Chuyên gia lý giải tại sao con người thích thuyết âm mưu

Hoàng Hà17/06/2025 10:00
Chuyên gia lý giải tại sao con người thích thuyết âm mưu

Khác với quan điểm cho rằng con người tin vào thuyết âm mưu là do thiếu hiểu biết, một nghiên cứu mới đây chỉ ra nhiều lý do phức tạp hơn thế.

Tiến sỹ Matthew Facciani là nhà khoa học về thần kinh và tâm lý tại Đại học Notre Dame, thành phố South Bend, bang Indiana, Mỹ. Ông vừa phân tích, tổng hợp 279 nghiên cứu về chủ đề: "Tại sao con người thích thuyết âm mưu?".

Thuyết âm mưu là các giả thuyết giải thích rằng một sự kiện hoặc vấn đề xảy ra là do bị các thế lực xấu xa thao túng. Những thuyết âm mưu nổi tiếng được lan truyền rộng rãi gồm: Tổng thống Mỹ Kennedy bị ám sát là do bàn tay mafia đứng đằng sau; phi thuyền Apollo không hề đổ bộ lên Mặt trăng; căn bệnh AIDS do con người tạo ra...

Thuyết âm mưu thu hút lượng lớn người quan tâm, tò mò tìm hiểu. Tại sao lại vậy? Dựa vào việc phân tích, tổng hợp các nghiên cứu, TS Matthew Facciani nêu ra các lý do sau.

Không chỉ có những người kém hiểu biết mới tin vào thuyết âm mưu. (Ảnh minh họa: Time)

Mong muốn hiểu biết hơn

Mỗi con người đều có nhu cầu hiểu biết nhiều hơn. Trước các sự kiện phức tạp, nhiều người chọn tin vào thuyết âm mưu để có cảm giác như bản thân vừa khám phá ra một sự thật bị che giấu.

Việc tin vào thuyết âm mang lại cho con người cảm giác mình sáng suốt, ngay cả khi niềm tin đó là sai. Trong các nghiên cứu, những người tham gia cho biết rằng họ cảm thấy không tin tưởng vào các nguồn thông tin chính thức, mà tin vào các lời giải thích dựa trên thuyết âm mưu hơn.

Cảm giác thiếu an toàn

Khi con người lo lắng với cách kiến giải chính thức của sự việc, họ sẽ có xu hướng tin hơn vào thuyết âm mưu. Như vậy, họ sẽ cảm thấy bản thân tường tận hơn về vấn đề, sự việc và hiểu rõ cách vận hành của thế giới.

Niềm tin vào thuyết âm mưu cung cấp một loại phòng thủ tâm lý. Con người có ai đó để đổ lỗi hoặc lý giải cho những điều tồi tệ đã, đang và sẽ xảy ra. Các nghiên cứu cho thấy những người có nhu cầu mạnh mẽ hơn về cảm giác an toàn hoặc kiểm soát trong tâm trí thường dễ tin vào thuyết âm mưu hơn.

Muốn cảm thấy tốt hơn số đông

Điều thứ ba lý giải vì sao con người thích thuyết âm mưu chính là động cơ muốn bản thân tốt hơn phần còn lại của xã hội. Nhiều khi, một người tin vào thuyết âm mưu để cảm thấy bản thân đặc biệt, vượt trội hoặc trở thành một phần của nhóm người đặc biệt.

Niềm tin này có thể nuôi dưỡng ý thức về bản sắc: "Tôi biết sự thật, còn những người khác thì không ". Đặc biệt, những người cảm thấy bị xã hội ruồng bỏ hoặc không tin tưởng người khác sẽ dễ tin theo thuyết âm mưu hơn.

Chuyên gia cũng chỉ ra, các hội nhóm người tin vào thuyết âm mưu thường có tính đồng thuận cao. Từ đó, họ có niềm tin tích cực vào cộng đồng của mình để chống lại các mối đe dọa bên ngoài.

Tuy nhiên, việc quá tin vào thuyết âm mưu cũng mang lại nhiều hệ quá xấu như thông tin sai lệch, ngờ vực gia tăng và khép kín với xã hội.

 


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Góc nhìn từ chuyên gia giáo dục: AI là công cụ, không phải chiếc nạng

AI không phải là kẻ thù của học tập, nhưng cách dùng của chúng ta mới là vấn đề.
3

AI có thực sự sáng tạo?

