Một thế hệ không có Kim Dung

01/11/2018 09:31
Một thế hệ không có Kim Dung

Nếu có ai cắc cớ hỏi tôi, rằng kỷ niệm về đại thụ văn chương Kim Dung, về truyện chưởng của ông thế nào, tôi tắc tị. Đó là sự thực. Dường như không chỉ có mình tôi, mà cả một thế hệ, thậm chí vài thế hệ.

Nhà văn Kim Dung, bậc thầy tiểu thuyết kiếm hiệp, không chỉ nổi tiếng ở Trung Quốc mà trên toàn thế giới, qua đời hôm 30.10, nhằm ngày 22 tháng 9 lịch âm, khi đã 94 tuổi. Với đời người, theo niềm mong mỏi của nhân sinh đạt tới “bách niên, trăm tuổi” thì sống thế đã được coi là chạm ngưỡng.

Truyện kiếm hiệp, tiểu thuyết kiếm hiệp-võ hiệp, được dân xứ ta gọi nôm na là truyện chưởng. Chưởng là võ, một môn võ, động tác võ đánh bằng tay. Chưởng môn tức là người đứng đầu đầu môn phái võ, lò dạy võ nào đó. Khi ta giận ai, buột mồm “tao cho mày một chưởng bây giờ”. Từ này (chưởng) ở miền Nam trước năm 1975 nghe rất quen, phổ biến, nhưng ở miền Bắc gần như không có trong từ điển và đời sống.

Bây giờ, nhắc tới Kim Dung và truyện chưởng, rất nhiều người biết, bất kể trẻ hay già. Kim Dung và tác phẩm của ông đã thành một phần trong đời sống nên với số đông là cực kỳ gần gũi. Điều rõ thấy nhất, sau khi ông qua đời ngày hôm qua, những thông tin về ông, tác phẩm của ông tràn ngập trên mặt báo và mạng xã hội. Nhiều người được dịp bày tỏ niềm say mê Kim Dung và truyện chưởng Kim Dung, hồi tưởng những kỷ niệm với ông, những ấn tượng về cuốn sách, nhân vật này nọ. Một trời thương tiếc, thương nhớ Kim Dung. Kiếp người, khi ra đi, để lại khoảng trống vắng và tình yêu vô hạn như thế, quả thật trên đời không dễ mấy ai.

Nhưng thú thực, nếu có ai cắc cớ hỏi tôi, rằng kỷ niệm về đại thụ văn chương Kim Dung, về truyện chưởng của ông thế nào, tôi tắc tị. Đó là sự thực. Dường như không chỉ có mình tôi, mà cả một thế hệ, thậm chí vài thế hệ. Tuy nhiên, phải nói rõ, đám ấy sinh ra và lớn lên ở miền Bắc trong suốt mấy thập niên từ 50 tới 80 thế kỷ trước, và ở miền Nam một thời gian dài sau năm 1975. Chúng tôi là thứ sản phẩm lỗi, không hoàn chỉnh của một thời đại, một chặng đường dài khi đất nước bị chia cắt và chiến tranh, chịu một quan niệm văn chương bị chính trị tư tưởng chi phối, ràng buộc vô cùng chặt chẽ, thậm chí vô lý, nghiệt ngã.

Năm 1975, đất nước thống nhất. Nam Bắc sum họp. Những cách trở chia rẽ về mặt địa lý được xóa bỏ nhưng hố sâu về tư tưởng, tinh thần, văn nghệ… vẫn còn dai dẳng nhiều năm sau. Nơi tôi học (khoa Văn, Trường đại học Tổng hợp Hà Nội) dù chuyên về văn học, văn chương nhưng sách từ miền Nam đưa ra hiếm lắm. Mãi đầu năm 1976, phòng tư liệu của khoa (nơi các thầy Cao Xuân Hạo, Phan Ngọc bị “hạ phóng” xuống làm việc) mới có ít cuốn thơ Nguyên Sa, Vũ Hoàng Chương, Du Tử Lê, Lam Vị Thủy, Bùi Giáng, Đinh Hùng, Tô Thùy Yên, Trần Dạ Từ…; truyện của Nguyễn Thị Hoàng, Nhã Ca, Võ Phiến, Phan Nhật Nam; truyện kiếm hiệp của Kim Dung, sách dịch của Hoàng Hải Thủy, v.v..

