Hạt giống tâm hồn 8 - Quyển sách và giỏ đựng than
Tại một trang trại nhỏ ở miền núi xa xôi thuộc miền Đông bang Kentucky, có hai ông cháu sống cùng nhau. Mỗi sáng, người ông thường dậy rất sớm để đọc sách.
"Chúng tôi vô cùng đau buồn thông báo tác giả Akira Toriyama đã qua đời vào ngày 1/ 3 do tụ máu dưới màng cứng cấp tính, hưởng thọ 68 tuổi", lời mở đầu thông báo của Bird Studio khiến người hâm mộ trên khắp thế giới của "huyền thoại" Toriyama và loạt truyện Dragon Ball (7 viên ngọc rồng) bàng hoàng.
Sự ra đi đột ngột của Toriyama được trang web chính thức của Dragon Ball công bố vào ngày 8/3 trong một tuyên bố chung từ Bird Studio - Công ty manga do Toriyama thành lập vào năm 1983 - và Capsule Corporation Tokyo.
Theo Bird Studio, Toriyama vẫn còn một số tác phẩm dang dở đang trong quá trình sáng tác với lòng nhiệt huyết cao độ, còn nhiều điều ông có thể làm được.
Tác giả đã để lại rất nhiều tựa manga và tác phẩm nghệ thuật cho thế giới. Nhờ sự ủng hộ của khán giả toàn cầu, Toriyama đã có thể tiếp tục hoạt động sáng tạo của mình trong hơn 45 năm qua.
"Chúng tôi hy vọng rằng thế giới sáng tạo độc đáo của Akira Toriyama tiếp tục được mọi người yêu thích trong thời gian dài sắp tới", Bird Studio viết.
Akira Toriyama, tác giả bộ truyện kinh điển "7 viên ngọc rồng" (Ảnh: Jiji).
Trong buổi họp báo cùng ngày, Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi đã chia sẻ niềm tiếc thương về sự ra đi của Toriyama và bày tỏ ngưỡng mộ đối với tầm ảnh hưởng toàn cầu của cha đẻ 7 viên ngọc rồng.
Ông Hayashi ca ngợi ông Toriyama "đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc truyền bá văn hóa Nhật Bản".
"Ông Toriyama đã tạo ra những tác phẩm không chỉ được người dân Nhật Bản mà cả những người ở nước ngoài yêu thích. Công việc của ông đã đưa truyện tranh của Nhật Bản được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Chúng tôi xin gửi lời chia buồn chân thành trong ngày đau thương này", ông Hayashi nói.
Dưới những bài đăng tiễn biệt Toriyama trên các nền tảng mạng xã hội, Masashi Kishimoto, tác giả bộ truyện tranh nổi tiếng Naruto, tâm sự "đã lớn lên cùng manga của Toriyama". Kishimoto cho biết anh khao khát trở thành một họa sĩ truyện tranh, hy vọng tạo ra những tác phẩm giống như của Toriyama.
"Anh ấy là vị cứu tinh của tôi và là "vị thần manga". Những sáng tác của Toriyama đã trở thành một phần cuộc sống của tôi. Vào những ngày tồi tệ, bộ truyện 7 viên ngọc rồng hàng tuần đã giúp tôi quên đi những vấn đề của mình. Là một cậu bé nhà quê không có nhiều thứ khác, bộ truyện đã cứu rỗi tôi", Kishimoto bày tỏ.
Nhận tin Toriyama đã qua đời, tác giả Naruto cảm thấy "vô cùng mất mát", thậm chí sự mất mát này còn lớn hơn cả khi loạt truyện 7 viên ngọc rồng kết thúc. Kishimoto nghẹn ngào "vẫn không biết phải đối diện với sự thật này thế nào".
(Tại Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng mua bản quyền xuất bản "7 viên ngọc rồng").
Eiichiro Oda, họa sĩ bộ truyện tranh ăn khách One Piece, đã viết: "Toriyama là một trong những người đặt nền móng cho thời đại mà cả người lớn và trẻ em đều có thể đọc và thưởng thức manga, từ thời mà việc đọc manga bị coi là không tốt cho giáo dục.
Ông đã cho phép chúng tôi mơ về mức độ mà manga có thể đạt được và cho những người sáng tạo thấy rằng chúng tôi thậm chí có thể mở rộng lĩnh vực của mình ra thế giới".
Oda cho hay những tác phẩm của Toriyama đã truyền cảm hứng cho "không chỉ các họa sĩ truyện tranh mà còn tất cả nhà sáng tạo trong các ngành công nghiệp."
Masakazu Katsura, họa sĩ truyện tranh Zetman, người đã quen biết Toriyama suốt 40 năm, nói "cảm thấy yếu đuối và kiệt sức" trong khoảnh khắc nhận tin dữ. Katsura nói Toriyama là "một người bạn đối với tôi hơn là một họa sĩ truyện tranh vĩ đại".
