Tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi trượt

Hiểu Đan01/07/2025 09:00
Tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi trượt

Cô gái trong sách "Em phải đến Harvard học kinh tế" lại một lần nữa khiến hội phụ huynh Việt "dậy sóng".

Bạn còn nhớ Lưu Diệc Đình – cô gái từng khiến cả châu Á ngưỡng mộ với câu chuyện "Em phải đến Harvard học kinh tế"? Trong những năm đầu 2000, cuốn sách cùng tên do mẹ cô chắp bút đã trở thành biểu tượng cho mô hình giáo dục kiểu "cha mẹ hổ" ở Trung Quốc. Cô bé 14 tuổi năm ấy, nhờ sự rèn luyện khắc nghiệt từ cha mẹ, đã giành được học bổng toàn phần vào Harvard, một thành tích phi thường khiến hàng triệu phụ huynh mơ ước.

Thế nhưng, hai thập kỷ sau, khi mọi người tìm lại cái tên Lưu Diệc Đình, họ lại thấy một hình ảnh rất khác: Không phải một CEO đình đám, không là người truyền cảm hứng toàn cầu, càng không phải biểu tượng cho thành công bền vững. 

Cô chọn cuộc sống bình lặng tại Mỹ, từng làm việc ở PepsiCo, sau đó khởi nghiệp, rồi rời bỏ vị trí điều hành để làm trong ngành đầu tư, một công việc ổn định, nhưng không nổi bật. Cô kết hôn với một luật sư, sống tại New York với cuộc sống trung lưu yên ả, không ồn ào.

Với một số người, đây là một thất bại. Bởi người ta đã kỳ vọng ở cô nhiều hơn thế.

Tôn thờ tuổi thơ

Lưu Diệc Đình

Trên các diễn đàn dành cho phụ huynh Việt, câu chuyện của Lưu Diệc Đình bỗng trở lại và làm dấy lên tranh cãi: Liệu có cần ép con học hà khắc để đổi lấy tương lai? Hay trẻ con nên được sống đúng tuổi thơ? Liệu việc đầu tư học hành từ bé có thực sự đảm bảo thành công? Có cần nuôi dạy con khắc nghiệt như cha mẹ Lưu Diệc Đình, để rồi con cuối cùng có một cuộc sống "chẳng có gì toả sáng"?

"Nghèo mà vui" hay muốn tạo kim cương phải qua áp lực?

Không ai phủ nhận rằng một tuổi thơ tràn ngập tiếng cười là điều tuyệt vời. Trẻ con cần được chạy nhảy, nghịch ngợm, khám phá thiên nhiên. Nhưng nếu chỉ mải tôn thờ tuổi thơ "nghèo mà vui", bỏ mặc con giữa cuộc cạnh tranh khốc liệt của xã hội, thì cái giá phải trả đôi khi không chỉ là một kỳ thi rớt, mà là cả cuộc đời bị đóng chặt trong những giới hạn khó vượt.

Một bạn từng chia sẻ: "Tôi lớn lên trong gia đình nghèo, cha mẹ thường xuyên đánh nhau. Tuổi thơ tôi chan cơm bằng nước mắt. Dù được đi học, nhưng phải sống nhờ nhà người khác, làm việc nhà đến khuya mới được học. Tôi đã nỗ lực học ngày đêm để đổi đời, nhưng cuối cùng không thể vào đại học vì không có tiền. Nếu có một điều ước, tôi ước cha mẹ tôi đủ khả năng và ý chí để đầu tư cho việc học của con".

Đó là một lát cắt rất thật. Không phải đứa trẻ nào cũng cần một tuổi thơ "hái hoa bắt bướm". Với rất nhiều em, học hành là con đường duy nhất để thoát khỏi định mệnh nghèo đói. Và khi cha mẹ đủ dũng cảm, đủ hy sinh để đầu tư cho con – đó không phải sự khắc nghiệt, mà là một cơ hội.

Vấn đề không nằm ở việc đầu tư hay không, mà ở cách đầu tư. 

Không ai phủ nhận rằng cha mẹ nào cũng mong muốn những điều tốt đẹp cho con. Khi dốc lòng dạy dỗ, đầu tư tiền bạc và công sức cho việc học của con, nhiều bậc phụ huynh thực lòng chỉ mong con có một tương lai rộng mở, không phải vật lộn với cuộc sống như họ từng trải qua. Nhưng ranh giới giữa "đầu tư vì yêu thương" và "đặt cược để gặt hái thành tích" đôi khi rất mong manh.

Nếu coi con như một dự án đầu tư, người ta sẽ mong muốn phải có lãi: Thành tích phải cao, vào trường tốt, có công việc đáng mơ ước, phải khiến bố mẹ "nở mày nở mặt". Nếu con không đạt được những điều đó, thì cha mẹ, thay vì đồng hành lại thất vọng, trách móc hoặc thậm chí buông bỏ.