Mà chẳng phải chỉ những tác giả ấy, ngay sách của những nhà văn nhà thơ dòng “văn học lãng mạn” trước năm 1945, trong đó nhiều người đang “sống, chiến đấu” ở miền Bắc, như của Nhất Linh, Khái Hưng, Thạch Lam, Xuân Diệu, Chế Lan Viên, Nguyễn Tuân, Huy Cận… cũng bị cấm, không được tái bản, còn những bản đưa từ miền Nam ra đều bị đẩy tuốt vào phòng tư liệu.

Tôi cũng chỉ được nghe có một loại truyện là sách chưởng Kim Dung chứ không được đọc, một phần do mình không đúng đối tượng ưu tiên, phần khác bởi sách ấy quá ít. Nghe nói hay và lạ lắm, nhưng hệ thông tin chính thống lại tuyên truyền rằng sách vở xuất bản ở miền Nam nhìn chung rất đồi trụy, độc hại, tào lao, chả nên tiếp cận làm gì. Nghe vậy thì biết vậy.

Không đọc những sách ấy, không đọc Kim Dung thì đọc gì? Lứa chúng tôi chỉ được biết đến thứ văn học thời đại anh hùng trong ánh sáng chiếu rọi của cách mạng. Đầy những sách “gối đầu giường” hừng hực tinh thần chiến đấu, như Bất khuất, Sống như anh, Người mẹ cầm súng, Gia đình má Bảy, Dấu chân người lính, Vùng trời, Lê Mã Lương và lý tưởng chiến đấu, Ruồi trâu, Thép đã tôi thế đấy, Túp lều bác Tôm, Con đường đói khát, Truyện ngắn Lỗ Tấn, Hầm bí mật bên bờ sông En Bơ… May thay, vẫn rơi lọt qua cửa kiểm định gắt gao những Thần thoại Hy lạp, Tam quốc diễn nghĩa, Tây du ký, Chiến tranh và hòa bình, Con đường đau khổ… chứ không thì vốn liếng văn chương hạn hẹp biết bao nhiêu.

Mãi tới đầu năm 1977, khi vào miền Nam nhận việc, tôi mới biết mặt mũi cuốn truyện chưởng của đại thụ Kim Dung. Một đứa học trò theo gia đình đi kinh tế mới tặng tôi tập Lộc đỉnh ký, mà cũng chỉ có mỗn cuốn. Nó bảo, thầy ạ, nhà em xưa nhiều truyện Kim Dung lắm nhưng sau giải phóng phải nộp hết, có nhà còn bị chính quyền cho người tới tịch thu đem đốt. Cán bộ bảo không được dung chứa sách báo văn hóa đồi trụy, độc hại, tàn dư của Mỹ ngụy. Em tiếc mấy bộ sách chưởng Kim Dung lắm, tính giấu lại, ba em trừng mắt, con tính hại cả nhà sao. Nhìn đống sách bị họ chở đi tiêu hủy, như đứt từng khúc ruột. Cuốn Lộc đỉnh ký này do em đang đọc dở, để dưới gối mà còn.

Tôi đọc Kim Dung, cuốn ấy, nhưng không vào lắm, có lẽ nó là cuốn lẻ không đầu không đuôi nên chả hiểu mạch truyện thế nào, vả lại trong lòng vẫn chưa phai những lời đe nẹt, dậm dọa về thứ văn hóa độc hại nên cứ chờn chợn. Giờ nghĩ lại thấy những cách cư xử với văn chương của một thời sao mà ấu trĩ đến vậy.

Đám chúng tôi không biết Kim Dung chứ ở miền Nam, hầu như bạn trẻ nào đi học cũng biết. Lại nhớ một kỷ niệm. Năm 1980 nhóm giáo viên trường tôi được cử xuống tận Rạch Giá dạy một lớp dự bị đại học ở đó. Cả khách sạn nơi chúng tôi ở có nhõn cái tivi đặt dưới phòng ăn, chiếu Olympic Moskva 1980 người coi đông nghẹt, mấy thầy chẳng chen được bèn về phòng tán gẫu.

Một cậu trò độ khoảng 17 - 18 theo các thầy lên phòng chơi. Tôi không nhớ rõ bắt mạch từ điều gì, nó kể vanh vách những truyện kiếm hiệp của Kim Dung, với Kiều Phong, Đoàn Dự, Trương Vô Kỵ, Lệnh Hồ Xung, Vi Tiểu Bảo… thuộc như cháo chảy, khiến tôi và mấy thầy dân Bắc phục lăn. Thầy Vy thì thầm, công nhận chúng nó hay thật, thế mà chúng mình chả biết tí quái nào, lạ thế chứ.

Nghe thiên hạ đang nhớ thương một nhà văn tầm thế giới vừa nằm xuống, chợt hình dung ra đống sách trong đó có những truyện kiếm hiệp hấp dẫn của Kim Dung bị cháy nham nhở nghi ngút khói trên đường phố Sài Gòn năm xưa, buồn.

