Các kỹ thuật truyền tin trong lịch sử

theo Giáo trình thông tin học24/06/2024 11:00
Các kỹ thuật truyền tin trong lịch sử

Lịch sử phát triển của thông tin gắn liền với lịch sử phát triển của kỹ thuật truyền tin.

chu-viet.jpg
Chữ viết đã có từ thời xa xưa

Tiếng nói

Tiếng nói hay ngôn ngữ nói đóng vai trò nền tảng trong truyền thông xã hội. Đó là phương tiện truyền tin thô sơ nhất, nó không lưu giữ được thông tin theo thời gian và khả năng truyền rất hạn chế trong không gian. Tuy nhiên loài người đã tồn tại rất lâu nhờ phương thức truyền tin này.

Các nhà ngôn ngữ học đếm thấy có khoảng ba ngàn ngôn ngữ nói ngày nay (bốn ngàn ngôn ngữ khác đã biến mất) và khoảng một vài trăm trong số đó được thực sự ghi lại nhờ chữ viết. Sự phát triển của ngôn ngữ là tiêu chí đánh giá sự phát triển và trình độ văn minh của một bộ tộc. Chẳng hạn, sự phong phú của tiếng Việt nói lên truyền thống văn hiến lâu đời của người Việt.

Chữ viết

Chữ viết hay văn tự, là kỹ thuật ghi lại ngôn ngữ nói, đó là một thứ kỹ thuật cách mạng. Nhờ đó người ta có thể ghi lại được các thông tin. Lịch sử phát minh ra văn tự diễn ra hai đợt nối tiếp nhau, ứng với hai phương thức văn tự khác nhau về hình thái:

Văn tự tượng hình: ra đời tại Mesopotamie (một miền đất ở Tây Á giữa hai con sông Tigre và Euphrate) khoảng 4.000 năm trước Công nguyên, thoạt đầu mang tính thuần túy tượng hình, rồi dần dần mang tính trừu tượng hơn. Trong ngôn ngữ tượng hình, mỗi biểu tượng có thể diễn tả trọn vẹn một khái niệm. Các biểu tượng này trải qua nhiều thay đổi về hình dạng khiến sự tương đồng giữa chúng và các đối tượng mà nó thay thế dần dần mất đi, nhưng ý nghĩa của chúng thì ngày càng rõ ràng hơn. Các biểu tượng này được gọi là mẫu tự. Ngôn ngữ càng phát triển thì mẫu tự ngày càng nhiều.

Hệ thống chữ tượng hình của Trung Quốc ngày nay có đến trên 50.000 mẫu tự. Chữ tượng hình ngày nay được sử dụng ở các nước Bắc Phi, Trung Cận Đông, Đông Á, Nam Á, Đông Nam Á... (Việt Nam là trường hợp duy nhất ở Đông Nam Á dùng hệ thống chữ cái La tinh để ghi lại tiếng Việt. Đó là do nhà truyền giáo người Bồ Đào Nha A. de Rhodes sáng tạo ra vào giữa thế kỷ 17, nhằm phục vụ cho việc truyền giáo. Cuốn từ điển Việt - Bồ - La của A. de Rhodes xuất bản lần đầu tiên vào năm 1651).

Văn tự chữ cái: Trong quá trình phát triển của ngôn ngữ viết, đến một lúc phương pháp biểu diễn đã thay đổi từ tượng hình sang tượng thanh, mà ở đó âm thanh nói được biểu diễn bằng một bộ chữ cái bao gồm các ký hiệu đồ thị. Các tổ hợp khác nhau của một bộ phận các ký hiệu này có thể thay thế cho những khái niệm phức hợp hơn như các từ, các câu. Văn tự chữ cái bắt nguồn từ người Pheniciens (cư trú ở vùng đất Syri ngày nay) vào khoảng từ 2000 đến 1000 năm trước Công nguyên, rồi dần hình thành ở Hy Lạp vào những năm 800 đến 600 trước Công nguyên. Hệ thống mẫu tự Hy Lạp là sự khởi đầu của mẫu tự La tinh mà sau này được dùng làm cơ sở chung cho tất cả các hệ thống chữ viết ở phương Tây.

