Nghề làm giày thêu của người Xạ Phang trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Minh An12/11/2021 22:30
Nghề làm giày thêu của người Xạ Phang trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Mới đây, UBND huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên đã tổ lễ công bố “Nghề làm giày thêu của người Xạ Phang” trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Với giá trị tiêu biểu, nghề làm giày thêu của người Xạ Phang được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 829/QĐ-BVHTTDL ngày 9.3.2021. Như vậy, đến nay tỉnh Điện Biên đã có 12 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Là 1 trong 19 cộng đồng dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh Điện Biên, người Xạ Phang có dân số hơn 2.000 người, cư trú theo dòng họ trong các bản rải rác ở các huyện Mường Chà, Nậm Pồ, Tủa Chùa... Trong quá trình định cư, lập bản, đến nay, đồng bào Xạ Phang vẫn gìn giữ, bảo lưu được nhiều nét văn hóa truyền thống, độc đáo, đặc sắc trong lao động, sinh hoạt hàng ngày, trong đó có nghề làm giày thêu.

Nghề làm giày thêu (liển hài) của người Xạ Phang được thực hành, trao truyền trong gia đình, cộng đồng, không chỉ là truyền dạy tri thức, kỹ năng nghề nghiệp mà còn ẩn chứa những thông điệp nhân văn sâu sắc về lối sống tích cực, chăm chỉ, tính nhẫn nại và kiên trì của người Xạ Phang.

Giày của người Xạ Phang có nhiều loại dành chon am, nữ, cho người cao tuổi và giày dành riêng cho chú rể, cô dâu trong ngày cưới. Giày cho người cao tuổi và giày chú rể chỉ có màu đen, mũi tròn và kín. Còn giày cho nam và nữ, từ trung tuổi trở xuống đều là các đôi giày nhiều màu sắc, nhiều họa tiết. Ðiểm khác nhau giữa giày nam và giày nữ là giày nữ kín mũi, còn giày nam hở một phần phía trước và thân giày.

baodantoc.jpg
Phụ nữ Xạ Phang, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên đang thêu giày - Ảnh: Baodantoc

Để làm được một đôi giày thêu tốt, phải trải qua nhiều bước: chuẩn bị nguyên liệu, lựa chọn kiểu giày phù hợp với đối tượng sử dụng để cắt và khâu đế giày, tạo hình hoa văn và thêu hoa văn trên thân giày, khâu giáp thân giày, quai giày với đế để hoàn chỉnh giày.

Nguyên liệu chính để thực hiện một đôi giày gồm có: vải, mo tre, chỉ khâu, chỉ thêu, keo dán, giấy bản và kèm theo các dụng cụ như: kéo, dao nhỏ, kim khâu, kim thêu, cục sáp ong khô. Vải để khâu đế giày và thân giày phải là loại vải dày, dai, có độ bền (thường dùng vải dệt thủ công của người Thái). Chỉ khâu được làm từ vỏ một loại cây rừng (cây mà), là loại sợi săn chắc, dẻo, dai, ít thấm nước. Từ thân cây mà được chặt về, người Xạ Phang tước bóc bỏ phần lõi, lấy phần vỏ ngoài, giã cho dập và mềm, sau đó cho vào nồi nước luộc rồi phơi khô. Các sợi mỏng được xé nhỏ, nối với nhau và bện lại thành sợi nhỏ quấn vào thoi sợi và có thể sử dụng khi cần thiết.

Đôi giày của người Xạ Phang do những người phụ nữ tự khâu và thêu cho các thành viên trong gia đình sử dụng và tích lũy dùng dần. Chính vì vậy, ngay từ khi còn thiếu niên, các bé gái người Xạ Phang đã được các bà, các mẹ, các chị hướng dẫn việc may vá, thêu thùa, làm các đồ dùng sinh hoạt và trang phục cá nhân.

Để hoàn thiện một đôi giày thêu, người phụ nữ Xạ Phang phải mất thời gian khoảng trong khoảng thời gian từ 10 - 12 ngày.

