Khi thế giới thay đổi

GS John Vu25/06/2023 11:00
Khi thế giới thay đổi

Ngày nay, công nghệ làm thay đổi mọi thứ nhưng thay đổi lớn nhất đang xảy ra trong khu vực chế tạo nơi quá nửa công việc được tự động hoá hay bị thay thế bởi robots.

Các qui trình tự động hoá đã đẩy công nhân lao động thủ công ra khỏi khu vực chế tạo và con số việc làm trong chế tạo đã sụt giảm lớn trong mười năm qua và được mong đợi tiếp tục giảm trong năm năm tới. Mặc dầu nhiều việc làm chế tạo được khoán ngoài cho các nước có chi phí thấp nhưng nó chỉ là giải pháp tạm thời trong khi các cơ xưởng đang được cập nhật với trang thiết bị tự động mới hơn. Một khi những cơ xưởng này được cập nhật đầy đủ, công việc chế tạo sẽ quay về các nước chủ và các nước có chi phí thấp với nền kinh tế phụ thuộc vào việc làm chế tạo giá rẻ sẽ kinh nghiệm về số lớn công nhân thất nghiệp không có việc làm và không có tương lai.

Các công nghệ tự động hoá cũng làm tăng năng suất bởi vì những máy móc này làm việc 24 giờ không ngừng khi so với công nhân lao động không thể làm việc hơn 8 hay 10 tiếng một ngày. Sự kiện là vì tự động hoá được dùng, GDP của Mĩ đã tăng từ $2.6 nghìn tỉ đô la lên $15.5 nghìn tỉ, điều có nghĩa là cái ra của chế tạo đã tăng bẩy lần nhưng với ít người hơn trước đây cho nên lợi nhuận của những công ti này đã tăng lên đáng kể.

Nếu chúng ta nhìn vào con số công nhân lao động trong chế tạo, chúng ta có thể thấy sụt giảm từ 16 triệu năm 1989 tới 9.4 triệu năm 2013. Đồng thời, con số công nhân có kĩ năng đã tăng lên nhanh chóng tới mức cao nhất. Điều được mong đợi là trong mười năm tới, các nhà chế tạo sẽ chi nhiều hơn vào máy móc tự động hoá và thuê các công nhân có kĩ năng để vận hành nó, phần lớn họ sẽ có ít nhất là giáo dục đại học bốn năm.

Mặc dầu các nước đang phát triển đã tiếp quản nhiều sản xuất chế tạo kĩ năng thấp nhưng thay đổi cũng xảy ra ở đó nữa. Chẳng hạn, chế tạo chi phí thấp lớn nhất về trang thiết bị điện tử ở Trung Quốc, Foxconn có vài trăm nghìn công nhân lao động để xây dựng iPhones, iPads, TV, VCR, thiết bị di động v.v. đang bắt đầu tự động hoá các cơ xưởng của nó bằng robots và các trang thiết bị tự động đặc biệt khác. Sớm hay muộn, nhiều công nhân lao động sẽ bị thay thế bởi những robots và máy tự động này.

Một nhà kinh tế cảnh báo: “Chúng ta đang kinh nghiệm đợt sóng thứ hai của thời đại Thông tin. Cũng như một trăm năm trước vào thời đại công nghiệp, đã có một thời kì thay đổi không thoải mái nơi mà khu vực nông nghiệp phải chịu tổn thất khi nhiều người bỏ nông trại và đi làm việc trong các cơ xưởng. Phần lớn nông dân vào thời đó đều thất học, nhưng làm việc trong cơ xưởng, họ cần tri thức nào đó và giáo dục phổ thông là chìa khoá để có được việc làm tốt cho nên nhiều người trở lại trường học. Ngày nay, cùng điều đó đang xảy ra khi khu vực chế tạo bị tổn hại vì có ít việc làm sẵn có và để làm việc trong công nghiệp công nghệ, giáo dục đại học là chìa khoá để có được việc làm tốt cho nên nhiều người quay lại trường. Nếu bạn không vào trường và vào trong các lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ, và Toán học), bạn có thể không có tương lai sáng sủa.”

Hiện thời một số người đang bỏ qua cảnh báo này vì họ chưa thấy các máy móc tự động hoá hay robots thách thức họ hay đe doạ thay thế điều họ làm. Lí do đơn giản là họ không hiểu toàn cầu hoá nơi các biên giới quốc gia đang biến mất và cạnh tranh đang dữ dội giữa các quốc gia. Một nhà phân tích doanh nghiệp viết: “Một số nước đang phát triển chưa thấy tác động này; họ vẫn đang trong pha “Phủ nhận” vì họ không nghĩ nó có thể xảy ra cho họ.

