Năm của robot

Theo một báo cáo công nghiệp, năm 2015 có thể là “Năm của robots” khi ngành công nghiệp robotic nhiều tỉ đô la đã tăng trưởng lớn hơn và phức tạp hơn trong năm 2014 và có thể bùng nổ trong năm 2015. Từ xe hơi tự lái, máy bay không người lái tới robots chăm sóc người già hay thực hiện giải phẫu trong bệnh viện, ngành công nghiệp này được mong đợi tăng trưởng nhanh và đem tới lợi nhuận khổng lồ cho các công ti thiết kế và chế tạo robots.

Nhưng vài chính phủ đang tranh cãi về những hậu quả nếu họ cho phép ngành công nghiệp này tăng trưởng lớn hơn. Một quan chức chính phủ giải thích: “Điều gì xảy ra cho những người có việc làm có thể bị loại bỏ bởi các robots? Công nghệ này có giúp các công ti làm việc hiệu quả hơn hay nó đẩy nhiều người ra khỏi việc làm? Các nhà kinh tế đã kêu gọi chính phủ giới hạn việc phát triển các robots vì họ mạnh mẽ thuyết phục rằng tự động hoá đầy đủ bằng việc chuyển công việc cho robots sẽ làm tăng thất nghiệp, trong khi các nhà công nghệ và người kinh doanh tin rằng dùng robots sẽ làm tăng lợi nhuận và thúc đẩy mạnh thịnh vượng cho nền kinh tế.

Một nhóm các nhà kinh tế đã dự báo rằng robots có thể thay thế 40% công việc hiện có và loại bỏ nhiều triệu việc làm trong vòng mười năm. Nhưng nhiều người chủ công ti tin rằng ngành công nghiệp robotic có thể thêm vài triệu việc làm mới cho nền kinh tế và cải tiến điều kiện làm việc hiện thời.

Bất kể các ý kiến và tranh cãi khác nhau, ngày nay nhiều robots đang được dùng trong chỗ làm việc. Phần lớn việc chế tạo và dây chuyền lắp ráp của họ có robots đều có thành công lớn và lợi nhuận cao. Ngành công nghiệp xe hơi là một trong những ngành chấp nhận sớm công nghệ robotic nhưng mối quan ngại không chỉ là về robots chế tạo đang được dùng, robots văn phòng cũng định hình lại chỗ làm việc.

Một số công ti đang bắt đầu dùng người tiếp tân robot cho văn phòng của họ vì chúng hiệu quả hơn, lễ phép và thường không phàn nàn. Nhật Bản hiện thời đang có những người tiếp tân robot hay nhất trông như những cô gái đẹp và có thể trả lời hàng nghìn câu hỏi. Nhiều toà báo và tạp chí đang dùng robot viết bài thay cho phóng viên báo chí. Chẳng hạn, tờ Los Angeles Times tự động xuất bản bài tường thuật tin tức chỉ vài phút sau khi động đất xuất hiện nhờ có một thuật toán máy tính đặc biệt làm phát sinh ra bài báo ngắn. Người ta dự đoán rằng phần lớn báo chí và truyền hình sẽ giảm 45% cán bộ của họ do những kẻ viết bằng phần mềm được tự động hoá phức tạp này.

Một số công ti đang bắt đầu dùng robot bán hàng để bán các thứ thay vì người bán hàng. Một người quản lí cửa hàng bán lẻ giải thích: “Mọi người thích robot bán hàng, chúng có mọi thông tin mà khách hàng cần và có thể trả lời phần lớn các câu hỏi cho nên nó tốt hơn người thực nhiều.” Robot canh gác an ninh đang được kiểm thử trong nhiều công ti để tuần tra các phương tiện vào ban đêm dùng những cảm biến hồng ngoại và báo cáo bất kì cái gì cho người thực trong phòng điều khiển.

Người quản lí nói: “Người canh robot thậm chí còn tốt hơn chó canh vì chúng làm việc không dừng mà không cần thức ăn. Năm ngoái, số những robots này được bán trên toàn cầu đã đạt tới kỉ lục cao 379,000 con nhưng người ta ước lượng rằng con số này sẽ chạm tới một triệu hay hơn trong năm nay.