"Thật xấu hổ khi tôi không còn có thể trò chuyện với anh ấy trên điện thoại nữa", Katsura nghẹn ngào.
Sự sáng tạo của Akira Toriyama đã vượt xa cả manga. Ông cũng thiết kế nhân vật cho Dragon Quest, loạt game nhập vai cực kỳ nổi tiếng của Square Enix Holdings.
Yuji Horii, tác giả của loạt game Dragon Quest, cho hay vẫn không thể tin được Toriyama đột ngột qua đời.
"Tôi biết anh ấy từ khi còn là biên kịch cho Shonen Jump và đã nhờ anh ấy vẽ hình cho trò chơi. Kể từ đó, trong 37 năm, Toriyama đã thiết kế các nhân vật và quái vật, đồng thời sáng tạo rất nhiều nhân vật hấp dẫn đến mức tôi không thể đếm nổi", Horii kể.
Một nhiếp ảnh gia 33 tuổi từng là hàng xóm của Toriyama ở quê nhà Aichi kể lại chuyến đi Guam cùng ông.
"Toriyama đã ngẫu hứng kể cho chúng tôi một câu chuyện trong rừng. Anh ấy thực sự là một người đàn ông vui tính và tốt bụng", người hàng xóm nói.
Nhiếp ảnh gia thường tình cờ gặp và nói chuyện với Toriyama khi tác giả dắt chó đi dạo. "Có lần tôi hỏi anh ấy tại sao không xuất hiện trên ti vi. Toriyama nói "sẽ mang lại rắc rối cho gia đình nếu khuôn mặt của tôi bị công chúng biết đến". Tôi nghĩ anh ấy là một người chồng, người cha luôn hướng về gia đình".
Gian hàng Dragon Ball Z tại hội chợ truyện tranh ở New York (Ảnh: Charles Sykes/Invision/AP).
Nhiều người hâm mộ cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với bộ truyện 7 viên ngọc rồng trên các nền tảng mạng xã hội.
"7 viên ngọc rồng là cuốn sách giáo khoa suốt đời của tôi. Nó dạy tôi có thể vượt qua mọi khó khăn nếu tôi làm việc đó một cách vui vẻ và thích thú", một người hâm mộ viết trên X.
"Chúng tôi sẽ không bao giờ quên Akira Toriyama vì món quà mà anh đã để lại trên trái đất này. Tôi không thể tưởng tượng được một thế giới không có 7 viên ngọc rồng", một người hâm mộ để lại bình luận trên trang web chính thức của Dragon Ball.
"Hãy thu thập đủ 7 viên ngọc rồng và sau đó hồi sinh ông Akira Toriyama!", một người dùng mạng viết.
Sức ảnh hưởng của Toriyama đối với lĩnh vực sáng tạo đã vượt ngoài ranh giới đất nước Nhật Bản. Đạo diễn người Pháp Pierre Perifel đã trích dẫn 7 viên ngọc rồng là nguồn cảm hứng cho tác phẩm của ông trong bộ phim The Bad Guys của DreamWorks Animation.
Ian Jones-Quartey, nhà sản xuất loạt phim hoạt hình nổi tiếng của Mỹ Steven Universe, đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với 7 viên ngọc rồng và Dr. Slump. Anh tiết lộ đã sử dụng các thiết kế xe của Toriyama làm tài liệu tham khảo cho những sáng tạo của riêng mình.
Du khách mặc áo phông hình "Dragon Ball" chụp ảnh với bức tượng Son Goku ở Tokyo (Ảnh: AFP).
Akira Toriyama sinh ngày 5/4/1955 ở thành phố Nagoya, tỉnh Aichi (Nhật Bản). Sau khi tốt nghiệp trung học, ông không học đại học mà bắt đầu làm việc thiết kế áp phích tại một công ty quảng cáo.
Lần đầu tiên Toriyama bước chân vào lĩnh vực manga là vào năm 23 tuổi, khi ông tham gia một cuộc thi do một tạp chí manga hàng tuần tổ chức. Mọi việc không suôn sẻ, nhưng ông nhanh chóng bắt đầu gửi bản vẽ đến một tạp chí khác - Weekly Shōnen Jump.
Năm 1978, tạp chí này đăng tác phẩm đầu tiên của Toriyama có tựa đề Wonder Island. Cả Wonder Island và phần tiếp theo Wonder Island 2 - đề cập đến văn hóa màn ảnh thời đó, bao gồm Dirty Harry và loạt phim khoa học viễn tưởng Ultraman - đều không được độc giả ưa chuộng.
