Như những gì chúng ta có thể rút ra từ câu chuyện của James, kiểu ăn bù thả cửa sau khi giảm cân và chỉ thay đổi ở bề nổi chứ không từ nguyên nhân gốc rễ đã gây ra cho anh nhiều vấn đề thể chất và nỗi đau, và do đó làm cho con đường phục hồi của anh khó khăn hơn nhiều.
Những gì bạn ăn chính là cho tâm trí của bạn “ăn”
Đã bao nhiêu lần bạn lo lắng hay sợ hãi đến mức “thắt hết cả ruột”? Có lý do để bạn có thể cảm thấy sợ hãi hay lo lắng (theo nghĩa đen) ở hệ thống tiêu hóa của mình đấy: Đó là vì não và ruột của chúng ta được kết nối chặt chẽ với nhau theo những cách rất thú vị.
Trong vài năm qua, có một số nghiên cứu thú vị về mối liên kết giữa hệ vi sinh vật (microbiome) ở đường ruột với bộ não. Có hàng ngàn tỷ vi khuẩn sống trong ruột của bạn, những vi khuẩn đó đóng vai trò lớn trong sức khỏe tổng thể của con người. Chúng cần thiết cho việc giữ sự cân bằng hoặc giữ cho sức khỏe con người ở tình trạng tối ưu. Khi hiện diện với tỷ lệ hợp lý, chúng giúp ta khỏe mạnh. Nhưng nếu sự cân bằng tinh tế đó bị thay đổi, hệ miễn dịch của bạn sẽ bị ảnh hưởng. Nếu bạn dễ bệnh hoặc đang bị bệnh (thậm chí chỉ là cảm lạnh hoặc dị ứng), bị các bệnh viêm nhiễm hoặc bệnh tự miễn, thì một trong những điều đầu tiên cần làm là cải thiện sự cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột thông qua việc sử dụng các chế phẩm probiotic và prebiotic.
Một khám phá có lẽ thậm chí còn khó tin hơn của khoa học về hệ vi sinh vật đường ruột chính là một số chủng vi khuẩn trong nhóm này thực sự có khả năng kiểm soát tâm trí của bạn. Tôi không đùa đâu! Có một lớp vi khuẩn đặc hiệu được gọi là psychobiotic và chúng đóng vai trò rất lớn trong trục liên kết ruột-não. Đó chính là sự giao tiếp giữa ruột với trí óc bạn. Trên thực tế, trong một tương lai không xa, rất có khả năng các bác sĩ sẽ kê vào toa thuốc các chế phẩm probiotic và prebiotic để điều trị trầm cảm và lo âu thông qua ngả đường ruột, thay cho việc dùng các loại thuốc thông dụng ngày nay, vốn điều trị bệnh thông qua hệ thống não/thần kinh.
Tuy vậy, việc có vấn đề về trầm cảm hoặc lo âu không phải là lý do duy nhất khiến bạn nên giữ cân bằng cho psychobiotic của mình – mà tâm trạng của con người chúng ta cũng có thể được cải thiện chỉ đơn giản bằng cách giữ cho các vi khuẩn này được cân bằng. Sức mạnh của những vi khuẩn tí hon sống trong hệ thống tiêu hóa của chúng ta thực sự rất đáng kinh ngạc. Tất nhiên, chúng không phải là thứ duy nhất góp phần gây ra lo âu, trầm cảm hay Alzheimer, nhưng khoa học đã chỉ ra rằng chúng có một vai trò nhất định. Và bây giờ, khi đã biết được kiến thức này, chúng ta có thể cảm thấy mạnh mẽ hơn trong việc “quản lý” sức khỏe của mình theo cách hoàn toàn mới.
Đây là những gì bạn cần biết ngay bây giờ: Thực phẩm và thực phẩm bổ sung mà bạn đang cho ruột của mình hấp thụ cũng chính là cái bạn trực tiếp cho tâm trí của bạn “ăn”, và do đó là cho cả tâm trạng và hành vi của bạn nữa. Bạn không chỉ là những gì bạn ăn mà bạn còn cảm thấy và làm như những gì bạn ăn! Các nhà nghiên cứu về psychobiotic đã phân lập một số chủng vi khuẩn cụ thể có khả năng cải thiện tâm trạng và đây là một lĩnh vực nghiên cứu đang trên đà phát triển. Vì vậy, chúng ta hãy bàn sang chế độ ăn uống hiện tại của bạn và xem bạn có thể thực hiện điều chỉnh ở đâu để giúp ổn định tâm trạng, thanh lọc suy nghĩ và cung cấp đủ năng lượng bạn cần để luôn là Con Người Tối Ưu.