Ngày nay Mĩ, Đức và Nhật đã đầu tư nhiều trong robotics và công nghệ được tự động hoá, nhưng ngay cả ở các nước với công nhân lương thấp, có dấu hiệu rõ ràng về việc chấp nhận công nghệ này. Năm ngoái Trung Quốc đã trở thành người mua lớn nhất thế giới các robot công nghiệp này. Chẳng hạn, Foxconn, một nhà lắp ráp có căn cứ tại Trung Quốc cho các sản phẩm của Apple như iPhones, iPads, sử dụng hơn triệu người, đã tuyên bố rằng nó đang đầu tư vào công nghệ tự động hoá để giúp cải tiến tải việc dồn dập của nó.

Một người quản lí nói: “Chúng tôi lập kế hoạch mua hàng trăm nghìn robots để thay thế cho công nhân của mình vì chi phí cho công nhân con người đang tăng lên và chúng tôi phải để họ ở trong nhà và nuôi dưỡng họ v.v.. còn họ thường liên tục bãi công. Robots là tốt hơn nhiều và làm việc chăm chỉ hơn mà lại không phàn nàn.” Ngay cả Ấn Độ cũng được coi là tự động hoá chế tạo của họ bằng robots.

Theo ngành công nghiệp robotics nhiều robots đang được mua ở Ấn Độ năm ngoái vì tự động hoá là quan trọng. Một người quản lí chế tạo xe hơi nói: “Các công ti ở Ấn Độ đang bắt đầu dùng robot công nghiệp để sản xuất nhiều xe hơi và tự động hoá các dây chuyền lắp ráp để cải tiến chất lượng. Robots làm việc tốt hơn con người dưới dạng chất lượng vì chúng không phạm sai lầm.”

Ngày nay các công ti trên khắp thế giới đang dùng công nghệ để tự động hoá toàn thể phạm vi việc làm phần lớn để nhanh hơn; hiệu quả tốt hơn và chất lượng cao hơn và việc dùng các robot được mong đợi tăng tốc trong vài năm tới. Nhiều việc làm chế tạo, việc làm văn phòng như tiếp tân, thư kí, đánh máy, người bán hàng bán lẻ, nằm trong số những nghề mang định mệnh rất có thể được tự động hoá trong năm năm tới. Một người quản lí doanh nghiệp nói: “Lằn ranh giữa con người và máy móc đang trở nên ngày càng mờ.

Chúng tôi thấy nhiều việc làm đã được tự động hoá và nhiều việc sẽ sớm được tự động hoá vì máy đang ngày càng tốt hơn, rẻ hơn và và được dùng rộng rãi. Tuy nhiên, tự động hoá sẽ cải tiến cách kiếm sống của mọi người vì phần lớn việc làm trong tương lai sẽ bao gồm các kĩ năng công nghệ đặc biệt và lương cao hơn. Việc thủ công và việc làm lao động sẽ biến mất nhưng việc làm khoa học và công nghệ sẽ có nhu cầu cao. Khi công ti tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận nó sẽ sẵn lòng trả nhiều hơn cho người lập trình, người phát triển phần mềm và chuyên viên robotic và điều đó tạo ra nhiều việc làm hơn.”

Theo ngành công nghiệp robotic, mặc dầu máy móc đã thay thế cho lao động con người nhưng đồng thời, nó cũng tạo ra nhiều nghề mới và phần lớn trong chúng đều là việc làm được trả lương cao. Câu hỏi là: “Điều gì sẽ xảy ra cho công nhân lao động người không thể tìm được việc làm? Điều gì sẽ xảy ra cho các nước đang phụ thuộc vào lao động giá rẻ và chế tạo chi phí thấp?” Câu trả lời đơn giản là: “Một số thịnh vượng lên với những thay đổi mới và số khác thì không. Tất cả đều phụ thuộc vào cách bạn thích ứng.”