Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Nguyễn Hải23/06/2025 10:00
Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Cho dù có thể giúp người dùng cải thiện năng suất làm việc trong ngắn hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng việc lệ thuộc vào ChatGPT có thể gây hại lâu dài cho não bộ của người dùng.

Trong căn phòng thí nghiệm tại MIT Media Lab, 54 tình nguyện viên từ 18 đến 39 tuổi đang thực hiện một nhiệm vụ tưởng chừng đơn giản: viết bài luận SAT trong 20 phút. Tuy nhiên, điều họ không biết là mình đang tham gia vào nghiên cứu đầu tiên trên thế giới sử dụng công nghệ quét não để khám phá tác động thực sự của ChatGPT lên bộ não con người. Và kết quả mà các nhà khoa học thu được đã khiến họ phải "rùng mình".

Tiến sĩ Nataliya Kosmyna, nhà nghiên cứu chính của dự án, đã theo dõi hoạt động não bộ của các tình nguyện viên qua 32 vùng khác nhau bằng thiết bị EEG trong suốt 4 tháng. Cô chia họ thành ba nhóm: nhóm đầu sử dụng ChatGPT để hỗ trợ viết bài, nhóm thứ hai dùng Google Search để tìm kiếm thông tin, và nhóm cuối cùng chỉ dựa vào chính khả năng tư duy của mình.

Ngay từ những ngày đầu, sự khác biệt đã bắt đầu hiện rõ. Nhóm sử dụng ChatGPT thể hiện mức độ tham gia não bộ thấp nhất trong cả ba nhóm và "liên tục kém hiệu quả ở cấp độ thần kinh, ngôn ngữ và hành vi". Qua từng bài luận, họ ngày càng trở nên lười biếng, và đến cuối nghiên cứu, nhiều người trong số họ đã đơn giản chỉ sao chép-dán nội dung từ ChatGPT.

Những khác biệt trong bộ não người sau một thời gian sử dụng các công cụ khác nhau để làm bài tập

Điều làm các nhà nghiên cứu lo ngại nhất không phải là sự lười biếng đó, mà là những gì họ phát hiện được qua máy quét não. Các bài luận do nhóm ChatGPT viết ra đều "cực kỳ giống nhau và thiếu tư duy độc đáo", sử dụng những cách diễn đạt và ý tưởng na ná nhau. Hai giáo viên tiếng Anh được mời đánh giá các bài viết đã mô tả chúng là "vô hồn" và "rỗng tuếch về nội dung".

Nhưng đó chỉ là bề nổi của vấn đề. Dữ liệu EEG cho thấy những người sử dụng ChatGPT có mức kiểm soát điều hành và sự tập trung chú ý thấp. Đến bài luận thứ ba, nhiều người trong số họ đã đơn giản giao cho ChatGPT toàn bộ công việc. "Họ chỉ nói 'hãy cho tôi bài luận, tinh chỉnh câu này, chỉnh sửa nó'", Kosmyna chia sẻ.

Ngược lại, nhóm viết bài không sử dụng bất kỳ công cụ hỗ trợ nào thể hiện kết nối thần kinh cao nhất, đặc biệt ở các dải sóng não alpha, theta và delta - những vùng liên quan đến sáng tạo, bộ nhớ và xử lý ngữ nghĩa. Họ tham gia tích cực hơn, tò mò hơn và cảm thấy hài lòng với sản phẩm của mình. Nhóm sử dụng Google Search cũng cho thấy sự hài lòng cao và hoạt động não tích cực - một sự khác biệt đáng chú ý khi so với việc tìm kiếm thông tin trong các chatbot AI.

Thí nghiệm đảo ngược càng làm rõ tác hại của việc phụ thuộc AI. Khi buộc phải viết lại bài cũ mà không có ChatGPT, những người từng sử dụng AI gặp khó khăn nghiêm trọng - họ hầu như không nhớ gì về bài luận mình đã viết và thể hiện sóng não alpha, theta yếu hơn. Đáng chú ý, 83.3% trong số họ không thể trích dẫn từ những bài luận họ vừa hoàn thành chỉ vài phút trước đó.

 

Dữ liệu quét não còn tiết lộ một con số gây sốc: kết nối thần kinh của người dùng ChatGPT giảm 47%, từ 79 xuống chỉ còn 42. Như Kosmyna giải thích: "Nhiệm vụ đã được thực hiện, và bạn có thể nói rằng nó hiệu quả và tiện lợi. Nhưng như chúng tôi chỉ ra trong nghiên cứu, về cơ bản bạn không tích hợp bất kỳ điều gì vào mạng lưới bộ nhớ của mình."