Nếu họ nhìn vào công nghiệp đồ ăn nhanh, bất kì chỗ nào McDonald, Burger King, KFC, Pizza Hut, và Starbucks tới, các nhà hàng với người chủ địa phương, và các tiệm cà phê biến mất nhanh chóng và điều đó mới chỉ là bắt đầu. Nhiều thứ sẽ thay đổi khi sản phẩm sản xuất số lớn tới với chất lượng cao hơn và giá thành thấp hơn thì họ sẽ thấy bao nhiêu công ti địa phương có thể tồn tại. Vì thế giới đã trở thành “phẳng” trong thập kỉ qua vì công nghệ thông tin, phần lớn công nhân lao động đang chịu thiệt vì họ không thể cạnh tranh được với robots.

Ngay cả với lương rất thấp, robots bao giờ cũng thắng vì chúng làm việ 24 giờ một ngày không dừng nhưng không bao giờ đòi tăng lương. Robots chuyển giao năng suất cao hơn, chất lượng tốt hơn và không phản đối hay bãi công điều phần lớn các công ti ưa thích hơn là công nhân lao động.

Khi thế giới thay đổi, công nhân lao động không phải là những người chịu khổ nhưng một số người tốt nghiệp cũng phải chịu khổ. Ngày xưa, có được bằng cấp từ đại học là đủ tốt để có được việc làm. Ngày nay bạn cần có tri thức và kĩ năng bởi vì không công ti nào sẽ thuê bạn chỉ bởi vì bạn có bằng cấp. Không ai sẽ thuê bạn về điều bạn biết NHƯNG sẽ thuê bạn vì điều bạn có thể làm được cho họ. Điều đó nghĩa là điều bạn có thể làm phải gióng thẳng với điều công ti cần.

Do đó, trong thế giới cạnh tranh này, bạn phải có tri thức rộng về nhu cầu thị trường việc làm, hiểu xu hướng công nghiệp, giám sát các thay đổi và nếu cần, điều chỉnh kĩ năng của bạn tương ứng. Nói cách khác, bạn phải phát triển thái độ học cả đời trong thế giới liên nối này, bạn đang cạnh tranh với mọi người từ khắp thế giới về ít vị trị việc làm mở ra. Tất nhiên, không phải mọi người có thể thay đổi nhanh chóng cho nên sẽ có nhiều người không làm điều đó hay rơi vào trong hố được tạo ra bởi thay đổi công nghệ tăng tốc và họ sẽ bị bỏ rơi.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Khoán ngoài toàn cầu

Ngày nay Ấn Độ vẫn còn là nhà khoán ngoài CNTT mạnh, với $87 tỉ đô la xuất khẩu phần mềm so với $2.6 tỉ đô la dành cho Trung Quốc và $1.1 tỉ đô la cho Nga (dữ liệu 2009).

Việc làm của tương lai

Một học sinh trung học hỏi tôi: “Em sẽ vào đại học sang năm, thầy nghĩ việc làm nào sẽ có nhu cầu cao trong năm 2019 khi em tốt nghiệp? Em cần làm gì để chắc rằng em sẽ có được việc làm tốt? Xin thầy lời khuyên.”

Lời khuyên từ một sinh viên châu Á

Yang là một trong các sinh viên của tôi đã tốt nghiệp ba năm trước và bây giờ làm việc tại Facebook. Anh ta chia sẻ kinh nghiệm của mình như một sinh viên nước ngoài ở Mĩ với các sinh viên hiện thời của chúng tôi:

Xu hướng trong làm khoán ngoài Công nghệ thông tin

Khi kinh tế toàn cần đang cải thiện, công nghiệp cần nhiều công nhân Công nghệ thông tin (CNTT) nhưng Mĩ và châu Âu không có đủ cho nên họ vẫn phải khoán ngoài công việc CNTT để đáp ứng cho nhu cầu của họ.

Giáo dục và việc làm

Ngày nay trên khắp thế giới, có con số cao những người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp. Đây là tình thế phá huỷ đối với hàng triệu thanh niên và những người tốt nghiệp đại học đang tràn trề hi vọng.

Viện Công nghệ Ấn Độ

Mọi học kì, tôi mời các nhà chuyên môn công nghiệp tới và cho bài giảng cho sinh viên của tôi để cho họ biết cái gì đang xảy ra trong công nghiệp. Hôm qua Ts. Chakra Vishnu, một giáo sư từ Viện Công nghệ Ấn Độ (IIT) là diễn giả mời trong lớp của tôi.

Lập kế hoạch cho tương lai

"Lĩnh vực nào sẽ giúp cho em có được việc làm tốt đến lúc em tốt nghiệp? Xin thầy lời khuyên."

Nền kinh tế tri thức

Về toàn thể, những người có bằng đại học làm gấp hai gấp ba những người không có giáo dục đại học. Điều này làm cho lỗ hổng giữa người giàu và nghèo không chỉ rộng hơn mà còn sâu hơn.

Thực tập và làm việc tại Google

Công nghệ thông tin (CNTT) là dẫn lái then chốt cho thịnh vượng kinh tế, đặc biệt trong thế giới “phẳng” nơi các biên giới đang biến mất và cạnh tranh là dữ dội.