Cái sai ở đây không nằm ở sự kỳ vọng, mà nằm ở cách kỳ vọng đánh đồng giá trị con người với giá trị thành công. Một đứa trẻ có thể thi rớt đại học, chọn nghề bình thường, nhưng vẫn có nhân cách đẹp, sống tử tế, và biết yêu thương. 

Điều đáng sợ nhất vì thế là sự đầu tư mù quáng, khi cha mẹ không quan sát, không lắng nghe, không điều chỉnh. Một đứa trẻ không cần trở thành "dự án đầu tư". Nhưng cũng không nên bị bỏ mặc rồi gán ghép mọi thất bại cho số phận.

Trẻ cần được rèn luyện, nhưng cũng cần được yêu thương. Cần có định hướng, nhưng phải được trao quyền lựa chọn. Cần được cha mẹ dẫn dắt, nhưng không phải để sống thay ước mơ của người khác.

Hãy học cách yêu thương tỉnh thức, biết cân bằng giữa kỳ vọng và thấu hiểu, giữa rèn luyện và nâng đỡ. Bởi mục tiêu cuối cùng không phải là nuôi một "sản phẩm thành công", mà là nuôi một con người có nội lực và biết hạnh phúc với chính mình.

Tôn thờ tuổi thơ

Ảnh minh hoạ (Adobe Stock)

Một cuộc đời bình thường tại sao không phải là cuộc đời đáng sống?

Trên một diễn đàn, có phụ huynh nói một câu thấm thía: Thành công không phải ở thương hiệu cho cả làng tung hô. Cách mà cô ấy đã chọn là được "sống một cuộc đời đáng sống". 

Nhiều người nói rằng Lưu Diệc Đình "không tỏa sáng thêm được nữa" là một thất bại. Nhưng có thật vậy không?

Cô không thất bại. Chỉ là cô đã đi hết tầm vóc mà năng lực và tố chất cho phép. Không phải ai học Harvard cũng trở thành Elon Musk. Và cũng không phải ai có bố mẹ rèn giũa từ nhỏ cũng sẽ trở thành vĩ nhân. Nhưng nếu không có sự kiên trì và chiến lược của cha mẹ, một cô bé với năng lực trung bình như Diệc Đình có lẽ đã không thể vươn tới bất kỳ cánh cửa nào trong thế giới cạnh tranh đó. Thậm chí, nếu được "nuôi thả" thì có khi, giờ này, Diệc Đình còn đang chật vật kiếm sống ở 1 thành phố đông đúc nào đó ở Trung Quốc.

Đừng quên, chính cha mẹ cô đã giúp một đứa trẻ bình thường vào được Harvard. Và điều đó, dù sau này cô có sống đời bình lặng, vẫn là một thành tựu rất lớn.

Tại sao một cuộc đời bình thường, tử tế, lại không phải là một cuộc đời đáng sống?

Có thể Lưu Diệc Đình không chọn về nước truyền cảm hứng, không lập công ty tỷ đô, không lên truyền hình chia sẻ hành trình thành công. Nhưng cô chọn sống một đời riêng: làm việc, kết hôn, ổn định và hạnh phúc theo cách của mình. Cô có học vấn tốt, có khả năng ngôn ngữ, hiểu biết văn hóa và sự chủ động, những điều sẽ theo cô suốt đời. Và chính điều đó mới là phần thưởng thật sự của việc được giáo dục tốt, chứ không phải một vị trí giám đốc hay chiếc ghế doanh nhân thành đạt.

Điều quan trọng nhất, là cha mẹ có thể nhìn con bằng đôi mắt thấu cảm, không đặt cược thành bại cuộc đời con vào bảng điểm, vào mức lương, hay vào danh hiệu.

Nếu chúng ta hiểu rằng thành công không chỉ có một hình dạng, thì một đứa trẻ tốt nghiệp đại học bình thường nhưng sống an yên cũng xứng đáng được gọi là thành công.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Mỹ nhân Việt từng được gọi là “quả bom sex": tuổi 42 vẫn độc thân

Từng gây sốc với những vai diễn gợi cảm trên màn ảnh Việt, Quách An An sau nhiều năm chọn rút lui khỏi showbiz, sống kín tiếng và hoàn toàn vắng bóng truyền thông.
2

65 tuổi, tôi ước mình biết 5 điều này ở tuổi 20: Làm được cả 5, về già bớt hẳn bệnh tật

Nhìn chung, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn vì mình vẫn khỏe mạnh và cân đối, mặc dù đã đối xử không tốt với cơ thể khi còn trẻ.
4