Câu hỏi “Liệu AI có thể thật sự sáng tạo?” không chỉ là một thắc mắc về công nghệ, mà còn là lời mời gọi suy ngẫm về giới hạn của trí tuệ con người, vai trò của cảm xúc và định nghĩa thực sự của sáng tạo trong thời đại mới.
4

Dùng nhiều ChatGPT khiến não lười suy nghĩ, liệu thế hệ phụ thuộc vào AI của con người có đang đến?

Các nghiên cứu cho thấy rất nhiều trường hợp không có smartphone hay AI cảm thấy "lạc lối" và thiếu tự tin để giải quyết vấn đề một mình.
5

Học sinh sử dụng AI: Công cụ hỗ trợ hay làm suy yếu tư duy?

Khi máy tính bỏ túi lần đầu tiên xuất hiện trong lớp học, nhiều người lo ngại rằng chúng sẽ làm suy yếu kỹ năng toán học của học sinh.

Từ đỉnh cao quyền lực đến bước rút lui thầm lặng: Bài học từ giai thoại 'ngã ngựa' của Jack Ma

Bài học sau cùng không chỉ dành cho các CEO tại Trung Quốc – mà là cho mọi nhà lãnh đạo trên toàn cầu.

Gần 300 bé mẫu giáo “mang bầu” một ngày khiến phụ huynh xúc động

Nhìn các bé chật vật ôm “bụng bầu” đi lại, ăn uống, ngủ nghỉ mới hiểu: tình mẹ lớn đến nhường nào!

Cô giáo nổi tiếng với lá thư “người bình thường tử tế” nói, con không cần hoàn hảo

Từng gây sốt dư luận với bức thư "người bình thường tử tế" nhiều năm trước, năm nay, cô giáo Nguyễn Minh Ngọc nói với con trai về việc... không cần phải hoàn hảo.

Người nóng nảy, vô lễ ở nhà nhưng lễ phép, tử tế với người ngoài không phải là bất hiếu mà là...

Hiện tượng "ngoài nóng trong lạnh" này không phải hiếm gặp, mà phản ánh những vấn đề sâu xa trong quan hệ gia đình hiện đại.

Fanpage Thông tin Chính phủ lên tiếng: Quân nhân không phải ngôi sao giải trí

Bài đăng hiện đang viral trên mạng xã hội, được nhiều người đồng tình.

Câu chuyện về 2 chiếc lò sưởi tên "Kẻ mộng mơ" và "Thợ xây" trong thư viện của Jeff Bezos

Chia sẻ của vị tỷ phú giàu thứ 2 thế giới chứa đựng bài học không bao giờ cũ.

Từ ChatGPT đến siêu trí tuệ: Thông minh hơn, nguy hiểm hơn?

Chúng ta đang bước vào thách thức hiện sinh chưa từng có tiền lệ: khả năng xuất hiện trí tuệ siêu thông minh – một hệ thống vượt xa con người về mọi mặt.

Người thông minh quá hóa ra lại gây khó chịu vì 5 điều sau

Thông minh là tốt, nhưng đừng làm điều gì thái quá nhé vì rất dễ khiến người khác khó chịu đấy.

Người lạ với chính ta

Rachel Aviv, bằng những báo cáo y khoa và những hồi ký chưa xuất bản, kể về những con người bất thường trong mắt người khác trong cuốn sách “Người lạ với chính ta” (tựa gốc: Strangers to Ourselves).

Học sinh sử dụng AI: Công cụ hỗ trợ hay làm suy yếu tư duy?

Suy ngẫm - Anh Tú - 03/07/2025 10:00
Khi máy tính bỏ túi lần đầu tiên xuất hiện trong lớp học, nhiều người lo ngại rằng chúng sẽ làm suy yếu kỹ năng toán học của học sinh.

Gia đình bác sĩ đáng yêu:"Tuổi thơ các con ngắn lắm, sợ sau lớn hơn không thích đi chơi với bố mẹ nữa"

Phong cách sống - Tiểu Nguyễn - 03/07/2025 09:00
Những chia sẻ chânh thành, dễ thương từ cặp vợ chồng BS Lưu Tuấn Phong và Đặng Hiền khiến chúng ta một lần nữa thấy ý nghĩa thiêng liêng của "gia đình".

