Mùi Tết trong những hương vị xưa

Thu Nguyệt - Ảnh: Trương Văn Vị07/02/2021 15:30
Mùi Tết trong những hương vị xưa

Mùi Tết trong hương vị xưa với lá mùi già đun sôi sùng sục trên bếp vào ngày cuối năm cho cả nhà cùng tắm, sẵn sàng chào đón năm mới.

Những ngày giáp Tết…

Những ngày cuối tháng Chạp - Giờ này mấy hồi nữa là ba mươi Tết, là Giao thừa, là mùng một Tết, người ta hay nói với nhau thế.Thế nên, bất kỳ buổi sáng nào của tháng cũng có thể bắt đầu bằng những điều rộn rã.Tỉ như sự rộn rã của sắc màu vàng, xanh, tím đỏ trên những chiếc xe bán đồ vàng mã của những người bán hàng rong…

Họ đi khắp phố, mang đến tận tay những bà nội trợ những bộ “mũ áo” để dâng cúng Gia tiên, Thần linh, ông Công, ông Táo…Hay như sự rực rỡ cũng vàng, xanh, trắng, tím của vô khối loại hoa củ, quả, rau, dưa bày la liệt ở các mẹt đồ, quầy hàng, vỉa hè chợ cóc. “Đói ngày Giỗ cha…”, người ta vẫn nói thế, cũng bởi, dù giàu, nghèo, no, đói, hễ cứ Tết là phải sắm, phải mua. Cứ phải vun vén một chút xíu hoa quả, bánh trái, một chút thịt cá, rau dưa, soạn sửa, tinh tươm một chút khăn mới, áo mới, ấy mới ấm long lên đường… vào Tết.

mui-tet-1(1).jpg
Những bông hoa cánh bướm rực rỡ sắc Xuân

Tết là vội vàng hẹn bạn, hẹn thầy, hẹn đồng nghiệp, hẹn đối tác, tất thảy những ai là thân thiết và nhiều lưu luyến, để ngồi với nhau, rốn một bữa ăn ngày cuối năm, bất kể bao chộn rộn đợi chờ bên cửa. Nếu không thì cũng phải đến tận nhà nhau, tặng gửi vào món quà, nói với nhau nốt những câu chuyện năm cũ đương dang dở. Nhất là những nhà có “bụi”, những người xung mệnh, khắc tuổi, những người gặp nhiều vận đen, vận buồn năm cũ lại càng vội vàng, gấp gáp. Bởi, năm mới sầm sập tới, không ai ngoảnh lại những dang dở, buồn bã, của ngày nảo ngày nao hồi năm cũ.

Thế rồi, trong câu chuyện vời nói với nhau, mạn bàn từ thế sự đến thời tiết, thể nào người ta cũng nhẩn nha bảo: Người Việt mà không có Tết thì không xong việc gì. Đến Tết người nợ lo trả nợ, người cho vay lo thu đòi, người thiếu đồ sắm đồ, người nhà cũ sơn sửa lại nhà…

Người ta cứ coi chưa qua lễ tiễn ông Công, ông Táo, chưa được coi là cận Tết, vậy mà chỉ nghe bằng ấy lại thấy xôn xao, bùi ngùi, dung dưng nhớ Tết, đến tha thiết, kỳ lạ, giữa những ngày giáp Tết. Đợi Tết thì chật vật, chộn rộn, bộn bề lo toan. Nhưng đón Tết, có khi lại giản dị, đơn sơ ( mà vẫn vẹn nguyên ngọt ngào, ấm áp). Bởi, Tết là được về quê, ở nhà, bên những người thân, được thẩm nghiệm thương nhớ bằng tất thảy 6 giác quan. Nhớ Tết là nhớ từ cái ổ rơm của bà.

Mùi Tết...

Miền Bắc, vào mỗi dịp Tết là dịp rét đậm, rét hại. Mỗi lần Tết về quê là được nằm với bà. Để 12 giờ đêm, bà lịch kịch khua dậy lên chùa cúng sang canh. Buồn ngủ, lẽo đẽo theo bà ở cái ổ rơm bà quấn. Cái ổ được bao xung quanh bằng những búi rơm bện chắc nịch, ở giữa là những sợi rơm vàng ươm, sột soạt, phủ trên là cái chiếu cói, chui vào đó là đã thấy ấm sực lên rồi.

mui-tet-2.png
Thấy mùi già - là thấy Tết

Nhớ Tết là nhớ những bài kinh ngân nga trong đêm giao thừa, khi những đứa trẻ mắt nhắm mắt mở “bị” lôi ra khỏi ổ, lên chùa theo người lớn lễ tụng sang canh ( cho chóng ngoan, chóng lớn). Dù, vừa lên đến chùa là lũ trẻ đã tìm chỗ rúc vào để ngủ, ngay dưới chân ông Thiện, ông Ác mặc cho người lớn chầu trước Tam bảo sì sụp khấn vái, cầu mong. Khắp không gian, lẫn trong mùi nhang khói là tiếng ê a kinh kệ và cả thoang thoảng mùi hương của những loại hoa đêm như dạ hương, huệ…, cùng mùi lành lạnh của hơi xuân thập thò bên khung cửa.