Kosmyna đã quyết định công bố kết quả nghiên cứu ngay cả khi chưa qua đánh giá đồng nghiệp vì lo ngại về việc các nhà hoạch định chính sách có thể áp dụng "GPT cho trẻ mầm non" mà không hiểu rõ hậu quả. "Não đang phát triển có nguy cơ cao nhất," bà cảnh báo.

Bác sĩ tâm thần Zishan Khan, người điều trị trẻ em và thanh thiếu niên, chia sẻ quan sát tương tự: "Từ góc độ tâm thần học, tôi thấy rằng việc phụ thuộc quá mức vào các LLM có thể có những hậu quả tâm lý và nhận thức không mong muốn, đặc biệt đối với những người trẻ tuổi có não bộ vẫn đang phát triển."

Nghiên cứu cũng tiết lộ một nghịch lý thú vị: mặc dù ChatGPT giúp tăng 60% tốc độ hoàn thành công việc, nhưng nó lại giảm 32% "tải trọng nhận thức Germane" - nỗ lực sử dụng trí nhớ và trí tuệ để biến thông tin thành các giản đồ - yếu tố cần thiết cho việc học tập thực sự. Đây chính là cái mà các nhà nghiên cứu gọi là "nợ nhận thức" - tương tự như nợ kỹ thuật nhưng đối với não bộ.

Điều đặc biệt đáng lo ngại là tác động này có vẻ như không thể đảo ngược dễ dàng. Khi buộc phải viết mà không có sự hỗ trợ của AI, những người đã quen sử dụng ChatGPT thể hiện hiệu suất kém hơn cả những người chưa bao giờ sử dụng AI. Đây không chỉ đơn thuần là sự phụ thuộc, mà là tình trạng teo cơ nhận thức - giống như cơ bắp của bạn đã quên cách hoạt động.

 

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng mang đến hy vọng. Khi nhóm viết bài thuần túy được phép sử dụng ChatGPT, họ thể hiện sự gia tăng đáng kể trong kết nối não bộ ở tất cả các dải tần EEG. Điều này cho thấy nếu được sử dụng đúng cách, AI có thể tăng cường học tập thay vì làm suy giảm nó.

Kosmyna và nhóm nghiên cứu hiện đang tiến hành một nghiên cứu tương tự về hoạt động não bộ trong lĩnh vực kỹ thuật phần mềm và lập trình có hoặc không có AI. Bà tiết lộ rằng "kết quả còn tệ hơn", điều này có thể có ý nghĩa quan trọng đối với nhiều công ty đang hy vọng thay thế các lập trình viên cấp độ đầu bằng AI.

Trong một chi tiết thú vị, Kosmyna đã cố tình chèn "bẫy AI" vào nghiên cứu khi dự đoán người dùng sẽ sử dụng LLM để tóm tắt bài báo. Kết quả, các công cụ AI đã "ảo giác" rằng nghiên cứu sử dụng GPT-4o - thông tin hoàn toàn không có trong bài báo gốc.

Kosmyna quyết định công bố nghiên cứu này ngay cả khi chưa qua đánh giá đồng nghiệp - điều mà bà chưa bao giờ làm trước đây. Động lực thúc đẩy bà là nỗi lo sợ rằng trong 6-8 tháng tới, sẽ có nhà hoạch định chính sách nào đó quyết định "hãy làm GPT cho trẻ mầm non". "Tôi nghĩ điều đó sẽ hoàn toàn tệ hại và có hại", bà nói. "Những bộ não đang phát triển như của trẻ nhỏ có nguy cơ cao nhất".


Gửi bình luận
(0) Bình luận
3

9 bài học hàng đầu của Mark Twain để sống tốt một cuộc đời đầy thử thách

Twain được biết đến với nhiều câu trích dẫn dí dỏm. Dưới đây là những bài học để đời từ Mark Twain đáng để suy ngẫm mỗi ngày!
4

'Câu hỏi về thế giới bên kia' từ góc độ khoa học: Sự va chạm giữa thực nghiệm và ảo tưởng

Câu hỏi "liệu có thế giới bên kia sau khi chết không" như một bí ẩn lớn mà con người luôn tìm cách giải đáp. Tuy nhiên, do vượt ra ngoài phạm vi quan sát trực tiếp và kiểm chứng thực nghiệm, khoa học truyền thống vẫn chưa thể đưa ra câu trả lời thuyết phục.
5

Nguyên nhân quan hệ méo mó của 2 mẹ con hé lộ trên truyền hình khiến ai nấy rùng mình

Không có ranh giới thì không có độc lập. Không độc lập nghĩa là phải sống cả đời dưới kỳ vọng của người khác, không thể sống cho chính mình.