Không nản lòng, Toriyama tiếp tục vẽ và tạo ra sản phẩm đột phá Dr Slump vào năm 1980, kể về một cô gái người máy và những thử thách, khó khăn của cô khi tương tác với thế giới xung quanh.
Được đăng nhiều kỳ trên Weekly Shōnen Jump cho đến năm 1984, Dr Slump đã mang về cho ông một trong những danh hiệu manga cao quý nhất của Nhật Bản - Giải thưởng manga Shogakukan.
Một bản chuyển thể phim hoạt hình sớm được phát sóng trên truyền hình và Toriyama đã thành lập Bird Studio sau thành công ban đầu của mình.
Năm 1982, ông kết hôn với họa sĩ truyện tranh Yoshimi Katō. Cặp đôi có với nhau hai người con, giữ kín cuộc sống hôn nhân.
Chân dung tác giả Akira Toriyama vào năm 1982 (Ảnh: Kyodo).
Hai năm sau, Toriyama tạo ra Dragon Ball - bộ truyện kinh điển giúp ông được quốc tế công nhận, đưa ông trở thành một trong những tác giả truyện tranh bán chạy nhất Nhật Bản.
Dựa trên tác phẩm trước đó có tựa đề Dragon Boy, bộ truyện Dragon Ball đã được đăng dài kỳ thành 519 chương trên Weekly Shōnen Jump từ năm 1984 đến năm 1995.
Bộ truyện lấy cảm hứng từ các bộ phim hành động Trung Quốc và Hồng Kông cũng như văn hóa dân gian Nhật Bản. Tác phẩm giới thiệu với khán giả về Son Goku - một võ sinh trẻ tuổi đang tìm kiếm 7 quả cầu ma thuật sẽ triệu hồi một con rồng thần bí - cũng như nhóm đồng minh và kẻ thù của anh.
7 viên ngọc rồng đã trở thành một hiện tượng quốc tế và là một trong những bộ manga bán chạy nhất, có doanh thu cao nhất mọi thời đại, với hơn 260 triệu bản được bán ra trên toàn thế giới tại hơn 20 quốc gia.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Asahi của Nhật Bản năm 2013, Toriyama tự mô tả bản thân là một người "khó tính".
"Dragon Ball giống như một phép màu, vì nó đã giúp một người có tính cách khó gần như tôi làm được một công việc tử tế và được xã hội chấp nhận", ông nói.
Toriyama thừa nhận không biết tại sao Dragon Ball lại trở thành hiện tượng trên toàn thế giới. Ông nói rằng truyện tranh của mình chỉ dành để giải trí, hy vọng độc giả sẽ có khoảng thời gian vui vẻ khi đọc tác phẩm của mình.
"Khi vẽ bộ truyện này, tất cả những gì tôi muốn đạt được là làm hài lòng các chàng trai ở Nhật Bản", tác giả nói.
Sau khi kết thúc đợt phát hành đầu tiên của Dragon Ball vào năm 1995, Toriyama tiếp tục công việc tư vấn và quảng bá nhượng quyền thương mại, cũng như thực hiện các dự án ngắn hơn, đôi khi nằm ngoài thế giới manga.
Ông cũng đóng góp tác phẩm nghệ thuật đặc biệt của mình cho loạt trò chơi điện tử có sức ảnh hưởng lớn Dragon Quest và Chrono Trigger, cùng nhiều trò chơi khác.
Trong những năm sau đó, Toriyama quay trở lại nhượng quyền thương mại Dragon Ball, thực hiện một số bộ phim chuyển thể.
Ông cũng là cố vấn ban đầu cho Dragon Ball Z: Battle of Gods năm 2012 và là biên kịch cho Dragon Ball Super: Broly năm 2018 và Dragon Ball Super: Super Hero năm 2022.
Người hâm mộ trên toàn thế giới bày tỏ tiếc thương trước sự ra đi của Akira Toriyama (Ảnh minh họa: AFP).
Trước lời tạm biệt của Toriyama, Go Oshima, quản lý một cửa hàng nhỏ bán tượng ở khu vực Osu (thành phố Nagoya) - nơi nổi tiếng với các cửa hàng anime - nói đã rất sốc vì ông thuộc thế hệ lớn lên cùng các tác phẩm của Toriyama.
Người đàn ông 49 tuổi cho biết nhiều người hâm mộ trong và ngoài nước đã ghé thăm cửa hàng của ông với một số hình xăm thể thao về các nhân vật của Toriyama.
"Ông ấy nổi tiếng đến mức có lẽ không ai trên thế giới không biết đến. Tôi cảm thấy như có một lỗ hổng trong trái tim mình", Oshima nói.
Nguồn: The Guardian, Nikkei Asia, The Japan Times, Reuters