Nhớ Tết thì không được làm đổ, vỡ chén bát, không được quét nhà, chả có đổ của đi. Nhớ những gánh nước của bố đêm giao thừa từ giếng làng mang về đổ tràn ra hiên nhà, những mong của cải được tràn trề như nước chảy. Nhà nào cũng gánh, cũng đổ, vậy mà thiếu thốn vẫn dai dẳng suốt những năm bao cấp, ngay cả tới thời mở cửa thì miếng cơm manh áo vẫn chật vật. Của nả của cha mẹ làm nên, tiêu đi còn lại chả được như một gáo nước chứ đừng nói là như hàng thùng nước bố cố sức gánh về… Ấy thế mà vẫn mơ, nhà nào nhà nấy vẫn cố múc, cố gánh, cố đổ cho ướt nhà ngay lúc sang canh, vẫn chúc tụng nhau râm ran.

Xuân là phải thế, là lệ làng là thói nước. Bao nhiêu người Việt làm thế, nhà nào cũng làm thế. Xuân là phải có mừng tuổi cho xôm tụ, người già được chúc thọ, lũ trẻ xếp hàng nhận lì xì. Xuân là phải có nắm lá mùi già, đun sôi sùng sục trên bếp vào ngày cuối năm cho cả nhà cùng tắm, cùng lau mặt, khỏa tay, khỏa chân xua đi mọi xui rủi, đen đủi năm cũ, sẵn sàng thơm tho chào đón năm mới.

Xuân là phải đi lễ chùa, xin lộc, cầu tài, khấn vái mong làm ăn hanh thông, thi cử thành đạt. Năm nào cũng như năm nào, như là một quy trình bất di bất dịch, không làm không được. Mùng một, mùng hai, mùng ba chỉ dành để đi họ hàng, phải ăn đủ 3 bữa cơm cúng nhà làm, không ăn không được đi đâu. Đó là lệ. Để sau này lập gia đình, ở chung hay ở riêng, vẫn sẽ quen cái nếp ấy, dù chả ai bắt.

Có những thứ nếp đã rèn thành nền, không bỏ được, nếu mà bỏ đi, chông chênh lắm, chới với lắm… Tết không chỉ là măng, nem, chả, bánh. Còn là sum vầy, quần tụ. Lên một nén nhang, khói hương ngào ngạt, tự dưng thấy mắt cay thế, thấy mũi đằng đặc, nghèn nghẹn. Hoá là nhớ bà, nhớ ông, nhớ cả người cậu vừa mất. Ấy, ngày này năm xưa, hễ cứ Tết là lại ngồi bằng tròn bên mâm cơm, đủ những khuôn mặt ấy, khoanh tay mời khắp lượt rồi mới được ăn.

Những bộn bề thường nhạt, bươm bả, tơi tả, không cách gì gặp lại được những người thân đã qua suối, sang sông ở bên kia cuộc đời. Chỉ có ngày Tết, ra tận mộ, mời vong linh ông bà về nhà đoàn tụ với con cháu có lẽ mới gặp được- dù chỉ là trong tâm tưởng nhưng ấy cũng là quý lắm rồi, thoả nỗi nhớ nhung, cách biệt âm dương lắm rồi. Qua nén nhang, như thấy cả người xưa. Người trần ngồi dưới này, người âm "ngồi trên ấy", lại ngâm nga, lại xuýt xoa, lại rì rầm trò chuyện… Người dương trò chuyện với người âm, chẳng cách biệt chi sất, nối tất tần tật nhau lại bằng những khói, những hương đang thơm ngan ngát khắp nhà kia…

Chính là Mùi Tết đấy... Cáithứ mùi gây thương nhớ, mỗi năm, vào những ngày cận kề như này. Tết là Tết, không gì thay được, là đoàn tụ, là tình yêu, là nỗi nhớ, là ký ức, là cầu nối âm và dương, là bao nhiêu da diết cả ngàn đời nay...


