Trong các tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Kim Dung, có lẽ Thiên long bát bộ là tác phẩm được ông xây dựng một chốn võ lâm khá hoàn chỉnh với nhiều cao thủ hàng đầu cùng những môn võ công tuyệt đỉnh. Và cũng trong Thiên long bát bộ, nhân vật được nhiều người đánh giá là có thực lực mạnh nhất là Vô Danh thần tăng.
Vô Danh thần tăng hay còn gọi là Tảo địa tăng khi xuất hiện chẳng ai nhận ra ông. Thậm chí, các hòa thượng Thiếu Lâm Tự cũng không biết tên của ông, chỉ biết ông là một lão tăng chuyên đảm nhận nhiệm vụ quét chùa, làm việc tạp vụ. Theo mô tả của họ, ông "chỉ cạo đầu mà không bái sư, không truyền võ công, không tu thiền định, không xếp thứ bậc trong Huyền, Huệ, Hư, Không".
Vô Danh thần tăng xuất hiện ở hồi thứ 43, khi quần hùng hội tụ Thiếu Lâm Tự, tất cả những nhân vật quan trọng nhất đều xuất hiện đủ cả. Về tình tiết, tất cả những nút thắt trước đó đều được khai mở khá rõ ràng, ví như Hư Trúc, Huyền Từ, gia đình Diệp Nhị Nương nhận ra nhau. Tiêu Viễn Sơn và Mộ Dung Bác đổi đời, tưởng chết mà sống lại. Mớ bòng bong dần dần được gỡ ra, chân tướng cuối cùng lộ rõ.
Chính lúc Tiêu gia và Mộ Dung gia chuẩn bị kết thúc ân oán ở Tàng Kinh Các Thiếu Lâm Tự thì lão tăng vô danh xuất hiện. Chương hồi này là vai diễn cá nhân của ông.
Và cũng chính trong chương hồi này, Vô Danh thần tăng có dịp đụng độ với Cưu Ma Trí và bất ngờ là dù hắn ta chủ động xúc phạm, khiêu khích thì ông không hề phản ứng lại. Thậm chí, Vô Danh thần tăng hết lần này đến lần khác tha mạng cho Cưu Ma Trí. Phải chăng Vô Danh thần tăng "sợ" Cưu Ma Trí? Hay phía sau còn có ẩn tình nào khác?
Cố tình tránh né Cưu Ma Trí
Trong Thiên long bát bộ, võ công của Vô Danh thần tăng thực sự cao cường, có thể nói là đứng đầu võ lâm. Đến cả Kiều Phong, một trong những cao thủ hàng đầu dùng tới Hàng long thập bát chưởng đả xuất, lão tăng bất quá chỉ lùi lại vài bước. Một mình Vô Danh thần tăng tiếp được hai chiêu toàn lực của Mộ Dung Phục và Kiều Phong ngay trong cự ly gần mà không hề hấn gì.
Ông cũng chỉ cần một chiêu duy nhất lấy đi mạng sống của Mộ Dung Bác và Tiêu Viễn Sơn - hai lão cao thủ giang hồ khét tiếng. Sau khi đánh chết Mộ Dung Bác và Tiêu Viễn Sơn, ông có thể hai tay xách hai người như không, vượt khỏi khinh công truy đuổi của Kiều Phong, truyền công lực khiến hai người đã chết tỉnh lại từ quỷ môn quan.
Từng đó thôi ta đã thấy được bản lĩnh của Vô Danh thần tăng lớn tới mức nào. Nhiều người cho rằng, võ công cái thế của Vô Danh thần tăng đủ để giúp ông trở thành minh chủ võ lâm. Thế nhưng, tới khi giáp mặt Cưu Ma Trí, thái độ của Vô Danh thần tăng lại khác hoàn toàn.
Trong nguyên tác, đoạn miêu tả cốt truyện về hai người này như sau: "Bỗng nghe ba tiếng veo véo khẽ vang lên, bọn Huyền Sinh đều biết đó là công phu Vô Tướng Kiếp Chỉ của bản môn. Mọi người đều quay lại nhìn Cưu Ma Trí thì thấy hắn biến sắc, song vẫn gượng mỉm cười.
Thì ra Cưu Ma Trí càng nghe càng không phục, nghĩ thầm: "Ngươi bảo bảy mươi hai tuyệt kỹ phái Thiếu Lâm không ai học được cả. Thế mà ta học được hết thì sao? Ta chẳng thấy kinh mạch bị đứt, trở thành phế nhân gì gì hết." Hắn bèn giấu hai tay vào trong áo rồi ngấm ngầm phóng ra Vô Tướng Kiếp Chỉ thần không hay, quỷ không biết, nhắm vào lão tăng. Ngờ đâu, chỉ lực còn cách người lão tăng ba thước đã gặp phải một bức màn vô hình, tuy mềm nhũn mà rất dai ngăn trở. "Véo" một tiếng, chỉ lực tiêu tan mất tích, không hề quật ngược trở lại như gặp vật cản. Cưu Ma Trí kinh hãi nghĩ thầm: "Nhà sư già này tựa như có phép thần thông, không phải nói khoác dọa người."