Để khỏe mạnh hơn
Thật dễ dàng bắt gặp những thông tin mâu thuẫn xuất hiện gần như hằng ngày về việc nên ăn gì, không nên ăn gì, khi nào nên ăn và ăn bao nhiêu là đủ. Do đó, giống như cách bạn đang rà soát lại toàn bộ bảy SPHERES của cuộc đời bạn để sống bằng Con Người Tối Ưu, bạn sẽ coi thực phẩm là nhiên liệu cho Con Người Tối Ưu của mình.
Tin quan trọng là những gì bạn đưa vào cơ thể sẽ có một mối tương quan trực tiếp đến những gì bạn “tống” ra. Nếu chế độ ăn uống có nhiều thực phẩm có đường, thực phẩm chế biến sẵn, bạn sẽ cảm thấy uể oải, mệt mỏi, ủ rũ và mất liên kết với các hoạt động hằng ngày. Nghe rất giống Con Người Phản Diện của bạn, phải không? Nguyên do là: Thực phẩm chế biến công nghiệp thường chứa các chất phụ gia hóa học mà cơ thể bạn không thể xử lý dễ dàng như các hợp chất tự nhiên có trong thực phẩm; ngoài ra, đường tinh luyện cũng làm tăng đột biến đường huyết của bạn. Sự tăng đường huyết đột ngột này khiến cơ thể bạn giải phóng insulin, một loại hormone dự trữ chất béo gây mệt mỏi, uể oải.
Cơ thể bạn sẽ “lên bờ xuống ruộng” khi phải tiêu thụ nhiều thức ăn hoặc đồ uống chế biến công nghiệp. Nếu bạn ưu tiên dùng thực phẩm thô, giàu dinh dưỡng, bạn sẽ thể hiện tốt hơn trong mọi lĩnh vực. Bạn sẽ tươi tỉnh, sống động, giữ được kết nối và cân bằng. Lý do những thực phẩm này giúp bạn trở thành Con Người Tối Ưu là chúng cung cấp cho các tế bào của bạn năng lượng và nước cần thiết, mà không kèm theo tất cả những thứ phụ gia độc hại. Chúng cũng được cơ thể hấp thu chậm hơn, nhờ vậy bạn sẽ không cảm thấy đói liên tục.
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thực phẩm nên tiêu thụ nhằm duy trì sự gắn kết với Con Người Tối Ưu, chúng ta hãy bắt đầu từ những thứ cơ bản. Có ba dạng chất dinh dưỡng: carbohydrates (tinh bột), chất béo và protein. Bạn cần cả ba. Để khỏe mạnh thì bạn thực sự cần cả ba nhóm dinh dưỡng này.
Có rất nhiều nghiên cứu khoa học mới cho thấy rằng nhịn ăn, hoặc ăn gián đoạn, có thể gây ra một thứ có tên là autophagy (tự thực bào) – nghĩa là cơ thể tiêu thụ mô của chính nó, bằng cách tái chế chất thải được tạo ra bên trong các tế bào để sản xuất ra các “vật liệu” mới hỗ trợ tái tạo tế bào. Một trong những phát hiện thú vị nhất là autophagy kích thích sự phát triển của các tế bào thần kinh và tế bào não mới, từ đó mà cải thiện chức năng nhận thức. Nó thậm chí còn thể hiện khả năng cải thiện tâm trạng nữa.
Nếu ý tưởng nhịn ăn nghe có vẻ đáng sợ với bạn, thì bạn cứ nghĩ xem chúng ta vẫn nhịn ăn nhiều giờ liền mỗi đêm trong khi ngủ đó thôi. Nếu bạn ngừng ăn sau bữa tối lúc tám giờ, và sau đó bắt đầu ăn lại vào mười giờ sáng hôm sau, thì tức là bạn đã nhịn ăn được mười bốn tiếng. Nhịn ăn cho cơ thể bạn thời gian để dùng năng lượng cho việc dọn dẹp các tế bào chứ không phải cho tiêu hóa. Thêm vào đó, nó ngăn bạn ăn khuya, một việc có thể làm hỏng giấc ngủ và gây tăng cân.
Khi bạn bày đầy đĩa của mình những thực phẩm thô giàu dinh dưỡng, bạn sẽ ngạc nhiên về cách cơ thể thích nghi và sử dụng những tài nguyên quý giá đó. Mặc dù có thể phải mất một tuần hoặc lâu hơn để thích nghi với điều đó, nhưng cơ thể bạn rồi sẽ điều chỉnh được thôi.