11:00
Nhiều người tự hỏi vì sao Hoàng Dung bị Cừu Thiên Nhận suýt lấy mạng nhưng Hoàng Dược Sư không báo thù.

Vì sao 80.000 người “bốc hơi” như chưa từng tồn tại ở Nhật Bản?

Phong cách sống - Chi Chi - 05/07/2025 10:00
Nhật Bản là nơi hoàn hảo để biến mất.

Đại địa chấn kinh tế - Tiền nóng, niềm tin lạnh: 3 thế hệ khủng hoảng tài chính toàn cầu

Từ sách - Phim - TĐ - 05/07/2025 09:00
Từ những cuộc khủng hoảng này cho thấy quá trình toàn cầu hóa thị trường tài chính luôn đi kèm với quá trình toàn cầu hóa khủng hoảng tài chính, nghĩa là khủng hoảng không còn giới hạn trong một khu vực mà có thể nhanh chóng lan rộng khắp thế giới.

Hạnh phúc tuổi trẻ - Yêu không ràng buộc là bí mật của tình yêu vĩnh hằng

Từ sách - Phim - Quìn - 05/07/2025 08:00
Triết gia Krishnamurti, đã từng đặt ra một câu hỏi giản dị mà rất đáng để chúng ta, đặc biệt là những cô gái trẻ cần suy ngẫm: “Chúng ta có thực sự biết yêu là gì không?”.

AI tạo video cực đỉnh của Google Veo 3 chính thức “chào sân” Việt Nam

Kỹ năng - Kỳ Thư - 04/07/2025 13:00
Google triển khai mô hình tạo video AI Veo 3 tại Việt Nam qua ứng dụng Gemini, cho phép người dùng tạo video từ văn bản kèm âm thanh, tích hợp công cụ nhận diện nội dung do AI tạo ra.

Xem "Sex Education", tôi bất ngờ với một câu thoại ngắn gọn nhưng sẽ là chân lý

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 04/07/2025 12:00
Thật không ngờ, bộ phim "Sex Education" lại chứa đựng nhiều triết lý thú vị như thế.

ChatGPT có thể gây ra chứng loạn thần, khiến người dùng phải nhập viện điều trị

Kỹ năng - Sơn Vân - 04/07/2025 11:00
Ngày càng nhiều người dùng ChatGPT phát triển nỗi ám ảnh mất kiểm soát với chatbot trí tuệ nhân tạo AI, dẫn đến các cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần nghiêm trọng với biểu hiện như hoang tưởng, ảo tưởng và tách rời thực tại, trang Futurism đưa tin.

Viết thư pháp trên quả vải thiều, chàng trai gen Z Hà Nội gây sốt mạng

Phong cách sống - Nhật Thủy - 04/07/2025 10:00
Thay cho giấy dó và lụa, Việt Út viết thư pháp lên quả vải thiều; hình ảnh mang nét đẹp vừa truyền thống vừa mới lạ này khiến cư dân mạng sửng sốt và thích thú.

Đằng sau một quyết định lớn: Vùng xám - nơi thử lửa bản lĩnh và chiều sâu nhân văn của một nhà lãnh đạo

Từ sách - Phim - Quìn - 04/07/2025 09:00
Hãy tưởng tượng bạn phải quyết định, nhưng tất cả dữ liệu, báo cáo, ý kiến xung quanh đều chẳng thể cho bạn đáp án rõ ràng. Không có đúng hay sai tuyệt đối. Chỉ có vô vàn rủi ro và áp lực bủa vây. Và bạn, với vai trò người dẫn đầu vẫn buộc phải đưa ra quyết định.

3 vũ khí tinh thần giúp chủ doanh nghiệp sống sót và tăng trưởng

Tủ sách - Quìn - 04/07/2025 08:00
Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao có người trở nên giàu có, còn mình cứ loay hoay? Bạn đã từng kiệt sức, chán nản khi bỏ ra rất nhiều công sức mà kết quả vẫn không xứng đáng? Bạn nhìn thấy đối thủ bứt phá, còn mình thì trì trệ và bắt đầu tụt lại phía sau?

Cảnh báo khẩn từ thói quen chụp ảnh màn hình điện thoại

Kỹ năng - An Nhiên - 03/07/2025 13:00
Theo các chuyên gia an ninh mạng, người dùng hãy sử dụng các dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc trình quản lý mật khẩu tốt nhất để lưu trữ những thông tin quan trọng một cách an toàn.

Xem Sex Education, tôi phát hiện bí mật nhạy cảm của con gái, nhờ vậy tôi giúp con "quay xe"

Điện ảnh - Thanh Hương - 03/07/2025 12:00
Tôi đã bình tĩnh và có cuộc nói chuyện chân thành với con.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 05/07/2025