Giải Nobel Văn học 2020 sẽ được công bố vào chiều ngày 8.10 (giờ địa phương) với nhiều tên tuổi lớn được nhắc tới bao gồm: Maryse Condé, Lyudmila Ulitskaya, Haruki Murakami, Margaret Atwood, Ngugi Wa Thiong'o và Anne Carson. Theo Guardian, Jamaica Kincaid và Anne Carson là hai tác giả có khả năng cao được xướng tên trong lễ trao giải sắp tới.
Trong giới văn chương, Nobel Văn học vốn được coi là giải thưởng danh giá nhất toàn cầu đang bị bủa vây bởi scandal suốt từ tháng 11.2017 cho đến nay. Viện Hàn lâm Thụy Điển, nơi chọn người thắng giải cũng vướng phải vô số tai tiếng liên quan đến xâm hại tình dục và không minh bạch trong vấn đề quản lý tài chính.
Jean-Claude Arnault, chồng của viện sĩ Katarina Frostenson bị truy tố vì tội danh hiếp dâm năm 2018. Tháng 1.2019, Frosteson rời Viện Hàn lâm sau khi bị phát hiện đã để lộ tên của những người thắng giải trước khi có kết quả chính thức.
Vì lẽ đó mà giải Nobel Văn học đã bị hoãn vào năm 2018 nhưng Viện Hàn lâm lại tiếp tục bị chỉ trích dữ dội khi lựa chọn trao giải cho tiểu thuyết gia người Áo Peter Handke vào năm 2019. Ông bị chỉ trích mạnh mẽ vì từng công khai bảo vệ nhà chính trị quá cố - Slobodan Milosevic. Cựu Tổng thống Nam Tư Slobodan bị cáo buộc 66 tội danh liên quan đến diệt chủng, tội ác chống loài người và tội phạm chiến tranh trong các cuộc xung đột đẫm máu ở Bosnia, Croatia và Kosovo những năm 1990. Tổ chức nhân quyền PEN America nói họ “vô cùng thất vọng với quyết định của Uỷ ban Nobel về giải thưởng này”.
Björn Wiman - biên tập viên văn hóa tờ Dagens Nyheter của Thụy Điển cho rằng làn sóng phản đối Peter Handke khiến Viện Hàn lâm rơi vào khủng hoảng và sẽ phải đưa ra sự cân nhắc kỹ lưỡng cho lần này. “Hội đồng chấm giải đã quan sát suốt một năm sau khi họ bị phản đối vì trao giải cho Handke. Tôi chắc rằng họ đã dự liệu sẽ có cuộc tranh cãi nảy lửa nữa nếu tình trạng này tiếp diễn. Điều này càng gây khủng hoảng sâu sắc cho Viện Hàn lâm Thụy Điển”.
“Chắc hẳn họ sẽ trao giải cho một nữ tác giả, không đến từ châu Âu, người này sẽ có lý lịch chính trị, tư tưởng và vẻ bề ngoài trái ngược Handke”, Björn Wiman nói thêm.
Trên cơ sở đó, Wilman đưa ra dự đoán về Jamaica Kincaid. “Đây sẽ là một sự lựa chọn xuất sắc về mọi nhẽ”. Ông đánh giá Kincaid là ứng cử viên hàng đầu của giải thưởng năm nay với tiểu thuyết The Autobiography of My Mother và Mr Potter.
Jamaica Kincaid, sinh năm 1949, là tiểu thuyết gia người Mỹ sinh ở St. John’s, Antigua và hiện là giáo sư về nghiên cứu văn hóa châu Phi và Mỹ-Phi ở Đại học Harvard. Văn chương của Kincaid được cho là “chủ yếu chịu ảnh hưởng từ những cảnh huống đời sống thực của chính bà, dù bà không khuyến khích độc giả nghĩ rằng tiểu thuyết của mình là thật”.
Bên cạnh đó, tác giả Anna Carson cũng được Wilman đánh giá cao với nhiều tác phẩm, lý luận phê bình, tiểu thuyết, kịch có giá trị. Hai ứng cử viên này được nhận xét là đáp ứng đủ mọi mặt mà danh hiệu cao quý Nobel Văn học đề ra.
Giải Nobel Văn học được trao cho những cá nhân tạo ra các tác phẩm xuất sắc trong văn chương, chứa đựng lý tưởng lớn lao. Đây cũng là mục đích của giải thưởng, theo ý nguyện từ di chúc của Alfred Nobel. Cho đến nay, đã có 116 nhà văn đoạt giải. Trong số đó, 15 người là nữ, gần đây nhất là nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk (2018). Giải thưởng năm nay trị giá 10 triệu Krona Thụy Điển (tương đương hơn 1,1 triệu USD).
.jpg)
