Chọn nghề tốt nhất

Một thầy giáo viết cho tôi: “Theo blog của thầy, Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học (STEM) có nhiều cơ hội việc làm nhưng tại sao sinh viên không ghi danh vào trong các lĩnh vực này? Làm sao tôi có thể khuyến khích sinh viên của tôi học các lĩnh vực STEM? Lĩnh vực nào có nhu cầu cao nhất?”

Đáp: “Có quan niệm nhầm về các lĩnh vực STEM trong các sinh viên đại học. Nhiều người tin những lĩnh vực này là rất khó, chỉ sinh viên giỏi mới có thể học được chúng. Sự kiện là các lĩnh vực STEM là rất rộng với hàng trăm môn học; một số có thể khó nhưng phần lớn thì không khó. Lĩnh vực khoa học điển hình bao quát các khu vực như sinh học, hoá học, địa lí, vật lí, y học và sức khoẻ v.v. Lĩnh vực công nghệ bao gồm công nghệ không gian, công nghệ công nghiệp, công nghệ thông tin, công nghệ y học v.v… Lĩnh vực kĩ nghệ còn rộng hơn nhiều với nhiều khu vực từ khoa học máy tính, kĩ nghệ phần mềm tới kĩ nghệ điện tử, kĩ nghệ điện, kĩ nghệ dân sự và nhiều thứ khác. Lĩ vực toán học cũng có nhiều chuyên ngành như khoa học thống kê, toán học ứng dụng, và thống kê v.v. Giáo dục trong bất kì những lĩnh vực STEM này mở ra những cơ hội trong gần khắp ngành công nghiệp từ chế tạo, tới điện tử, từ tài chính, y học tới xây dựng, và công nghệ thông tin v.v.

Theo báo cáo công nghiệp, Công nghệ thông tin (Khoa học máy tính, Kĩ nghệ phần mềm, Quản lí hệ thông tin v.v.) có nhu cầu cao nhất trong mọi lĩnh vực STEM. Trong hai năm qua, ghi danh vào chương trình CNTT đã tăng lên gần gấp đôi khi so với vài năm trước do thiếu hụt công nhân có kĩ năng CNTT và nhiều việc làm hơn từ công nghiệp. Trên khắp thế giới, các công ti đang tìm công nhân có kĩ năng CNTT, vì mọi người đều cần phần mềm và người phát triển để xây dựng nó. Ngay cả các công ti không ở trong khu vực công nghệ cũng đang cố bắt kịp vì CNTT đang trở thành yếu tố then chốt để cải tiến hiệu quả và hiệu năng. Hiển nhiên là CNTT là chọn lựa tốt nhất cho sinh viên đại học khi tri thức về khoa học máy tính và kĩ nghệ phần mềm là có giá trị ngày nay hơn bao giờ trước đây.

Tuy nhiên mặc cho số ghi danh cao trong các chương trình CNTT, nhiều công ti vẫn thấy khó tìm được công nhân CNTT có kĩ năng vì công nghệ thay đổi quá nhanh và phần lớn các đào tạo của đại học không thể bắt kịp với công nghệ thay đổi nhanh. Do đó các công ti bắt đầu chỉ chọn những người tốt nghiệp từ các đại học hàng đầu nơi có chương trình đào tạo cập nhật nhất, người có thể qua được các qui trình phỏng vấn kĩ thuật nghiêm ngặt của họ. Một quan chức điều hành giải thích: “Ngày nay bằng cấp CNTT không đảm bảo rằng người tốt nghiệp có khả năng làm công việc được cần. Công nghệ thay đổi nhanh tới mức phần lớn các đại học không thể bắt kịp, do vậy sinh viên muốn phát triển nghề nghiệp kĩ thuật tốt phải tìm ra những trường có chương trình đào tạo tốt nhất thay vì bất kì trường nào vì họ sẽ bị kiểm tra về tri thức và kĩ năng trong qui trình phỏng vấn của chúng tôi. Không có lí do để trả tiền cho ai đó lương hàng đầu rồi mới thấy ra là kĩ năng của họ bị lỗi thời.”

Điều làm cho các nghề CNTT năng động thế là ở chỗ chúng xoay quanh phát kiến. Thường xuyên có công nghệ mới tới, kĩ năng mới cần học và thách thức mới cần vượt qua, dù đó là phát triển sản phẩm mới trong công nghiệp phần mềm hay giải quyết vấn đề trong công nghiệp chế tạo. Không chỉ những thách thức này yêu cầu tri thức kĩ thuật, họ cũng cần tư duy sáng tạo. Ngày nay các nghề CNTT là về cải tiến mọi thứ bằng công nghệ. Chẳng hạn, mọi người vẫn nghĩ kĩ nghệ phần mềm tất cả chỉ là viết mã và kiểm thử nhưng trong thực tế phần mềm thường xuyên tiến hoá với các cách tiếp cận phát kiến mới.

Ngày nay nhiều sinh viên tới đại học nhưng không có ‎ý tưởng về lập kế hoạch nghề nghiệp và việc làm nào sẽ sẵn có vào lúc họ tốt nghiệp. Là thầy giáo, bạn cần giúp họ phát triển cái nhìn rộng hơn về nghề nghiệp và biết loại việc làm nào sẽ có nhiều trong vài năm tới. Theo một khảo cứu toàn cầu, các lĩnh vực STEM sẽ đại diện cho hơn hai phần ba trong số 30 triệu việc làm mới cần được tạo ra trong mười năm tới và hơn 34 triệu việc làm phụ mở ra sẽ là sẵn có để thay thế cho các công nhân già hơn về hưu trong thời gian đó. Và bẩy trong mười nghề hàng đầu được mong đợi có số lượng việc làm mở ra lớn nhất là trong các lĩnh vực STEM.

Trong số chúng, Công nghệ thông tin và Chăm sóc sức khoẻ là ở hàng đầu nhưng CNTT là nghề duy nhất tạo ra tăng trưởng kinh tế giá trị cao. Tương quan giữa tăng trưởng kinh tế và lực lượng lao động CNTT là mạnh thế, một quan chức điều hành tuyên bố: “Công nghệ thông tin sẽ dẫn lái mọi tăng trưởng kinh tế tương lao trong mười năm tới.” Nếu sinh viên bắt đầu đại học năm nay và chọn lĩnh vực CNTT, họ sẽ có 98.3% có được việc làm tuyệt hảo điều sẽ kéo dài trong một thời gian lâu.