Viết thư pháp trên quả vải thiều, chàng trai gen Z Hà Nội gây sốt mạng

Thay cho giấy dó và lụa, Việt Út viết thư pháp lên quả vải thiều; hình ảnh mang nét đẹp vừa truyền thống vừa mới lạ này khiến cư dân mạng sửng sốt và thích thú.
5

Gia đình bác sĩ đáng yêu:"Tuổi thơ các con ngắn lắm, sợ sau lớn hơn không thích đi chơi với bố mẹ nữa"

Những chia sẻ chânh thành, dễ thương từ cặp vợ chồng BS Lưu Tuấn Phong và Đặng Hiền khiến chúng ta một lần nữa thấy ý nghĩa thiêng liêng của "gia đình".

Gia đình "độc lạ" Việt Nam, dâu rể các thế hệ mới đến đều choáng váng rồi... "nghiện" lúc nào không hay!

Những ai lần đầu tiên đến gia đình tôi đều không giấu nổi sự sửng sốt. Có người khó tính từng bảo cách này khiến con cháu dễ sinh hư, thiếu tôn ti trật tự.

Cô gái Việt làm trợ lý đạo diễn phim người lớn tại Nhật, tiết lộ quá trình thực hiện mỗi set quay

"Nếu bạn thấy trải nghiệm tình dục của mình khác xa porn, thì đó là vì chúng tôi đã rất cố”, nữ trợ lý đạo diễn khẳng định về tính dàn dựng trong mỗi bộ phim không hề giống ngoài đời.

Làm MC, viết tự truyện bán 2 triệu bản, nhưng nữ diễn viên Ai Iijima vẫn không thoát khỏi tấn bi kịch từ quá khứ

Ai Iijima là ngôi sao phim cấp 3 hiếm hoi được khán giả yêu thích. Đến khi qua đời, cô vẫn làm chuyện có ý nghĩa khiến ai cũng thương xót và tiếc nuối.

9X Việt được Forbes vinh danh '30 Under 30 Asia' năm 2025: Về nước sau 7 năm du học vì muốn trả ơn đời

Suốt 7 năm qua, Nguyễn Lê Hùng cùng các cộng sự đã gây dựng và phát triển PISE - một dự án phi lợi nhuận với mong muốn góp sức cho cộng đồng, mang lại những giá trị ý nghĩa cho các bạn trẻ. Với Lê Hùng, đó cũng là cách để anh được “trả ơn đời”.

Cô gái trẻ "người chuột chũi" chui lên từ miệng cống khiến nhiều người ám ảnh là ai?

Khoảnh khắc một cô gái trẻ từ từ chui lên từ miệng cống ngầm ở thành phố Makati (Philippines) khiến nhiều người bị ám ảnh. Danh tính của cô gái cũng được nhiều người quan tâm.

Xuất hiện ‘người chuột chũi’ dưới lòng thành phố làm rúng động cõi mạng

Câu chuyện về người phụ nữ xuất hiện tại miêng cống thoát nước đã lan truyền khắp mạng xã hội thời gian qua. Đằng sau những hình ảnh không ngờ ấy lại là thực trạng đáng buồn của cả một cộng đồng dân cư.

Dịch vụ cho thuê "người lắng nghe không phán xét" nở rộ ở TP.HCM, Hà Nội

Người cung cấp dịch vụ chỉ nghe - không đưa ra phán xét, không tư vấn tâm lý. Người tìm đến chỉ cần trút sạch tâm sự, không sợ ai bàn tán chuyện của mình. Thế là 2 bên đều vui.

“Thế hệ cợt nhả” rủ nhau làm giàu bằng sự lạc quan: Giàu trải nghiệm là được, hết tiền thì tính sau?

"Hết lúa chúa lại ban, hết tiền tiên lại phát". Câu nói này bỗng nổi lên như một hiện tượng vào thời điểm không thể hợp cảnh hơn: Mùa hè!

Vì sao "Hồng Tỷ" lừa tình được gần 1.700 trai đẹp: Câu trả lời khiến người ta hoảng hốt nhưng "không thể cãi"

Suy ngẫm - VV - 11/07/2025 13:00
Câu trả lời nằm ở tâm lý học xã hội và nhu cầu cảm xúc bị đánh trúng tâm lý nam giới hiện đại.

Nhờ phim Sex Education mà tôi kịp bình tĩnh khi phát hiện kho tàng nhạy cảm của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 11/07/2025 12:00
Con trai tôi đã khen bố mẹ văn minh và tinh tế.

Tra cứu mã vùng điện thoại cố định của 34 tỉnh thành

Kỹ năng - PT - 11/07/2025 11:00
Theo đó, mã vùng điện thoại cố định của 11 tỉnh, thành phố không thay đổi. Các quy định về định tuyến, quay số và tính cước giữ nguyên như hiện hành.