Chân dung kẻ "sống lỗi"

Bạn luôn cảm thấy người khác làm sai với mình, nhưng đã bao giờ tự thấy mình đối xử với bản thân cũng không ra gì chưa?

Bậc thầy tâm lý học Carl Jung chỉ rõ 5 trụ cột của cuộc sống tốt đẹp; ai thấu hiểu - người đó HẠNH PHÚC!

Việc định rõ những "trụ cột" này sẽ giúp con đường tiến tới cuộc sống hạnh phúc của mỗi người trở nên rõ ràng và khả thi hơn.

Đến một ngày ba má nhớ nhớ, quên quên...

Má tôi nay ngoài 80, bắt đầu lẩn thẩn khiến tôi vui buồn lẫn lộn. Vui vì trời thương, má vẫn ở lại với chúng tôi đến lúc này và chạnh lòng vì bà đã dần lãng quên nhiều thứ.

Chuyên gia lý giải tại sao con người thích thuyết âm mưu

Khác với quan điểm cho rằng con người tin vào thuyết âm mưu là do thiếu hiểu biết, một nghiên cứu mới đây chỉ ra nhiều lý do phức tạp hơn thế.

Từ đỉnh cao quyền lực đến bước rút lui thầm lặng: Bài học từ giai thoại 'ngã ngựa' của Jack Ma

Bài học sau cùng không chỉ dành cho các CEO tại Trung Quốc – mà là cho mọi nhà lãnh đạo trên toàn cầu.

Gần 300 bé mẫu giáo “mang bầu” một ngày khiến phụ huynh xúc động

Nhìn các bé chật vật ôm “bụng bầu” đi lại, ăn uống, ngủ nghỉ mới hiểu: tình mẹ lớn đến nhường nào!

Cô giáo nổi tiếng với lá thư “người bình thường tử tế” nói, con không cần hoàn hảo

Từng gây sốt dư luận với bức thư "người bình thường tử tế" nhiều năm trước, năm nay, cô giáo Nguyễn Minh Ngọc nói với con trai về việc... không cần phải hoàn hảo.

Người nóng nảy, vô lễ ở nhà nhưng lễ phép, tử tế với người ngoài không phải là bất hiếu mà là...

Hiện tượng "ngoài nóng trong lạnh" này không phải hiếm gặp, mà phản ánh những vấn đề sâu xa trong quan hệ gia đình hiện đại.

Xem Sex and the City, tôi ngừng hỏi con “Ăn gì chưa?”: Hóa ra con gái không vô tâm, chỉ là tôi không hiểu

Điện ảnh - Nguyễn Phượng - 24/08/2025 13:00
Một tập phim Sex and the City khiến tôi nhận ra lý do con gái tuổi teen luôn cáu gắt với bố mẹ. Hóa ra, không phải vì nó vô tâm mà vì tôi đã yêu sai cách.

6 loại trứng đã không bổ béo còn “phá hủy” nội tạng, mê mấy cũng phải nhịn

Kỹ năng - Ngọc Ái - 24/08/2025 12:00
Không chỉ dạ dày, nhiều cơ quan nội tạng khác cũng có thể “gặp nguy” nếu bạn ăn phải 6 loại trứng dưới đây.

Hé lộ lai lịch Cô Cô khi Khưu Xứ Cơ không truy sát Tiểu Long Nữ

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 24/08/2025 11:00
Là nữ chính của Thần điêu đại hiệp, Tiểu Long Nữ có vai trò đặc biệt.

Người đàn ông chết trong 45 phút bỗng sống lại và kể về “thế giới bên kia”

Suy ngẫm - Lam Chi - 24/08/2025 10:00
Tôi nhìn thấy cơ thể của chính mình đang nằm đó. Cảm giác như đang xem một bộ phim mà nhân vật chính trông giống mình, nhưng lại không phải là mình”, người đàn ông kể lại.

