Con đường chuyển hóa - Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng

Quìn16/01/2025 08:00
Con đường chuyển hóa - Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng

Khi đối diện một vấn đề, ta thường hay tự mình suy diễn, tưởng tượng đủ thứ, để rồi phiền não, đau buồn vì cái tưởng của mình. Nhưng ít ai nhận ra rằng, cái mà ta thấy chỉ là ảo ảnh do tâm tạo nên chứ không phải cái biết chân thật của mình.

Vì sao có vọng tưởng?

Chúng ta ai cũng có “tưởng”, bởi vì tưởng giúp ta nhận diện những gì mình tiếp xúc qua các giác quan. Ví dụ, khi nhìn thấy một bông hoa, tưởng giúp bạn nhận biết đó là hoa hồng, hoa sen hay hoa cúc. Nhưng có khi, chúng ta không chỉ đơn thuần nhận biết sự vật mà còn mang những ý niệm, hình ảnh không có thực vào suy nghĩ của mình, từ đó tạo thành vọng tưởng.

Giống như việc bạn nhìn thấy trên mạng bức ảnh một người bạn đang ngồi trong quán cà phê sang trọng tại Paris, ánh mắt bạn ngay lập tức bị cuốn hút bởi vẻ hoa lệ và khao khát được trải nghiệm không gian ấy. Trong bạn dấy lên mong muốn chụp một bức ảnh tương tự để mọi người phải trầm trồ. Từ đó, bạn lao vào làm việc ngày đêm, tiết kiệm từng đồng, hạn chế mọi chi tiêu để thực hiện "giấc mơ Paris".

Rồi ngày ấy cũng đến. Bạn đặt chân tới Paris, ngồi trong không gian từng ao ước, thưởng thức cà phê và chụp ảnh. Thế nhưng, niềm vui không kéo dài. Trải nghiệm không mang lại sự hạnh phúc như bạn hình dung. Bạn cảm thấy hụt hẫng và tự hỏi: “Đây có thật là điều mình mong muốn?”

Trong cuốn sách “Con đường chuyển hóa", sa môn Thích Pháp Hòa chia sẻ: “Vì chúng ta ai cũng có tưởng – tưởng trong ngũ uẩn: sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Tưởng là một trong năm yếu tố làm nên con người đang hoạt động, đang sống của chúng ta đây. Sắc là sắc thân, thọ là cảm thọ, còn tưởng là tưởng tượng, vọng tưởng. Chúng ta thường vọng tưởng nhiều hơn là nhận biết cái chân thật”.

Những gì bạn đã tưởng ấy chưa hẳn là thật, có khi đó chỉ là sự vọng tưởng ở trong tâm bạn. Giống như khi nói “tôi yêu Paris, tôi sẽ hạnh phúc khi được đến với Paris”, ấy chưa hẳn là tình yêu bạn dành cho Paris mà chỉ là sự vọng tưởng – một loại cảm giác thoáng qua, nảy sinh từ khao khát khẳng định bản thân và không muốn thua kém người khác. Chính tâm trạng thiếu hiểu biết và không soi chiếu bản thân đã khiến bạn nhầm tưởng giấc mơ ấy là hạnh phúc.

Như thầy Thích Pháp Hòa đã giảng giải: “Vọng” là đem cái khác vô tâm trí mình, nên Phật mới gọi là vọng tưởng, mà vọng tưởng thì điên đảo. “Điên đảo” có nghĩa là gì? “Điên” là sai, “đảo” là ngược, tức là mình vừa thấy sai, vừa thấy ngược. Mà vừa thấy sai, vừa thấy ngược thì làm sao thấy được cứu cánh Niết bàn, tức là lẽ thật rốt ráo? Cho nên nếu mình muốn có được sự bình an, sự viên mãn, thì đừng sống với vọng tưởng.

Nhưng làm thế nào để không sống với vọng tưởng?

Đáp án rất đơn giản, đó là chánh niệm. Nghĩa là sống với những gì đang xảy ra trong giây phút hiện tại. Trong khi ăn gì, mình biết mình đang ăn cái đó và không đem cái khác vô so sánh, “Sao bữa nay nó mặn hơn hôm qua?”. Cái “hôm qua” đó không thật, nó đã qua rồi, mà nhiều khi mặn có cái ngon của mặn. 

“Chánh niệm là trạng thái tĩnh lặng khi chúng ta nhận biết rõ ràng mọi điều đang diễn ra trong cuộc sống” - Sa môn Thích Pháp Hòa nhấn mạnh.

Vượt qua vọng tưởng – con đường đến an lạc

Trong xã hội hiện đại, áp lực về công việc, danh vọng và tài chính khiến tâm trí chúng ta dễ bị xáo động, dễ bắt nhầm những tín hiệu sai lầm như “giấc mơ Paris”. Nhưng khi thực hành chánh niệm, bạn sẽ tìm lại được sự an lạc trong những điều bình dị: một hơi thở sâu vào buổi sáng, một bữa cơm ấm áp cùng gia đình, hay nụ cười thân thiện của người bảo vệ ở nơi làm việc.