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

4 địa điểm "huyền thoại" một thời ở Sài Gòn giờ đã biến mất vĩnh viễn

Có những nơi đã từng là cả bầu trời tuổi thơ của người dân TP.HCM một thời. Nay chẳng còn dấu vết, nhưng mỗi lần nhắc lại, ký ức lại ùa về đầy dư vị...
2

Sài Gòn từng là 'Paris thu nhỏ' trong mắt người Pháp

Theo PGS.TS Trần Thị Mai, trong quá khứ, người phương Tây ví Sài Gòn còn lớn hơn Băng Cốc của Vương quốc Xiêm và không thua kém một số thành phố ở châu Âu. Vì vậy, họ đã từng quyết tâm xây dựng Sài Gòn thành một 'Paris thu nhỏ'.

Cuối năm nói chuyện hoa... giả!

Sa Đéc có làng hoa kiểng độc bản, rộng hơn 650 ha với trên 2.000 loài, toàn trồng ngoài trời, có khi trên mặt nước. Vậy mà trong Hội trường Ủy ban thành phố, các anh toàn chưng hoa nhựa, hoa giả, làm du lịch thế nào được!

Nghệ sĩ gốc Việt đưa nét Tết xưa vào nghệ thuật đường phố graffiti

Tết Tân Sửu, nghệ sĩ graffiti tài ba Cyril Kongo dành tặng người hâm mộ Việt Nam tác phẩm giao thoa văn hoá, kết hợp tranh linh vật Tết với hội hoạ đường phố graffiti.

Hé lộ nguyên nhân cái chết của Thành Cát Tư Hãn cách đây 800 năm

Thành Cát Tư Hãn là một trong những thủ lĩnh chinh phạt đáng sợ nhất trong lịch sử.

Hậu duệ đức Tiền quân Nguyễn Huỳnh Đức phục hồi nghi tiết dựng nêu ngày Tết

Cây nêu là hình ảnh đặc trưng của ngày tết cổ truyền Việt Nam. Thời xưa, nhà nhà đều dựng cây nêu trước nhà vào dịp tết. Cây nêu dựng lên như là dấu hiệu chính thức ngày tết đã bất đầu và lễ hạ nêu là nghị thức kết thúc những ngày lễ tết.

Bên tách cà phê - Cà phê tỉnh thức ‘Thế hệ đã mất’

Từ hậu bán thế kỷ 19 đến hậu bán thế kỷ 20, xã hội cà phê chín muồi. Nhưng bản thân thế kỷ 20 lại đầy những thiên thần gãy cánh, từ đây, lại một thế hệ cuồng điên tự thức tỉnh để tái tạo chính mình.

Đục 45.800 lỗ trên vỏ trứng, nghệ sĩ Việt khiến báo nước ngoài "ngả mũ"

Nghệ sĩ người Việt - Nguyễn Hùng Cường thời gian gần đây được nhiều tờ tin tức chuyên về lĩnh vực nghệ thuật quan tâm giới thiệu.

Kể lại giai thoại Gia Long lập con dâu của Quang Trung làm phi

"Số đâu có số lạ lùng/ Con vua lại lấy hai chồng làm vua”, đó là những câu ca của dân gian truyền tụng về số phận kỳ lạ của Lê Ngọc Bình một nàng công chúa nhà Lê nhưng cuối cùng lại trở thành phi của nhà Tây Sơn và phi tần của nhà Nguyễn.

Lý do gà luộc là món không được phép thiếu trong mâm cỗ Việt

Gà luộc thì không khó tìm, nhưng “săn” được con gà “cực phẩm” để dâng cúng trong mâm cỗ Tết, gia chủ cũng phải bỏ nhiều tâm sức và thời gian.

Không phải Nữ Oa hay Tây Vương Mẫu, đây là nữ thần có thể giết Tôn Ngộ Không

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 31/05/2025 13:00
Bà là một vị thần quan trọng trong các tín ngưỡng dân gian.

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Kỹ năng - Thái Nguyễn - 31/05/2025 12:00
Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.

Kiếm hiệp Kim Dung: Điều gì giúp Quách Tĩnh thắng được 4 cao thủ Ngư - Tiều - Canh - Độc?

Thư giãn - Quốc Tiệp - 31/05/2025 11:00
Chính sự kết hợp giữa sự chân thành của Quách Tĩnh và trí thông minh của Hoàng Dung đã giúp họ đến gặp được Nhất Đăng đại sư.

Gen Alpha - Thế hệ học trên TikTok, ôn thi qua hashtag

Phong cách sống - Trang Vũ - 31/05/2025 10:00
Thế hệ này đã biến việc học thành xu hướng, biến bài giảng thành nội dung viral.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025