Người lạ với chính ta - Có phải chúng ta đang bắt chước cách thể hiện sự đau khổ để trở thành một ai đó tốt hơn?

Từ sách - Phim - TĐ - 24/08/2025 09:00
Có những câu chuyện cứu rỗi chúng ta, và cũng có những câu chuyện giam hãm chúng ta, và khi đang ở giữa cơn bệnh, thật khó để biết đâu là điều gì…

Bùng nổ xu hướng sinh con nhưng không kết hôn – Phụ nữ tự tin vào 2 điều đàn ông không ngờ tới

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 24/08/2025 08:00
Ngày càng nhiều phụ nữ trên thế giới lựa chọn sinh con mà không cần chồng, sẵn sàng bỏ tiền mua tinh trùng để làm mẹ đơn thân. Trào lưu gây tranh cãi này đang tạo nên làn sóng bàn luận dữ dội về hôn nhân, tình yêu và vai trò của đàn ông trong xã hội hiện đại.

Xem "Sex Education" tôi bật khóc vì đã tìm ra cách cứu đứa con ngoan giỏi khỏi nguy hiểm

Điện ảnh - Vỹ Đình - 23/08/2025 13:00
Câu nói đó như một tát nước vào mặt tôi. Tôi đã bật khóc nức nở...

Thành công phụ thuộc vào 20% IQ, 80% còn lại nằm ở điều này – Cha mẹ cần biết để nuôi dạy con đúng cách

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 23/08/2025 12:00
Những người có chỉ số thông minh cao chưa chắc đã đạt được nhiều thành tựu trong cuộc sống.

Nếu Đoàn Dự của Thiên Long Bát Bộ đến thế giới Thần Điêu Hiệp Lữ, chỉ có một cao thủ có thể đánh bại

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 23/08/2025 11:00
Liệu Đoàn Dự có thể khuynh đảo giang hồ nếu đặt chân đến thế giới Thần Điêu Hiệp Lữ?

Cố gắng làm gì khi có AI: Xu thế mới sau ‘nghỉ việc thầm lặng’, người lao động từ bỏ nỗ lực vì không có tương lai

Suy ngẫm - Băng Băng - 23/08/2025 10:00
Một làn sóng chán nản, từ chối cố gắng đang lan rộng trong người lao động khi AI dần cướp mất công việc của nhiều nhân viên bất kể họ có nỗ lực ra sao.

Tại sao có lúc bạn lại trở thành ‘Người lạ với chính ta’?

Từ sách - Phim - FN - 23/08/2025 09:00
Tâm thần học đã làm thay đổi thế giới bằng cách đưa nỗi đau tinh thần ra khỏi bóng tối của mê tín và đặt nó vào ngôn ngữ của khoa học, giúp những người từng bị xem là “ma quỷ ám” thành những bệnh nhân có thể được chữa trị và đồng cảm.

Học giỏi cách nào đây? Học giỏi không khó, khó là bạn chưa tìm ra cách học khôn ngoan

Từ sách - Phim - Quìn - 23/08/2025 08:00
Bạn có từng tự hỏi vì sao có những bạn học sinh luôn nằm trong top đầu, mà vẫn có thời gian chơi thể thao, giải trí, thậm chí ngủ đủ giấc? Bí quyết của họ không nằm ở tài năng thiên bẩm, mà ở việc lựa chọn cách học hiệu quả.

Kinh doanh khoán ngoài

Blog GS John VU - GS John Vu - 22/08/2025 13:00
Các công ti toàn cầu đã dùng công nghệ thông tin như chiến lược để cải tiến tính hiệu quả, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, và cải tiến chất lượng.

Khi cuộc đời cho bạn quả quýt: Thiếu tiền cũng không đáng sợ bằng thiếu thứ này!

Điện ảnh - Ngọc Linh - 22/08/2025 12:00
"Làm chủ” một túp lều tranh với “làm nô lệ trong biệt thự”, chưa biết ai khổ hơn ai.

Cấp cứu giữa đêm vì ngộ độc, bác sĩ nhắc nhở 4 món rất quen nhưng nấu không cẩn thận

Kỹ năng - Ngọc Ái - 22/08/2025 11:00
Sau khi ăn tối khoảng 2 tiếng, người phụ nữ này đột nhiên đau bụng dữ dội, nôn mửa và không nhận ra người thân. Trong khi người nhà cho biết các món trong bữa ăn đều quen thuộc, không có gì đặc biệt.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Chủ nhật, 24/08/2025