Người lạ với chính ta

Tủ sách - FN - 03/07/2025 08:00
Rachel Aviv, bằng những báo cáo y khoa và những hồi ký chưa xuất bản, kể về những con người bất thường trong mắt người khác trong cuốn sách “Người lạ với chính ta” (tựa gốc: Strangers to Ourselves).

Khoán ngoài toàn cầu

Blog GS John VU - GS John Vu - 02/07/2025 14:00
Ngày nay Ấn Độ vẫn còn là nhà khoán ngoài CNTT mạnh, với $87 tỉ đô la xuất khẩu phần mềm so với $2.6 tỉ đô la dành cho Trung Quốc và $1.1 tỉ đô la cho Nga (dữ liệu 2009).

Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 02/07/2025 13:00
Một nghiên cứu mới cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là có lòng trắc ẩn và thấu hiểu hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Xem Sex Education, tôi phát hiện chính tôi khiến con gái sống trong tình trạng rất tồi tệ

Điện ảnh - Thanh Hương - 02/07/2025 12:00
Khi nghe con nói chuyện, tôi đã rất bàng hoàng. Chính tôi đã khiến con trở nên như vậy!

DuckDuckGo ra mắt trình duyệt mới tích hợp công cụ chặn lừa đảo

Kỹ năng - Anh Tú - 02/07/2025 11:00
Các vụ lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tội phạm mạng gửi đi những cú lừa tinh vi hơn, thường xuyên hơn bao giờ hết.

Sinh con trai bị bại não, người mẹ giúp con trở thành thạc sĩ Harvard: "Đêm dài nào rồi cũng sẽ qua”

Truyền cảm hứng - Nguyễn Phượng - 02/07/2025 10:00
Từng bị chẩn đoán bại não, liệt nửa người, bố chối bỏ, cánh cửa cuộc đời của cậu bé Ding Zheng năm ấy dường như đã đóng lại. Nhưng rồi, tình yêu và sự kiên trì không bao giờ từ bỏ của mẹ anh đã viết nên điều kỳ diệu.

Sức mạnh của người thấu cảm

Tủ sách - FN - 02/07/2025 09:00
Có bao giờ bạn phủ nhận cảm xúc của mình để làm hài lòng người khác, luôn nói “có” dẫu trong lòng muốn nói “không”, tự ép bản thân vào khuôn mẫu để không bị xem là khác biệt?

Oola – Tìm bình yên giữa vạn biến - Cuốn sách giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy kiệt sức

Từ sách - Phim - Quìn - 02/07/2025 08:00
Mỗi đêm, dù đã gắng hết sức, bạn vẫn mang theo nỗi mệt mỏi và câu hỏi nhức nhối: “Mình đang sống vì điều gì?”. Áp lực, căng thẳng, cảm giác mất kết nối với chính mình âm thầm bào mòn bạn từng ngày, biến mọi nỗ lực thành cuộc chạy đua không có vạch đích.

12 nghệ sĩ hát trong MV "Rực rỡ ngày mới", truyền tải thông điệp nhân văn

Giải trí - Bích Phương - 01/07/2025 15:54
Mang giai điệu tươi sáng và thông điệp ý nghĩa, MV "Rực rỡ ngày mới" gây xúc động khi lan tỏa tinh thần nhân ái đến khán giả, bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập báo điện tử Dân Trí.

Ảnh địa phận 29 tỉnh thành chỉ còn trong kỷ niệm, chạm cảm xúc nhiều người

Thư giãn - Việt Hà - 01/07/2025 13:19
Từ năm 2020 tới nay, anh Duy An rong ruổi tới khắp các vùng miền trên Tổ quốc, ghi lại bức ảnh về địa phận từng tỉnh thành. Không ngờ bộ ảnh nhận sự quan tâm đặc biệt do chạm tới cảm xúc nhiều người.

Xem Sex Education, tôi kinh ngạc trước 1 câu thoại quá hay, bèn đem đi dạy con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/07/2025 12:00
Khi nghe câu nói này, tôi đã bật cười và thích thú.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 01/07/2025 11:00
Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Bức thư bà mẹ gửi con "nổi loạn": Nếu đứa trẻ nào cũng đọc được những câu chữ này, tương lai có thể sẽ khác

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 01/07/2025 10:00
Tôi hy vọng nhiều bậc phụ huynh sẽ lan toả cho con mình chiêm nghiệm sớm!
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/07/2025