Nguyễn Thông


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

200 cuốn sách hay tặng độc giả Dân Trí ở Hội báo ngày 15/3

200 cuốn sách được yêu thích hiện nay dành tặng độc giả đến trải nghiệm gian trưng bày các sản phẩm, ấn phẩm của , trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2024, diễn ra từ 15/3, tại Lê Lợi, quận 1, TPHCM.
2

Nhà văn Pháp Bernard Werber tới Việt Nam

Nhà văn nổi tiếng Pháp Bernard Werber sẽ có chuyến thăm Việt Nam và giao lưu với bạn đọc nhân dịp tác phẩm của ông được dịch sang tiếng Việt.
3

Nghệ sĩ Thanh Thủy trở lại với đỉnh cao bi kịch!

Nghệ sĩ Thanh Thủy được xem là một trong những nữ diễn viên chính kịch tâm lý hàng đầu của sân khấu TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung.

Sao Việt và quốc tế quy tụ trên thảm đỏ Lễ bế mạc LHP quốc tế Hà Nội lần thứ V

Tối 31.10 đã diễn ra lễ bế mạc Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội (HANIFF) lần thứ V tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô – Hà Nội, chương trình được trực tiếp lúc 20 giờ trên kênh VTV1.

Cuộc đời nhiều bi kịch của Kim Dung: 3 lần kết hôn trắc trở, con trai cả tự sát

Kim Dung để lại cho đời những tác phẩm kiếm hiệp bất hủ, nhưng cuộc đời của ông lại nhiều truân chuyên và bi kịch đến xót xa.​

Huỳnh Vy đội vương miện Miss Tourism Queen Worldwide 2018 rạng rỡ về nước

Đại diện Việt Nam tại Hoa hậu Du lịch Thế giới 2018 - Miss Tourism Queen Worldwide 2018 vừa đáp chuyến bay trở về TP.HCM, khép lại hành trình hơn 2 tuần tham gia cuộc thi với thành tích cao nhất.

Hoàng Sa qua tư liệu và hồi ức

Nhiều tư liệu quý về chủ quyền của quần đảo Hoàng Sa lần đầu được công bố thông qua cuốn sách “Huyện Hoàng Sa: Qua tư liệu và hồi ức” sẽ giúp cho người đọc hiểu nhiều hơn về một phần lãnh thổ thiêng liêng của tổ quốc trong quá khứ.

Phương Nga thừa nhận việc bình chọn ảo tại Miss Grand International

Việc Phương Nga "lội ngược dòng" ngoạn mục trước đại diện Campuchia và lọt Top 10 nhờ bình chọn đã khiến cộng đồng fan quốc tế tranh cãi gay gắt, thậm chí đặt nghi vấn về lượt share ảo. Sau nhiều ngày im lặng, Phương Nga đã chính thức lên tiếng về ồn ào này.​

Cảm khái về nhà văn Kim Dung

Ngày 30.10.2018, Kim Dung, ông vua của dòng tiểu thuyết kiếm hiệp nổi tiếng nhất châu Á qua đời ở tuổi 94. Vẫn biết tuổi này ra đi là thọ, nhưng những người yêu mến ông hơn nửa thế kỷ qua vẫn thấy ngậm ngùi…

10 mỹ nhân đẹp nhất bước ra từ các bộ phim của Kim Dung

Đẹp chính là tiêu chuẩn đầu tiên khi các nhà sản xuất lựa chọn diễn viên cho những nữ nhân vật của Kim Dung.

Đệ nhất tiểu thuyết gia võ hiệp Kim Dung giàu có, quyền lực cỡ nào?

Dù trong giới văn sĩ hay trong giới doanh nhân, một nhân vật như Kim Dung có thể nói là "vô tiền khoáng hậu".

Xu hướng công nghệ di động

Blog GS John VU - GS John Vu - 19/03/2024 12:00
Ba mươi năm trước máy tính cá nhân (PC) đã tạo ra “Cách mạng phần mềm” với hàng nghìn công ti phần mềm và cùng với nó, nhiều triệu phú và tỉ phú.

Nhân vật duy nhất trong Tây Du Ký có 7 tên gọi khác nhau là ai và có ý nghĩa gì?

Thư giãn - Trang Ly - CFB - 19/03/2024 11:00
Tây Du Ký là một trong những bộ phim có ý nghĩa lớn trong lòng độc giả.