Mỗi đôi giày hoàn thiện trở thành một tác phẩm nghệ thuật, trong đó ẩn chứa tình cảm, tâm tư và những ước mơ, hy vọng của người tạo ra nó. Ngoài ra, các nét riêng trên giày thể hiện sự khéo léo và tư duy sáng tạo của phụ nữ Xạ Phang.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

4 địa điểm "huyền thoại" một thời ở Sài Gòn giờ đã biến mất vĩnh viễn

Có những nơi đã từng là cả bầu trời tuổi thơ của người dân TP.HCM một thời. Nay chẳng còn dấu vết, nhưng mỗi lần nhắc lại, ký ức lại ùa về đầy dư vị...
2

Sài Gòn từng là 'Paris thu nhỏ' trong mắt người Pháp

Theo PGS.TS Trần Thị Mai, trong quá khứ, người phương Tây ví Sài Gòn còn lớn hơn Băng Cốc của Vương quốc Xiêm và không thua kém một số thành phố ở châu Âu. Vì vậy, họ đã từng quyết tâm xây dựng Sài Gòn thành một 'Paris thu nhỏ'.

Từ của năm: Vax - Một từ khái quát cả năm 2021

Đơn vị xuất bản cuốn Từ điển Tiếng Anh Oxford danh tiếng đã vừa công bố "Từ của năm 2021", đó là một từ được xem là thâu tóm diện mạo của cả năm 2021 trên khắp thế giới.

Bức xúc giếng cổ ở Hà Nội bị đoàn làm phim tô trát, làm mới đóng... hài Tết

Chiếc giếng cổ kế bên đình làng Mông Phụ (Làng cổ Đường Lâm, Hà Nội) bị một đoàn làm phim sản xuất hài Tết dùng vôi ve, bút vẽ tô trát, làm mới để tạo bối cảnh.

Tôn tạo tượng Đức Thánh Trần và công viên Mê Linh: Cần một tâm thế mới

Với tất cả sự khiêm tốn và hiểu biết, tác giả bài viết này góp thêm một tiếng nói để cho quận 1, nơi chịu trách nhiệm trùng tu tôn tạo có thêm ý kiến đa chiều.

'Cô gái khỏa thân thu mình trong cô đơn' của Picasso vừa lộ diện

Các nhà khoa học vừa sử dụng trí tuệ nhân tạo để tái hiện lại một bức tranh khắc họa người phụ nữ khỏa thân do Picasso thực hiện.

TP.HCM lấy ý kiến người dân về phương án chỉnh trang tượng đài Trần Hưng Đạo

Trong phương án chỉnh trang công viên Mê Linh đang được Q.1 (TP.HCM) tổ chức lấy ý kiến rộng rãi, trước tượng đài Đức Thánh Trần sẽ đặt một lư hương phía đường Tôn Đức Thắng hướng ra sông Sài Gòn.

Nghịch lý nghệ thuật: Bức tranh tăng giá 20 lần sau khi bị cắt một nửa, được mua với giá 580 tỷ đồng!

Thủ phạm" cắt bức tranh chính là… tác giả. Giới truyền thông gọi đây là "cú lừa" với giới sưu tầm nghệ thuật.

Bên tách cà phê - Kỳ 79: Lược sử kinh tế cà phê

Sự thật là, khi cà phê đến với vùng đất hoặc quốc gia nào, đều tạo nên những bước tiến vượt bậc về kinh tế và diện mạo xã hội của quốc gia đó.

Kỹ năng và tiến bộ

Blog GS John VU - GS John Vu - 06/06/2025 13:00
Cái nhìn truyền thống của đào tạo về Khoa học máy tính là phát triển người lập trình để viết mã và sửa lỗi.

Xem Sex Education, tôi chép lại 1 câu, ai ngờ sau này giúp tôi vực dậy cậu con trai đang suy sụp

Điện ảnh - Thanh Hương - 06/06/2025 12:00
Tôi hiểu – cái khoảnh khắc đó, con tôi không yếu đuối. Nó đang can đảm hơn bao giờ hết.

Người dùng iPhone và Android có thể sử dụng Photoshop miễn phí

Kỹ năng - Nam Đoàn - 06/06/2025 11:00
Sau thời gian dài được người dùng Android trông đợi, "gã khổng lồ" phần mềm Adobe cuối cùng cũng mang phiên bản thử nghiệm beta của Photoshop lên nền tảng này.

Người thông minh quá hóa ra lại gây khó chịu vì 5 điều sau

Suy ngẫm - Đông - 06/06/2025 10:00
Thông minh là tốt, nhưng đừng làm điều gì thái quá nhé vì rất dễ khiến người khác khó chịu đấy.