Việc phát minh ra chữ viết mang một tầm vóc xã hội rất to lớn. Ngay sau khi ra đời chữ viết đã được sử dùng làm kỹ thuật truyền thông và do đó đã biến đổi sâu sắc các phương thức giao lưu tư tưởng và truyền bá thông tin. Từ khi có chữ viết mới có nghề chép sử, con người thoát khỏi thời kỳ truyền thuyết; nghề bưu chính ra đời, giúp con người trao đổi thông tin từ xa; nghề báo chí hình thành như một công cụ thông tin đại chúng đầu tiên; giáo dục trở thành hoạt động xã hội có tổ chức, thực hiện chức năng chuyển giao thông tin giữa các thế hệ.

Kỹ thuật ấn loát - Nghề in

Kỹ thuật ấn loát ra đời vào thế kỷ 15 với phát minh ra máy in bằng chữ rời của Gutenberg đã biến tài liệu viết thành sách in với khả năng nhân bản rất lớn.

Kể từ khi cuốn sách đầu tiên được in typo là bộ thánh thi Mayence vào năm 1457 đến năm 1500 đã có gần 20 triệu bản của 35 000 đầu sách được in ra. Sách in đã trở thành công cụ chủ yếu truyền bá các tư tưởng mới mẻ, trở thành một trong những nguyên nhân tạo ra những chuyển biến thời Phục hưng.

Ý nghĩa to lớn của việc phát minh ra máy in là ở chỗ nó đã làm thay đổi chức năng của sách. Từ chỗ chỉ là một công cụ lưu trữ văn bản, sách đã trở thành một công cụ vô song của truyền thông, rồi cũng từ đó sách trở thành một đối tượng của thương mại.

Có thể nói nghề in là một thành tựu kỹ thuật to lớn, tạo điều kiện cho con người giao lưu thông tin rộng khắp, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của xã hội về khoa học kỹ thuật cũng như văn hoá nói chung. Từ nay thông tin có thể ghi lại và phổ biến với khối lượng lớn. Hoạt động nghiên cứu khoa học trở thành một hoạt động xã hội có tổ chức và giao lưu khoa học phát triển trên phạm vi toàn thế giới.

PHÂN LOẠI THÔNG TIN

Thông tin rất phong phú và đa dạng. Người ta có thể phân loại thông tin theo nhiều tiêu chí khác nhau.

+ Theo giá trị và quy mô sử dụng

- Thông tin chiến lược.

- Thông tin tác nghiệp.

- Thông tin thường thức.

+ Theo nội dung của thông tin

- Thông tin khoa học và kỹ thuật; các kết quả nghiên cứu phát minh, các phương pháp, các sản phẩm, các tính chất công nghệ, các tiêu chuẩn, các trang thiết bị,....

- Thông tin kinh tế: tài chính, giá cả, thị trường, quản lý, cạnh tranh.

- Thông tin pháp luật: luật, quy định, quy tắc...

- Thông tin văn hoá và xã hội: giáo dục, y tế, nghệ thuật, thể thao,...

+ Theo đối tượng sử dụng

- Thông tin đại chúng: dành cho mọi người.

Thông tin khoa học: dành cho người dùng tin (khách hàng).

- Thông tin cấp một: thông tin gốc.

- Thông tin cấp hai: thông tin tín hiệu và chỉ dẫn. - Thông tin cấp ba: tổng hợp các thông tin cấp một.

+ Theo hình thức thể hiện thông tin

- Thông tin nói.

- Thông tin viết.

- Thông tin bằng hình ảnh.

- Thông tin điện tử hay thông tin số.

- Thông tin đa phương tiện (multimedia).


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Gần 200 tựa game Việt phát hành toàn cầu gắn hình quốc kỳ, nhuộm đỏ không gian mạng

Các nền tảng mạng xã hội và 30 công ty game hàng đầu Việt Nam tham gia chiến dịch Tự hào Việt Nam - Nhuộm đỏ không gian mạng chào mừng 80 năm Quốc khánh.
2

Trương Tam Phong là thiên tài, sao lại đạt thành tựu ở tuổi 70, muộn hơn Trương Vô Kỵ 50 năm?