Vì sao "Hồng Tỷ" lừa tình được gần 1.700 trai đẹp: Câu trả lời khiến người ta hoảng hốt nhưng "không thể cãi"

Suy ngẫm - VV - 11/07/2025 13:00
Câu trả lời nằm ở tâm lý học xã hội và nhu cầu cảm xúc bị đánh trúng tâm lý nam giới hiện đại.

Nhờ phim Sex Education mà tôi kịp bình tĩnh khi phát hiện kho tàng nhạy cảm của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/07/2025 12:00
Con trai tôi đã khen bố mẹ văn minh và tinh tế.

Tra cứu mã vùng điện thoại cố định của 34 tỉnh thành

Kỹ năng - PT - 11/07/2025 11:00
Theo đó, mã vùng điện thoại cố định của 11 tỉnh, thành phố không thay đổi. Các quy định về định tuyến, quay số và tính cước giữ nguyên như hiện hành.

Google Maps vô tình ghi lại chuyện tình 10 năm cuối đời của đôi vợ chồng già khiến hơn 391.000 người dừng bước

Suy ngẫm - Phạm Trang - 11/07/2025 10:00
Mới đây, một bài đăng cảm động đang lan truyền nhanh chóng, ghi lại cuộc sống của một cặp vợ chồng lớn tuổi ở Philippines qua ống kính Google Maps đã chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Từ sách - Phim - FN - 11/07/2025 09:00
Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Hạnh phúc tuổi trẻ - “Điều tốt cũng có thể hủy hoại bạn”, nghe vô lý nhưng chính bạn đang làm điều đó mỗi ngày

Từ sách - Phim - Quìn - 11/07/2025 08:00
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng phải giữ lấy điều tốt và loại bỏ điều xấu, như thể đó là cách duy nhất để sống hạnh phúc. Nhưng vì sao càng chạy theo những lựa chọn ấy, tâm trí lại càng mệt mỏi, càng đầy xung đột và lo lắng?

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.

Xem 'Sex Education', tôi học được hoá ra sống không vì chính mình sẽ khiến cuộc đời lao dốc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/07/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn sống một cuộc đời tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa cuộc sống.

ChatGPT có bao nhiêu mô hình và bạn nên chọn loại nào là 'chân ái'?

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 11:00
Lần đầu tiên, OpenAI cung cấp một bảng so sánh toàn diện 6 mô hình hiện có và đưa ra khuyến nghị rõ ràng về việc nên dùng mô hình nào trong từng trường hợp.

Bí ẩn người phụ nữ kể vanh vách chuyện "kiếp trước", gần 100 năm khoa học vẫn chưa thể lý giải

Suy ngẫm - Mộc Miên - 10/07/2025 10:00
Khi mới 4 tuổi, cô bé Shanti Devi ở New Delhi, Ấn Độ, đã bắt đầu kể chi tiết về cuộc đời " kiếp trước" của mình tại một thị trấn cách nhà hơn 100km.

Không còn bệnh tim - "Một quyển sách quý, rất đáng quý"

Từ sách - Phim - Chân Diệu Mỹ - 10/07/2025 09:00
Đọc xong cuốn sách "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) của Tiến sĩ Louis J. Ignarro tôi nhận thấy đây là một quyển sách quý, rất đáng quý. Quý bởi vì tác giả đoạt giải Nobel về Y học sau 24 năm nghiên cứu về một thứ mà lúc khởi đầu chưa ai biết gì về nó...

Quán quân Olympia có sự nghiệp rộng mở ở nước ngoài vẫn từ chối lương cao để về nước

Phong cách sống - Kim Linh - 10/07/2025 08:00
Sau khoảng thời gian học tập và làm việc tại Úc và Anh, Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 9 quyết định về nước công tác tại ĐH Huế.

AI có đang âm thầm làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta?

Kỹ năng - Anh Tú - 09/07/2025 13:00
Liệu AI có đang làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta? Không nhất thiết phải như vậy. Chuyên gia tư vấn ngôn ngữ Anne-Kathrin Gerstlauer chia sẻ những mẹo giúp người dùng cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của mình.

Xem Sex Education, chồng tôi bật khóc như mưa thú nhận đã dạy con sai lầm

Điện ảnh - Thanh Hương - 09/07/2025 12:00
Lần đầu tiên tôi nhận ra, nuôi dạy sai cách có thể ảnh hưởng đến tâm hồn một người như nào.

Google ra mắt ứng dụng AI phục vụ ngành thời trang

Thư giãn - Anh Tú - 09/07/2025 11:00
Google vừa thông báo ra mắt một ứng dụng thử nghiệm mới có tên Doppl, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hình dung bạn sẽ trông như thế nào khi mặc các bộ trang phục khác nhau. Ứng dụng hiện đã có mặt trên iOS và Android tại Mỹ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 12/07/2025