Nhưng bạn cũng đừng lầm tưởng rằng chỉ cần ngồi thiền hay niệm Phật là sẽ có thể dứt sạch vọng tưởng, tâm hoàn toàn trống trơn. Sự thật là tâm trí của chúng ta không bao giờ trống trơn, hay không có suy nghĩ. Điều chúng ta thật sự cần làm là dẹp bỏ những tạp niệm, vọng niệm không chính đáng, để không còn suy diễn, phiền não.

Như thầy Thích Pháp Hòa đã nói: “Mình không phải là người xưa nay không dính bụi, mà xưa nay mình dính quá xá, bây giờ phải lau chùi. Nhưng chùi một ngày làm sao sạch, nên phải chùi hoài, chùi mỗi ngày, cho đến khi nào mình giống như lúc ban đầu”.

Để không trở thành nạn nhân của vọng tưởng, điều quan trọng là chúng ta cần soi chiếu bản thân mỗi ngày, thực hành chánh niệm mỗi ngày. Đó có thể là việc nhận diện cảm xúc của bản thân, xem rằng mình có thực sự mong muốn điều gì đó, hay chỉ là những vọng tưởng thoáng qua trong đầu mình? Đó có thể là thực hành quán chiếu tâm của mình và tự hỏi “Mình có đang chạy theo người khác?”. Hay chỉ đơn giản là tập trung vào hiện tại, không tiếc nuối quá khứ hay lo sợ về tương lai.

Điều quan trọng không phải là từ bỏ mọi ước mơ hay khát vọng, mà là hiểu rõ bản chất của chúng. Bằng cách đó, bạn có thể tự giải thoát khỏi những đau khổ không đáng có và tìm thấy niềm vui thực sự trong cuộc sống.

“Gương bị bụi đóng cứng lâu ngày, lau một lần sao hết được? Mỗi ngày mình cầm khăn lau một chút, lau nhiều ngày thì bụi mới mềm dần, mỏng dần, rồi mới sạch bụi được. Tu cũng giống như vậy, chỉ bằng cách tinh tấn, chúng ta mới chuyển hóa được những tán loạn, hôn trầm, giãi đãi của mình” - thầy Thích Pháp Hòa chia sẻ.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tại sao có lúc bạn lại trở thành ‘Người lạ với chính ta’?

Tâm thần học đã làm thay đổi thế giới bằng cách đưa nỗi đau tinh thần ra khỏi bóng tối của mê tín và đặt nó vào ngôn ngữ của khoa học, giúp những người từng bị xem là “ma quỷ ám” thành những bệnh nhân có thể được chữa trị và đồng cảm.
2

‘Thuyết Mặc Kệ Họ’ - Bí quyết để ngừng lo âu

Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy để họ.
3

Phạm Xuân Ẩn - “Điệp viên hoàn hảo” trong mắt bạn bè

Trong lịch sử tình báo Việt Nam, Phạm Xuân Ẩn là một cái tên luôn gợi sự tò mò. Ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo” không chỉ bởi tài năng trong chiến tranh, mà còn bởi nhân cách khiến bạn bè, kể cả ở bên kia chiến tuyến, đều dành cho ông sự kính trọng.
4

‘Tiến vào đồng cỏ hoang’ - Câu chuyện ngụ ngôn về những bất đồng với mẹ

Đây là câu chuyện ngụ ngôn xoay quanh những sự việc xảy ra với một cậu bé và bạn gấu Walter, khi cả hai bỏ trốn khỏi nhà. Bởi cậu bé cảm thấy bị mất tự do và quá chán nản với việc phải ngoan ngoãn, tuân theo những qui tắc do mẹ đặt ra.
5

Thuyết Mặc Kệ Họ Kỳ 1: Càng cố gắng kiểm soát, bạn càng trở nên lo lắng và căng thẳng

Trong lúc ngồi lướt mạng xã hội, tôi nhìn thấy hình của một người bạn cũ. Cô ấy trông thật rạng rỡ và mô tả một ngày cuối tuần tuyệt vời mà cô vừa trải qua bên bạn bè. Và tôi có thể thấy cô đang nói thật lòng.

Biến tiềm năng thành tài năng -  Tìm kiếm sự công nhận là một cái hố không đáy

Theo Giáo sư Adam Grant, tìm kiếm sự công nhận là một cái hố không đáy, bởi lẽ, sự khao khát địa vị sẽ không bao giờ được thỏa mãn.

Quên hôm qua – Sống cho ngày mai: Để có những mối quan hệ tốt đẹp

Đôi khi, cuộc đời buộc ta dừng lại để hỏi: 'Ta là ai?' và 'Ta muốn trở thành người như thế nào?'. Chính trong những khoảnh khắc đó, ta tìm thấy khao khát hồi sinh, mạnh mẽ đứng dậy và xây dựng một tương lai đáng sống hơn.

Chăm sóc bản thân thật sự - 3 điều cám dỗ khiến chúng ta chăm sóc bản thân giả tạo

​​​​​​​Có ba điểm bạn cần lưu ý về những điều có thể cám dỗ chúng ta, khiến chúng ta bị cuốn vào, lệch ra khỏi những gì thuộc về chăm sóc bản thân thực thụ và gần hơn với chăm sóc bản thân giả tạo.