Có bí ẩn nào đằng sau việc Trương Tam Phong đến 70 tuổi mới đại thành võ công?

Thần đồng võ học trong kiếm hiệp Kim Dung

Trong truyện kiếm hiệp của Kim Dung có một nhân vật xứng đáng là thần đồng võ học. Cao thủ này có thể thành thạo bất cứ môn võ thuật khó nào chỉ trong một thời gian ngắn. Đó là ai?

Cao thủ chưa từng xuất hiện nhưng nhắc tên ai cũng công nhận "vô đối" trong kiếm hiệp Kim Dung

Dù chỉ nghe người khác kể lại, cao thủ này đã khiến cho độc giả ngưỡng mộ, thán phục, ca tụng và cả tò mò.

Thứ nhìn thấy đầu tiên trên bức tranh tiết lộ tính cách, con người và điểm mạnh của bạn

Hình ảnh dưới đây sẽ cho thấy rõ ràng về tính cách của bạn.

Dự án Báo chí Facebook đã chết (phần 2): Không còn đường quay lại

Mark Zuckerberg quyết định rằng mối quan hệ của Facebook với ngành tin tức trở nên không thể bền vững vào cuối năm 2019.

Dự án Báo chí Facebook đã chết (phần 1): Đổi sang thuật toán ít hiển thị tin tức

Năm 2017 và đầu năm 2018, Mark Zuckerberg đã có những cuộc thảo luận về cách làm cho tin tức trên Facebook đáng tin cậy hơn, bằng cách mua lại một hãng tin tức lớn, uy tín hoặc Facebook tự thành lập tổ chức riêng.

2 cao thủ gây tiếc nuối trong truyện của Kim Dung: Nếu tham gia Hoa Sơn luận kiếm có thể đã chiến thắng

Kết quả của kỳ Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất có thể đã khác nếu 2 đại cao thủ này tham gia tỉ thí.

Cao thủ được đánh giá mạnh hơn Quách Tĩnh: Hóa ra là mỹ nhân có thực lực đứng đầu thiên hạ

Hóa ra trong tác phẩm Thần điêu hiệp lữ của Kim Dung, có một cao thủ còn mạnh hơn cả Quách Tĩnh.

Xem Sex Education, tôi nghĩ nếu chúng ta sớm dạy con điều này thì xã hội bớt loạn!

Điện ảnh - Thanh Hương - 23/09/2025 13:00
Tôi chắc chắn sẽ dạy con thật kỹ điều này.

Đọc vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo và Thông tư 19 của Bộ GD-ĐT, tôi toát mồ hôi: Nhân văn, nhưng có công bằng?

Suy ngẫm - Hiểu Đan - CFB - 23/09/2025 12:00
Nhân văn là tốt, nhưng chỉ khi gắn với công bằng và kỷ cương, nhân văn ấy mới thực sự có ý nghĩa.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 1: Nỗi sợ – mầm bệnh vô hình

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/09/2025 11:00
Tôi đã được khai sáng rất nhiều trong trải nghiệm cận tử, và sau này khi chia sẻ lại câu chuyện của mình, tôi thường được hỏi: “Vậy điều gì đã khiến cô bị ung thư?”. Cũng khá dễ hiểu khi đa số mọi người đều thắc mắc về điều này.

Cô giáo ở TP.HCM day dứt: Im lặng trước cái ác, trước bạo lực chính là tội ác

Phong cách sống - Hiểu Đan - CFB - 23/09/2025 10:10
Tôi bất mãn, bởi lẽ thay vì dạy học sinh biết dũng cảm nói lên điều đúng, người lớn lại vô tình gửi đi thông điệp rằng: "Im lặng mới an toàn".

Nhìn học sinh im lặng khi giáo viên bị túm tóc, tôi hoảng sợ các con đã được học những gì mỗi ngày?

Suy ngẫm - Nguyễn Phượng - CFB - 23/09/2025 10:00
Hình ảnh học sinh im lặng khi cô giáo bị quật ngã tại lớp học khiến tôi giật mình: Nếu những đứa trẻ chỉ được giáo dục về kiến thức mà quên dạy kỹ năng sống, dũng cảm và lòng trắc ẩn, liệu chúng có biết bảo vệ bản thân và giúp đỡ người khác khi đối diện nguy hiểm?

Vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo - Học sinh có nên nhảy vào can ngăn khi chứng kiến xô xát?

Kỹ năng - TS Giáo dục Nguyễn Thị Thu Huyền - DT - 23/09/2025 09:00
Nguyên tắc đầu tiên khi đối diện với các vụ việc xô xát, bạo lực là phải bảo vệ an toàn cho bản thân rồi mới giúp đỡ những người khác. Điều này đặc biệt nên áp dụng cho học sinh.

Thuyết mặc kệ họ - 3 cách giúp bạn ngưng “overthinking” và bắt đầu hành động ngay hôm nay

Từ sách - Phim - Quìn - 23/09/2025 08:00
Nỗi lo âu và suy nghĩ quá nhiều (overthinking) đang bào mòn năng lượng và sự bình yên của bạn mỗi ngày? Thay vì vui vẻ làm việc, bạn lại đắn đo trước những tình huống có thể xảy ra khi thực hiện.

Xem Sex Education, tôi giật mình: Bố mẹ muốn tốt mà vô tình khiến con mệt mỏi, đau đầu!

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/09/2025 13:00
Sáng hôm sau, tôi đã làm một việc khiến con bất ngờ.

9 bức ảnh hiếm của Cái Bang thời cuối nhà Thanh hé lộ quyền lực của "đế chế" này

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/09/2025 12:00
Bài viết hé lộ sự thật bất ngờ về tổ chức, hoạt động và mạng lưới quyền lực của "đế chế" Cái Bang, khiến người ta phải suy ngẫm về mặt trái của xã hội phồn hoa.

3 ngày trước khi bị nhồi máu não, 90% bệnh nhân đều làm 3 điều này

Kỹ năng - Trang Đào - 22/09/2025 11:00
Nhiều người nghĩ đột quỵ hay nhồi máu não xảy ra đột ngột như “sét đánh ngang tai”, nhưng thực tế, nó giống như một kịch bản âm thầm được sắp đặt trong cơ thể: mạch máu ngày càng hẹp lại, cục máu đông hình thành, và chỉ cần một cú “kích hoạt” nhỏ, thảm kịch sẽ xảy ra.

Cha mẹ thường làm 5 thứ này thay con, khả năng con lớn lên vô ơn tăng thêm 10%

Suy ngẫm - Đông - 22/09/2025 10:00
Cha mẹ càng làm thay 5 việc này, con càng dễ ỷ lại, lớn lên vô tâm và nguy cơ bất hiếu tăng thêm mỗi năm.

Đây mới là tổng tài đời thật: Bỏ học Stanford, 25 tuổi đã tự mình thành tỷ phú

Truyền cảm hứng - Thanh Huyền - 22/09/2025 09:00
Ở tuổi 25, anh đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh.

Chìa khóa để không trở thành 'người lạ với chính ta'

Từ sách - Phim - Quìn - 22/09/2025 08:00
Trong nhịp sống hiện đại, nhiều người trong chúng ta từng trải qua cảm giác bối rối: “Tại sao mình lại hành xử như vậy?”, “Vì sao mình lặp lại những sai lầm cũ?”, hoặc “Mình thực sự là ai giữa bao vai trò xã hội này?”. Câu trả lời không nằm ở bên ngoài, mà ở trong một khái niệm tâm lý học đầy sức nặng: Insight - nội quan.

Xem Sex Education tôi mới biết cảnh gây phẫn nộ nhất lại có thật ngoài đời

Điện ảnh - Mai Hân - 21/09/2025 13:00
Phim Sex Education có rất nhiều chi tiết được lấy cảm hứng từ chính đời thật, dựa trên trải nghiệm của biên kịch.

Người dùng Zalo chú ý: Ứng dụng hiện thông báo đỏ, thì cần làm ngay một loạt các thao tác

Kỹ năng - Minh Anh - 21/09/2025 12:00
Đây là cách để mọi người tự bảo vệ bản thân và cộng đồng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 23/09/2025