3 năm tới, đàn ông không hiểu hai chữ cảnh giác, khó lòng trụ vững trước khó khăn

Suy ngẫm - Như Nguyễn - CFB - 19/03/2024 10:00
Không ai có thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra trong ba năm tới. Nhưng thực tế là trong thay đổi thường có khủng hoảng, trong khủng hoảng thường có cơ hội.

‘Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong’ - Giúp bạn hàn gắn những vết thương thời thơ ấu

Từ sách - Phim - Kim Yến - 19/03/2024 09:00
Bạn có thắc mắc vì sao một số người luôn mắc cùng một loại sai lầm, luôn đưa ra những quyết định bốc đồng mang tính hủy hoại bản thân, hoặc luôn tìm về một kiểu người gây đau khổ cho họ?

Thân mật - Osho: Bạn tự nhận biết bản thân khi hoàn toàn đơn độc

Từ sách - Phim - Quìn - 19/03/2024 08:00
Con người sống cả đời bằng niềm tin vào những điều người khác nói, phụ thuộc vào người khác. Đó là lý do vì sao mọi người rất e ngại ý kiến của người khác.

Cơ hội cho phụ nữ

Blog GS John VU - GS John Vu - 18/03/2024 12:00
Ngày nay, phụ nữ bỏ lỡ nhiều cơ hội tốt bởi KHÔNG học trong các lĩnh vực STEM nơi có nhu cầu cao và vị trí trả lươ

Mô hình AI mới của Tencent giúp biến hình ảnh thành video bằng gợi ý đơn giản

Thư giãn - Sơn Vân - 18/03/2024 11:00
Gã khổng lồ công nghệ Tencent hôm 15.3 đã giới thiệu mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) Follow-Your-Click hỗ trợ chuyển đổi hình ảnh thành video với sự cộng tác của các đối tác học thuật.

Người thông minh đều biết giả khờ khi bị dồn vào 3 tình huống này

Kỹ năng - Trung Hạ - 18/03/2024 10:00
Trong thế giới của người trưởng thành, có một cách sống nghe thì hơi ngược đời, nhưng lại vô cùng chí lý, đó chính là: Giả vờ ngốc nghếch.

‘Tài chính cho mọi người’ - Chúng ta cần bao nhiêu tiền?

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 18/03/2024 09:00
Chúng ta đều biết về tầm quan trọng của tiền bạc, nhưng có bao giờ bạn tự hỏi rằng, chúng ta thực sự cần bao nhiêu tiền cho cuộc sống của mình chưa?

Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong - Điều gì diễn ra trong bộ não khi có sang chấn tâm lý?

Từ sách - Phim - Quìn - 18/03/2024 08:00
Khi có một sự kiện sang chấn tâm lý xảy ra, bộ não của chúng ta thường trải qua một loạt các phản ứng và quá trình xử lý thông tin với cơ chế hoạt động như sau:

Đàn ông trên 35 tuổi: Chăm chỉ thôi chưa đủ, Tư Duy sâu mới quyết định chỗ đứng!

Suy ngẫm - Diệu Đan - 17/03/2024 12:00
Nghe rất nghịch lý, nhưng nhiều người thà chết chứ không suy nghĩ, và thực tế cho đến khi chết, họ cũng vẫn không chịu suy nghĩ. Nếu không có một tư duy sâu, mọi nỗ lực đều sẽ trở thành vô ích.

Top 10 cao thủ của Anh hùng xạ điêu: Quách Tĩnh bét bảng, ai đứng đầu?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 17/03/2024 11:00
Cao thủ đứng ở vị trí thứ nhất hóa ra là người này?

Đôi điều về 'thói ngụy biện'

Suy ngẫm - Vũ Trung Kiên - 17/03/2024 10:00
Người Việt ta rất nhiều đức tính tốt, có lẽ không cần phải liệt kê. Thế nhưng cũng có những người mang trong mình các “thói hư, tật xấu” mà nếu không chỉ ra và khắc phục, chúng sẽ là vật cản trên con đường tiến tới văn minh của dân tộc.

Nghệ sĩ Thanh Thủy trở lại với đỉnh cao bi kịch!

Giải trí - Nguyễn Huy - 17/03/2024 09:00
Nghệ sĩ Thanh Thủy được xem là một trong những nữ diễn viên chính kịch tâm lý hàng đầu của sân khấu TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung.

“Tại sao tôi viết ‘Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong’?” - Vài lời giãi bày từ tác giả Robert Jackman

Từ sách - Phim - Quìn - 17/03/2024 08:00
Tôi viết “Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong” vì những lý do cá nhân lẫn công việc.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 19/03/2024