Cưu Ma Trí ngấm ngầm ra tay nhắm Vô Danh thần tăng mà xuất chiêu, nào ngờ đâu nhà sư lại nhẹ nhàng chặn lại. Không những thế, Vô Danh thần tăng chỉ cần nhìn qua là biết loại võ công mà Cưu Ma Trí dùng là gì. Đó là đoạn: "Lão tăng lại nói: "Bảy mươi hai tuyệt kỹ của bản tự đều có hai phần Thể và Dụng. Thể tức là nội lực trong người, Dụng là vận dụng côn kiếm quyền cước ra bên ngoài. Hai vị lão cư sĩ cùng Đại Luân Minh Vương và Ba La Tinh sư huynh bên Thiên Trúc đã có nội lực vào hàng thượng thặng, mà đến bản tự cũng chỉ nghiên cứu tuyệt kỹ về phần Dụng, tuy có tổn hại nhưng trong thời gian ngắn chưa cảm thấy gì. Phải chăng Minh Vương đã luyện Tiểu Vô Tướng Công của phái Tiêu Dao?".
Cưu Ma Trí càng kinh hãi thêm. Hắn đã học lỏm môn Tiểu Vô Tướng Công của phái Tiêu Dao, không một ai hay mà sao nhà sư này lại biết?"
Dường như trong mắt Vô Danh thần tăng, mọi hành vi của Cưu Ma Trí chỉ là trò trẻ con và ông không thèm để ý tới. Ngoài ra, khi ở Thiếu Lâm Tự, Cưu Ma Trí đã bí mật học được rất nhiều bí quyết võ thuật trong đó có Dịch Cân Kinh. Loại võ công này vốn chỉ thuộc về Thiếu Lâm Tự nên việc Cưu Ma Trí lén học bị bại lộ ắt hẳn sẽ không thể là chuyện nhỏ. Nhưng, chuyện kỳ lạ là dù Vô Danh thần tăng biết rõ việc Cưu Ma Trí lén học Dịch Cân Kinh nhưng ông chưa bao giờ có ý định trừng phạt hắn. Ngay cả khi Cưu Ma Trí đánh lén Đoàn Dự, Vô Danh thần tăng cũng không đối phó với ông ta. Vậy nguyên nhân sâu xa của "sự ưu ái" này là gì?
Sư phụ của Cưu Ma Trí
Theo các học giả trên trang Sohu, sở dĩ Vô Danh thần tăng đối xử đặc biệt với Cưu Ma Trí là bởi một người phía sau ông ta. Đó cũng chính là quy tắc rất riêng trong các tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung. Nghĩa là trước khi đấu với người nào thì phải kiểm tra "lý lịch" của người đó. Cụ thể, sư phụ của người đó là ai.
Việc Vô Danh thần tăng năm lần bảy lượt bỏ qua cho Cưu Ma Trí cũng vậy. Vị thần tăng sớm đã biết sư phụ của Cưu Ma Trí là ai nên ông mới hành xử như thế.
Vô Danh thần tăng biết được thông tin về sư phụ của Cưu Ma Trí thông qua môn võ Tiểu vô tướng công của ông ta sử dụng. Trong giới võ lâm, việc trở thành đệ tử của ai đó không nhất thiết phải trải qua quá trình nghiêm ngặt như dâng trà hay lễ lạy. Thay vào đó, mọt người chỉ cần biết môn võ công của vị cao thủ nào đó thì sẽ được coi như đệ tử của họ.
Trong Thiên long bát bộ, Cưu Ma Trí học Tiểu vô tướng công từ Đinh Xuân Thu và Vương phu nhân. Lý do hai người này trở thành cao thủ là vì họ đã bí mật học Tiểu vô tướng công của Lý Thu Thủy. Điều này cũng có nghĩa là sư phụ của Cưu Ma Trí phải là Lý Thu Thủy.
Vô Danh thần tăng vừa nhìn đã biết Cưu Ma Trí sử dụng môn võ Tiểu vô tướng công của Lý Thu Thủy nên đã nhiều lần nhượng bộ hắn ta.
Quả thực, Lý Thu Thủy đã từng cùng Vô Nhai Tử đi khắp thế gian sưu tập võ công các môn phái. Rất có thể, hai người đã từng tới Thiếu Lâm Tự trộm bí thư và đấu một trận với Vô Danh thần tăng. Hơn nữa, trong trận chiến này, Vô Danh thần tăng đã thua trước Tiểu vô tướng công của Lý Thu Thủy và khiến cho 72 tuyệt kỹ của Thiếu Lâm Tự bị đánh cắp.
Bởi Vô Danh thần tăng đã từng bại trận dưới tay Lý Thu Thủy và ông nhận ra Cưu Ma Trí sử dụng môn võ do bà ta sáng tạo ra nên tự cho rằng mình chưa chắc đã đánh bại được Cưu Ma Trí. Do đó, Vô Danh thần tăng không còn cách nào khác là nhắm mắt làm ngơ trước những hành vi khiêu khích của Cưu Ma Trí.