Không còn bệnh tim - Sức mạnh phi thường của phân tử NO kỳ diệu

Từ sách - Phim - TĐ - 06/06/2025 09:00
NO là một trong những phân tử đơn giản nhất được tạo thành bởi hai nguyên tử là nitơ (N) và oxi (O). Tuy có cấu trúc đơn giản nhưng oxit nitric hiện được xem là phân tử quan trọng nhất đối với tình trạng sức khỏe.

Quẳng gánh lo đi và vui sống - Đừng để stress bào mòn bạn mỗi ngày, lời khuyên hiệu quả từ Dale Carnegie

Từ sách - Phim - Quìn - 06/06/2025 08:00
Cuốn sách "Quẳng gánh lo đi và vui sống" (How to stop worrying and start living) của Dale Carnegie đã giúp hàng triệu người trên thế giới vượt qua những ngày tháng đầy căng thẳng, tìm lại sự bình yên trong tâm trí và sống một cuộc đời nhẹ nhõm hơn.

Không hề đi máy bay, người đàn ông này đã đến mọi quốc gia trên thế giới

Phong cách sống - An Nhi - 05/06/2025 13:00
Nhà thám hiểm người Đan Mạch Thor Pedersen trở thành người đầu tiên và duy nhất đến thăm 203 quốc gia trên thế giới mà không lên một chuyến bay nào.

Được con gái 15 tuổi rủ xem "Sex Education", người mẹ còn sốc hơn khi con bảo 'Sống tử tế với chính mình khó mẹ nhỉ?'

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 05/06/2025 12:00
Có những điều người lớn phải mất cả đời cũng chưa chắc hiểu thấu.

Tổng đài AI hỗ trợ thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 05/06/2025 11:00
Bộ Xây dựng đã triển khai tổng đài thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ thủ tục hành chính.

Đây là cô Hoa hậu khiến tôi phải dạy con noi theo, đời sẽ không vùi dập con được!

Suy ngẫm - Minh Châu - 05/06/2025 10:00
Cô Hoa hậu này dạy tôi một bài học làm mẹ: Hãy cho con quyền được sai, nhưng dạy con cách sửa sai trong im lặng, bằng tử tế và bằng kiên trì.

Ánh sáng trong ta - Dù là mặt trời chói chang hay chỉ là ngọn nến lập lòe, chúng ta đều ẩn chứa tia sáng của riêng mình!

Từ sách - Phim - Quìn - 05/06/2025 09:00
Tia sáng đến từ sự bản lĩnh khi ta dám đứng dậy sau những vấp ngã tưởng chừng như không thể gượng dậy, là khả năng thích nghi giữa thế giới thay đổi không ngừng, hay đôi khi chỉ là một lời cảm ơn chân thành và một cái nắm tay ấm áp trao đi.

Cuộc đời phía trước - Giáo dục không phải để sợ hãi

Từ sách - Phim - Quìn - 05/06/2025 08:00
Chúng ta đều biết giáo dục quan trọng thế nào, nhưng liệu bạn đã từng dừng lại để tự hỏi: Giáo dục thực sự là gì? Có phải chúng ta đang học chỉ vì sợ hãi, sợ bị điểm kém, sợ bị cha mẹ hay thầy cô đánh giá, sợ không đạt được kỳ vọng? …

Xem "Sex Education", tôi nhận ra: Muốn con tự tin, hãy nói câu thần chú sau

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 04/06/2025 13:00
Muốn con tự tin, cha mẹ đừng áp đặt quá nhiều kỳ vọng, hãy để con tự do phát triển theo cách riêng.

Người đàn ông Nam Định "thu nhỏ" nhà cổ, kiếm hàng chục triệu đồng

Phong cách sống - Mộc Khải - 04/06/2025 12:00
Những mô hình nhà cổ do anh Dũng thực hiện khiến nhiều người trầm trồ vì độ tỉ mỉ, chi tiết. Các mô hình này vừa khiến anh Dũng thỏa mãn đam mê, vừa giúp anh mang về thu nhập đáng kể.

5 dấu hiệu chứng minh bạn đang bị AI dần thay thế

Kỹ năng - Nguyễn Phượng - 04/06/2025 11:00
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên thông minh hơn và làm được nhiều điều khiến con người phải kinh ngạc. Từ đó, đe dọa trực tiếp tới vị trí của các nhân sự trẻ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 06/06/2025