Google Maps vô tình ghi lại chuyện tình 10 năm cuối đời của đôi vợ chồng già khiến hơn 391.000 người dừng bước

Suy ngẫm - Phạm Trang - 11/07/2025 10:00
Mới đây, một bài đăng cảm động đang lan truyền nhanh chóng, ghi lại cuộc sống của một cặp vợ chồng lớn tuổi ở Philippines qua ống kính Google Maps đã chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Cuốn sách tiên phong về Sang chấn Phức tạp

Từ sách - Phim - FN - 11/07/2025 09:00
Sẽ ra sao nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Hạnh phúc tuổi trẻ - “Điều tốt cũng có thể hủy hoại bạn”, nghe vô lý nhưng chính bạn đang làm điều đó mỗi ngày

Từ sách - Phim - Quìn - 11/07/2025 08:00
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng phải giữ lấy điều tốt và loại bỏ điều xấu, như thể đó là cách duy nhất để sống hạnh phúc. Nhưng vì sao càng chạy theo những lựa chọn ấy, tâm trí lại càng mệt mỏi, càng đầy xung đột và lo lắng?

Mẹo nhỏ khi kết hợp tệp âm thanh với OpenAI

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 13:00
Việc sử dụng các dịch vụ AI của OpenAI một cách nhanh chóng có thể khiến bạn tốn kém. Tuy nhiên, có một mẹo hữu ích giúp tiết kiệm chi phí: sử dụng API để tổng hợp các bản ghi âm.

Xem 'Sex Education', tôi học được hoá ra sống không vì chính mình sẽ khiến cuộc đời lao dốc

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 10/07/2025 12:00
Thông qua bộ phim, tôi nhận ra bấy lâu nay mình luôn sống một cuộc đời tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa cuộc sống.

ChatGPT có bao nhiêu mô hình và bạn nên chọn loại nào là 'chân ái'?

Kỹ năng - Anh Tú - 10/07/2025 11:00
Lần đầu tiên, OpenAI cung cấp một bảng so sánh toàn diện 6 mô hình hiện có và đưa ra khuyến nghị rõ ràng về việc nên dùng mô hình nào trong từng trường hợp.

Bí ẩn người phụ nữ kể vanh vách chuyện "kiếp trước", gần 100 năm khoa học vẫn chưa thể lý giải

Suy ngẫm - Mộc Miên - 10/07/2025 10:00
Khi mới 4 tuổi, cô bé Shanti Devi ở New Delhi, Ấn Độ, đã bắt đầu kể chi tiết về cuộc đời " kiếp trước" của mình tại một thị trấn cách nhà hơn 100km.

Không còn bệnh tim - "Một quyển sách quý, rất đáng quý"

Từ sách - Phim - Chân Diệu Mỹ - 10/07/2025 09:00
Đọc xong cuốn sách "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) của Tiến sĩ Louis J. Ignarro tôi nhận thấy đây là một quyển sách quý, rất đáng quý. Quý bởi vì tác giả đoạt giải Nobel về Y học sau 24 năm nghiên cứu về một thứ mà lúc khởi đầu chưa ai biết gì về nó...

Quán quân Olympia có sự nghiệp rộng mở ở nước ngoài vẫn từ chối lương cao để về nước

Phong cách sống - Kim Linh - 10/07/2025 08:00
Sau khoảng thời gian học tập và làm việc tại Úc và Anh, Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 9 quyết định về nước công tác tại ĐH Huế.

AI có đang âm thầm làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta?

Kỹ năng - Anh Tú - 09/07/2025 13:00
Liệu AI có đang làm suy thoái ngôn ngữ của chúng ta? Không nhất thiết phải như vậy. Chuyên gia tư vấn ngôn ngữ Anne-Kathrin Gerstlauer chia sẻ những mẹo giúp người dùng cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của mình.

Xem Sex Education, chồng tôi bật khóc như mưa thú nhận đã dạy con sai lầm

Điện ảnh - Thanh Hương - 09/07/2025 12:00
Lần đầu tiên tôi nhận ra, nuôi dạy sai cách có thể ảnh hưởng đến tâm hồn một người như nào.

Google ra mắt ứng dụng AI phục vụ ngành thời trang

Thư giãn - Anh Tú - 09/07/2025 11:00
Google vừa thông báo ra mắt một ứng dụng thử nghiệm mới có tên Doppl, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hình dung bạn sẽ trông như thế nào khi mặc các bộ trang phục khác nhau. Ứng dụng hiện đã có mặt trên iOS và Android tại Mỹ.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 11/07/2025