Trí tuệ cảm xúc trong kinh doanh – Chìa khóa bán hàng đột phá cho người khởi nghiệp

Nhân viên bán hàng rất hiếm khi được dạy những kỹ năng trí tuệ cảm xúc, cũng như cách quản lý cảm xúc nhằm đạt được kết quả bán hàng mong muốn. 

Chăm sóc bản thân thật sự - 4 nguyên tắc để có hạnh phúc an lạc

Chúng ta đang cố gắng xây dựng một cuộc sống được toàn quyền lựa chọn sử dụng thời gian và năng lượng của mình như thế nào. Song, chúng ta dễ trở nên mù quáng khi theo đuổi mục tiêu đó, bị lạc lối và không biết mình đang đi về đâu.

Dám nghĩ lại – Tái tư duy giúp bạn đối mặt với bất kỳ thử thách nào trong cuộc sống

Trong cuốn sách "Dám nghĩ lại" (Think Again), tác giả Adam Grant chỉ ra rằng tái tư duy không chỉ là kỹ năng mà còn là một cách sống.

Tự do - Như chim tung cánh: Ba chiều kích của tự do theo 'bậc thầy tâm linh' Osho

Nhiều người cho rằng tự do là được làm điều mình muốn, sống theo cách mình muốn, nhưng “bậc thầy tâm linh” Osho cho rằng sự tự do thực sự còn sâu sắc hơn nhiều.

Con đường chuyển hóa - Chỉ có tình thương và lòng tha thứ mới tiêu tan hận thù

Con đường chuyển hóa như một tấm gương phản chiếu để mỗi người nhận ra rằng: Hạnh phúc không đến từ việc hơn thua, mà từ sự buông bỏ và tha thứ.

Cuộc hội thoại thú vị của tỷ phú Elon Musk – Hoá ra đây là tư duy của người giàu, biến nguy thành cơ

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 03/09/2025 13:00
Đây đều là bí quyết giúp Elon Musk làm được những điều vĩ đại.

Xem Sex Education, tôi bật khóc khi nghĩ tới người bạn thân: Thật sai lầm khi đã im lặng!

Điện ảnh - Lam Chi - 03/09/2025 12:00
Xem phim “Sex Education” giúp tôi rút ra được những bài học cho cuộc sống.

Nếu có 1 cậu con trai thuộc Gen Alpha, bố mẹ nên nuôi dạy con thế nào?

Kỹ năng - Mạn Ngọc - 03/09/2025 11:00
Đây là thế hệ “công dân số” thực thụ, thông minh, nhạy bén nhưng cũng dễ chịu tác động từ môi trường xung quanh. Vì vậy, bố mẹ cần định hướng thật khéo léo để con phát triển toàn diện.

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt

Truyền cảm hứng - Quỳnh Tâm - 03/09/2025 10:24
Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, cất vang tiếng hát đầy tự hào. Khoảnh khắc này nhanh chóng lan tỏa trong đại lễ Quốc khánh 2/9.

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Phong cách sống - Diệp Anh - 03/09/2025 10:00
Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 03/09/2025 09:00
Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...

X6 Điệp viên hoàn hảo - Tình yêu và giấc mơ của một nhà báo, tình báo huyền thoại

Từ sách - Phim - Thu An - 03/09/2025 08:00
“X6 Điệp viên hoàn hảo”- thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn - có lẽ không quá xa lạ trong sự hiểu biết của nhiều người. Nhưng chắc rằng, chưa ai có thể hiểu được tận cùng con người và cuộc đời hoạt động tình báo huyền thoại của ông.

Đan Mạch miễn thuế sách vì 1/4 học sinh 15 tuổi ‘yếu’ khả năng đọc hiểu văn bản đơn giản

Suy ngẫm - Băng Băng - 02/09/2025 13:00
Từng là nước áp mức thuế VAT với sách cao nhất Châu Âu, Đan Mạch đang phải thay đổi vì khủng hoảng đọc ở giới trẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng

Suy ngẫm - NLĐ - 02/09/2025 12:19
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn, phát triển

Tại sao người lớn trong Doraemon luôn mờ nhạt? - Tiết lộ của tác giả có thể sẽ khiến bạn bất ngờ

Điện ảnh - Trang Vũ - 02/09/2025 12:00
Không chỉ là bộ truyện của trẻ con, Doraemon còn mang nhiều ý nghĩa sâu xa khác.

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Kỹ năng - Nhật Hạ - 02/09/2025 11:00
Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Tiến sĩ Mai Liêm Trực và 'cái vỗ vai' và quyết định lịch sử đưa Internet vào Việt Nam

Truyền cảm hứng - Nam Đoàn, Thế Anh - Dân Trí - 02/09/2025 10:00
Việc chính thức kết nối Internet toàn cầu vào năm 1997 được xem là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Nguyễn Hoa - Bookademy - 02/09/2025 09:00
Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Từ sách - Phim - Quìn - 02/09/2025 08:00
Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Phong cách sống - Tích Thành - 01/09/2025 13:00
Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 03/09/2025