Một thời lừng lẫy
Do đứt quãng về thế hệ, và cũng bởi nghệ sĩ Trần Quang chọn đời sống xa hào quang của showbiz nên công chúng trẻ ít biết đến ông. Còn với khán giả thế hệ 7X trở lên, Trần Quang là một hình ảnh thần tượng. Trước năm 1975, ông từng nhiều lần đoạt giải nam diễn viên xuất sắc. Từ 1971-1973, ông được báo giới ưu ái phong danh ảnh đế. Trong sự nghiệp nghệ thuật của mình, Trần Quang hoá thân vào hơn 20 vai chính. Phần lớn trong đó là hình ảnh người đàn ông phong trần và lãng tử. Vai diễn Hoàng guitar trong phim Vết thù trên lưng ngựa hoang (đạo diễn Lê Mộng Hoàng) là một trong những hình ảnh kinh điển của màn bạc Sài Gòn trước năm 1975.
Với thân hình rắn rỏi, gương mặt góc cạnh, mái tóc bềnh bồng, ánh mắt đa tình, nhưng rất nam tính, Trần Quang đã phác hoạ chân dung một Hoàng guitar vừa thư sinh nhưng rất nổi loạn trong thân phận một đàn anh giang hồ. Với kỹ năng võ nghệ cao cường, trong phim này, ông đóng tất cả các pha hành động mạo hiểm. Nhờ vậy, vai diễn của ông vô cùng sống động và cuốn hút.
Trần Quang (thứ hai từ phải sang) trên phim trường phim Con đường vô tận tại Mỹ
Sau năm 1975, Trần Quang góp mặt trong nhiều tác phẩm điện ảnh lớn. Vai diễn trong phim Con thú tật nguyền (đạo diễn Hồ Quang Minh) là một trong những hoá thân ấn tượng của ông. Với phim Vết thù năm tháng (đạo diễn Lê Mộng Hoàng) Trần Quang tạo nên ấn tượng đặc biệt trong cả hai vai trò diễn viên chính và tác giả kịch bản. Phim thành công cả về doanh thu lẫn nghệ thuật.
Năm 1992, Trần Quang sang Mỹ định cư mang theo nhiều ước mơ và hoài bão nghệ thuật. Ông theo học đạo diễn tại Hollywood Film Institute. Vì nhiều thách thức khách quan lẫn chủ quan ông không triển khai được các dự án phim ảnh mà ông ấp ủ. Bù lại, ông vẫn xuất thần trên sân khấu thoại kịch, một chuyên ngành mà ông được đào tạo bài bản từ hồi còn học tại Trường quốc gia âm nhạc Sài Gòn.
Thế nhưng cách đây ít lâu, khoảng cuối năm 2019, Trần Quang nói lời giã từ với sân khấu kịch. Đó là suất diễn sau cùng trong vở Vì đó là em tại California. Ông vào vai một sĩ quan quân y rớt vào tình yêu tay ba đầy ngang trái. Dù tuổi cao nhưng với kinh nghiệm diễn xuất nội tâm, chất giọng trầm ấm, Trần Quang đã khiến khán giả yêu cầu ông hãy tiếp tục, đừng vội nói lời chia tay với sân khấu.
Lịch lãm ngoài đời thực
Nếu trên phim Trần Quang là người tình đào hoa, lịch thiệp của các nữ minh tinh lừng lẫy như Thanh Nga, Kiều Chinh, Thẩm Thuý Hằng, Bạch Tuyết thì ngoài đời thực, ông vẫn giữ nét phong trần lãng tử ấy.
Theo Trần Quang, ông nội ông là một nhà nho uyên thâm. Cha ông là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp hấp thụ được nét mẫu mực của nhà nho và sự văn minh của Tây phương. Lớn lên trong một gia đình như thế nên Trần Quang được giáo dục kỹ lưỡng. Ông nói tốt cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp.
Ông đọc rất nhiều sách nên trong cuộc đàm đạo, ông có thể phân tích sâu sắc nhiều đề tài ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Với ông đó là cách người nghệ sĩ hoàn thiện hình thức lẫn nội dung. Về hình thức, Trần Quang luôn giữ thân thể mình ở mức cân đối nhờ chế độ ăn uống cân bằng. Ông không ăn quá thừa hoặc quá thiếu. Rượu uống đúng 3 ly là dừng, ai ép cũng không nhận.
Ông luôn ăn mặc tươm tất và chỉnh chu ngay cả khi đang sống trong cảnh túng thiếu. Ông lý giải: "Nghệ sĩ ăn mặc đẹp không có nghĩa là sống ảo, làm màu. Nghệ sĩ là hiện thân của cái đẹp nên cần phải gìn giữ điều ấy. Đó là sự trân trọng tổ nghiệp và công chúng. Nghệ sĩ mà ăn mặc tềnh toàng, nhàu nhĩ để khán giả trông thấy mình già nua thiếu sức sống, tôi e rằng người ấy chưa hiểu hết ý nghĩa của hai từ nghệ sĩ".
Hiện tại, Trần Quang ở Việt Nam nhiều hơn ở Mỹ. Ông có một cuộc sống lặng lẽ và an yên bên người bạn đời của mình. Bí quyết sống vui của ông là luôn giữ cho mình một thân tâm an lạc. Ông không để cơn giận, sự ganh ghét và lòng ích kỷ làm khổ tâm trí mình. Ông lãng quên điều xấu, hướng tới cái đẹp và luôn nở nụ cười trẻ trung với những người xung quanh.
Giờ đây, một trong những điều quan trọng của ông là hoàn thành thật tốt vai diễn ông trùm trong phim Con đường vô tận của Trần Bảo Sơn. Ông muốn đáp lại sự tin tưởng mà đàn em dành cho mình bằng thái độ lao động nghệ thuật nghiêm túc. Ông muốn góp một phần công sức cho thành công của một dự án phim lớn, được đầu tư vô cùng hoành tráng. Ắt hẳn khán giả tuổi trung niên sẽ rất mong đợi sự tái ngộ của Trần Quang trên màn ảnh sau thời gian vắng bóng quá dài.
Nguyễn Huy
